Psikologlar yanıtladı: Birini ghost'lamak ne zaman sorun olmaz?

Uzmanlar, bu davranışın ardındaki sebepleri de inceledi

Psikologlar, tehdit içeren durumlarda ghost'lama davranışının kabul edilebilir olduğunu belirtiyor (Unsplash)
Psikologlar, tehdit içeren durumlarda ghost'lama davranışının kabul edilebilir olduğunu belirtiyor (Unsplash)
TT

Psikologlar yanıtladı: Birini ghost'lamak ne zaman sorun olmaz?

Psikologlar, tehdit içeren durumlarda ghost'lama davranışının kabul edilebilir olduğunu belirtiyor (Unsplash)
Psikologlar, tehdit içeren durumlarda ghost'lama davranışının kabul edilebilir olduğunu belirtiyor (Unsplash)

Psikologlar, birini ghost'lamanın sorun yaratmayacağı durumları paylaştı. 

Ghost'lamak deyimi, bir kişinin herhangi bir görünür uyarı veya gerekçe olmaksızın partneri ya da arkadaşıyla tüm iletişimi aniden kestiği durumları tarif etmek için kullanılıyor.

ABD'nin önde gelen medya kuruluşlarından CNN'e konuşan psikolog Jennice Vilhauer, bu durumlarda kişi açıkça reddedilmediğinden olayın daha rahatsız edici bir hal aldığını belirterek şunları söylüyor: 

Bu durumlarda yaşadığımız acı, fiziksel bir rahatsızlıktan kaynaklanan acıya benziyor.

İstismar, taciz ve tehlike içeren durumlarda ghost'lamanın kabul edilebilir bir davranış olduğunu belirten uzman, karşıdaki kişinin kendisinden istenmediği halde müstehcen fotoğraflar göndermesi ya da özel hayata saygı duymaması gibi durumlarda da bu yönteme başvurulabileceğini ifade ediyor.

Bu tür davranışların sergilenmediği durumlarda ghost'lamanın iyi bir seçenek olmadığına dikkat çeken Vilhauer, yaşanan sorunları çözmek için iletişimden vazgeçilmemesi gerektiğini vurguluyor. 

ABD'deki St. Mary's College of Maryland'den Gili Freedman da ghost'lamanın farklı ilişki deneyimleriyle şekillenmiş olabileceğini belirtiyor ve ekliyor: 

Bazen insanlar daha önceden birini reddetmeye çalışmış ve o kişiden gerçekten öfkeli ve saldırgan bir karşılık görmüş olabilir. Bu yüzden kendilerini korumak için ghost'lamaya başvurabilirler.

Diğer yandan Georgia Üniversitesi'nden Rich Slatcher, ghost'lanan taraf sizseniz bunun üzerinde çok fazla kafa yormamanızı tavsiye ediyor. 

Psikolog, ghost'lanmanın üzüntü yaratabileceğini fakat bunun egzersiz yapmak, müzik dinlemek ve başka hobiler edinmek gibi alternatiflerle sağlıklı biçimde atlatılabileceğini belirtiyor.

Independent Türkçe, CNN



Şempanzeler bilim insanlarını şoke etti: Robotlar esneme bulaştırdı

(Reuters)
(Reuters)
TT

Şempanzeler bilim insanlarını şoke etti: Robotlar esneme bulaştırdı

(Reuters)
(Reuters)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Şempanzelerin insan yüz ifadelerini taklit eden bir android robottan esneme "kapabildiğini" öne süren yeni araştırma, bu davranışın evrimsel kökenleri hakkında daha fazla soru işareti yaratıyor.

Esnemenin dikkat değişiklikleri, vücut ısısının düzenlenmesi ve dinlenmeyle uyarılma arasındaki geçişle ilişkili olduğu biliniyor.

Bulaşıcı esnemeyse, bir hayvanın başka birinin aynı davranışı sergilediğini gördükten sonra esnediği tuhaf bir davranış.

Bu davranışın bulaşıcı yönü, empati ve taklit gibi bazı sosyal etkileşim unsurlarıyla ilişkilendiriliyor.

Bugüne kadar memelilerde ve bazı balıklarda gözlemlenen bulaşıcı esnemenin evrimsel kökenleri hâlâ bilinmiyor.

Bilim insanları bu davranışın insanlarda, şempanzelerde ve köpeklerde yavaş yavaş ortaya çıktığını, insanlarda yaklaşık 4 ve şempanzelerde 5 yaşında, köpeklerdeyse yaklaşık 7 ayda belirginleştiğini söylüyor.

Görsel kaldırıldı.
Şempanzelerin esneme ve uzanma davranışları sergiledikleri örnekler (RMJM/Aline Sardin-Damasso/Mona)


Perşembe günü hakemli dergi Nature'da yayımlanan yeni bir araştırma, şempanzelerin bir android robotun esnemesine tepki olarak hem esneme hem de uzanma davranışı sergilediğini ortaya koydu.

Bulgular, başka bir bireyin esnemesini gözlemlemenin şempanzelerde otomatik bir tepkiyi tetiklemekten ziyade, dinlenme işareti işlevi görebileceğini düşündürüyor.

Bilim insanları çalışmada yüz ifadelerini taklit edebilen bir android kafa kullanarak 10 ila 33 yaşındaki 14 yetişkin şempanzenin tepkilerini test etti.

Android kafada esneme gibi yüz ifadelerini oluşturan kas görevi gören 33 adet dönme motoru vardı ve her ifade 10 saniye sürüyordu.

Çalışmadaki şempanzeler, androidin esneme, ağzını açma ve nötr yüz ifadeleri sergilediği 15 dakikalık 4 seansa sokuldu.

Bilim insanları bu seansları kamerayla kaydetti ve her şempanzenin tepki verme derecesiyle uzanarak geçirdiği süre puanlandı.
 

Görsel kaldırıldı.Android kafa ağzını açma ve esneme davranışı sergiliyor (Aline Sardin-Damasso/Mona)


14 şempanzeden 8'inin, androidin "esneme" ifadesine tepki olarak esnediği saptandı.

Araştırmacılar şöyle yazıyor: 

Sonuçlar, yetişkin şempanzelerin bireyler arası esneme bulaşıcılığını değişen derecelerde sergilediğini gösterdi: En yüksek bulaşıcılık, android ağzını tamamen açtığında meydana geldi, ağzı kısmen açık olduğunda tepki azaldı ve androidin ağzı kapalıyken bulaşma görülmedi.

8 şempanze de esneme karşısında uzandı ve bazıları uzanmadan önce yatak malzemesi topladı.

Bilim insanları, "Şempanzeler, androidin esnemesini izlerken yatak malzemesi toplamak, yuva yapmak ve uzanmak gibi uyku haliyle ilişkili davranışlar sergiledi" diye yazıyor.

Araştırmacılara göre bulgular, cansız bir model kaynaklı bulaşıcı esnemenin ilk örneğini sunuyor gibi görünüyor.

Bilim insanları bu sonuçların, primatların bulaşıcı davranışlara yatkınlığına daha fazla ışık tuttuğunu söylese de burada tam olarak hangi biyolojik mekanizmaların rol oynadığının belirsizliğini koruduğunu ekliyor.

Araştırmacılar, gelecekteki çalışmaların robotların gerçekleştirdiği diğer eylemlerin de hayvanlar için bulaşıcı olup olmadığını ortaya çıkarmasını umuyor.


 Independent Türkçe, independent.co.uk/news