Bir çağrı cihazı nasıl ölümcül bir bombaya dönüştü?

Hizbullah'ın gizli iletişim ağı hedef alındı

Çağrı cihazlarının patlaması sonucu yaralanan birkaç kişiyi taşıdıktan sonra Beyrut'taki bir hastanenin yanında duran Lübnanlı iki askeri (AFP)
Çağrı cihazlarının patlaması sonucu yaralanan birkaç kişiyi taşıdıktan sonra Beyrut'taki bir hastanenin yanında duran Lübnanlı iki askeri (AFP)
TT

Bir çağrı cihazı nasıl ölümcül bir bombaya dönüştü?

Çağrı cihazlarının patlaması sonucu yaralanan birkaç kişiyi taşıdıktan sonra Beyrut'taki bir hastanenin yanında duran Lübnanlı iki askeri (AFP)
Çağrı cihazlarının patlaması sonucu yaralanan birkaç kişiyi taşıdıktan sonra Beyrut'taki bir hastanenin yanında duran Lübnanlı iki askeri (AFP)

Marco Mossad

Hizbullah bugün, şifreli mesajlar göndermek ve almak için kullandığı çağrı cihazlarının kendiliğinden infilak ettiğini duyurdu. Çağrı (pager) cihazlarının tek tek patlaması sonucunda şimdiye kadar yüzlerce kişinin yaralandığı ve çok sayıda ölü olduğu bildirildi.

Akıllı telefonlar ve tabletler için kendi kendini imha teknolojisi, bu cihazların kaybolması ya da çalınması halinde sahiplerinin, içlerindeki gizli bilgileri korumak amacıyla uzaktan imha edebilmelerini sağlamak üzere geliştirilmiş bir teknolojidir. Birçok teknolojik uygulamada olduğu gibi bu teknoloji de olumlu amaçlar için kullanılabilse de bugün Lübnan'da olduğu gibi Hizbullah üyelerini hedef almak gibi olumsuz amaçlar için de kullanılabilir.

Peki, cihazlar uzaktan nasıl imha edilebilir? Bu Hizbullah'ın gizli iletişim sisteminin açık bir ihlali mi yoksa sadece bir kaza mı?

Çağrı cihazları genellikle İsrail'in dinleme tekniklerinden uzakta, sahadaki komutanlar ve üyeler arasındaki iletişimi sağlıyor. Bu cihazların ele geçirilmesi halinde Hizbullah'ın bunları terk edip başka bir teknolojiye başvurması gerekiyor. Ancak alternatif bir iletişim teknolojisinin ne kadar güvenli ve gizli olduğunu bilmedikleri için bu büyük bir risk taşıyor. Eğer patlamaların arkasında İsrail'in olduğu kanıtlanırsa, Tel Aviv Hizbullah'ın gizli iletişim ağını çökertme yönündeki stratejik hedefine ulaşmış olacak. Bu da tüm sistemin daha büyük ve daha net bir şekilde ihlal edilebileceği anlamına geliyor.

Şarku’l Avsat’ın Al Majalla’dan aktardığı habere göre çağrı cihazı, acil ya da hızlı arama yapılması gereken durumlarda metin mesajları yahut sesli sinyaller almak için kullanılan küçük bir elektronik cihazdır. Cep telefonlarının henüz yaygın olarak kullanılmaya başlanmadığı 1980'li ve 1990'lı yıllarda popülerdi. Küçük boyutlu ve taşınabilir olması, güvenilir bir şekilde acil durum bildirisi almaya ihtiyaç duyan doktorlar, iş adamları ve acil durum çalışanları arasında yaygın olarak kullanılmasını sağladı. Çağrı cihazı, alıcının sinyali aldığı ve mesajı ya da uyarıyı görüntülediği baz istasyonları aracılığıyla kısa radyo sinyalleri göndererek çalışır.

“Akıllı telefonlar ve tabletler için kendini imha teknolojisi, bu cihazların kaybolması yahut çalınması durumunda sahiplerinin cihazları uzaktan imha etmelerini sağlamak için geliştirilmiş bir teknolojidir.

Çağrı cihazının en önemli özelliklerinden biri, daha çok yerel iletişim ağlarına bağlı olmasıdır. Bu da onu hücresel verinin kesilmesi durumunda ya da kapsama alanının zayıf olduğu alanlarda güvenilir kılıyor. Cihaz ayrıca modern cihazlara kıyasla nispeten uzun bir pil ömrüne sahip. Pili sık sık şarj etmeye gerek kalmadan günlerce hatta haftalarca dayanabilir.

