Ekip çalışmasında karıncalar, insanları geride bıraktı

Karıncalar işbirliği içinde çalışarak pek çok zorluğun üstesinden geliyor (Pexels)
Karıncalar işbirliği içinde çalışarak pek çok zorluğun üstesinden geliyor (Pexels)
TT

Ekip çalışmasında karıncalar, insanları geride bıraktı

Karıncalar işbirliği içinde çalışarak pek çok zorluğun üstesinden geliyor (Pexels)
Karıncalar işbirliği içinde çalışarak pek çok zorluğun üstesinden geliyor (Pexels)

Karıncaların grup çalışmasında insanlardan çok daha becerikli olduğu ortaya kondu. 

İnsanlar ve karıncaların çok fazla ortak yönü olmasa da ikisi de işlerini yapabilmek için sık sık başkalarıyla birlikte çalışıyor. 

İsrail'deki Weizmann Bilim Enstitüsü'nden araştırmacılar, bu ortak özellikten dolayı insan ve karıncaların grup çalışması performansını ölçmeye karar verdi.

Bilim insanları, Paratrechina longicornis türündeki karıncalar ve insanların boyutuna göre ayarlanmış ve büyüklüğü dışında birbirinin aynısı iki labirent kurdu.

Tarafların, iki dar geçitle birbirine bağlanan üç odaya bölünmüş dikdörtgen bir alan boyunca manevralar yaparak T şeklinde büyük bir nesneyi taşıması gerekiyordu.

Hayvanlar bu görevi tek başına, 7 kişilik küçük bir grup veya 80 kişilik büyük bir ekip halinde yerine getirmeye çalıştı. İnsanlarsa tek başına, 6-9 veya 26 kişilik gruplar halinde aynı görevi yaptı. 

Taraflar arasındaki eşitsizliği gidermek adına insanlara konuşmamaları ve el kol hareketleriyle iletişim kurmamaları söylendi. 

PNAS adlı hakemli dergide 23 Aralık Pazartesi günü yayımlanan araştırmada, tek kişilik görevlerde insanların karıncalardan çok daha iyi bir performans sergilediği gözlemlendi.

Araştırmacılar, insanların stratejik planlama becerileri sayesinde büyük nesneyi başarıyla taşıdığını kaydetti.

Ancak grup çalışmasında durumlar değişti. Özellikle büyük karınca ekipleri, insan takımlarından çok daha iyi sonuçlar elde etti. 

Karınca gruplarının planlı ve stratejik bir şekilde birlikte hareket ettiği ve kolektif hafıza sayesinde aynı hataları tekrarlamaktan kaçındığı görüldü. 

Bilim insanları bu durumu, karınca kolonilerinin "süper organizma" gibi davranarak ortak çıkarlar doğrultusunda hareket etmesine bağlıyor. 

Diğer yandan insanların, takım çalışmasında "açgözlü" tercihler yaparak kısa sürede faydalı olsa da uzun vade yarar sağlamayacak şekilde hareket ettiğini söylüyorlar. 

Bu nedenle, özellikle iletişim kısıtlandığında, insanların ekip çalışmasında bireysel görevden daha kötü performans sergilediği gözlemlendi. 

Çalışmaya liderlik eden Prof. Ofer Feinerman , "Karınca kolonileri aslında ailedir" diyerek ekliyor: 

Yuvadaki tüm karıncalar kardeştir ve ortak çıkarları vardır. İşbirliğinin rekabetten çok daha ağır bastığı, sıkı sıkıya örülmüş bir toplum var. Bu nedenle karınca kolonileri, birbiriyle işbirliği yapan çok sayıda 'hücreden' oluşan bir tür canlı gibi, bazen süper organizma diye adlandırılıyor.

