Çinli yapay zeka şirketleri, yasaklı Nvidia çiplerine nasıl ulaşıyor?

Çin, son dönemdeki atılımlarıyla yapay zeka sektöründe ABD'nin en büyük rakibi haline geldi (Reuters)
Çin, son dönemdeki atılımlarıyla yapay zeka sektöründe ABD'nin en büyük rakibi haline geldi (Reuters)
TT

Çinli yapay zeka şirketleri, yasaklı Nvidia çiplerine nasıl ulaşıyor?

Çin, son dönemdeki atılımlarıyla yapay zeka sektöründe ABD'nin en büyük rakibi haline geldi (Reuters)
Çin, son dönemdeki atılımlarıyla yapay zeka sektöründe ABD'nin en büyük rakibi haline geldi (Reuters)

Yapay zeka alanında çalışan Çinli şirketler, Amerikan yazılım firması Nvidia'nın yasaklı çiplerine gizlice ulaşıyor. 

Amerikan gazetesi Wall Street Journal (WSJ), haberinde Çinli mühendislerin "gri pazar" satıcılarından oluşan bir ağ aracılığıyla Nvidia'nın çiplerini fiziksel olarak Çin'e getirmeden kullanabildiğini yazıyor. 

"Gri pazar" terimi, bir emtianın orijinal üretici veya ticari marka sahibi tarafından yetkilendirilmemiş dağıtım kanalları aracılığıyla satılmasını tanımlamak için kullanılıyor. 

Haberde bu taktiğin, Washington yönetiminin yapay zeka çiplerinin Çin'e ihracatına dair ekimde bazı kısıtlamalar getirmesinin ardından geldiğine dikkat çekiliyor.

Çinli firmalar, genellikle aracı şirketler üzerinden kripto parayla ödeme yaparak bulut sistemlerindeki Nvidia çiplerine erişebiliyor.

Çinli şirketlerin ABD'nin koyduğu engelleri aşmasını sağlayan girişimcilerden biri de eski Bitcoin madencisi Derek Aw. 

Dubai ve ABD'deki yatırımcıları Nvidia'nın güçlü H100 çiplerini barındıran yapay zeka sunucularının satın alınması için finansman sağlamaya ikna eden Aw, şunları söylüyor: 

Talep var. Kâr var. Doğal olarak birileri arzı sağlayacak.

Aw'un firması haziranda Nvidia çiplerini içeren en az 300 sunucuyu Avustralya'nın Brisbane kentindeki bir veri merkezine yükledi. Üç hafta sonra sunucular Pekin'deki bir şirket için yapay zeka algoritmalarını işlemeye başladı.

Çinli şirketlerden taleplerin arttığını belirten Aw şöyle devam ediyor: 

Geçen yılın sonundan bu yana platformumuzdaki Çinli müşteri sayısında önemli bir artış oldu. Bana sık sık Nvidia'nın çiplerine sahip olup olmadığımız soruluyor.

Kripto parayla yapılan ödemeler, Çinli firmalara anonim kalma fırsatı da sunuyor. Ayrıca bazı ödemeler Çinli şirketlerin Singapur veya başka ülkelerdeki iştirakleri üzerinden gerçekleştiriliyor. 

Bir dönem Şanghay'daki Çinli bir yapay zeka şirketinde çalışan Joseph Tse, blokzincir teknolojisinin olumsuz yanları da olabileceğine dikkat çekerek şunları söylüyor: 

Blokzincir kullanıcının gizliliğini koruyor fakat bu sefer de bir şeyler ters giderse birini sorumlu tutmak zorlaşıyor.

