ABD, insan hakları ihlalleri nedeniyle Devrim Muhafızlarına yaptırım uyguluyor

Washington'daki Hazine Bakanlığı genel merkezi (Reuters)
Washington'daki Hazine Bakanlığı genel merkezi (Reuters)
TT

ABD, insan hakları ihlalleri nedeniyle Devrim Muhafızlarına yaptırım uyguluyor

Washington'daki Hazine Bakanlığı genel merkezi (Reuters)
Washington'daki Hazine Bakanlığı genel merkezi (Reuters)

ABD dün (Çarşamba), İran'a bir dizi yeni yaptırım uygulayarak, Tahran'ın “barışçıl protestoları acımasızca bastırması” da dahil olmak üzere “İran halkına yönelik devam eden ve şiddet içeren baskılarıyla” bağlantılı olduğunu söylediği 12 kişiyi hedef aldı.

ABD Hazine Bakanlığı yaptığı açıklamada, yaptırımların Devrim Muhafızları Ordusu üyelerini ve Kudüs Gücü'ne atıfta bulunarak “ülke dışında öldürme operasyonlarından sorumlu” İranlı cezaevi yetkililerini hedef aldığını söyledi.

Yaptırımlar, İranlı Kürt Mahsa Amini'nin başörtüsü takmadığı için gözaltındayken ölmesinin ardından İran'ı sarsan kitlesel halk protestolarının ikinci yıldönümünden günler açıklandı.

Yaptırımlar, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın pazartesi günü Washington'un İslam Cumhuriyeti'ne düşman olmadığını kanıtlaması halinde, İran'ın ABD ile doğrudan görüşmeler yapabileceğini söylemesinin ardından geldi.

Pezeşkiyan Tahran'da düzenlediği bir basın toplantısında, Tahran'ın 2015 nükleer anlaşmasını canlandırmak için ABD ile doğrudan görüşmelere açık olup olmadığına ilişkin bir soruyu yanıtladı.

Pezeşkiyan, “Biz ABD'ye düşman değiliz” dedi. “Uygulamada iyi niyetlerini göstererek bize karşı düşmanlıklarına son vermeliler” diyen Pezeşkiyan, ‘Biz Amerikalıların da kardeşiyiz’ ifadelerini kullandı.

Pezeşkiyan'a yanıt olarak ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Matthew Miller, salı günü düzenlediği basın toplantısında, “İran halkına karşı kesinlikle büyük bir sevgi besliyoruz. Amerikan halkı ile İran halkı arasında güçlü bağlar var ve ABD'de büyük bir İranlı topluluğu ve çok önemli olduğunu düşündüğümüz yakın aile bağları var” dedi.

Miller ayrıca, “İran rejimi söz konusu olduğunda, günün sonunda onları sözleriyle değil, eylemleriyle yargılayacağız. Eğer İran Cumhurbaşkanı ABD ya da dünyadaki diğer ülkelerle kardeşliğini göstermek istiyorsa, bunun yolu retorik değildir. Terörist grupları silahlandırmayı ve cesaretlendirmeyi durdurarak; nükleer silahlanmayı ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nın çalışmalarını engellemeyi durdurarak; siyasi muhaliflerini öldürmeyi planlamayı durdurarak; Rusya'ya füze ve insansız hava aracı transferini durdurarak ve nihayetinde halkının insan haklarını bastırmayı durdurarak olacaktır” şeklinde konuştu.



Rusya tepkili: "Hindistan'da üretilen mühimmat Ukrayna'ya gidiyor"

Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)
Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)
TT

Rusya tepkili: "Hindistan'da üretilen mühimmat Ukrayna'ya gidiyor"

Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)
Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)

Avrupalı firmaların, Hindistan'daki silah üreticileri aracılığıyla son bir yıldır Ukrayna'ya top mermisi tedarik ettiği bildiriliyor.

Birleşik Krallık merkezli haber ajansı Reuters, Rusya'nın transferlere tepki gösterdiğini fakat Hindistan'ın bunları durdurmak için herhangi bir adım atmadığını yazıyor. 

