1,77 milyon yıllık fosil dişler, büyük beynin evrimini aydınlatıyor

Hem modern insanlara hem de büyük maymunlara benzer özellikler bulundu.

Homo cinsinin eski bir üyesinin dişleri, ilk insanların gelişim sürecine dair fikir veriyor (Vincent Beyrand/Paul Tafforeau/Avrupa Senkrotron Radyasyon Tesisi)
Homo cinsinin eski bir üyesinin dişleri, ilk insanların gelişim sürecine dair fikir veriyor (Vincent Beyrand/Paul Tafforeau/Avrupa Senkrotron Radyasyon Tesisi)
TT

1,77 milyon yıllık fosil dişler, büyük beynin evrimini aydınlatıyor

Homo cinsinin eski bir üyesinin dişleri, ilk insanların gelişim sürecine dair fikir veriyor (Vincent Beyrand/Paul Tafforeau/Avrupa Senkrotron Radyasyon Tesisi)
Homo cinsinin eski bir üyesinin dişleri, ilk insanların gelişim sürecine dair fikir veriyor (Vincent Beyrand/Paul Tafforeau/Avrupa Senkrotron Radyasyon Tesisi)

Gürcistan'da bulunan 1,77 milyon yıllık çocuk dişi fosilleri, insanların gelişip yaşlanma sürecinin evrimine ışık tuttu. Bulgular, modern insanların büyük beyinlerinin nasıl geliştiği hakkında da fikir veriyor.

İnsanların büyük beyinlerin nasıl geliştiği ve diğer primatların aksine neden daha uzun bir çocukluk dönemi geçirildiği insan evriminde cevap bekleyen temel sorular arasında yer alıyor. 

Modern insanlar, goril ve orangutan gibi hominidlere kıyasla daha uzun bir çocukluk dönemi geçirip daha geç olgunlaşıyor. 

İsviçre'deki Zürih Üniversitesi'nden paleoantropolog Christoph Zollikofer, "Büyük maymunlar muhtemelen sadece anaokuluna gittikten sonra yetişkin olurdu" diye açıklıyor. 

Zollikofer ve ekip arkadaşları, bu farklılığın geçmişi hakkında bilgi sahibi olmak adına yaklaşık 20 yıl önce Gürcistan'ın Dmanisi bölgesinden çıkarılan diş fosillerini inceledi.

Dişler, tıpkı ağaçların halkaları gibi gelişim süreci hakkında fikir veriyor. 

Hakemli dergi Nature'da dün (13 Kasım) yayımlanan çalışmada yaklaşık 1,77 milyon yıl önce 11 yaşında hayatını kaybettiği düşünülen Homo cinsinden bir çocuğun dişleri analiz edildi. 

Çocuğun hangi türe mensup olduğu bilinmiyor fakat bu dönemde H. habilis ve H. erectus gibi birkaç hominin türü yaşıyordu. 

Dişlerdeki büyüme oranları, bugünkü büyük maymunlara daha benzer şekilde hızlı bir gelişime işaret ediyordu. Diğer yandan arkadaki dişlerde geç olgunlaşma belirtileri kaydedildi. Bu da modern insanlara daha yakın bir özelliğin göstergesi. 

Araştırmacılar makalede şöyle yazıyor:

Diş gelişiminin büyük maymun ve insan benzeri özelliklerinin eşsiz kombinasyonu, erken Homo'nun yaşam öyküsünde uzun bir büyüme evresinden sonra genel bir yavaşlama evresi geçirdiğine işaret ediyor.

Bulgular, modern insanlarda çocukluk döneminin uzamasında büyük beyinlerin birincil etken olduğu fikrine meydan okuyor.

Bilim insanları genellikle büyük beyinlerin daha fazla enerjiye ihtiyaç duymasından dolayı modern insanların uzun bir çocukluk dönemi geçirdiğini düşünüyor.

Ancak yeni çalışma, ilk Homo türlerinin yetişkinliğe büyük maymunlarla aynı yaşta girmiş ancak dişlerin modern insanlar gibi daha yavaş gelişmiş olabileceğini gösteriyor.

Araştırmacılara göre bu çocukların beyni daha küçük olsa da yetişkin bakımına daha uzun süre gereksinim duyuyordu.

Çocukluk döneminin uzaması da yaşlıların beceri ve bilgilerini genç nesillere aktarmasını kolaylaştırmış ve bu sayede büyük beyinler gelişmiş olabilir. 

Bilim insanları ayrıca inceledikleri örneklerde, süt dişinin büyük maymunlara kıyasla daha uzun süre kullanıldığını tespit etti. Bu da yetişkinlere bağımlılığın daha uzun sürdüğüne işaret ediyor. 

