NASA, birbirine çok yakın süper kütleli kara delikler tespit etti

"Böyle bir şey görmeyi beklemiyorduk"

Birbirine hızla yaklaşan galaksiler, muhtemelen 100 milyon yılın ardından birleşecek (NASA/ESA)
Birbirine hızla yaklaşan galaksiler, muhtemelen 100 milyon yılın ardından birleşecek (NASA/ESA)
TT

NASA, birbirine çok yakın süper kütleli kara delikler tespit etti

Birbirine hızla yaklaşan galaksiler, muhtemelen 100 milyon yılın ardından birleşecek (NASA/ESA)
Birbirine hızla yaklaşan galaksiler, muhtemelen 100 milyon yılın ardından birleşecek (NASA/ESA)

NASA, bugüne dek görülmemiş derecede birbirine yakın iki süper kütleli kara delik tespit etti. 

Kara delikler normalde karanlık uzayda görünmez halde olsa da çevrelerindeki cisimleri içine çekip parçalarken ortaya çıkan ışık sayesinde onları yakalamak mümkün. 

Aktif galaksi çekirdeği denen kara deliklerse, çevrelerindeki gaz ve tozu yutarak muazzam seviyede ışık açığa çıkarıyor. 

Galaksilerin merkezindeki bu yapılar, bazen galaksinin tamamındaki yıldızların ışığını gölgede bırakabiliyor.

Hubble Uzay Teleskobu, 800 milyon ışık yılı uzakta yer alan, MCG-03-34-64 adlı birleşen galaksilerin merkezinde bu türden iki kara delik saptadı. 

Birbirine 300 ışık yılı gibi çok yakın bir mesafede olan kara delikler de birleşme aşamasındaydı.

Gökbilimciler, Hubble'ın galaksi merkezinden fırlayan üç ışık çizgisi gözlemlemesi sonucu bu tespiti yaptı.

Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi'nden Anna Trindade Falcão "Böyle bir şey görmeyi beklemiyorduk" diyerek ekliyor: 

Bu yakın evrende sık rastlanan bir manzara değil ve bize galaksinin içinde başka bir şeyler döndüğünü gösterdi.

Falcão ve ekip arkadaşları, Hubble'ın optik dalga boyundaki gözleminin ardından NASA'nın Chandra Gözlemevi'ni kullanarak galaksiyi X ışını altında da inceledi. 

Bulgularını hakemli dergi The Astrophysical Journal'da 9 Eylül'de yayımlayan ekip, iki ışık kaynağının birbirine çok yakın süper kütleli kara delikler olduğu sonucuna vardı. 

Araştırmacılar, tespitlerini doğrulamak adına ABD'nin New Mexico eyaletindeki Very Large Array isimli radyo teleskobunun arşivine de başvurdu. Bu sayede bulgular üç ayrı dalga boyunda desteklendi.

fd bd
Hubble Uzay Teleskobu, MCG-03-34-064 galaksisinin merkezindeki beyaz bir elips içine gömülü üç farklı parlak nokta ortaya çıkardı (NASA/ESA)

Daha önce radyo teleskopları kullanan gökbilimciler, birbirine daha yakın süper kütleli kara delikler gözlemlese de bunlar farklı dalga boylarında doğrulanmamıştı. 

Falcão "Optik, X-ışını ve radyo dalga boylarında parlak ışık görününce pek çok şey elenerek bunların yalnızca yakın kara delikler olarak açıklanabileceği sonucuna varılabilir" diye açıklıyor: 

Tüm parçaları bir araya getirdiğimizde, aktif galaksi çekirdeği ikilisinin bir resmini elde ediyoruz.

Galaksinin merkezindeki üçüncü ışık kaynağının nereden geldiğini henüz bilmeyen ekip, daha fazla veriye ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor. 

NASA'nın açıklamasında iki kara deliğin bir zamanlar kendi galaksilerinin merkezinde yer aldığı ve ev sahiplerinin birleşmesi sonucu birbirine yaklaştığı ifade ediliyor.

Bu tür olayların, galaksi birleşmelerinin daha sık yaşandığı evrenin ilk dönemlerinde çok daha yaygın olduğu tahmin ediliyor.

