Suikasta uğrayan Slovakya Başbakanı Robert Fico kimdir?

Slovakya Başbakanı Robert Fico (AP)
Slovakya Başbakanı Robert Fico (AP)
TT

Suikasta uğrayan Slovakya Başbakanı Robert Fico kimdir?

Slovakya Başbakanı Robert Fico (AP)
Slovakya Başbakanı Robert Fico (AP)

Robert Fico, Orta Avrupa ülkesinde üçüncü dönem başbakanlık görevini yürüten Slovak bir siyasetçidir. 15 Mayıs 2024 Çarşamba günü destekçileriyle buluştuğu Handlova kasabasında suikasta uğrayarak vuruldu ve hastaneye kaldırıldı. Yapılan açıklamaya göre Fico’nun durumu halen kritik.

Fico kimdir?

The Guardian’da yer alan bir habere göre Fico, 15 Eylül 1964 tarihinde işçi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Hukuk eğitimi aldı ve siyasi kariyerine eski Çekoslovakya'nın parçalanmasına yol açan 1989 Kadife Devrimi'nden kısa bir süre önce Komünist Parti'de başladı.

Fico, 1994'ten 2000 yılına kadar Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi önünde Slovakya'yı temsil etti ve komünistlerin siyasi mirasçıları olan Demokratik Sol'un bakanlık görevine adaylığını reddetmesinin ardından, 1999'da merkez sol Smer (SD) partisini kurdu.

Smer, 2006 seçimlerinde ezici bir zafer kazanarak Slovakya'nın Avrupa Birliği'ne katılmasından iki yıl sonra Fico'yu başbakanlık koltuğuna oturttu. 2009'da ülkesini avro bölgesine soktu, ancak ertesi yıl seçimleri kazanmasına rağmen koalisyon kurmayı başaramadı.

Fico, merkez sağ koalisyonunun yolsuzluk iddiaları nedeniyle düşmesinin ardından 2012'de ezici bir zafer daha elde etti ve 2016'da tekrar kazandı. Ancak iki yıl sonra araştırmacı bir gazeteci ve nişanlısının öldürülmesi üzerine kitlesel protestoların çıkmasıyla istifa etmek zorunda kaldı. Ekim 2023'te milliyetçi popülist koalisyonun başında başbakan olarak üçüncü dönem için tekrar döndü.

Vücut geliştirmeye, futbola ve hızlı arabalara meraklı olan Fico, cesur ve açık sözlü biri olarak biliniyor.

Fico’nun politikaları

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e hayranlık duyan Fico, Rusya Devlet Başkanı'nın Slovakya'ya gelmesi halinde uluslararası arama emri kapsamında tutuklanmasına izin vermeyeceğini söyledi.

Fico, politik açıdan da zeki biri olarak kabul ediliyor. Otuz yıllık kariyeri boyunca Fico, AB yanlısı ana akım pozisyonlar ile öncelikle iç tüketimi hedefleyen şiddetli milliyetçi, Batı karşıtı söylemler arasında başarılı bir şekilde gezindi. Fico, koşullara bağlı olarak rotasını değiştirme yeteneğine sahip olduğunu kanıtladı.

Fico, sadece Slovak çıkarlarını düşündüğünü söyledi ve birçok konuda açık sözlü davrandı. Avrupa Birliği'ne ve uluslararası STK'lara saldırdı, rakiplerine hakaret etti, yalan yere darbe girişimi iddiasında bulundu ve seçimlere hile karıştırılacağını iddia etti.

Ayrıca 2016 seçim zaferinde önemli bir faktör olan göç konusuna şiddetle karşı çıkıyor. Son dönemde eşcinsel evliliği eleştirdi ve eşcinsel çiftlerin evlat edinmesini "sapkınlık" olarak nitelendirdi.

Koronavirüs pandemisi sırasında maskelere, sokağa çıkma yasaklarına ve aşılara karşı ülkenin en önde gelen sesi oldu. Geçtiğimiz Ekim ayında tekrar göreve gelmeden önce, Slovakya'daki yüksek düzeydeki Rusya yanlısı duyarlılığı, hükümetin Batı yanlısı yörüngesini baltalamak için kullandı.



