Rakamlarla Gazze’deki yıkım

Gazze şehrinin dörtte üçü yerle bir oldu (EPA)
Gazze şehrinin dörtte üçü yerle bir oldu (EPA)
TT

Rakamlarla Gazze’deki yıkım

Gazze şehrinin dörtte üçü yerle bir oldu (EPA)
Gazze şehrinin dörtte üçü yerle bir oldu (EPA)

İsrail ve Hamas Hareketi arasında yedi aydır devam eden savaş 34 binden fazla insanın ölümüne, çok sayıda inanın yaralanmasına ve açlık gibi felaket boyutlarına ulaşan sorunlara neden olurken, Gazze Şeridi’nde büyük bir fiziksel yıkıma yol açtı.

Fransız Haber Ajansı’nın (AFP) aktardığına göre Gazze'nin uydu görüntülerini inceleyen New York Şehir Üniversitesi'nden (CUNY) Corey Scher, “Hasar oranı daha önce incelediğimiz hiçbir şeye benzemiyor. Şimdiye kadar haritaladığımız her şeyden çok daha hızlı ve kapsamlı” ifadelerini kullandı.

İsrail ordusunun tankları Gazze'de kara birliklerinin henüz girmediği son yerleşim merkezi olan Refah'a girerken AFP, 7 Ekim'de Hamas'ın saldırısıyla tetiklenen savaşın başlamasından yedi ay sonra bölgenin yerle bir olan görüntüsünü inceledi:

Gazze şehrinin dörtte üçü yıkıldı

Gazze Şeridi, savaştan önce 2,3 milyon insanın 365 kilometrekarelik bir toprak parçası üzerinde yaşadığı, dünyanın en yoğun nüfuslu yerlerinden biriydi.

Corey Scher ve Oregon Eyalet Üniversitesi'nde coğrafya doçenti olan Jamon Van Den Hoek tarafından yapılan uydu analizlerine göre 21 Nisan itibariyle Gazze'deki binaların yüzde 56,9'u yani 160 bin bina ya hasar görmüş ya da yıkılmış durumda.

Scher, en hızlı ve büyük yıkım oranlarının bombardımanın ikinci ve üçüncü aylarında kaydedildiğini söyledi.

Savaştan önce 600 bin kişiye ev sahipliği yapan Gazze şehrinde yıkımın boyutu son derece ciddi. Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre şehirdeki binaların neredeyse dörtte üçü (yüzde 74,3) ya hasar görmüş ya da yıkılmış halde.

Beş hastane enkaza dönüştü

Hamas'ın hastaneleri askeri amaçlarla kullandığını öne süren İsrail, savaş sırasında Gazze Şeridi’ndeki hastanelere defalarca kez saldırdı. Hamas ise bu suçlamayı reddetti.

Scher’in aktardığına göre savaşın ilk altı haftasında, sağlık tesislerinin yüzde 60'ı ya hasar gördü ya da tamamen yıkıldı.

Gazze Şeridi’ndeki en büyük hastane olan Gazze şehrindeki Şifa Tıp Kompleksi, ilki kasım ayında, ikincisi ise mart ayında olmak üzere İsrail ordusu tarafından iki kez kuşatıldı ve ağır saldırılara uğradı.

Dünya Sağlık Örgütü'ne (DSÖ) göre ikinci saldırı hastaneyi ‘cesetlerle dolu bir harabeye’ dönüştürdü.

AFP tarafından OpenStreetMap projesinden, Hamas’a bağlı Gazze’deki Sağlık Bakanlığı’ndan ve Birleşmiş Milletler Uydu Merkezi'nden (UNOSAT) derlenen rakamlara göre Gazze Şeridi’nde beş hastane tamamen yıkıldı. BM’nin verilerine göre Gazze’deki her üç hastaneden biri (yani yüzde 28) halen kısmen hizmet veriyor.

Okulların yüzde 70'inden fazlası hasar gördü

Gazze’de çatışmalardan kaçan çok sayıda sivilin sığındığı BM’ye bağlı okullar da ağır hasar aldı.

Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), 563 okuldan en az 408’inin yani yüzde 72,5'inin hasar gördüğünü belirledi.

Bu okullardan 53’ü tamamen yıkılırken, 274'ü saldırılar sırasında çıkan yangın sonucu hasar gördü.

BM, okulların üçte ikisinin yeniden eğitim verebilmesi için tamamen ya da büyük ölçüde yeniden inşa edilmesi gerekeceğini tahmin ediyor.

Öte yandan UNOSAT ve OpenStreetMap verileri, Gazze’deki camilerin yüzde 61,5'inin ya hasar gördüğünü ya da yıkıldığını ortaya koydu.

