Trump'ın Çin politikası, fentanil krizini çözebilecek mi?

Biden yönetimi de Çin'e bu konuda baskı yaptı ancak ölümlerdeki düşüş istenen oranda olmadı (AP)
Biden yönetimi de Çin'e bu konuda baskı yaptı ancak ölümlerdeki düşüş istenen oranda olmadı (AP)
TT

Trump'ın Çin politikası, fentanil krizini çözebilecek mi?

Biden yönetimi de Çin'e bu konuda baskı yaptı ancak ölümlerdeki düşüş istenen oranda olmadı (AP)
Biden yönetimi de Çin'e bu konuda baskı yaptı ancak ölümlerdeki düşüş istenen oranda olmadı (AP)

Ocak ayında koltuğuna geri dönmesi beklenen Donald Trump'ın izleyeceği politikalar merak edilirken önemli soru işaretlerinden biri de Çin'le nasıl anlaşacağına dair.

Çin'le ilişkilerde ticaret ve silahlanma yarışı dışında bir de uyuşturucu başlığı önemli. Zira Asya devinden gelen hammaddelerin de etkisiyle 2023'te ABD'de 100 bini aşkın kişi yüksek dozdan öldü. 

ABD'nin önde gelen ekonomi gazetelerinden Wall Street Journal (WSJ) konuyu bugün işledi. "Trump'ın agresif taktikleri Amerika'nın fentanil krizini hafifletebilecek mi?" başlıklı haberde, Cumhuriyetçi Parti'nin seçim zaferinden üç gün sonra Çin'in yaptığı açıklamaya dikkat çekildi.

Pekin, uzun süredir fentanil malzemeleri ürettiğinden şüphelenilen bir kişinin ABD'den gelen ihbarla yakandığını duyurmuştu.

Açıkça fentanil hammaddesi üreten Hubei Aoks Bio-Tech şirketinin kurucusu Gao Şuening'le birlikte birkaç kişinin daha tutuklandığı 8 Kasım'da açıklanmıştı.

WSJ, Cumhuriyetçiler için bu iyi niyet gösterisinin geç kalmış ufak bir adım olduğunu aktardı. 

Seçim kampanyası sırasında Pekin'i gümrük vergileriyle tehdit eden Trump'ın fentanil konusunda da Çin'e sert bir tavır takınmayı planladığı bildirildi. 

Düşünce kuruluşu RAND Corporation'dan Scott Harold, bu tavrın ters tepebileceğini düşünenlerden:

Çinliler 'Biz bu konuda boyun eğersek Donald Trump'ın bizi gümrük vergileriyle tehdit edeceği sıradaki konu ne olacak?' gibi düşünüyor. Şi Cinping zayıf biriymiş gibi resmedilmek istemiyor.

ABD'de yalnızca 2023'te 107 bin 543 kişinin yüksek dozdan öldüğü tahmin ediliyor. Bunlardan 74 bin 702'sinin ölümünde fentanil gibi sentetik opioidler rol oynadı.

Amerikalı yetkililer, Çin'in bu konuya el atmasıyla ölüm rakamlarının son dönemde azalma trendi sergilediğini söylüyor. 

Pekin ise ABD'nin uyuşturucu krizinin asıl sebeplerini görmezden gelip kendilerini günah keçisi haline getirdiğini savunuyor.

Diğer yandan geçen ay bir "süper laboratuvara" baskın düzenleyen Kanada federal polisi, 95 milyonu aşkın kişiyi öldürebilecek dozda uyuşturucu yakaladı.

Kanada tarihinin en büyük ve gelişmiş uyuşturucu laboratuvarının ortaya çıkarılması, ABD'li yetkilileri korkutuyor. 

Zira kuzeydeki komşuda üretimin yaygınlaşması, Çin hammaddelerinin ulaştığı Meksika'ya odaklanan ABD'deki kolluk kuvvetleri için yeni bir zorluk anlamına geliyor. 

Demokratlar da Trump'ın tutumunu merakla bekliyor. Meksika sınırındaki Arizona'nın valisi Katie Hobbs pazartesi yaptığı açıklamada fentanil kaçakçılığı konusunda Trump yönetimiyle yakın çalışabileceğini söyledi. 

