Trump’ın Dışişleri Bakanlığı için Marco Rubio'yu aday göstermesi bekleniyorhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5080904-trump%E2%80%99%C4%B1n-d%C4%B1%C5%9Fi%C5%9Fleri-bakanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1-i%C3%A7in-marco-rubioyu-aday-g%C3%B6stermesi-bekleniyor
Trump’ın Dışişleri Bakanlığı için Marco Rubio'yu aday göstermesi bekleniyor
Florida Senatörü Marco Rubio (AP)
ABD Başkanı seçilen Donald Trump'ın Dışişleri Bakanlığı için Florida Senatörü Marco Rubio'yu aday göstermesi bekleniyor.
New York Times'ın üç kişiden aktardığına göre karar nihai değil, ancak Trump'ın başkan yardımcısı adayları listesinde yer alan Rubio'nun ismi üzerinde karar kılınmış gibi görünüyor. Rubio'nun adı geçtiğimiz hafta boyunca sürekli olarak Almanya eski büyükelçisi Rick Grenell ile birlikte ABD diplomasisini yönetmek için öne çıkan isimlerden biri olarak anıldı. Şarku’l Avsat’ın CNN’den aktardığına göre, geçen hafta Trump yönetiminde önemli bir pozisyonda yer almayı bekleyip beklemediği sorulduğunda Rubio, “Bu ülkeye hizmet etmek her zaman ilgimi çekmiştir” cevabını verdi.
Trump'ın sertlik yanlısı Küba asıllı Amerikalı kongre üyesini aday göstermesi, iki isim arasındaki ilişkide belirgin bir değişime işaret ediyor. 2016 yılında Cumhuriyetçilerin başkan adaylığı için yarışan Rubio, o dönemde Trump'ı ‘sahtekâr’ ve ‘başkanlığa talip olmuş en kaba kişi’ olarak tanımlamıştı.
Kübalı göçmen bir ailenin çocuğu olarak Miami'de doğan Rubio, 1993 yılında mezun olduğu Florida Üniversitesi'nde siyaset bilimi okudu. Rubio 2010 yılında, Barack Obama'nın başkan seçilmesinin ardından Cumhuriyetçi Parti ile yeniden bütünleşen radikal Cumhuriyetçileri içeren Çay Partisi'nin desteğiyle Senato'ya seçildi.
Mücteba Hamaney, babasının izinden giden dini lider Ali Hamaney’in oğluhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5157730-m%C3%BCcteba-hamaney-babas%C4%B1n%C4%B1n-izinden-giden-dini-lider-ali-hamaney%E2%80%99-o%C4%9Flu
Mücteba Hamaney, babasının izinden giden dini lider Ali Hamaney’in oğlu
Orta düzey bir din adamı olan Mücteba Hamaney, Kum'daki muhafazakâr din adamlarından eğitim aldı (Reuters)
İran’ın Dini Lideri (Rehber)Ayetullah Ali Hamaney'in oğlu olan Mücteba Hamaney, babasının başkanlık ettiği dini kurumlarda en etkili şahsiyetlerden biri ve ülkenin liderliğini devralması muhtemel adaylar arasında gösteriliyor.
Orta düzey bir din adamı olan Mücteba, Kum'daki muhafazakâr din adamlarından eğitim aldı. Hamaney'in 1989 yılından beri liderliğini yaptığı, İran'ı korumakla görevli Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) ile yakın ilişkileri olan muhafazakâr bir isim.
Huccetu’l-İslam unvanına sahip olan Mücteba (55), İran hükümetinde hiçbir resmi görevde bulunmadı. İranlı gözlemcilere göre babasının muhafızı olarak perde arkasında nüfuzunu kullandı.1979'da ABD destekli Şah'ı deviren bir ülkede, aile siyasetine herhangi bir atıfta bulunulmasını reddeden eleştirmenler ve Hamaney'in kendisinin aile veraseti fikrine karşı olduğunu ifade etmesi nedeniyle, rolü İran içinde tartışmalara neden oldu.