Independent Türkçe, Interesting Engineering, Phys.org, PNAS



Mozambik'te seçim kaosu: Ölü sayısı 250'yi geçti

Mozambik'te henüz olağanüstü hal ilan edilmedi (Reuters)
Mozambik'te henüz olağanüstü hal ilan edilmedi (Reuters)
TT

Mozambik'te seçim kaosu: Ölü sayısı 250'yi geçti

Mozambik'te henüz olağanüstü hal ilan edilmedi (Reuters)
Mozambik'te henüz olağanüstü hal ilan edilmedi (Reuters)

İktidardaki Mozambik Kurtuluş Cephesi'nin (FRELIMO) adayı Daniel Chapo'nun kazandığı cumhurbaşkanlığı seçiminin ardından patlak veren şiddet olayları sürüyor.

Mozambik'te 9 Ekim'de düzenlenen cumhurbaşkanlığı seçimini, iktidardaki FRELIMO'nun adayı Chapo kazanmıştı.

İlk açıklanan sonuçlarda, oyların yüzde 71'ini alan Chapo'nun birinci olduğu, rakibi Podemos Partisi'nden Venancio Mondlane'in de oyların yüzde 20'sini alarak ikinci sırada kaldığı bildirilmişti. 

Seçimlerde ve oy sayım işleminde hile yapıldığını savunan muhalefet partileri, ülke çapında protesto çağrısında bulunmuştu. 

Anayasa Konseyi, 23 Aralık'taki açıklamasında, Chapo'nun 9 Ekim'deki seçimleri kazandığını teyit etmiş fakat oy oranını ilk sonuçlardan farklı olarak yüzde 71 yerine yüzde 65 şeklinde açıklamıştı. 

Bunun ardından protestolarda şiddet olayları yaşanmıştı. Mozambikli sivil toplum kuruluşu (STK) Platforma Decide'nin aktardığına göre polisle çatışmalar sonucu ölü sayısı 134'e yükseldi. 

Ekimdeki ilk protesto çağrısında da göstericiler polis ve askerlerle çatışmıştı. Bu olaylardaki can kayıplarıyla birlikte eylemlerde yaşamını yitirenlerin sayısı 250'yi geçti. 

Mozambikli insan hakları aktivisti Cidia Chissungo, ülkenin kaosa sürüklendiğini belirterek şunları söylüyor: 

Bu artık protesto bile değil. Bu toplumsal bir isyana dönüştü.

Nüfusu 35 milyona yaklaşan Doğu Afrika ülkesi, Portekiz'den bağımsızlığını 1975'te kazanmıştı. O tarihten bu yana ülkeyi yöneten FRELIMO, uzun süredir muhalefet tarafından yolsuzluk ve seçimlerde usulsüzlük yapmakla suçlanıyor. 

Washington merkezli Search for Common Ground adlı STK'nin Mozambik direktörü Hannah Danzinger da Silva, ekimdeki seçimlerin "bardağı taşıran son damla olduğunu" söylüyor.

Yüzde 24 oy oranıyla seçimi ikinci sırada tamamlayan Mondlane, asıl kazananın kendisi olduğunu savunuyor. Agresif açıklamalarıyla tanınan politikacı, seçim sonuçlarının ardından halkı ayaklanmaya çağırmıştı. Danzinger da Silva, Mondlane'nin polemikçi tavrının da şiddet olaylarını körüklediğini ileri sürüyor: 

Başlattığı şeyi artık kontrol edemiyor.

Mozambik Devlet Başkanı Filipe Nyusi, Mondlane ve Chapo'nun şiddet olaylarını sonlandırmak için toplantı düzenlemesini istemişti. Ancak iki siyasetçi de buna yanaşmıyor.

Chapo, 15 Ocak'ta yemin ederek göreve başlayacak. Fakat Mondlane yanlılarının bunu engellemek için farklı eylemler düzenleyebileceği bildiriliyor. 

Diğer yandan ülkedeki kaostan faydalanan çok sayıda mahkum da firar etti. Mozambik polisinin açıklamasına göre 33 mahkumun öldüğü ayaklanmada yaklaşık 6 bin suçlu hapishaneden kaçtı.

Independent Türkçe, Guardian, New York Times