Bilim insanları, ikili birbirinin etrafında döndükçe uzay-zaman dokusunda kütleçekimsel dalga denen dalgalanmalar yaratacağını söylüyor. Kütleçekimsel dalgalar da kara deliklerin birbirine gittikçe daha hızlı yaklaşmasına yol açacak.

Araştırmacılar muhtemelen 100 milyon yıl boyunca yakınlaşmaya devam edecek kara deliklerin nihayetinde birleşeceğini söylüyor. 

Independent Türkçe, Space.com, CNN, NASA, The Astrophysical Journal



Eleştirmenlerin topa tuttuğu Vin Diesel filmi listelerde yükselişte

Dünyanın en çok kazanan oyuncularından 57 yaşındaki Vin Diesel, en çok Hızlı ve Öfkeli (Fast & Furious) serisinde canlandırdığı Dominic "Dom" Toretto karakteriyle tanınıyor (Lionsgate Films)
Dünyanın en çok kazanan oyuncularından 57 yaşındaki Vin Diesel, en çok Hızlı ve Öfkeli (Fast & Furious) serisinde canlandırdığı Dominic "Dom" Toretto karakteriyle tanınıyor (Lionsgate Films)
TT

Eleştirmenlerin topa tuttuğu Vin Diesel filmi listelerde yükselişte

Dünyanın en çok kazanan oyuncularından 57 yaşındaki Vin Diesel, en çok Hızlı ve Öfkeli (Fast & Furious) serisinde canlandırdığı Dominic "Dom" Toretto karakteriyle tanınıyor (Lionsgate Films)
Dünyanın en çok kazanan oyuncularından 57 yaşındaki Vin Diesel, en çok Hızlı ve Öfkeli (Fast & Furious) serisinde canlandırdığı Dominic "Dom" Toretto karakteriyle tanınıyor (Lionsgate Films)

Vin Diesel'ın eleştirmenlerce yerden yere vurulan 2015 yapımı fantastik aksiyon filmi Son Cadı Avcısı (The Last Witch Hunter), ABD'de Netflix'in en çok izlenen yapımları arasında ilk 5'e girmeyi başardı. Sinemalarda gösterime girmesinden yaklaşık 10 yıl sonra dijital platformda büyük ilgi gören film, eleştirmenlerden olumsuz yorumlar almasına rağmen 147 milyon dolarlık hasılatla gişede hatırı sayılır bir başarı yakalamıştı.

Yayın devi, Son Cadı Avcısı'nı 16 Haziran'da kütüphanesine ekledi. Filmin yakaladığı beklenmedik popülarite, ünlü aktörün yıllar önce duyurusunu yaptığı ancak uzun süredir geliştirme sürecinde takılı kalan devam filmi için umut verici bir gelişme olarak yorumlanıyor.

Son Cadı Avcısı, 2015'te vizyona girdiğinde "kasvetli ve ağır ilerleyen" bir yapım olarak değerlendirilmişti. Eleştiri derleme sitesi Rotten Tomatoes'daki beğeni puanı yalnızca yüzde 18 olan film, sinema yazarları tarafından topa tutulmuştu. İzleyiciler ise aksiyon ve fantastik unsurların birleştiği bu karanlık hikayeye yeniden ilgi göstermeye başladı. 

Yönetmen koltuğunda Salgın (The Crazies) ve Sahara'yla tanınan Breck Eisner'ın oturduğu filmde ortaçağ savaşçısı Kaulder, kara vebayı insanlığın üzerine salan Kötü Cadı Kraliçe'yle mücadele ediyor.

2015 yapımı filmde Diesel'a Game of Thrones'la tanınan İskoç aktris Rose Leslie, Yüzüklerin Efendisi (The Lord of the Rings) serisinin yıldızı Elijah Wood ve usta aktör Michael Caine gibi isimler eşlik ediyor.

Yapımın platformdaki başarısı, eleştirmenlerin olumsuz yorumlarına rağmen Vin Diesel'ın canlandırdığı güçlü karaktere hâlâ büyük bir ilgi olduğunu gösteriyor. Diesel da projeye olan inancını sürdürüyor ve zaman zaman sosyal medya hesaplarından yaptığı paylaşımlarda yılan hikayesine dönen devam filmiyle ilgili ipuçları vermeye devam ediyor.

Independent Türkçe, ScreenRant, Collider