عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

İsrail ordusu tükenmenin eşiğinde: Acil asker ihtiyacı var

Analistler, çatışmalara ara verilmemesi halinde İsrail ordusunun toparlanmakta zorlanacağına işaret etti (AFP)
Analistler, çatışmalara ara verilmemesi halinde İsrail ordusunun toparlanmakta zorlanacağına işaret etti (AFP)
TT
TT

İsrail ordusu tükenmenin eşiğinde: Acil asker ihtiyacı var

Analistler, çatışmalara ara verilmemesi halinde İsrail ordusunun toparlanmakta zorlanacağına işaret etti (AFP)
Analistler, çatışmalara ara verilmemesi halinde İsrail ordusunun toparlanmakta zorlanacağına işaret etti (AFP)

Fransız haber ajansı AFP, Gazze'de artan kayıplar nedeniyle İsrail ordusunun acil asker ihtiyacı olduğunu yazdı. 

İsrail ordusunun paylaştığı rakamlara göre, Hamas'ın 7 Ekim'deki saldırılarıyla başlayan savaşta öldürülen asker sayısı 658'e yükseldi. Çatışmalarda 3 bin 835 İsrail askeri de yaralandı.

İsrail askerleri geçen hafta Hamas militanlarının Refah'ta kurduğu pusuya düşmüş, 601'inci İstihkam Taburu bölük komutan yardımcısı da dahil 8 askerin öldürüldüğü bilgisi paylaşılmıştı.

Haberde, İsrail ordusunun kayıplarının, Gazze savaşı bağlamında "küçük görünebileceğine fakat İsrail kamuoyu için bunun çok yüksek bir sayı olduğuna" dikkat çekildi.

İsrail Genelkurmay Başkanı Herzi Halevi de pazar günkü açıklamasında asker ihtiyacı olduğunu doğrulamış, Ultra Ortodoks Yahudilerin (Harediler) orduya alınmasının "zorunlu hale geldiğini" söylemişti. 

İsrail'de kadın ve erkekler 3 yıl zorunlu askerlik yapıyor. Haredilerse orduda dini inançlarına göre  yaşayacak uygun bir ortam bulamayacakları gerekçesiyle askerlik yapmayı reddediyor. Tel Aviv yönetimi, Haredileri 26 yaşına kadar Tevrat Kursları'nda (Yeşiva) eğitim almaları halinde askerlikten muaf tutuluyor. 

9 milyonluk ülkede nüfusun yaklaşık yüzde 12'sini oluşturan Haredilere sağlanan bu ayrıcalık kapsamında geçen yıl 60 bin erkeğe muafiyet sağlanmıştı. 

Ancak Haredilerin askere alınmasına ilişkin çağrılar ülkede tartışma yaratmıştı. Ultra Ortodoks Yahudilere tanınan muafiyetin yasalaşması için 10 Haziran'da parlamentoda oylama yapılmıştı. 

120 milletvekilinden 63'ünün oyuyla onaylanan tasarının yürürlüğe girip girmeyeceği, parlamentonun Dışişleri ve Güvenlik Komitesi'nde yapılacak değerlendirmeler sonucunda belli olacak.

Birleşik Krallık'taki King's College London'dan Ahron Bregman, İsrail Savunma Kuvvetleri'nin (IDF) zor durumda olduğuna işaret ederek şunları söyledi: 

IDF, 8 aydan fazla süren savaşın ardından tamamen tükenmiş durumda. IDF komuta kademesi ve Savunma Bakanı da yeniden toparlanılması için acilen ara verilmesini istiyor.

Londra'daki Brunel Üniversitesi'nden Steven Wagner de ordu içindeki görev değişikliklerinin ve rotasyonların sıklaştığını, bunun da bir "tükenme işareti" olduğunu belirtti.

Bregman, İsrail ordusunun zaman içinde küçüldüğüne de dikkat çekti. 

Analist, 1967'deki Altı Gün Savaşı ya da 1973'teki Yom Kippur Savaşı gibi büyük bölgesel çatışma dönemlerinin artık sona erdiğini söyledi. 

Bregman, İsrail ordusunun son 20 yılda 6 tümenini dağıttığını, mevcut durumda iki tümen ya da 10 bin askerin eksik olduğunu belirtti. 