Almanya’nın Dresden şehrindeki yıkımdan daha büyük bir yıkım

Gazze'nin kuzeyindeki yıkımın boyutu, 1945 yılında İkinci Dünya Savaşı'nın en tartışmalı saldırılarından birinde Müttefik kuvvetler tarafından bombalanan Almanya’nın Dresden şehrindeki yıkımı geride bıraktı.

Financial Times gazetesinin aktardığı ve ABD tarafından 1954 yılında yapılan bir askeri araştırmaya göre İkinci Dünya Savaşı'nın sonlarında düzenlenen bombardıman, Dresden'deki binaların yüzde 59'una zarar vermişti.

BM Mayın Eylem Servisi'nin (UNMAS) Filistin topraklarıyla ilgili programının başkanı Mungo Birch, geçtiğimiz nisan ayında yaptığı bir açıklamada, Gazze'de kaldırılması gereken moloz miktarının, iki yıldan uzun bir süre önce Rusya tarafından işgal edilen Ukrayna'daki moloz miktarından daha fazla olduğunu söyledi.

BM, bu ayın başlarında savaştan sonra Gazze'nin yeniden inşasının 30 ila 40 milyar dolar arasında bir maliyeti olacağı tahmininde bulundu.



ABD, Gazze’de “ölüm tuzağı kuran” yardım kuruluşunu fonluyor

GHF'nin Gazze'deki yardım faaliyetleri başından beri tartışma yaratıyor (Reuters)
GHF'nin Gazze'deki yardım faaliyetleri başından beri tartışma yaratıyor (Reuters)
TT

ABD, Gazze’de “ölüm tuzağı kuran” yardım kuruluşunu fonluyor

GHF'nin Gazze'deki yardım faaliyetleri başından beri tartışma yaratıyor (Reuters)
GHF'nin Gazze'deki yardım faaliyetleri başından beri tartışma yaratıyor (Reuters)

ABD, Gazze İnsani Yardım Vakfı'na (Gaza Humanitarian Foundation/GHF) 500 milyon dolar fon sağlamayı planlıyor. 

Kimliğinin paylaşılmaması şartıyla Reuters'a konuşan yetkililer, ABD Dışişleri Bakanlığı'nın GHF'ye gönderilecek parayı ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID) fonundan alacağını söylüyor. 

ABD Başkanı Donald Trump, USAID'in faaliyetlerinin askıya alınacağını ve kuruluşun Dışişleri Bakanlığı bünyesine taşınacağını şubatta duyurmuştu.

Kaynaklar, yardımın İsrail tarafından talep edildiğini belirtiyor. Buna göre Tel Aviv yönetimi Washington'la iletişime geçerek GHF'nin 180 günlük faaliyet masraflarının karşılanmasını istedi. 

Gazze'de geçen ay yardım dağıtmaya başlayan ABD ve İsrail destekli kuruluş, çalışmalarını bağımsız şekilde yürüttüğünü savunuyor. Ancak İsrail'in kamu yayıncısı Kan'ın çarşamba günkü haberinde, Binyamin Netanyahu yönetiminin GHF'ye 700 milyon Yeni İsrail Şekeli (yaklaşık 8 milyar TL) fon sağladığı öne sürülmüştü. İsrail Başbakanlık Ofisi ve radikal sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ise iddiaları yalanlamıştı. 

GHF'nin Gazze'deki faaliyetleri, İsrail bombardımanı altındaki bölgede kaosu daha da artırdı. Reuters'ın aktardığına göre 1-3 Haziran'da GHF'nin yardım noktalarında yaşanan saldırılarda en az 80 Filistinli öldürüldü. AA'nın rakamlarına göre gıda yardımı almak isterken İsrail askerlerinin açtığı ateş sonucu yaşamını yitiren Filistinlilerin sayısı 27 Mayıs'tan bu yana 115’e yükselirken yaralı sayısı 580’i geçti.

Filistinli yetkililer, Netzarim ve Refah bölgelerindeki yardım noktalarının "insani yardım" kisvesi altındaki ölüm tuzaklarına dönüştüğünü ve İsrail'in sivilleri kasıtlı olarak hedef aldığını savunuyor. 

İsrail ordusuysa sivillere doğrudan ateş edilmediğini ve düzenin sağlanması için uyarı atışı yapıldığını öne sürüyor.

Tartışmalı yardım kuruluşunun CEO'su Jake Wood, tarafsızlık ve bağımsızlık ilkeleriyle uyumlu bir şekilde işini yapmasının imkansız olduğunu vurgulayarak 25 Mayıs'ta istifasını açıklamıştı.

Independent Türkçe, Reuters, Times of Israel