Mars'ı yaşanır kılmak için "devrim niteliğinde" yeni yöntem

Bilim insanları, yeni yöntemin Kızıl Gezegen'i ısıtmaya yönelik önceki planlardan en az 5 bin kat daha verimli olduğunu söylüyor

Fotoğraf: ESA
Fotoğraf: ESA
TT

Mars'ı yaşanır kılmak için "devrim niteliğinde" yeni yöntem

Fotoğraf: ESA
Fotoğraf: ESA

Bilim insanları Mars atmosferine, işlenmiş toz parçacıkları serpiştirerek gezegeni ısıtmak ve böylece yaşanabilir hale getirmek istiyor.

Çığır açıcı bu fikir, bilim insanlarının Mars'ı Dünya'ya daha çok benzetebilme ve hatta belki de insanlara ev sahipliği yapacak hale getirme amacıyla önerdiği devrim niteliğindeki bir dizi yöntemden biri.

Halihazırda Mars'ın yüzeyi yaşanmaz durumda: Amansız derecede soğuk, ölümcül UV ışınlarıyla kavruluyor, toprak tuzlu, hava ince ve halihazırda orada herhangi bir şeyin yaşadığına dair hiçbir kanıt yok.

Yeni yöntemin arkasındaki bilim insanları, bunun önceki planlardan en az 5 bin kat daha verimli olduğunu söylüyor.

Bu yöntem, gezegenimizden malzeme taşımamızı ya da bunları Mars toprağını kazıp çıkarmamızı gerektirmek yerine, Mars'ta kolayca erişilebilen kaynakları kullanıyor.

Araştırmacılar önerinin gerçekten işe yaramasının onlarca yıl alacağı uyarısında bulunuyor. Ancak diğer pek çok teklif, gerçekleştirilmeleri için gereken muazzam miktardaki çalışma nedeniyle imkansız olabilir.

Mars'ı dünyalaştırmaya yönelik ilk öneriler 1970'lerin başında başlamıştı. Araştırmacıların, aradan geçen 50 yılda Mars'ı Dünya'ya benzetmek için önerdiği pek çok farklı yöntemin hiçbiri hayata geçirilemedi.

Araştırmacılar yeni önerilerinin daha fazla araştırmaya değeceğini çünkü Mars'ı sıvı suyu barındıracak kadar ısıtmak için gereken çalışmanın, düşündüğümüzden daha az olabileceğini öne sürüyor.

Bu biraz da Dünya'da muzdarip olduğumuz sera etkisine benziyor. Diğer tekliflerde bunun Mars'a götürülecek gazlarla ya da gezegenin kendisinde karmaşık madencilik yapılarak uygulanması öneriliyor.

Yeni öneriyse Mars'ta yaygın olduğu anlaşılan demir ve alüminyumu alıp, toz parçacıklarını işleyerek sim parçası büyüklüğünde kısa çubuklar haline getirmeyi amaçlıyor. Bu çubuklar kaçan ısıyı hapsedecek ve güneş ışığını yüzeye dağıtarak bir sera yaratacak.

Chicago Üniversitesi Jeofizik Bilimleri'nden Doçent Edwin Kite, sorumlu yazarı olduğu çalışma hakkında "Gezegeni ısıtmak için yine de milyonlarca tona ihtiyaç var ancak bu, Mars'ı küresel çapta ısıtmaya yönelik önceki önerilerde gerekenden 5 bin kat daha az" diyor.

Bu da projenin fizibilitesini kayda değer derecede artırıyor.

Havayı değiştirmeden bunu yapmak, insanların Mars'ta yaşamasına olanak sağlamaya yetmeyecek. Ancak araştırmacılar, mikropların ve ardından yenebilir bitkilerin yetiştirilmesine başlamaya yetebileceğini ve bunların da atmosfere oksijen ekleyerek ortamı, insan yerleşimine daha uygun hale getirebileceğini öne sürüyor.

"Feasibility of keeping Mars warm with nanoparticles" (Mars'ı nanoparçacıklarla sıcak tutma fizibilitesi) başlıklı çalışma Science Advances adlı hakemli dergide yayımlandı.

