Lübnan: İsrail bombardımanında ölü sayısı 2 bin 367'ye yükselirken, yaralı sayısı 11 bini geçti

İsrail'in Lübnan'ın kuzeyindeki Aytu kasabasına düzenlediği saldırıda hayatını kaybedenlerin tabutlarını taşıyan insanlar (EPA)
İsrail'in Lübnan'ın kuzeyindeki Aytu kasabasına düzenlediği saldırıda hayatını kaybedenlerin tabutlarını taşıyan insanlar (EPA)
TT

Lübnan: İsrail bombardımanında ölü sayısı 2 bin 367'ye yükselirken, yaralı sayısı 11 bini geçti

İsrail'in Lübnan'ın kuzeyindeki Aytu kasabasına düzenlediği saldırıda hayatını kaybedenlerin tabutlarını taşıyan insanlar (EPA)
İsrail'in Lübnan'ın kuzeyindeki Aytu kasabasına düzenlediği saldırıda hayatını kaybedenlerin tabutlarını taşıyan insanlar (EPA)

İsrail'in 8 Ekim 2023'ten bu yana Lübnan'a düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 2 bin 367'ye, yaralı sayısı ise 11 bin 888'e yükseldi. Şarku’l Avsat’ın Alman haber ajansı DPA’dan aktardığına göre salı günü 17 kişi hayatını kaybederken, 182 kişi de yaralandı.

Lübnan Sağlık Bakanlığı’na bağlı Halk Sağlığı Acil Durum Operasyon Merkezi tarafından dün (Çarşamba) yapılan açıklamada, “İsrail'in Lübnan'a yönelik salı günkü saldırıları 17 şehit ve 182 yaralıyla sonuçlandı. Böylece saldırının başladığı günden salı gününe kadar şehit olanların sayısı 2 bin 367'ye, yaralıların sayısı ise 11 bin 888'e ulaştı” denildi.

Lübnan Eğitim ve Yükseköğretim Bakanlığı ise devlet okullarının yüzde 77'sinin ya toplu sığınak olarak kullanıldıkları için ya da doğrudan etkilenen bölgelerde bulundukları için eğitim hizmeti veremediğini bildirdi. Buna ek olarak, kamu teknik ve mesleki eğitim öğrencilerinin yüzde 40'ı, Lübnan Üniversitesi öğrencilerinin yüzde 57'si ve özel yükseköğretim kurumlarının yüzde 32'si doğrudan etkilenen bölgelerde yer alıyor.

Konuyla ilgili olarak Hizbullah, savaşçılarının Safed şehrini roketle, Hunin Vadisi'nde İsrail askerlerinin toplandığı bir yeri füzeyle hedef aldığını ve Güney Lübnan üzerinde iki İsrail insansız hava aracını (İHA) karadan havaya füzelerle vurarak geri çekilmeye ve Lübnan hava sahasını terk etmeye zorladığını birkaç ayrı açıklamayla duyurdu.

Hizbullah ayrıca, savaşçılarının İsrail'in Safed şehrini, Yiftah yerleşim birimini ve Dalton ve Dishon'daki iki İsrail topçu silosunu roket ateşiyle hedef aldığını duyurdu. Güney Lübnan'daki Ramiya kasabası yakınlarında bir İsrail Merkava tankını güdümlü füzeyle hedef aldılar. Ayrıca İsrail'in Karmiel yerleşim birimini de roketlerle hedef aldılar. Hizbullah militanları ayrıca İsrail'in Misgav Am yerleşiminde ve Lübnan'ın güneyindeki el-Adise ve Markaba kasabaları arasında İsrail askerlerinin toplandığı yerleri füzelerle vurdu.