ABD yaptırımları
ABD Hazine Bakanlığı, 2019 yılında Mücteba Hameney’i yaptırımlar uygulanan kişiler listesine ekledi ve onun, babasının ofisinde çalıştığı dönem dışında hiçbir zaman seçilmediği veya atanmadığı halde resmi olarak en üst düzey isim olduğunu vurguladı.
Bakanlığın internet sitesinde, Hamaney'in bazı sorumluluklarını, DMO’nun yurtdışı kolu Kudüs Gücü ve Besic Güçleri komutanlarıyla yakın iş birliği içinde çalıştığı belirtilen Mücteba'ya devrettiği bildirildi.
Kaynaklar, 20 yıl boyunca Devrim Muhafızları ile yakın ilişkiler kurduğunu ve bu sayede siyasi ve güvenlik kurumlarında ilave nüfuz kazandığını belirtti. Mücteba, 2009 yılından bu yana, özellikle 2022 yılında ülkedeki katı kıyafet kurallarını ihlal ettiği iddiasıyla gözaltına alınan bir genç kızın polis nezaretindeyken ölmesi üzerine İran'ın dört bir yanında başlayan ayaklanmalar sırasında, protestocuların öfkesinin hedefi olmuştu.
Mücteba, rejimi destekleyen toplantılarda boy gösterdi, ancak kalabalığın önünde nadiren konuştu. 2024 yılında, Kum'da verdiği İslam hukuku derslerini askıya aldığını duyurduğu birçok kez paylaşılırken, bu açıklamanın nedenleri hakkında spekülasyonlar başladı.
Dini niteliklerin eksikliği
Babasına çok benzeyen Mücteba, siyah takke takıyor, bu da onun seyyidlerden olduğunu, yani ailesinin Hz. Muhammed'in soyundan geldiğini gösteriyor. Mücteba’yı eleştirenler, onun en yüksek liderlik pozisyonu için gerekli dini niteliklerden yoksun olduğunu söylüyorlar, çünkü Huccetu’l-İslam rütbesi, babasının ve İran İslam Cumhuriyeti'nin kurucusu Ruhullah Humeyni'nin ulaştığı Ayetullah rütbesinden daha düşük bir rütbedir.
Liderliğe giden yol
2007 yılında yazılan ve WikiLeaks tarafından yayınlanan bir Amerikan diplomatik telgrafında, üç İranlı kaynağın Mücteba'yı Hamaney'e ulaşmanın yolu olarak tanımladığı ve Mücteba'nın Batı ile iş birliğini tercih eden ve eski cumhurbaşkanları Muhammed Hatemi ve Hasan Ruhani gibi isimlerin temsil ettiği İranlı reformistlere karşı çıktığı belirtildi. Mücteba Hamaney’in 2005 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde muhafazakâr aday Mahmud Ahmedinejad'ın ani yükselişinin arkasında olduğu düşünülüyordu. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı analize göre 2005 seçimlerinde aday olan reformist din adamı Mehdi Kerrubi, o dönemde Hamaney'e bir mektup yazarak Mücteba’nın Ahmedinejad'ı desteklediğini iddia etti, ancak Hamaney bu iddiayı reddetti.
İran Dini Lideri Ali Hamaney (Reuters)
Mücteba, 2009 yılında yeniden aday olan ve tartışmalı seçimlerde ikinci kez göreve gelen Ahmedinejad’ı bir kez daha destekledi. Seçim sonuçlarının duyurulmasıyla hükümet karşıtı protestolar başladı. Protesto gösterileri, Besic ve diğer güvenlik güçleri tarafından şiddetle bastırıldı.
Bir diğer detay olarak Mücteba’nın eşi, eski parlamento başkanı ve en önde gelen muhafazakârlardan biri olan Gulam Ali Haddad Adil'in kızıdır.
Mücteba Hameney, 1969 yılında Meşhed şehrinde doğdu ve Şah'a karşı muhalefet hareketini yöneten babasının yanında büyüdü. Gençliğinde de İran-Irak savaşına katıldı.
*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia’dan çevrilmiştir.