Bunlara ek olarak Lübnan'daki Hizbullah'la kapsamlı bir savaş ihtimali de orduya daha fazla yük bindirebilir. Uzmanlar, İsrail ordusunun Hizbullah'la uzun sürecek bir savaşa hazır olmadığını savunuyor.

İtalya merkezli düşünce kuruluşu Uluslararası Güvenlik Çalışmaları Grubu Verona'dan (ITSS) Omri Brinner, şu değerlendirmeleri paylaştı: 

Asker, tank ve teçhizat kalitesi açısından kısa bir savaş için kağıt üzerinde her şey yolunda. Ancak Hizbullah'la uzun bir savaş söz konusu olduğunda İsrail hazır değil.

Diğer yandan IDF'den dün yapılan açıklamada, İsrail Ordusu Kuzey Komutanlığı Komutanı Tümgeneral Ori Gordin ve Operasyonlar Bölümü Başkanı Tümgeneral Oded Basyuk'un, Lübnan'a yönelik olası bir saldırıya ilişkin "operasyonel planı" onayladığı bildirilmişti.

Independent Türkçe

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Yeni Emeviler

Ahmed eş-Şera, Esed'in düşmesinin ardından Şam'daki Emevi Camii'nde
Ahmed eş-Şera, Esed'in düşmesinin ardından Şam'daki Emevi Camii'nde
TT
TT

Yeni Emeviler

Ahmed eş-Şera, Esed'in düşmesinin ardından Şam'daki Emevi Camii'nde
Ahmed eş-Şera, Esed'in düşmesinin ardından Şam'daki Emevi Camii'nde

Husam İytani

Arap-İslam tarihinde gelip geçen hanedanlar ve devletler arasında Emeviler, Arap kimliğini canlandırma projesinin bayrağını taşıyacak aday olarak öne çıktı. Beşşar Esed ve rejiminin devrilmesinden sonra Emeviler’den daha fazla bahsedilir oldu. Öyle ki, bazıları Emevi politikası ve kültürünün propagandasını yapmaya başladı.

Bu projenin bayrağını taşımak için neden Emevilerin tercih edildiğini anlamak zor değil. Bu sebep de Esed rejimi, Hizbullah, Irak’ta otoritenin büyük bir bölümü ile Yemen'deki Husiler'in içinde yer aldığı azınlık ittifakını oluşturan “direniş ekseni”nin sonunu duyurmaktan başka bir şey değil. İran önderliğindeki eksen gücünün zirvesinde iken, Lübnan’da (Avncı) Özgür Yurtsever Hareket de destekçi sıralarında oturuyordu.

Ancak “yeni Emeviler” meselenin sadece Maşrık’ın (Levant) kaderini belirleme konusunda Arap kontrolünün yeniden sağlanması meselesinden ibaret olmadığını, aynı zamanda bu görevi Sünni Arap Müslümanların üstlenmesine, direniş ekseninin başını çeken mezhep ve dini grupların, son dönemde yaşadıkları yenilgiler ve Esed rejiminin çökmesiyle bir kenara itilmesine kadar uzandığını söylemekten kaçınıyorlar.

Ancak “tarihi” Emeviler belirsiz bir tercih gibi görünüyor. En azından bunu söyleyebiliriz.  Zira Emeviler hakkında sahip olduğumuz bilgilerin büyük çoğunluğunun devletin yıkılmasından sonra yazıldığı ve onlara karşı açıkça düşman bir tavırdan geri kalınmadığı konusunda görüş birliği vardır. Onlar hakkında elimizdeki en eski kitap, Emeviler döneminin sonlarında doğup Abbasiler döneminin başlarında kitabını yazan Halife bin Hayyat'ın kitabı olabilir. Emevi devletinin bir asır bile sürmediğini, yöneticilerinin bir yandan fetihlerle, diğer yandan da iç ve kabileler arası savaşlarla meşgul olduklarını da belirtmeden geçmeyelim. Öte yandan modern arkeoloji ve nümizmatik, Emeviler hakkında şu anda dolaşımda olanlardan farklı bilgiler sunmaktadır. Emevi tarihiyle ilgili dolaşımda olan anlatılar arasındaki çelişkilerin ayrıntılarına girmeden, Ürdün’deki Kusayr Amre’de keşfedilenler, Emevi tarihi hakkında bütün bilinenleri sorgulamak için yeterlidir.