ABD yaptırımlarını inceleyen hukuk uzmanları, bu süreçte herhangi bir yasanın ihlal edilmediğini söylüyor. Bulut şirketleri, Çinli firmaların ya da yabancı iştiraklerinin Nvidia çiplerini kullanarak Amerika'daki bulut hizmetlerine erişimine yönelik bir kısıtlama bulunmadığını savunuyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, CNBC



İkiye bölünse bile çalışmaya devam eden batarya üretildi

Esnek bataryanın kesilmesine rağmen çalışması dayanıklılıkta yeni bir adıma işaret ediyor (ACS Energy Letters)
Esnek bataryanın kesilmesine rağmen çalışması dayanıklılıkta yeni bir adıma işaret ediyor (ACS Energy Letters)
TT

İkiye bölünse bile çalışmaya devam eden batarya üretildi

Esnek bataryanın kesilmesine rağmen çalışması dayanıklılıkta yeni bir adıma işaret ediyor (ACS Energy Letters)
Esnek bataryanın kesilmesine rağmen çalışması dayanıklılıkta yeni bir adıma işaret ediyor (ACS Energy Letters)

İkiye katlansa veya bölünse bile çalışmaya devam eden batarya geliştirildi. 

Lityum iyon bataryalar, akıllı telefonlardan elektrikli araçlara kadar pek çok alanda kullanılıyor. Ancak alev almaya yatkın olmaları nedeniyle bilim insanları farklı seçenekleri araştırıyor. 

Bu çalışmalarda öne çıkan seçeneklerden biri de lityum sülfür bataryalar. Daha güvenli olması beklenen bu cihazlar ayrıca yüksek enerji yoğunluğu sunma ve ucuza mal edilme potansiyeliyle de öne çıkıyor.

Ancak lityum sülfür bataryalar, bütün bu artılarına rağmen uzun ömürlü değil. Bu bataryaları yüksek sıcaklıkta kararlı halde tutmak için karbonat bazlı elektrolit kullanılması öneriliyor.

Fakat katottaki sülfür, elektrolit içinde çözünmeye devam ederek katı bir çökelti oluşturuyor ve bataryanın kapasitesini düşürüyor. 

Çin Elektronik Bilimi ve Teknolojisi Üniversitesi'nden araştırmacılar, katot ve elektrolit arasına bir katman daha koymanın bu sorunu çözeceğinden yola çıkarak farklı maddelerle deneyler yürüttü. 

Bulgularını hakemli dergi ACS Energy Letters'ta 13 Eylül'de yayımlayan ekip, poliakrilik asidin sülfür-demir batarya katotlarında en iyi sonucu veren kaplama olduğunu saptadı.

Araştırmacılar bu kaplamayla hem esnek ve düz bir batarya olan kese pil hem de düğme pil prototipi üretti. 

Kese pil, 100 şarj-deşarj döngüsü boyunca herhangi bir bozulma belirtisi olmadan çalıştı. Ayrıca batarya ikiye katlandığında veya kesildiğinde de güç sağlamaya devam etti.

Çalışmaya liderlik eden Liping Wang, Interesting Engineering'e yaptığı açıklamada "Batarya, benzersiz tasarımı sayesinde kesildikten sonra da çalışmaya devam ediyor; iletken ağ fiziksel hasardan sonra bile sağlam kalıyor" diyerek ekliyor:

Bu muhtemelen mekanik kopmaya rağmen iyon ve elektron akışına izin veren sağlam ve esnek bir bağlayıcı sistem ya da yapısal tasarımdan kaynaklanıyor. İletken yollar, kesilme sırasında tamamen koparılmadığı için devre işlemeye devam ediyor.

Düğme pil ise 300 şarj-deşarj döngüsünün ardından kapasitesinin yüzde 72'sini korumayı başardı. 

Daha sonra kaplamayı diğer metallerden yapılmış katotlarda test eden ekip, lityum molibden ve lityum vanadyum batarya üretti. Bu piller de 300 şarj-deşarj döngüsü boyunca kapasitesini korudu.

Bulgular, sadece lityum sülfür bataryaların değil başka türden metallerle yapılanların da kaplamayla uzun ömürlü ve güvenli hale getirilebileceğine işaret ediyor.

Independent Türkçe, Interesting Engineering, Cosmos Magazine, EurekAlert, ACS Energy Letters