İspanya'da Başbakan Sanchez'in "olası istifa hamlesi" siyasi taktik olarak değerlendiriliyor

İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve eşi Maria Begona Gomez Fernandez (Reuters)
İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve eşi Maria Begona Gomez Fernandez (Reuters)
TT

İspanya'da Başbakan Sanchez'in "olası istifa hamlesi" siyasi taktik olarak değerlendiriliyor

İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve eşi Maria Begona Gomez Fernandez (Reuters)
İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve eşi Maria Begona Gomez Fernandez (Reuters)

İspanya Başbakanı Pedro Sanchez'in, eşi hakkında "iş dünyasına etki yaptığı ve yolsuzluğa karıştığı" iddialarından dolayı istifa edip etmemeyi düşünme kararanın "siyasi bir taktik" olduğu düşünülüyor.

İspanya'da "sürpriz bir siyasi deprem" olarak tanımlanan Başbakan Sanchez'in istifayı düşünme açıklaması ülkenin ana gündem maddesi oldu.

Basındaki yorumlarda, Sanchez ve yakın çevresinin uzun zamandır bazı basın organları tarafından hedef alındığı, ancak Başbakanın olası bir istifayı düşüneceğini açıklamasının "siyasi bir taktik" olduğu görüşü öne çıkarıldı.

İspanya Başbakanının 29 Nisan'da yapacağı basın toplantısında meclisten bir kez daha güvenoyu isteme yoluna gideceği, azınlık hükümetine dışarıdan destek veren ayrılıkçı Bask ve Katalan siyasi partilerin bir kez daha desteğini alarak, muhalefetteki sağ ve aşırı sağ partilerin suçlamalarını haksız çıkartarak güçlenmiş bir şekilde bu krizden çıkmayı planladığı yorumları yapıldı.

Katalonya'da 12 Mayıs'ta yapılacak yerel parlamento seçimleri öncesinde Sanchez'in bu siyasi hareketinin partisine oy kazandırabileceği de ileri sürülüyor.

Sanchez'in uzun bir süredir muhalefetteki sağ partilerin kullandığı, "hükümetin meşru olmadığı", "Sanchez'e oy verenler ETA teröristi Txapote'ye oy kullanmış olur" şeklindeki suçlamaları artık siyaset dilinden çıkartmayı hedeflediği kaydediliyor.

Bu arada gerek koalisyon hükümetinin bakanları, gerekse Sanchez'in lideri olduğu Sosyalist İşçi Partisi'nin (PSOE) üst düzey yöneticileri Başbakan'a destek mesajları gönderip görevde kalmasını isteyen açıklamalar yaptı.

Muhalefetteki sağ partiler ise Sanchez'i hedef almaya devam etti. Ana muhalefetteki Halk Partisi'nin (PP) lideri Alberto Nunez Feijoo, Sanchez'i "ciddiyetsizlikle ve mağduru oynamakla" suçladı. Aşırı sağcı Vox'tan gelen açıklamalarda Sanchez'in hemen istifa etmesi gerektiği savunuldu.

- Hükümet kaynakları: "Sanchez'e karşı yürütülen kampanya siyaset dışı"

AA muhabirinin hükümet kaynaklarından aldığı bilgilerde ise Sanchez'in kararının "tamamen bireysel olduğu ve istifanın beklenmediğini" vurgulandı.

Bir hükümet yetkilisi, "Sanchez'e karşı yürütülen kampanyada siyaset dışı bir durum var ve bu demokrasiye de zarar veriyor. Her zaman aynı basın organları, çoğunlukla dijital olanlar bu suçlamaları yapıyor. Ana akım medya ise bunu görmezlikten geliyor." yorumunda bulundu.

- Temiz Eller sendikası, iddialarının doğruluğundan emin değil

Öte yandan Sanchez'in eşi Begona Gomez'e yönelik "nüfuzunu kullanarak bazı iş çevrelerine etki yapmak ve yolsuzluk" suçlamalarını yapan aşırı sağcı "Temiz Eller" sendikası Genel Sekteri Miguel Bernard, bu iddiaları sadece basındaki bilgilere göre, "doğruluğunu bilmeden" ortaya attığını açıkladı.

Savcılık da "suç unsuru teşkil eden herhangi bir delil bulunmadığından" dolayı Başbakan Sanchez'in eşi hakkında açılan soruşturmanın kapatılmasını istedi.

Temiz Eller'in suç duyurusu sonrasında Gomez hakkındaki iddialarla ilgili gizli bir soruşturma açtığı duyurulan hakim Juan Carlos Peinado'nın 10 Mayıs tarihinde söz konusu haberleri yapan gazetecileri dinleyip kararını vermesi öngörülüyor.

- Sanchez'in kamuya açık siyasi görüşmelerini askıya alma kararı

İspanya Başbakanı Sanchez, X hesabından dün yaptığı ve "Vatandaşa mektup" başlığını attığı dört sayfalık açıklamada, muhalefetteki sağ ve aşırı sağ partileri "ülke gerçeğinden çok uzak kalmak, seçim yenilgisi kabul etmemek, meşru hükümete saygı göstermemek ve karikatürü andıran iddialar ortaya atarak, çamur makinesi gibi sürekli kendisine ve etrafındakilere iftira atmakla" suçlamıştı.

"Hükümetin başında devam mı etsem, yoksa bu yüksek onurdan vazgeçsem mi? Buna değer mi sorusunu acilen yanıtlamam gerekiyor." diyen Sanchez, kamuya açık tüm görüşmelerini iptal ettiğini, düşünmesi gerektiğini ve 29 Nisan pazartesi günü kamuoyunun karşısına çıkarak kararını açıklayan bir basın toplantısı yapacağını duyurmuştu.

Sosyalist İşçi Partisi'nin (PSOE) lideri olan 52 yaşındaki Sanchez, 2018-2019, 2020-2023 ve son olarak Kasım 2023'te kurulan azınlık sol koalisyon hükümetle 3 dönem art arda başbakanlık görevini yürütüyor.

Pedro Sanchez'in 29 Nisan'daki basın toplantısında, şu andaki siyasi ortamda beklendiği gibi meclisten tekrar güvenoyu isteme kararını açıklaması, aksi olup istifa etmesi durumunda da yeni bir hükümet kurulana kadar mevcut hükümetin karar alamadan fiili olarak görevine devam etmesi, yeni hükümet kurulamazsa da erken genel seçime gidilmesi öngörülüyor.

Başbakan Sanchez'in istifası halinde şu anda Senato'da görüşülen ve mayıs ayı sonunda yasalaşması beklenen ayrılıkçı Katalan siyasetçilere af getirilmesiyle ilgili tasarının da kabul edilmemesi bekleniyor.



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.