Güvenlik ve koruma açısından Hizbullah'ın askeri iletişim ağı gibi kritik alanlar için güvenilir bir seçim olmasını sağlayan çeşitli benzersiz özelliklere sahip olan çağrı cihazı, internete bağlanmadığı ve akıllı telefonlar gibi karmaşık iletişim teknolojileri barındırmadığı için hacklenme ya da kötü amaçlı yazılım gibi siber saldırılara karşı daha az savunmasızdır. Cihaz kısa radyo sinyalleri ile gönderilir. Böylece gizli dinleme ya da veri hırsızlığı olasılığını en aza indirir. Bu durum çağrı cihazı aracılığıyla gönderilen bilgileri internet üzerinden gönderilen e-postalara kıyasla daha güvenli hale getirir.

Peki bu cihazlar tüm bu iyi özelliklerine rağmen nasıl hacklenebilir ve kendiliğinden infilak edebilir?

Akıllı cihazların kendi kendini imha etme özelliği, kayıp ya da hırsızlık durumunda ek bir koruma katmanı olarak geliştirildi ve sahibi tarafından uzaktan etkinleştirilebiliyor. Çağrı cihazı, 80 santigrat dereceyi aşan sıcaklıklara ulaştığında birkaç saniye içinde yedi kata kadar genişleyen bir polimer tabakasının infilak etmesiyle kendini imha eder.

Çağrı cihazının en önemli özelliklerinden biri, daha çok yerel iletişim ağlarına bağlı olmasıdır. Bu da onu hücresel verinin kesilmesi durumunda ya da kapsama alanının zayıf olduğu alanlarda güvenilir kılıyor.

Polimer tabakası elektrotları ısıtmak için yaklaşık 500 ila 600 MW güce ihtiyaç duyar. Bu da polimerin genişlemesine ve en sonunda patlamasına neden olur.

Hizbullah üyelerine bu cihazlardan yeni bir sevkiyat yapıldığı haberleri basında yer aldı. Çağrı cihazlarında kullanılan bu polimer malzeme katmanı, yukarıda bahsedilen işlemi uzaktan gerçekleştiren kötü niyetli bir yazılımın indirilmesiyle ya da GPS sensörleri gibi, cihazın orijinal konumundan 50 ya da 100 metreden fazla uzaklaşması halinde bu özelliği devreye sokan sensörler kullanılarak yahut Hizbullah'a teslim edilen cihazlardaki ışık sensörleri aracılığıyla yapılabilir. Işık sensörleri kullanılarak yapıldığı yöntemde cihazın karanlık bir kutudan çıkarıldıktan sonra belirli bir miktarda ışığa maruz bırakılması halinde kendini imha teknolojisi devreye giriyor.

Patlamalar sonucunda çok sayıda yaralının ve onlarca ölünün olduğundan bahsedilse de  İsrail'in bu saldırıdaki öncelikli hedefi bu değildi. İsrail’in ilk stratejik hedefi, çağrı cihazlarını hackleyerek Hizbullah'ın gizli iletişim sistemini çökertmekti. Şimdi Hizbullah bu cihazları kullanmaktan vazgeçmek zorunda. Çünkü bu cihazlar üyeleri için patlama ya da gizli dinleme açısından tehlike oluşturmaya başladı. Bu yüzden Hizbullah’ın ne kadar güvenli ve özel olduklarını bilmediği başka cihazlar kullanmaya yönelmesi gerekiyor.



Yahudi tarikatına baskın: 200 çocuk ve kadın kurtarıldı

Polis, yetkililerin Lev Tahor Yahudi tarikatından en az 200 çocuk ve kadını kurtarmasının ardından Guatemala Başsavcılığı'nda nöbet tutuyor (Reuters)
Polis, yetkililerin Lev Tahor Yahudi tarikatından en az 200 çocuk ve kadını kurtarmasının ardından Guatemala Başsavcılığı'nda nöbet tutuyor (Reuters)
TT

Yahudi tarikatına baskın: 200 çocuk ve kadın kurtarıldı

Polis, yetkililerin Lev Tahor Yahudi tarikatından en az 200 çocuk ve kadını kurtarmasının ardından Guatemala Başsavcılığı'nda nöbet tutuyor (Reuters)
Polis, yetkililerin Lev Tahor Yahudi tarikatından en az 200 çocuk ve kadını kurtarmasının ardından Guatemala Başsavcılığı'nda nöbet tutuyor (Reuters)

Stuti Mishra Asya İklim Muhabiri 

Guatemalalı yetkililer, istismar ve insan kaçakçılığı iddialarının ardından bir Yahudi tarikatından en az 160 çocuğu kurtardı.

