Beşar Esed, Ana muhalefet lideri Özgür Özel’le Şam'da görüşmeyi kabul etti

DEM Parti, Kürtlerin aleyhine olacak normalleşme çabalarını reddediyor

Suriye'nin kuzeyindeki Halep kırsalında yer alan Ebin Seman'da Türk ordusuna ait bir gözlem noktasının yakınındaki Suriyeli protestocular (AFP)
Suriye'nin kuzeyindeki Halep kırsalında yer alan Ebin Seman'da Türk ordusuna ait bir gözlem noktasının yakınındaki Suriyeli protestocular (AFP)
TT

Beşar Esed, Ana muhalefet lideri Özgür Özel’le Şam'da görüşmeyi kabul etti

Suriye'nin kuzeyindeki Halep kırsalında yer alan Ebin Seman'da Türk ordusuna ait bir gözlem noktasının yakınındaki Suriyeli protestocular (AFP)
Suriye'nin kuzeyindeki Halep kırsalında yer alan Ebin Seman'da Türk ordusuna ait bir gözlem noktasının yakınındaki Suriyeli protestocular (AFP)

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Türkiye ile Suriye arasındaki ilişkileri normalleştirme çabalarını ilerletmek amacıyla Genel Başkan Özgür Özel'in Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed ile görüşme talebine olumlu yanıt aldıklarını açıkladı.

Partinin Genel Başkan Yardımcısı Burhanettin Bulut, “Özel'in Suriye'yi ziyaret etme ve Esed'le görüşme talebi Şam tarafından kabul edildi. Görüşmenin yapılmasına ilişkin niyet ifadesi karşılık buldu. Bundan sonra tartışılacak olan tek şey koşulların olgunlaştırılması, görüşmenin nerede ve hangi tarihte yapılacağıdır” ifadelerini kullandı.

asxcdvfgrbthy
Suriye'nin Halep kırsalındaki Afrin kentinde Türkiye karşıtı gösteriler sırasında çıkan olaylarda öldürülen Ebu Malik'in cenaze töreninden, 2 Temmuz 2024. (EPA)

Bulut dün (çarşamba) bir televizyon kanalında katıldığı programda, Özel'in bir çözüme ulaşmak için Suriye'ye gideceğini, zira Türk hükümetinin ülkede bir mülteci krizi yaratmaktan sorumlu olduğunu belirtti. Bulut, “Görüşme talebimizi ilettik ve Şam'dan olumlu yanıt aldık” dedi.

Özel temmuz ayı başında, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed arasında arabuluculuk yapabileceğini şu sözlerle ifade etmişti: “Önce Esed Türkiye ile masaya oturmaya ikna edilmeli. Ben Esed'i masaya oturmaya ikna edebilirim. Yeter ki Erdoğan'ın böyle bir niyeti olsun. Erdoğan'ın son açıklamasından da görüyoruz ki bizim burada attığımız adımlar Erdoğan'ı da cesaretlendiriyor.”

xcsvfbgth
Ana muhalefet lideri Özgür Özel (X)

‘Siyasi normalleşme’ sürecinin bir parçası olarak ülkenin sorunlarını görüşmek üzere Erdoğan ile yakın zamanda iki görüşme gerçekleştiren Özel, “Türkiye'nin en acil meselesi, bizim de öncelikli meselemiz olan mülteci meselesidir” diyerek Suriyeli mültecilerin Türkiye'de kalmaması ya da mevcut durumun sürdürülebilir hale gelmesi gerektiğini, bu nedenle önümüzdeki günlerde Suriye meselesinin çözümü konusunda inisiyatif almak üzere çok aktif hamleler yapacağını vurguladı.

Özel, “Türkiye ile Suriye arasındaki iletişim kanallarını yeniden açmak ve Suriyelilerin ülkelerine dönmelerini sağlamak için gerekirse Esed ile iş birliği yapacağız” ifadesini kullandı.

Siyasi farklılıklar

Özel'in açıklamaları, Esed'in Şam'ın, Suriye devletinin tüm toprakları üzerindeki egemenliği ve her türlü terörizm ve örgütleriyle mücadele temelinde Türkiye ile ilişkilerle ilgili tüm girişimlere açık olduğunu teyit etmesinin ardından geldi.