Emeviliği canlandırmak, geçmişi geleceğe rehber kılan bir rüya haline getiren Baas ideolojisiyle aynı kaynaktan besleniyor

Dini açıdan Emevi Halifeliğinin Sünni mezhebine mensubiyeti, sadece Şiiliğin kurucusu olarak görülen İmam Ali bin Ebu Talib ile yaşadığı ihtilaf üzerinden tespit edilmektedir. Bu ise Sünnilik ve Şiiliğin ancak daha sonraki dönemlerde iki ayrı mezhep olarak ortaya çıktığı gibi bazı gerçekleri göz ardı etmektedir. Emevilerin, mutlak ve monarşik yönetimi meşrulaştırmak için Cebriyye’yi bir devlet doktrini olarak benimsedikleri doğrudur; ancak Emeviler dönemi bir bütün olarak belirli fıkıh akımlarının ortaya çıkışına tanık olmamıştır. Bunların çıkışı Abbasiler dönemine kadar ertelenmiştir.

Dini- fıkhi açıdan durum bu şekildedir. Öte yandan mevcut kaynaklara dayanırsak, Emevi imparatorluk projesinin devletlerin devamlılığı için yeterli unsurlara dayanmadığını görüyoruz. Emeviler dönemindeki fetihlerin hızı bizi şaşırtsa da örneğin, “Endülüs’ten Sind’e kadar uzanan” halifeliğin, sadece fetihlerden elde edilen ganimetlerin dağıtımının esas alındığı bir vergi sistemine dayandığını görürüz. Ancak kaynakların tükenmesi, Yezid bin Velid'in “kesintici” diye adlandırılmasına neden olan maaşlarda yaptığı kesintiler gibi devletin askerlerine karşı yükümlülüklerini yerine getirme gücünün azalması, bunun isyan ve hoşnutsuzluk hareketlerini körüklemesi sebebiyle bu fetihler de durdu.

Burada önemli olan, romantik milliyetçiliği andıran, basit bir canlandırma eğilimi ve çocuksu bir tarih anlayışı taşıyan imparatorluk projesi, bugün Suriye'de gördüğümüz türden, kuruluşu büyük engellerle karşı karşıya olan bir devletin sloganı olmaya uygun mudur?

Açıktır ki, Emeviliği yeniden canlandırmayı siyasi bir fikir olarak ortaya atanlar, bu sloganın, Endülüs ve Sind’de dalgalanan Emevi devletinin bayraklarıyla sınırlı görünen anlamını benimsemekle yetinmektedirler. İsrail tankları ülkenin güneyinde ilerlerken, devletin yeniden birleşme ve iç uzlaşı umutları şu ana kadar parlak görünmezken, ekonomide kayda değer bir iyileşmenin görülmediği bir dönemde, fetih övgüleri söylemenin anlamını hesaba katmadıkları açıktır.

Bu söylediklerimiz, mirasa, (hayali bile olsa) tarihe ya da toplumun beklenti ve hayallerine yönelik bir saldırı değildir. Bilakis söylenmesi gereken, bizi o devirlerden, köprülerin altından çok suların aktığı bin iki yüz yılı aşan bir zamanın ayırdığıdır. Geçmişe dönmenin çoğu zaman tarihe nesnel olarak bakıldığında hiçbir temeli olmayan yanılsamalara yatırım yapmak olduğudur. Dahası bu, Emeviliği canlandırmanın, geçmişi geleceğe rehber kılan bir rüya haline getiren Baas ideolojisiyle aynı kaynaktan beslendiğini göstermektedir. Baas Partisi’nin sonu ise kötü bir şekilde devrilene kadar geçmişi, bugünü ve geleceği mahveden Irak ve Suriye Baası olarak ikiye bölünmek oldu.

O halde yeni Emevilerin, okul kitapları, müfredat ve Feyruz'un seslendirdiği Said Akl’ın şiirleri çıkarıldığında, bu sloganlarından geriye ne kalacağını kendilerine sormaları daha iyi olmaz mı?

*Bu makale Şarku'l Avsat tarafından Londra merkezli Al Majalla dergisinden çevrilmiştir.