Bu arada Lübnan Ulusal Haber Ajansı NNA’ya göre İsrail savaş uçakları dün öğleden sonra Lübnan'ın doğusundaki Bekaa Vadisi'nde yer alan Şaat ve Yunin kasabaları arasındaki Sarain kasabası ovasını ve el-Fayda mahallesini hedef alan iki hava saldırısı gerçekleştirdi. İsrail ayrıca, Güney Lübnan'daki Cebşit, Aba, Ayta eş-Şaab, el-Adise, Mervahin, el-Kuzeh kasabasının etekleri, Nebatiye el-Fevka ve Mayfadun kasabaları arasındaki bölge, Nakura kasabasının etekleri, Lebbune Dağı ve Alma eş-Şaab kasabasını hedef alan bir dizi hava saldırısı düzenledi.

NNA, İsrail savaş uçaklarının dün öğleden sonra Güney Lübnan'daki Hula, Marub, Tayr Debba, el-Mervaniye ve Tul kasabalarına saldırdığını ve ayrıca Lübnan'ın doğusunda bulunan Bekaa Vadisi'ndeki el-Yammune kasabasına bir saldırı düzenleyerek kasabanın eteklerindeki bir evi hedef aldığını, iki kişinin öldüğünü ve 15 kişinin yaralandığını bildirdi.

cxsdfv
İsrail'in Lübnan'ın güneyindeki Nebatiye'ye düzenlediği hava saldırısının yol açtığı hasar (Reuters)

Lübnan Sağlığı Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, İsrail savaş uçaklarının dün öğleden sonra Lübnan'ın doğusundaki Bekaa Vadisi'nde bulunan Rayak-Baalbek otoyolunun batı şeridine düzenlediği saldırıda iki kişi öldü, dokuz kişi de yaralandı.

Lübnan'ın güneyindeki sınır bölgeleri, İsrail'in Gazze Şeridi'ne savaş ilan etmesi ve Hizbullah'ın Gazze Şeridi sakinlerine destek verdiğini açıklamasının ardından 8 Ekim 2023'ten bu yana İsrail ordusu ile Hizbullah arasında karşılıklı bombardımana sahne oluyor.



Mücteba Hamaney, babasının izinden giden dini lider Ali Hamaney’in oğlu

Orta düzey bir din adamı olan Mücteba Hamaney, Kum'daki muhafazakâr din adamlarından eğitim aldı (Reuters)
Orta düzey bir din adamı olan Mücteba Hamaney, Kum'daki muhafazakâr din adamlarından eğitim aldı (Reuters)
TT

Mücteba Hamaney, babasının izinden giden dini lider Ali Hamaney’in oğlu

Orta düzey bir din adamı olan Mücteba Hamaney, Kum'daki muhafazakâr din adamlarından eğitim aldı (Reuters)
Orta düzey bir din adamı olan Mücteba Hamaney, Kum'daki muhafazakâr din adamlarından eğitim aldı (Reuters)

İran’ın Dini Lideri (Rehber)Ayetullah Ali Hamaney'in oğlu olan Mücteba Hamaney, babasının başkanlık ettiği dini kurumlarda en etkili şahsiyetlerden biri ve ülkenin liderliğini devralması muhtemel adaylar arasında gösteriliyor.

Orta düzey bir din adamı olan Mücteba, Kum'daki muhafazakâr din adamlarından eğitim aldı. Hamaney'in 1989 yılından beri liderliğini yaptığı, İran'ı korumakla görevli Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) ile yakın ilişkileri olan muhafazakâr bir isim.

Huccetu’l-İslam unvanına sahip olan Mücteba (55), İran hükümetinde hiçbir resmi görevde bulunmadı. İranlı gözlemcilere göre babasının muhafızı olarak perde arkasında nüfuzunu kullandı.1979'da ABD destekli Şah'ı deviren bir ülkede, aile siyasetine herhangi bir atıfta bulunulmasını reddeden eleştirmenler ve Hamaney'in kendisinin aile veraseti fikrine karşı olduğunu ifade etmesi nedeniyle, rolü İran içinde tartışmalara neden oldu.