Independent Türkçe, Wall Street Journal, AP



Alman vakıf, İsrail'e boykot çağrısı yapan sanatçının ödülünü iptal etti

James Bridle'ın Yeni Karanlık Çağ kitabı, 2020'de Türkçeye çevrilip yayımlanmıştı (TED.com)
James Bridle'ın Yeni Karanlık Çağ kitabı, 2020'de Türkçeye çevrilip yayımlanmıştı (TED.com)
TT

Alman vakıf, İsrail'e boykot çağrısı yapan sanatçının ödülünü iptal etti

James Bridle'ın Yeni Karanlık Çağ kitabı, 2020'de Türkçeye çevrilip yayımlanmıştı (TED.com)
James Bridle'ın Yeni Karanlık Çağ kitabı, 2020'de Türkçeye çevrilip yayımlanmıştı (TED.com)

Britanyalı sanatçı James Bridle, Almanya'daki bir vakıf tarafından kendisine verilen mimarlık teorisi ödülünü, İsrail karşıtı bildiriye imza attığı gerekçesiyle alamayacak. 

Schelling Mimarlık Vakfı'ndan temmuzda yapılan açıklamada, "mimarlık kuramına olağanüstü katkıları" nedeniyle Bridle'a 10 bin euroluk teori ödülü verileceği duyurulmuştu.

Fakat Britanya gazetesi Guardian'ın irtibata geçtiği Bridle, pazar günü vakıf tarafından kendisine ödülü alamayacağını belirten bir mesaj gönderildiğini söyledi. Ödül töreni çarşamba günü yapılacak.

Bridle, günlük edebiyat yazıları paylaşan Literary Hub adlı sitede ekimde yayımlanan İsrail karşıtı bildiriye imza atmıştı. Bildiride şu ifadelere yer verilmişti: 

Filistinlilere yönelik ezici baskının suç ortaklığını yapan ya da sessiz gözlemcileri olarak kalan İsrailli kültür kurumlarıyla çalışmayacağız.

Sanatçının aktardığına göre vakıf, bu bildiriye imza attığı gerekçesiyle Bridle'a ödül vermekten vazgeçti. Vakıf, olayla ilgili yaptığı basın açıklamasında şu ifadeleri kullandı: 

Siyasi görüş ifade etme hakkına saygı duyuyoruz. Vakıf, James Bridle'ı antisemitizimle suçlamıyor. Ancak İsrail'e kültürel tecrit çağrısını destekleyemeyiz ya da böyle bir çağrıyla ilişkilendirilemeyiz.

Diğer yandan Guardian'ın aktardığına göre vakıf, sanatçıya gönderdiği e-postada kararın Almanya Federal Meclisi'nde onaylanan "antisemitizimle mücadele önergesiyle" ilişkili olduğunu da bildirdi. 

Almanya'da Sosyal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve Hür Demokrat Parti'yle (FDP) ana muhalefetteki Hıristiyan Birlik (CDUU/CSU) partilerinin üzerinde anlaştığı önerge bu ay onaylanmıştı. Ülkedeki Yahudi yaşamının güçlendirmesi çağrısında bulunulan önergede, antisemitizmi teşvik eden, İsrail'in varlık hakkını sorgulayan veya İsrail'e boykot çağrısı yapan hiçbir örgüt ve projenin finanse edilmeyeceği belirtilmişti. 

Diğer yandan İsrail'e boykot çağrısı nedeniyle Bridle'a ödül vermeyen vakfın kurucusu olan Alman mimar Erich Schelling, 1937-1945'te Nazi üyesiydi. Sanatçı, kurumun tarihine dikkat çekerek şunları söylüyor: 

Her ne kadar bunu açıkça ifade etmeye hazır olmasalar da vakfın kararı, bir  antisemitizm suçlamasıdır. Bu da özellikle kuruluşun kendi geçmişi göz önüne alındığında iğrenç bir şey.

Independent Türkçe, Guardian, Arab News, Art Review