El-Faşir'de çatışmalar yeniden başladı... İnsani durumda rekor düzeyde kötüleşme

Hızlı Destek Kuvvetleri Sudan'ın orta kesimindeki El Cezire eyaleti kasabalarına saldırdı

Sudan'ın başkenti Hartum'da Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) milislerini gösteren bir arşiv fotoğrafı, 18 Haziran 2019. (Reuters)
Sudan'ın başkenti Hartum'da Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) milislerini gösteren bir arşiv fotoğrafı, 18 Haziran 2019. (Reuters)
TT

El-Faşir'de çatışmalar yeniden başladı... İnsani durumda rekor düzeyde kötüleşme

Sudan'ın başkenti Hartum'da Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) milislerini gösteren bir arşiv fotoğrafı, 18 Haziran 2019. (Reuters)
Sudan'ın başkenti Hartum'da Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) milislerini gösteren bir arşiv fotoğrafı, 18 Haziran 2019. (Reuters)

Sudan ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'de ve üç merkezi eyaletin (El Cezire, Beyaz Nil ve Sennar) sınırlarındaki bazı kasabalarda sivil kayıpların yaşandığı haberleriyle birlikte çatışmalar yeniden başladı.

El-Faşir Direniş Komiteleri Koordinasyonu, “HDK'nin dün (Çarşamba) öğleden sonra Sudan ordusunun askeri komutanlığı (6. Piyade Tümeni) yakınındaki yerleşim mahallelerini ağır toplarla bombaladığını ve mermilerin büyük pazara isabet ettiğini” duyurdu. Aktivistler hedef alınan bölgelerden duman bulutlarının yükseldiğini bildirdi.

Söz konusu çatışmalardan birkaç saat önce, Sudan ordusu saflarında savaşan Silahlı Hareketler Ortak Gücü’nden bir dizi askeri komutan, kent sakinlerine kentteki durumun sakin olduğuna dair güvence vermek için ana pazarın girişinde bir video yayınlamıştı.

ahyjuık8
Darfur Bölgesi Başkanı ve Sudan Kurtuluş Hareketi lideri Minni Arko Minavi (AFP)

Darfur Bölgesi Başkanı Minni Arko Minavi, salı gecesi ABD'nin Sudan Özel Temsilcisi Tom Perriello'dan bir telefon aldığını ve ‘genel olarak Sudan'daki, özel olarak da Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki durumu görüştüklerini’ söyledi.

Minavi X platformunda yaptığı paylaşımda, “HDK milislerinin yaptıkları ve bunun feci insani etkileri hakkında ABD Özel Temsilcisi’ne bilgi verdim” ifadesini kullandı.

Minavi, ABD Özel Temsilcisi’nin ‘derin üzüntüsünü’ dile getirdiğini ve savaşın durdurulması çağrısında bulunduğunu belirtti.

Darfur Bölgesi Başkanı, HDK'ye karşı savaşta Sudan ordusuyla müttefik olan en önde gelen Darfurlu silahlı grup Sudan Kurtuluş Ordusu'nun başında bulunuyor.

Süleyman Sandal liderliğindeki Adalet ve Eşitlik Hareketi ise savaşan taraflar arasında devam eden çatışmaların can ve mal kaybına yol açtığını ve vatandaşların el-Faşir'den komşu şehir ve köylere göç dalgaları halinde kaçtığını söyledi.

Açıklamada, “Şehirdeki insani durum, en temel sağlık ve ilk yardım ihtiyaçlarının eksikliğiyle felaket bir aşamaya ulaştı” denildi. Çatışmalar konusunda tarafsız olan hareket, savaşan taraflara ‘ayrım gözetmeksizin bombardıman ve nüfusun yoğun olduğu bölgelere kasıtlı hava saldırıları düzenleyerek sivillerin hayatını tehlikeye atmayarak uluslararası insancıl hukuka saygı göstermeleri’ çağrısında bulundu.

Hareket, uluslararası topluma, Afrika Birliği'ne (AfB) ve Hükümetler Arası Kalkınma Otoritesi'ne (IGAD) ‘çatışmanın taraflarını bağlayıcı bir takvime göre savaşı sona erdirecek kapsamlı bir girişim’ sunmaları çağrısında bulundu.

cdfvg
Çatışmalar sonucu el-Faşir'deki bir pazar yanıyor. (AFP)

Darfur bölgesindeki Ülke İçinde Yerinden Edilmiş Kişiler ve Mülteciler için Kamplar Genel Koordinasyonu, son derece karmaşık insani ve zor koşullardan mustarip 27 bin ülke içinde yerinden edilmiş kişinin Cebel Marra'ya vardığını duyurdu.

Koordinasyon Sözcüsü Adem Rical, “Çatışmanın tarafları, korkunç insan hakları ihlallerine tanık olan bölgedeki vatandaşları aç bırakmak için gıda ve ilacı bir silah olarak kullanıyor” dedi.