ABD yaptırımları

ABD Hazine Bakanlığı, 2019 yılında Mücteba Hameney’i yaptırımlar uygulanan kişiler listesine ekledi ve onun, babasının ofisinde çalıştığı dönem dışında hiçbir zaman seçilmediği veya atanmadığı halde resmi olarak en üst düzey isim olduğunu vurguladı.

Bakanlığın internet sitesinde, Hamaney'in bazı sorumluluklarını, DMO’nun yurtdışı kolu Kudüs Gücü ve Besic Güçleri komutanlarıyla yakın iş birliği içinde çalıştığı belirtilen Mücteba'ya devrettiği bildirildi.

Kaynaklar, 20 yıl boyunca Devrim Muhafızları ile yakın ilişkiler kurduğunu ve bu sayede siyasi ve güvenlik kurumlarında ilave nüfuz kazandığını belirtti. Mücteba, 2009 yılından bu yana, özellikle 2022 yılında ülkedeki katı kıyafet kurallarını ihlal ettiği iddiasıyla gözaltına alınan bir genç kızın polis nezaretindeyken ölmesi üzerine İran'ın dört bir yanında başlayan ayaklanmalar sırasında, protestocuların öfkesinin hedefi olmuştu.

Mücteba, rejimi destekleyen toplantılarda boy gösterdi, ancak kalabalığın önünde nadiren konuştu. 2024 yılında, Kum'da verdiği İslam hukuku derslerini askıya aldığını duyurduğu birçok kez paylaşılırken, bu açıklamanın nedenleri hakkında spekülasyonlar başladı.

Dini niteliklerin eksikliği

Babasına çok benzeyen Mücteba, siyah takke takıyor, bu da onun seyyidlerden olduğunu, yani ailesinin Hz. Muhammed'in soyundan geldiğini gösteriyor. Mücteba’yı eleştirenler, onun en yüksek liderlik pozisyonu için gerekli dini niteliklerden yoksun olduğunu söylüyorlar, çünkü Huccetu’l-İslam rütbesi, babasının ve İran İslam Cumhuriyeti'nin kurucusu Ruhullah Humeyni'nin ulaştığı Ayetullah rütbesinden daha düşük bir rütbedir.

Liderliğe giden yol

2007 yılında yazılan ve WikiLeaks tarafından yayınlanan bir Amerikan diplomatik telgrafında, üç İranlı kaynağın Mücteba'yı Hamaney'e ulaşmanın yolu olarak tanımladığı ve Mücteba'nın Batı ile iş birliğini tercih eden ve eski cumhurbaşkanları Muhammed Hatemi ve Hasan Ruhani gibi isimlerin temsil ettiği İranlı reformistlere karşı çıktığı belirtildi. Mücteba Hamaney’in 2005 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde muhafazakâr aday Mahmud Ahmedinejad'ın ani yükselişinin arkasında olduğu düşünülüyordu. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı analize göre 2005 seçimlerinde aday olan reformist din adamı Mehdi Kerrubi, o dönemde Hamaney'e bir mektup yazarak Mücteba’nın Ahmedinejad'ı desteklediğini iddia etti, ancak Hamaney bu iddiayı reddetti.

frgtyhu7
İran Dini Lideri Ali Hamaney (Reuters)

Mücteba, 2009 yılında yeniden aday olan ve tartışmalı seçimlerde ikinci kez göreve gelen Ahmedinejad’ı bir kez daha destekledi. Seçim sonuçlarının duyurulmasıyla hükümet karşıtı protestolar başladı. Protesto gösterileri, Besic ve diğer güvenlik güçleri tarafından şiddetle bastırıldı.

Bir diğer detay olarak Mücteba’nın eşi, eski parlamento başkanı ve en önde gelen muhafazakârlardan biri olan Gulam Ali Haddad Adil'in kızıdır.

Mücteba Hameney, 1969 yılında Meşhed şehrinde doğdu ve Şah'a karşı muhalefet hareketini yöneten babasının yanında büyüdü. Gençliğinde de İran-Irak savaşına katıldı.

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia’dan çevrilmiştir.