İran'ın yüzde 60 oranında uranyum zenginleştirmeyi dondurma yönündeki şartlı teklifi

UAEA toplantısında ‘hassas’ bir Avrupa kararı bekleniyor

UAEA Genel Direktörü Rafael Grossi, İran'la eski yöntemlerle çalışmanın artık mümkün olmadığını söyledi. (AFP)
UAEA Genel Direktörü Rafael Grossi, İran'la eski yöntemlerle çalışmanın artık mümkün olmadığını söyledi. (AFP)
TT

İran'ın yüzde 60 oranında uranyum zenginleştirmeyi dondurma yönündeki şartlı teklifi

UAEA Genel Direktörü Rafael Grossi, İran'la eski yöntemlerle çalışmanın artık mümkün olmadığını söyledi. (AFP)
UAEA Genel Direktörü Rafael Grossi, İran'la eski yöntemlerle çalışmanın artık mümkün olmadığını söyledi. (AFP)

İran, Batılı güçlere bu hafta kendisine karşı bir karar tasarısı sunmamaları karşılığında uranyum zenginleştirmeyi dondurmayı teklif etti.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığı habere göre, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Yönetim Kurulu'nun üç aylık toplantısı bugün (Çarşamba) yapılırken, diplomatlar Almanya, Fransa ve İngiltere'nin İran'a karşı ‘hassas’ bir karar tasarısı sunduğunu söyledi.

Toplantı başlamadan önce UAEA, üye ülkelere İran'la ilgili iki rapor gönderdi. Bu raporlarda ‘İran'ın yüzde 60 saflıkta zenginleştirilmiş uranyum stokunun 17,6 kilogramdan 182,3 kilograma yükseldiği’ bilgisi yer aldı. Ancak gelen bilgiler, Tahran'ın ‘yüksek düzeyde zenginleştirilmiş uranyum üretimini durdurmayı kabul ettiğini ve bu eylem için hazırlıklara başladığını’ vurguluyordu.

Üst düzey bir diplomat, İran'ın stok miktarını 185 kilogramla sınırlayan teklifinin Batılı güçlerin Tahran'a karşı almayı planladıkları kararı iptal etmeleri koşuluna bağlı olduğunu söyledi.



Biden, senatörlerin İsrail'e silah satışını bloke çabalarını bastırmaya çalışıyor

Hamas'ın 7 Ekim 2023'teki saldırılarıyla başlayan savaşta Gazze'ye yardım en düşük seviyede (Reuters)
Hamas'ın 7 Ekim 2023'teki saldırılarıyla başlayan savaşta Gazze'ye yardım en düşük seviyede (Reuters)
TT

Biden, senatörlerin İsrail'e silah satışını bloke çabalarını bastırmaya çalışıyor

Hamas'ın 7 Ekim 2023'teki saldırılarıyla başlayan savaşta Gazze'ye yardım en düşük seviyede (Reuters)
Hamas'ın 7 Ekim 2023'teki saldırılarıyla başlayan savaşta Gazze'ye yardım en düşük seviyede (Reuters)

ABD Başkanı Joe Biden yönetiminin, İsrail'e silah satışının bloke edilmesini isteyen tasarıyı engellemek için Demokrat Partililere baskı uyguladığı iddia ediliyor. 

Times of Israel'e konuşan ve kimliklerinin paylaşılmasını istemeyen kaynaklar, bağımsız Senatör Bernie Sanders'ın Kongre'ye eylülde sunduğu tasarının Biden yönetiminde endişe yarattığını belirtiyor. 

Washington, İsrail'e 6 ayrı pakette toplamda 20 milyar dolarlık silah satışına ağustosta onay vermişti. Pakette 50 adet F-15IA ve 20 adet F-15I savaş jetine ek olarak 30 adet orta menzilli havadan havaya füze sistemiyle (AMRAAM) 32 binden fazla tank mermisi ve 50 bine yakın top mermisi yer alıyor. 

Vermont Senatörü Sanders ise ABD'nin İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun radikal sağcı hükümetine daha fazla silah göndermesinin kabul edilemez olduğunu belirterek sürecin durdurulması için Senato'ya tasarı sunmuştu. 

İsrail'e silah ihracatının 1961 tarihli Yabancı Destek Yasası'nı ve Silah İhracat Kontrol Yasası'nı ihlal ettiğini savunan Sanders, tedarikin hem uluslararası hukuka ve ABD hukukuna aykırı olduğunu öne sürmüştü. 

Sanders'ın tasarısına Demokrat Partili senatörlerden Peter Welch, Jeff Merkley ve Brian Schatz'dan da destek gelmişti. Tasarı, ABD Kongresi'nin üst kanadı Senato'da çarşamba günü oylanacak.

Times of Israel, hem Cumhuriyetçi hem de Demokratik kanatta İsrail'e güçlü destek verildiğini hatırlatarak, tasarının Senato Genel Kurulu'ndan geçme ihtimalinin çok düşük olduğunu yazıyor. Diğer yandan Biden yönetiminin "ağırlığını koyma kararının, Demokrat Parti'nin seçim sonrası dönemde İsrail yanlısı duruşunu sürdürme isteğini gösterdiği" yorumu yapılıyor. 

Haber sitesine konuşan iki ABD'li yetkili, Biden yönetiminin tasarıya karşı oy kullanılmasını sağlamak için Demokrat Parti içinde "lobicilik faaliyeti yürüttüğünü" iddia ediyor. Bu kapsamda Beyaz Saray, Dışişleri Bakanlığı ve Pentagon'dan yetkililerin Demokrat senatörlerle görüştüğü savunuluyor. 

Sanders öncülüğündeki tasarıya karşı çıkan Biden yönetiminden üst düzey yetkililer, sözkonusu silahların İsrail savunması için elzem olduğunu, bunların bir ila iki yıldan önce gönderilmeyeceğini, bu nedenle Gazze savaşında kullanılmayacağını ileri sürüyor. 

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve Savunma Bakanı Lloyd Austin'in imzasını taşıyan 13 Ekim tarihli mektupta, İsrail'den 30 gün içinde Gazze'deki insani krizin hafifletilmesine yönelik somut adımlar atması istenmişti. Aksi takdirde İsrail'e bazı askeri yardımlarının askıya alınabileceği uyarısı yapılmıştı. 

Ancak tanınan bir aylık süre sona erdiğinde ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, İsrail'in insani yardımlar konusunda somut bazı adımlar attığını öne sürerek, askeri yardımların sürdürüleceğini duyurmuştu.

Diğer yandan Gazze'ye yardımlar ekimde son 11 ayın en düşük seviyesine gerilemişti. Birleşik Krallık'ın tanınmış gazetelerinden Guardian, ekimde günde ortalama 57 kamyonun Gazze'ye geçişine izin verildiğini aktarmıştı. ABD'nin talep ettiği rakamsa 350 kamyondu. Yardım kuruluşlarıysa temel ihtiyaçların karşılanabilmesi için en az 600 kamyon malzeme gönderilmesi gerektiğini bildiriyor.

Independent Türkçe, Times of Israel, New York Times, Guardian