Independent Türkçe, Popular Science, Interesting Engineering, Cosmos Magazine, Nature



Margot Robbie, Para Avcısı'ndaki doğaçlama yüzünden tutuklanacağını sanmış

Margot Robbie, 2013 yapımı Para Avcısı'nda Leonardo DiCaprio'yla oynamıştı (Paramount)
Margot Robbie, 2013 yapımı Para Avcısı'nda Leonardo DiCaprio'yla oynamıştı (Paramount)
TT

Margot Robbie, Para Avcısı'ndaki doğaçlama yüzünden tutuklanacağını sanmış

Margot Robbie, 2013 yapımı Para Avcısı'nda Leonardo DiCaprio'yla oynamıştı (Paramount)
Margot Robbie, 2013 yapımı Para Avcısı'nda Leonardo DiCaprio'yla oynamıştı (Paramount)

Margot Robbie, Para Avcısı (The Wolf of Wall Street) için girdiği son seçmede senaryo dışına çıktıktan sonra tutuklanacağından endişe ettiğini hatırladı.

Martin Scorsese'nin Oscar adayı komedi gerilim filminde Leonardo DiCaprio'yla rol alan 34 yaşındaki Avustralyalı oyuncu, Talking Pictures podcast'inin son bölümünde bu anısını anlattı.

Oynadığı karakterin, DiCaprio'nun canlandırdığı borsacı Jordan Belfort'u öpmesini gerektiren sahnelerden birinden bahsederken, ona doğru yürüdüğünü ve şöyle düşündüğünü hatırlıyor:

Leonardo DiCaprio'yu kesinlikle öpebilirim ve bu harika olur. Bunu tüm arkadaşlarıma anlatmak için sabırsızlanıyorum.

"Sonra düşündüm ki... Hayır. Ve suratına yumruğu patlattım" diyen Robbie, şöyle devam etti:

Sonsuzluk gibi gelen ama muhtemelen üç saniye süren bir sessizlik oldu. Sonra kahkaha patlattılar. Leo ve Marty o kadar çok gülüyordu ki 'Bu harikaydı' dediler.

O sırada şöyle düşündüğünü hatırlıyor:

Tutuklanacağım, bunun saldırı ve darp olduğuna eminim.  Bir daha asla çalışamayacak olmanı bırak, aslında bunun için hapse gireceksin, seni aptal.  Ayrıca neden ona bu kadar sert vurmak zorundaydın? Daha hafif vurmalıydın.

Robbie, 2013 yapımı filmde gerçek hayattaki Belfort'un eski eşi Nadine Macaluso'ya dayanan Naomi Lapaglia rolüyle çıkış yaptığında henüz 22 yaşındaydı.

Daha önce filmden sonra yaşadığı şöhretin sonuçlarına nasıl hazırlıklı olmadığından bahsetmiş ve bunu "en kötü anlarından" biri diye nitelemişti.

Filmin ardından kaybettiği mahremiyeti Vanity Fair'a anlatan Robbie şunları söylemişti:

O ilk aşamalarda bir şeyler oluyordu, her şey epey korkunçtu ve anneme 'Bunu yapmak istediğimi sanmıyorum' dediğimi hatırlıyorum. O da bana baktı, tamamen düz bir yüz ifadesiyle, 'Hayatım, bence bunun için çok geç' dedi. İşte o zaman tek yolun ilerlemek olduğunu anladım.

Robbie daha sonra Hollywood'un en çok talep gören oyuncularından biri haline geldi ve Barbie (2023), Yırtıcı Kuşlar (Birds of Prey, 2020) ve Ben, Tonya (I, Tonya, 2017) gibi filmlerde başrol oynadı.

Talking Pictures podcast'inin başka bir yerinde, 2022 yapımı Babil'in (Babylon) başarısız olmasına şaşırdığını ifade ederek "insanların neden nefret ettiğini hâlâ anlayamadığını" söyledi.

Damien Chazelle'in meşhur gişe başarısızlığı için "Ben çok seviyorum" dedi.

Projeye çok yakın olduğum ve belli ki ona inandığım için önyargılı olduğumu biliyorum ama insanların ondan neden nefret ettiğini hâlâ anlayamıyorum. Acaba 20 yıl sonra insanlar 'Bir dakika, Babil zamanında iyi iş yapmamış mıydı? ' diyecel. Tıpkı Esaretin Bedeli'nin (The Shawshank Redemption) zamanında başarısız olduğunu duyduğunuzda 'Bu nasıl mümkün olabilir' demeniz gibi.

Independent Türkçe