Beyaz Saray: Hamas ve İsrail arasında ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılması konusunda anlaşmazlık sürüyor

Tanklar Gazze şehrinin mahallelerine giriyor ve ordu mahalle sakinlerine tahliye çağrısında bulunuyor

Gazze Şeridi'nin güneyindeki İsrail ordusuna ait askeri araçlar (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki İsrail ordusuna ait askeri araçlar (AFP)
TT

Beyaz Saray: Hamas ve İsrail arasında ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılması konusunda anlaşmazlık sürüyor

Gazze Şeridi'nin güneyindeki İsrail ordusuna ait askeri araçlar (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki İsrail ordusuna ait askeri araçlar (AFP)

Beyaz Saray tarafından dün yapılan açıklamada Hamas Hareketi ile İsrail arasında ateşkes anlaşması ve rehinelerin serbest bırakılması konularında hala görüş ayrılıkları olduğu belirtildi.

Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye, İsrail'in Gazze'de yürüttüğü savaşta ateşkes iççin yapılan müzakereleri en başa döndürebileceğini söyledi.

Hamas Hareketi’nin Telegram hesabından yapılan açıklamada Haniye'nin arabulucularla bir telefon görüşmesi gerçekleştirdiği ve bu görüşmede müzakerelerin çökme olasılığından İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve İsrail ordusunu tamamen sorumlu tuttuğu belirtildi.

Haniye, ‘müzakerelerin önüne daha fazla engel koyduğunu’ söylediği Netanyahu’yu ‘Filistinlilere yönelik saldırganlığını ve suçlarını arttırmakla ve bir anlaşmaya varma çabalarını engellemek için Filistinlileri zorla yerinden etme girişimlerini sürdürmekle’ suçladı.

İsrail tanklarla saldırdı

İsrail ordu dün, Gazze şehrindeki birçok mahalleye tanklarla saldırdı. Ağır bombardımanlar, onuncu ayında yine binlerce Filistinliyi kaçmak zorunda bıraktı. Gazze’deki Sağlık Bakanlığı savaşın başladığı 7 Ekim'den bu yana ölü sayısının 38 bin 193’e, yaralı sayısının ise 87 bin 903'e yükseldiğini açıkladı.

Gazze Şeridi’nin kuzeyindeki mahallelerin işgali

ABD, Katar ve Mısır’ın ortak arabuluculuğunda devam eden ateşkes görüşmelerinde çatışan taraflar taleplerinde ısrar ederken, kuşatma altındaki ve harabeye dönmüş haldeki Gazze Şeridi'nde çatışmalar devam ediyor. Görgü tanıkları, Sivil Savunma Teşkilatı ve Hamas hükümetinin medya ofisi, İsrail askerlerinin Gazze şehrinin ed-Derac, et-Tuffah, es-Sabra ve Tel el-Heva gibi birçok mahallesini işgal ettiğini ve binlerce kişinin yeniden kaçmak zorunda kaldığını söylediler.

Gazze'deki Sivil Savunma Teşkilatı, onlarca ölü ve yaralı olduğu bilgisinin kendilerine ulaştığını açıkladı. Ekiplerinin ‘ağır bombardıman nedeniyle’ bu kişilere ulaşamadığını belirten Sivil Savunma Teşkilatı, “İşgalci İsrail güçleri onlarca aileyi kuşatmış durumda” diye ekledi.

İsrail ordusu Gazzelilerden bölgeyi boşalmalarını istedi

Görgü tanıkları, İsrail ordusunun hoparlörlerden anonslar yaparak bölge sakinlerinden ed-Derac ve et-Tuffah mahallelerini boşaltmalarını istediğini söylediler.

Görgü tanıklarının ifadelerine göre İsrail tankları söz konusu mahallelerde mevzilenirken, diğer mahallelerde de hava saldırıları ve insansız hava araçlarının (İHA) yardımıyla ilerlediler.

İsrail ordusu savaşın üzerinden on ay geçmesine rağmen ‘onlarca teröristi’ öldürdüğünü söylediği Gazze'nin doğusundaki Şucaiyye Mahallesi gibi daha önce kontrol altına aldığını iddia ettiği bazı bölgelerde savaşmaya devam ediyor.

İsrail ordusu Gazze'nin güneyinde, Refah'ta ‘30'dan fazla teröristi’ öldürdüğünü ve Han Yunus'ta roket fırlatma mevzilerini vurduğunu açıkladı.

Ateşkes görüşmeleri devam ediyor

İsrail televizyonu Kanal 7’nin aktardığına göre İsrail İç Güvenlik Teşkilatı (Şin-Bet) Direktörü Ronen Bar, Gazze'deki savaşta ateşkes anlaşmasına varılması amacıyla yapılan görüşmelere devam etmek üzere Mısır'a gitti.

Diğer taraftan Hamas, kalıcı bir ateşkes şartından geri adım atarak, İsrailli rehineler konusunda müzakere etmeyi kabul ettikten sonra İsrail'in son öneriye vereceği yanıtın beklendiğini açıkladı.

İsrail ile Hamas arasında arabuluculuk yapan Katar, ABD ve Mısır'ın ortak çabaları, çatışan tarafların taleplerinde ısrar etmesi nedeniyle aylardır ateşkese ulaşma konusunda engellerle karşılaşıyor.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Hamas'ın ortadan kaldırılması ve Gazze'de tutulan tüm  rehinelerin kurtarılması da dahil olmak üzere tüm hedeflere ulaşıldığında Gazze'deki savaşın sona ereceğini vurguladı.

Tel Aviv'de protesto gösterileri düzenlendi

İsrailliler pazar günü Tel Aviv ve Kudüs sokaklarında son iki gündür Gazze'deki rehinelerin kurtarılması için bir anlaşma yapılması amacıyla atılan ‘teslim olmayacağız’ sloganlarıyla protesto gösterilerine devam ediyorlar.

Protestocular Başbakan Binyamin Netanyahu'dan rehinelerin serbest bırakılmasını da içeren bir ateşkes anlaşması yapmasını ya da istifa etmesini talep ediyor.

Gazze’deki savaş 7 Ekim'de Hamas'ın İsrail'in güneyine düzenlediği ve İsrail'in verilerine göre çoğu sivil bin 195 kişinin ölümüne yol açan eşi benzeri görülmemiş saldırısının ardından başladı.

İsrail ordusunun paylaştığı rakamlara göre saldırı sırasında kaçırılan 251 kişiden 116'sı halen Gazze'de rehin tutulurken bunlardan 42'si hayatını kaybetti.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Hamas'ın saldırısına onu yok etme sözü vererek karşılık verdi. Gazze Şeridi'ndeki Sağlık Bakanlığı'na göre İsrail'in Gazze Şeridi'nde yürüttüğü savaşta şimdiye kadar çoğunluğunu çocukların ve kadınların oluşturduğu en az 38 bin 153 kişi öldü.



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times