Erdoğan hükümetinin dış politikasını eleştiren CHP, bu hükümeti, yaklaşık 4 milyon mülteciyi kabul ederek Türkiye'yi mülteciler için bir depoya dönüştürmekten ve mülteci sorununun yanı sıra Suriye'deki durumun daha da kötüleşmesinden sorumlu tutuyor.

dfvgbhyt
Geçtiğimiz Aralık ayında Suriye'nin kuzeyinde devriye gezen Türk kuvvetleri (T24 internet sitesi)

CHP, iktidara gelmesi halinde, Şam, Avrupa Birliği (AB) ve uluslararası toplumla koordinasyon içinde Suriye'de siyasi bir çözüme ulaşılmasını ve mültecilerin güvenli bir şekilde geri dönmesini sağlayacak bir formülün parçası olarak Türk güçlerini Suriye'nin kuzeyinden çekmeye hazır.

DEM Parti’nin reddi

Özel'in Esed'le görüşmek istediğinin açıklanması ve Erdoğan'ın onu Ankara'ya davet edeceğini söylemesi, Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti) ve CHP’den sonra TBMM'nin üçüncü büyük partisi olan Halkların Demokrasi ve Eşitlik Partisi'nin (DEM Parti) tepkisine yol açtı.

DEM Parti Eş Genel Başkanı Tuncer Bakırhan, Özel'e hitaben “Esed ile Erdoğan arasında arabuluculuk yaparak Erdoğan'la birlikte Kürt karşıtı bir politika mı örgütlemeye çalışıyorsunuz?” dedi.

Bakırhan, partisinin milletvekillerinin önünde yaptığı konuşmada şunları söyledi: “Sayın Özel, Erdoğan ve Esed Kürt karşıtı bir ittifak oluşturmaya çalışıyor. Siz de bu arabuluculuk üzerinden Kürt karşıtı bir politika mı örgütlemeye çalışıyorsunuz? Bu ne sizin için ne bizim için ne de Türk halkı için iyi bir şey değil.”

Bakırhan ayrıca, Özel'in yapması gerekenin ‘Kuzeydoğu Suriye halkının kendi geleceğine karar verebilmesini sağlayacak bir dış politikayı savunmak’ olduğunu belirtti.



Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

TT

Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

İsrail ordusu bugün, aynı bölgede Hamas'a ait üç kilometreden uzun büyük bir tünelin imha edildiğini duyurduktan bir gün sonra, kuvvetlerinin “Majin Oz” adı verilen yeni bir eksenin açılışını tamamladığını açıklayarak Gazze Şeridi'ndeki Filistinlileri, özellikle de Han Yunus sakinlerini şaşırttı.

İsrail ordusundan yapılan açıklamada, “188. Tugay ve Golani Tugayı güçleri Han Yunus'un doğusu ve batısını ayıran Majin Oz ekseninin açılışını tamamladı. Eksen yaklaşık 15 kilometrelik bir mesafe boyunca uzanıyor.”

Yeni “Majin Oz” ekseni Han Yunus'un doğusunu batıdan ayıracak ve Han Yunus'un Refah'tan ayrılmasını “Morag” ekseniyle de devam ettirecek.

Resim  İsrail ordusu tarafından yayınlanan, soldan sağa çapraz olarak uzanan ve Morag ekseni ile bir noktada kesişen Magen Oz ekseninin görüntüsü

Han Yunus bölgesindeki son hamleler, İsrail'in “insani şehir” olduğunu iddia ettiği ve Refah'taki (Gazze Şeridi'nin güneyi ve Han Yunus) yüz binlerce Gazzeli’nin bir çadır alanına tıkıştırılmasına yol açacak planla aynı zamana denk geliyor.

İsrail ordusuna göre bu yeni eksen, Hamas üzerindeki “baskının” ve Han Yunus Tugayı'na karşı yürütülen savaşın çözümünün merkezi bir parçası.

Bir parçalama politikası

Ancak İsrail, Gazze'yi parçalamak ve Doha'da devam eden dolaylı müzakerelerde İsrail'in Şerit'ten tamamen çekilmesinde ısrar eden Hamas üzerinde baskı kurmak için tesadüfi coğrafi eksenler dayatma politikası izliyor.

Gazze'deki saha kaynakları Şarku’l Avsat'a yaptıkları açıklamada, "Yeni eksen İsrail'in kontrolü altındaki birçok bölgeyi kapsıyor: Kizan en-Neccar, Curti el-Lut, Şeyh Nasır, Mean, Menara, Huza'a, Absan, al-Kara'a ve Beni Suheyla." Kaynaklar, “bu bölgenin, herhangi bir Filistinlinin sınıra yaklaşmasını önlemek için sınırdan 2 kilometreden daha uzağa ulaşan geniş tampon bölgeler oluşturmayı amaçladığını,

bunun da Han Yunus'un doğu bölgesinde yaşayan yüz binlerce kişinin İsrail güçlerinin orada kalması halinde, evlerine dönmesini engellemek anlamına geldiğini” belirtti.