Independent Türkçe



Güney Kore'nin azledilen devlet başkanının maaşına zam

Görevden alınan Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un tutuklanması talebiyle 6 Ocak 2025 Pazartesi günü Güney Kore'nin başkenti Seul'de düzenlenen mitingde bir protestocu vuvuzela çaldı (AP)
Görevden alınan Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un tutuklanması talebiyle 6 Ocak 2025 Pazartesi günü Güney Kore'nin başkenti Seul'de düzenlenen mitingde bir protestocu vuvuzela çaldı (AP)
TT

Güney Kore'nin azledilen devlet başkanının maaşına zam

Görevden alınan Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un tutuklanması talebiyle 6 Ocak 2025 Pazartesi günü Güney Kore'nin başkenti Seul'de düzenlenen mitingde bir protestocu vuvuzela çaldı (AP)
Görevden alınan Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un tutuklanması talebiyle 6 Ocak 2025 Pazartesi günü Güney Kore'nin başkenti Seul'de düzenlenen mitingde bir protestocu vuvuzela çaldı (AP)

Güney Kore'nin azledilen Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol, geçen yıl ülkesini sıkıyönetim altına aldığı için süregelen soruşturmaya rağmen maaş zammı alacak.

Hükümet, Yoon'un 2025 maaşının geçen yılki 254,9 milyon wondan (yaklaşık 6,1 milyon TL) yüzde 3 artışla 262.6 milyon wona (yaklaşık 6,3 milyon TL) yükseleceğini açıkladı.

Başkan, ülkedeki tüm hükümet yetkililerinin maaş artışına paralel bir zam aldı.

Yoon görevden uzaklaştırılmasına rağmen yüksek bir maaş almaya devam ediyor. Artık ayda 21,8 milyon won (yaklaşık 525 bin TL) kazanacak.

Korea Herald'ın haberine göre Güney Kore devlet başkanları görevden ayrıldıktan sonra hayatlarının geri kalanında maaşlarının yüzde 95'ini alma hakkına sahip.

Yoon, aynı ay ilan edilen kısa süreli sıkıyönetim nedeniyle azledilmesinin ardından 14 Aralık 2024'te görevinden uzaklaştırılmıştı. Anayasa Mahkemesi, Yoon'un Ulusal Meclis tarafından görevden alınmasının geçerliliği hakkında karar vermeye hazırlanıyor. Parlamentonun kararını onaylaması halinde Yoon görevden alınmış olacak.

Ülkede 40 yıldır ilk kez uygulanan sıkıyönetim kararnamesi, silahlı askerlerin milletvekillerinin toplanmasını engelleme girişimlerine rağmen, Ulusal Meclis'in kararnamenin geri çekilmesi yönünde oy kullanmasıyla sadece 6 saat sonra sona ermişti.

Yoon hakkında ayaklanma ve görevi kötüye kullanma iddiasıyla ayrı bir soruşturma yürütülüyor. Azledilen başkan, müfettişler hakkında iki tutuklama emri çıkarmasına rağmen şimdiye kadar tutuklanmaktan kurtuldu.

Müfettişler pazartesi günü yaptığı açıklamada, Yoon hakkında çıkarılan tutuklama emrinin uygulanması için Başkanlık Güvenlik Servisi ve Savunma Bakanlığı'ndan işbirliği talep ettiklerini belirtti.

Avukatı geçen hafta yaptığı açıklamada Yoon'un, başkanlığının sona ermesi anlamına gelse bile Anayasa Mahkemesi'nin görevden alınmasına ilişkin kararına uyacağını söylemişti. Avukat bir basın toplantısında “Eğer karar 'azil' ise, kabul edilmemesi mümkün değil” demişti.

Yoon, Anayasa Mahkemesi'nin duruşmalar 27 Aralık'ta başlamadan önce dava özetlerini sunma talebini görmezden geldi. Avukatları, davasını savunmak için şahsen gelmeye istekli olduğunu söyledi.

Yoon'un bir diğer avukatı Seok Dong Hyeon, görevden alınan başkanın kendisini tutuklama girişimlerini siyasi amaçlı ve toplum önünde küçük düşürmeye yönelik gördüğünü söyledi.

Kendisi de azledilmeden önce kısa süre başkan vekili olarak görev yapan Han Duck Soo'nun maaşı da yüzde 3 artışla 204 milyon wona (yaklaşık 4,9 milyon TL) yükselecek.

Independent Türkçe