El Cezire eyaletindeki çatışmalar

Görgü tanıkları, HDK'nin dün Sudan ordusunun askeri garnizonunun bulunduğu el-Menakil kentine yaklaşık 40 kilometre uzaklıktaki Vad en-Nura kasabasına ağır ve hafif silahlarla saldırı düzenlediğini bildirdi.

HDK, Sudan ordusunun ülkenin merkezindeki El Cezire eyaletini geri almak için çeşitli eksenlerden başlattığı askeri operasyonlardaki önemli düşüşün ardından, yeni eyaletlere saldırmanın yolunu açmak için stratejik bölgelerdeki mevzilerini güçlendirmeye devam ediyor.

dfrghy
Sudan'ın Omdurman kentinde bir dükkanın önünde tahrip olmuş bir araba (AFP)

Görgü tanıklarına göre, HDK savaşçıları ile kırsal kasabalardaki halk direnişi arasında şiddetli çatışmalar yaşandı. El Cezire eyaletinin başkentindeki yerel komiteler ‘HDK'nin dün sabahtan beri Vad en-Nura'yı kuşattığını ve saldırmak için yoğun ateş açtığını’ bildirdi.

Son günlerde HDK platformları, El Cezire ve Beyaz Nil eyaletlerindeki bölgelerde güçlerinin büyük bir seferberlik içinde olduğunu duyurdu.



Gazze hastaneleri kapanma tehdidiyle karşı karşıya

Gazze Şeridi'ndeki İsrail saldırısında hayatını kaybeden yakınlarının cenazeleri başında yas tutan Filistinliler (Reuters)
Gazze Şeridi'ndeki İsrail saldırısında hayatını kaybeden yakınlarının cenazeleri başında yas tutan Filistinliler (Reuters)
TT

Gazze hastaneleri kapanma tehdidiyle karşı karşıya

Gazze Şeridi'ndeki İsrail saldırısında hayatını kaybeden yakınlarının cenazeleri başında yas tutan Filistinliler (Reuters)
Gazze Şeridi'ndeki İsrail saldırısında hayatını kaybeden yakınlarının cenazeleri başında yas tutan Filistinliler (Reuters)

Gazze Şeridi'ndeki Sivil Savunma Müdürlüğü, bu sabah İsrail'in Gazze Şeridi'nin çeşitli bölgelerine düzenlediği saldırılar ve ağır topçu bombardımanında aralarında çocukların da bulunduğu 19 kişinin hayatını kaybettiğini bildirdi. Bu arada Gazze Şeridi'ndeki Sağlık Bakanlığı dün (Cuma) yaptığı açıklamada, yakıt yetersizliği nedeniyle 48 saat içinde tüm hastanelerin çalışmayı durduracağı ya da hizmetlerini azaltacağı uyarısında bulundu. Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığına göre İsrail, bir yıldan uzun bir süredir savaş yürüttüğü Gazze Şeridi'ne yakıt girmesine izin vermiyor.

Sivil Savunma Müdürlüğü Sözcüsü Mahmud Basal AFP'ye yaptığı açıklamada, “İsrail'in gece yarısından sonra sabaha kadar Gazze Şeridi'ne düzenlediği bir dizi şiddetli hava saldırısında 19 vatandaş şehit oldu ve 40'tan fazla kişi de yaralandı” dedi.

Daha önce Filistin televizyonu, Gazze şehrinin doğusundaki ez-Zeytun mahallesinde bir evi hedef alan İsrail bombardımanında altı kişinin öldüğünü ve birkaç kişinin de yaralandığını bildirmişti.

Gazze Şeridi'ndeki Sağlık Bakanlığı, İsrail'in dün şafak vaktinden bu yana Gazze Şeridi'nin çeşitli bölgelerine düzenlediği saldırılarda 38 kişinin öldüğünü açıkladı.

Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM) perşembe günü İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, eski Savunma Bakanı Yoav Gallant ve Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları Komutanı Muhammed ed-Dayf hakkında, Hamas'ın 7 Ekim 2023'te İsrail yerleşimlerine eşi benzeri görülmemiş bir saldırı başlatmasından bu yana Gazze Şeridi'ndeki çatışmalarda insanlığa karşı suç ve savaş suçu işledikleri şüphesiyle yakalama kararı çıkarmasının ardından uluslararası tepkiler devam ediyor.

Gazze Şeridi'ndeki Sahra Hastaneleri Genel Müdürü Dr. Mervan el-Hams, “İşgalcilerin yakıt girişini engellemesi nedeniyle Gazze Şeridi'ndeki tüm hastanelerin 48 saat içinde çalışmayı durduracağı ya da hizmetlerini azaltacağı konusunda acil bir uyarıda bulunuyoruz” dedi.

Sivil Savunma Müdürlüğü, İsrail'in biri Gazze Şehri'nin doğusunda diğeri de şehrin güneyinde bulunan iki evi hedef alan saldırısında ölen on iki kişinin cesedine ulaşıldığını ve onlarca kişinin de yaralandığını duyurdu.