İsrail ordusundan yapılan açıklamaya göre yeni “Magen Oz” ekseninin ilan edilmesiyle Hamas üzerinde daha fazla baskı kurulması amaçlanıyor.

İsrail, Refah'ı Han Yunus'tan ayıran Morag ekseninden çekilmemekte ısrar ederken, İbrani medyasının Refah'ın yaklaşık 2 kilometreye kadar olan bazı bölümlerinde askeri kontrolü sürdürmesi koşuluyla “eksenden çekilmek için müzakerelerde esneklik önerdiği” yönündeki haberleri Hamas reddediyor. Hamas, tamamen çekilene kadar kademeli bir çekilme için harita ve belirli tarihler konusunda ısrar ediyor.

Hamas, özellikle geçtiğimiz ocak ayında gerçekleşen ateşkes sırasında İsrail ordusu tarafından kurulan Netzarim ekseninin (Gazze Şehri'nin güneyinde, Gazze Şeridi'nin kuzeyini merkezinden ve güneyinden ayıran) büyük bir kısmı ve Gazze Şeridi'nin kuzeyinde geçici olarak kurulan eksenlerin bir kısmını ortadan kaldırmayı başardıktan sonra, kademeli geri çekilme ve bu yeni eksenlerin ortadan kaldırılması taleplerinde ısrarcı görünüyor.

Büyük Tünel Yıkıldı

Bu arada İsrail ordusu dün, iki aydan uzun bir süre önce Han Yunus'ta yapılan operasyonlar sırasında keşfedilen büyük bir Hamas tünelini yıktığını duyurdu.

İsrail ordusundan yapılan açıklamada, güçlerinin "merkezi bir yeraltı yolunda bulunan tüneli keşfettiğini ve tamamen yok ettiğini" belirterek, tünelin "yaklaşık 3,5 kilometre uzunluğunda olduğunu ve içinde birkaç sığınak bulunduğu" kaydedildi.

Şarku'l Avsat'a konuşan Filistinli saha kaynaklarına göre “bu tünel Hamas'ın askeri kolu olan El Kassam Tugaylarına ait en uzun tünellerden biri ve tünelden birçok tünel ve açılım bulunuyor, savunma tünelleri, komuta ve kontrol için kullanılan tüneller var.”

“Tünelin Mean, Al-Menara ve Han Yunus'un güneydoğusundaki diğer bölgelerde yer aldığını” belirten kaynaklar, “tünelin Kassam Tugayları savaşçıları için savaş düğümleri içerdiğine ve bu tüneli gerek bu bölgelerde gerekse büyük tünelin açıldığı yakın bölgelerde İsrail güçleriyle savaşmak için kullandıklarına” işaret etti.

Kaynaklar, son birkaç haftalarda bu bölgelerde çok sayıda operasyon gerçekleştirildiğini ve İsrail araçlarının patlayıcı düzenekler ve tanksavar füzeleriyle hedef alındığını belirtti.

Kaynaklar, savaşın belirli bir döneminde, büyük tünelin içinde, saha komutanlarının İsrail güçlerine karşı muharebeleri yönettiği, bu güçlerin hareketlerinin izlendiği ve onlara karşı saldırı planlamak için hareketlerinin belgelendiği komuta ve kontrol için özel tüneller bulunduğuna dikkat çekti.

rtgy6u
Gazze tünelinin içindeki bir İsrail askeri, Kasım 2023 (Reuters)

İsrail güçleri, savaşın başlangıcında ve Netzarim ekseninin kontrolünde duyurulduğu gibi, bazıları 2 ve 3 kilometre uzunluğa ulaşan, bazıları Gazze Şeridi'nin kuzeyi ile merkezini birbirine bağlayan ve araçların geçtiği çeşitli büyüklükteki tünellerin imha edildiğini sık sık duyurdu.

İsrail güçleri Gazze Şeridi'nde 20 aydan fazla bir süredir faaliyet göstermelerine, Hamas'ın kabiliyetlerini önemli ölçüde yok etmeyi başardıklarını iddia etmelerine rağmen, Han Yunus örneğinde olduğu gibi girdikleri bölgelere her yeniden girişlerinde daha fazla tünel ortaya çıkarmakta ve bunları yok etmek için çalışmaktadırlar. Saha kaynakları İsrail ordusunun daha önce bu bölgede en az bir kez, bazı bölgelerde ise iki kez operasyon düzenlediğini vurguluyor.