Savcılar, polisin tecavüz, insan kaçakçılığı ve zorla evlendirme de dahil olmak üzere çocuklara yönelik yoğun istismar şikayeti aldıktan sonra cuma günü başkent Guatemala'nın 78 kilometre güneydoğusundaki Oratorio kentinde yer alan tarikat binasını bastığını bildirdi.

Reşit olmayan en az 160 kişiyi ve 40 kadını koruma amaçlı gözaltına aldılar.

Santa Rosa bölgesindeki operasyonda yaklaşık 480 polis personeli, asker, savcı ve psikolog katıldı; elektronik cihazlara el konularak çocuk pornografisine dair deliller de arandı.

Bölge savcısı Dimas Jiménez y Jiménez, insan kaçakçılığı, 18 yaşından küçüklere kötü muamele ve tecavüz suçlamalarını değerlendirdiklerini söyledi.

Jiménez "Bu suçların, topluluğun bir üyesi tarafından işlendiğinden şüpheleniyoruz" dedi.

İnsan Kaçakçılığıyla Mücadele Dairesi savcılarından Nancy Lorena Paiz García, polisin binada reşit olmayan kişilere ait olduğundan şüphelenilen gömülü cesetler bulduğunu söyledi.

Polis, Guatemala'nın Oratorio belediyesindeki bir çiftlikte çocukları kurtarma operasyonunda yer alıyor (Guatemala Başsavcılığı)
Polis, Guatemala'nın Oratorio belediyesindeki bir çiftlikte çocukları kurtarma operasyonunda yer alıyor (Guatemala Başsavcılığı)

García "Tarikatın yerel mezarlıkları kullandığına dair bir bilgimiz yok" dedi ve "ama reşit olmayanların olası ölümlerini araştırmalıyız" diye ekledi.

Operasyon, Guatemalalı olmayan 4 çocuğun kasımda Yahudi tarikatından kaçarak yetkilileri suiistimaller konusunda uyarmasıyla başlatıldı.

García "Şikayetçilerin ifadeleri, elde edilen kanıtlar ve tıbbi muayenelerden yola çıkarak reşit olmayan bu kişilerin zorla evlendirilme, istismar ve bağlantılı suçlarla çeşitli insan ticareti biçimlerine maruz kaldığını tespit etmek mümkündü" dedi.

İbranicede "Saf Yürek" anlamına gelen Lev Tahor, 1988'de İsrail'de kurulmuştu ve Yahudi hukukunun katı bir yorumunu uyguluyor. Yıllar içerisinde cinsel istismar, insan kaçırma, çocuk evliliği ve fiziksel şiddet iddiaları nedeniyle uluslararası çapta dikkat çekmişti.

Bir Lev Tahor üyesi, yetkililer çocuk istismarı iddialarının ardından Yahudi cemaatinden 100'den fazla çocuk ve genci kurtardıktan sonra Guatemala Başsavcılığının önünde bekliyor (Reuters)​​​​

Bir Lev Tahor üyesi, yetkililer çocuk istismarı iddialarının ardından Yahudi cemaatinden 100'den fazla çocuk ve genci kurtardıktan sonra Guatemala Başsavcılığının önünde bekliyor (Reuters)​​​​

Tarikat, başka yerlerde giderek daha fazla yasal baskıyla karşılaştıktan sonra 2014'le 2017 arasında üssünü Meksika ve Guatemala'ya kaydırmıştı.

2022'de Meksikalı yetkililer, Guatemala sınırı yakınlarındaki bir Lev Tahor kampındaki çocuklar kurtarmış ve reşit olmayanları istismar ettiğinden şüphelenilen kamp üyelerini gözaltına almıştı.

Oratorio'daki operasyonla, tarikatın sorunlu geçmişine bir yenisi daha eklendi. Savcılar, tarikatta genellikle dini öğreti kisvesi altında reşit olmayan kişilerin zorla evlendirildiğini ve sistematik istismara maruz kaldığını iddia ediyor. Soruşturmalar sürerken çocuklar devlet koruması altında.

Guatemala Yahudi Cemaati, Lev Tahor'la arasına mesafe koyarak bu tarikatın, örgütlerine yabancı olduğunu söyledi. Yetkililere desteğini bildiren cemaat, hükümetleri ve diplomatları Lev Tahor'la bağlantısı olan savunmasız bireylerin korunması için işbirliği yapmaya çağırdı.

Örgüt, açıklamasında "Lev Tahor'u oluşturan üyelerin ülkelerinden hükümet ve diplomatik birimler, hakları ihlal edilen kişileri korumak için güçlerini birleştirmeli" diye belirtti.

Guatemalalı yetkililer, tarikatın faaliyetleri ve olası insan hakları ihlallerine ilişkin soruşturmalarını sürdüreceklerini söyledi.

Independent Türkçe- İndependent.co.uk