İsrail ordusu dün yaptığı açıklamada, 7 Ekim 2023'teki saldırıya karışan beş Hamas mensubunu öldürdüğünü bildirdi.

Filistinli tıbbi kaynaklara göre saldırıda onlarca kişi öldü ve yaralandı.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), sekizi yoğun bakımda olmak üzere 80 hastanın ve Gazze Şeridi'nin kuzeyinde kısmen faaliyet gösteren iki hastaneden biri olan Kemal Advan Hastanesi'ndeki personelin durumuyla ilgili ‘ciddi endişelerini’ dile getirdi.

WHO Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus'a göre, hastane perşembe günü bir insansız hava aracı (İHA) saldırısının hedefi oldu. Söz konusu saldırı, bir elektrik jeneratörünün ve bir su deposunun tahrip olmasına yol açtı.

Kemal Advan Hastanesi Müdürü Hüsam Ebu Safiye AFP'ye yaptığı açıklamada, kurumunun dün yine İsrail hava saldırılarının hedefi olduğunu, bir doktor ve hastaların yaralandığını söyledi.

İsrail ordusu, Hamas savaşçılarının yeniden toparlanmasını önlemek amacıyla 6 Ekim'de Gazze Şeridi'nin kuzeyinde büyük bir kara operasyonu başlattı.

‘Masum çocuklar’

Bilal isimli Filistinli, kurbanların götürüldüğü el-Ehli Arap Hastanesi'nin salonlarından birinde şunları söyledi: “Tüm ailem öldürüldü. Aileden geriye bir tek ben kaldım. Adaletsizliği durdurun.”

AFP'ye konuşan bir başka adam ise hastane yatağında hareketsiz yatan bir çocuğun yanında otururken, “Orada masum çocuklar vardı (...) Onların suçu neydi?” diye sordu.

Birleşmiş Milletler’in (BM) güvenilir bulduğu Hamas yönetimindeki Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre, İsrail ordusunun Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda şimdiye kadar çoğu sivil kadın ve çocuk olmak üzere en az 44 bin 56 kişi hayatını kaybetti.

AFP'nin İsrail'in resmi verilerinden aktardığına göre, Hamas'ın İsrail yerleşimlerine yönelik saldırısında çoğu sivil bin 206 kişi öldü.

Saldırı sırasında 251 kişi esir alınarak Gazze Şeridi'ne götürüldü. Bunlardan 97'si Gazze Şeridi'nde kaldı ve İsrail ordusu kalan esirlerden 34'ünün öldüğünü tahmin ediyor.

‘Tehlikeli bir emsal’

Savaşın başlamasından bir yıldan fazla bir süre sonra, UCM'nin perşembe günü aldığı karar İsrail'i çileden çıkardı.

Netanyahu perşembe akşamı yaptığı açıklamada, “Hiçbir bariz İsrail karşıtı karar bizi, özellikle de beni, ülkemizi savunmaya devam etmekten alıkoyamaz. Baskılara boyun eğmeyeceğiz” ifadelerini kullandı.

Gallant kararı, ‘terörizmi teşvik eden tehlikeli bir emsal’ olarak değerlendirdi.

ABD Başkanı Joe Biden, ‘utanç verici’ olarak nitelendirdiği kararı kınadı. Macaristan Başbakanı Viktor Orban ise dün yaptığı açıklamada, Netanyahu'yu karara ‘meydan okuyarak’ Macaristan'ı ziyaret etmeye davet edeceğini söyledi.

Netanyahu, Orban'ın tutumunu memnuniyetle karşılayarak, bunun ‘ahlaki netliği’ yansıttığını söyledi.

Macaristan da dahil olmak üzere UCM'ye üye 124 ülke teorik olarak üç yetkiliyi kendi topraklarına girmeleri halinde gözaltına almakla yükümlü.

İngiliz hükümeti dün Netanyahu'nun yakalama kararı kapsamında gözaltına alınabileceğini ima etti.

İrlanda Başbakanı Simon Harris, ülkesini ziyaret etmesi halinde Netanyahu'yu gözaltına alacağını söyledi.

Harris, RTE devlet televizyonunda UCM üyesi olan İrlanda'nın Netanyahu'yu ülkeyi ziyaret etmesi halinde gözaltına alıp almayacağı sorusuna “Evet, kesinlikle” yanıtını verdi.

İtalya Başbakanı Giorgia Meloni dün yaptığı açıklamada, G7 dışişleri bakanlarının pazartesi ve salı günleri Roma yakınlarında bir araya geldiklerinde mahkemenin yakalama kararlarını görüşeceklerini duyurdu.

İran kararı, ‘Siyonist varlık için siyasi bir ölüm’ olarak değerlendirirken, Çin mahkemeyi ‘objektif ve adil bir duruş’ sergilemeye çağırdı.

Hamas mahkemenin kararını memnuniyetle karşılayarak, bunu ‘tarihi ve önemli’ bir adım olarak nitelendirdi.