Trump yeni bir ticaret savaşı mı başlatacak?

Trump'ın radikal vergi kararları hem ABD'de hem de Avrupa'da endişe yarattı (Reuters)
Trump'ın radikal vergi kararları hem ABD'de hem de Avrupa'da endişe yarattı (Reuters)
TT

Trump yeni bir ticaret savaşı mı başlatacak?

Trump'ın radikal vergi kararları hem ABD'de hem de Avrupa'da endişe yarattı (Reuters)
Trump'ın radikal vergi kararları hem ABD'de hem de Avrupa'da endişe yarattı (Reuters)

Amerikan gazetesi Wall Street Journal (WSJ), Donald Trump'ın "maksimum baskı" politikasına geri döneceğini yazıyor. 

Analizde, Cumhuriyetçi liderin Kanada, Meksika ve Çin'e yönelik ek vergi hamleleriyle, ilk dönemindeki "azami baskı" politikasını sürdürmeyi hedeflediği belirtiliyor. 

Trump, ocakta göreve geldiğinde Kanada ve Meksika'dan ithal edilen tüm ürünlere yüzde 25, Çin'den gelen ürünlereyse ek yüzde 10 vergi getireceğini açıklamıştı. Dün açıklanan karara uyuşturucu ticareti ve kayıtdışı göçmenleri gerekçe gösteren Trump'a, üç ülkeden de tepki geldi. 

Meksika Devlet Başkanı Claudia Sheinbaum, Trump’ın Meksika'ya ek vergi getirme kararına karşı misilleme yapılabileceği uyarısında bulundu. 

Çin'in Washington Büyükelçiliği Sözcüsü Liu Pengyu, ABD ve Çin'in bir ticaret savaşına girmesi halinde her iki tarafın da kaybedeceğini belirtti.

Kanada Başbakan Yardımcısı Chrystia Freeland da "ABD'nin sattığımız şeylere ihtiyacı var" dedi. 

Analizde, vergi kararlarının küresel ticareti alt üst edebileceğine ve Amerikalı tüketiciler için fiyatları yükseltebileceğine dikkat çekiliyor. Diğer yandan Trump'ın müttefikleri, Cumhuriyetçi liderin bu adımları dış politikada koz elde etmek için kullanacağını belirtiyor.

WSJ, Trump'ın ilk döneminde İran ve Kuzey Kore'ye yönelik uyguladığı baskı politikasını da sürdüreceğini yazıyor. Kimliğinin paylaşılmasını istemeyen Trump'a yakın danışmanlardan biri, Cumhuriyetçi liderin politikasına dair şunları söylüyor: 

Onun tüm dünya görüşü azami baskı uygulamak üzerine kurulu, bu kadar basit.

Trump, ilk döneminde göreve geldiği gibi nüfusunun çoğunluğu Müslümanlardan oluşan 7 ülkeden ABD'ye girişlere kısıtlama getirmişti. ABD'de aile yakınları ve iş ilişkileri olmayan Suriye, Irak, İran, Libya, Somali, Sudan ve Yemen vatandaşlarının ABD'ye girişlerine kısıtlama uygulanmıştı.

Cumhuriyetçi lider 2018'de de Avrupa Birliği'nden (AB) çelik ithalatına yüzde 25, alüminyum ithalatınaysa yüzde 10 ek vergi getirmişti. Dönemin Avrupa Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker, Trump'ın kararını kınamıştı. 

Trump, henüz AB ülkelerine yönelik ek vergi duyurusu yapmadı. Ancak WSJ, ABD'nin Avrupalı müttefiklerinin son vergi hamleleri nedeniyle endişelendiğine dikkat çekiyor. Analizde, Avrupa ülkelerinin vergi kararlarını "yakında ABD'yle ticaret savaşına girebileceklerinin işareti" olarak yorumladığı aktarılıyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, USA Today