Kimliğinin açıklanmasını istemeyen Avrupalı ve Hindistanlı yetkililere göre, Hindistan'da üretilen top mermilerini Ukrayna'ya gönderen ülkeler arasında İtalya ve Çekya yer alıyor. Ürettiği top mermileri cephede kullanılan firmalardan biri de Hindistan devletine ait Yantra India.

İsveç merkezli düşünce kuruluşu Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü'nün verilerine göre Hindistan 2018-2023'te en az 3 milyar dolarlık silah ihracatı yaptı. 

Hindistan Savunma Bakanı Rajnath Singh, 30 Ağustos'ta yaptığı açıklamada, savunma sanayisindeki ihracatın geçen mali yılda 2,5 milyar doları aştığını ve 2029'a kadar bu rakamı 6 milyar dolara çıkarmak istediklerini söylemişti. 

Reuters'ın incelediği gümrük kayıtlarına göre, 2020'den savaşın başladığı Şubat 2022'ye kadar Hindistanlı üç büyük mühimmat üreticisi Yantra India, Munitions India ve Kalyani Strategic Systems; İtalya, Çekya, İspanya ve Slovenya'ya 2,8 milyon dolarlık mühimmat ihraç etmişti.

Ancak Şubat 2022-Temmuz 2024'te bu rakamın 135,25 milyon dolara yükseldiği bildiriliyor. 

Analizde, dünyanın en büyük silah ithalatçısı konumundaki Hindistan'ın, Avrupa'da uzayan savaşı bir fırsat olarak gördüğü yorumu paylaşılıyor. 

ABD'nin prestijli üniversitelerinden Stanford'da görev yapan savunma uzmanı Arzan Tarapore, Yeni Delhi yönetiminin silah ihracatını genişletmek istediğini ve söz konusu artışın bu politikayla ilgili olduğunu belirtiyor. 

Diğer yandan Yeni Delhi'nin silah ithalatının yüzde 60'ından fazlasını karşılayan Rusya, Hindistan için değerli bir ortak. Hindistan Başbakanı Narendra Modi, üçüncü dönem için seçilmesinin ardından temmuzda yaptığı ilk uluslararası gezide Moskova'ya gitmişti. 

Modi, görüşmenin ardından barış için diplomatik çözüm çağrısı yaparken, Rusya lideri Vladimir Putin de Modi'ye ülkenin en önemli devlet nişanı olarak bilinen Aziz Andreas Nişanı'nı takdim etmişti.

Reuters, aynı ay Kazakistan'daki bir toplantıda Hindistan Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar'la Rus mevkidaşı Sergey Lavrov'un mühimmat meselesini görüştüğünü de aktarıyor. 

Kaynaklar, Lavrov'un bazıları Hindistan devletine ait firmalar tarafından üretilen mühimmatların Ukrayna cephesinde kullanılmasından rahatsızlık duyduklarını dile getirdiğini söylüyor. Diğer yandan Jaishankar'ın Lavrov'a ne yanıt verdiğine dair bilgi paylaşılmıyor.

Reuters, Rusya ve Hindistan yönetimlerinin yorum taleplerini reddettiğini aktarıyor. Aynı şekilde Ukrayna, İspanya, İtalya ve Çekya da yorum yapmayı reddediyor.

Soğuk Savaş boyunca Hindistan'la Sovyetler Birliği arasında güçlü bir stratejik, askeri, ekonomik ve diplomatik ilişki sürdürülmüştü. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra da iki ülke arasındaki yakın bağlar korundu. 

BRICS'in ortak kurucu üyelerinden Rusya ve Hindistan, "özel ve ayrıcalıklı bir stratejik ortaklığa" sahip. Ayrıca Hindistan; Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan'ın 1996'da kurduğu Şanghay İşbirliği Örgütü'ne de 2017'de katılmıştı.

Independent Türkçe, Reuters, Hindustan Times