Uzay yarışı kızışıyor: Jeff Bezos'un şirketinden önemli adım

ABD Federal Havacılık İdaresi'nden fırlatma onayı alan roket, gelecek hafta havalanabilir

Test boyunca rampadan ayrılmayan New Glenn, motorlarını başarıyla çalıştırarak istediği izni aldı (Blue Origin)
Test boyunca rampadan ayrılmayan New Glenn, motorlarını başarıyla çalıştırarak istediği izni aldı (Blue Origin)
TT

Uzay yarışı kızışıyor: Jeff Bezos'un şirketinden önemli adım

Test boyunca rampadan ayrılmayan New Glenn, motorlarını başarıyla çalıştırarak istediği izni aldı (Blue Origin)
Test boyunca rampadan ayrılmayan New Glenn, motorlarını başarıyla çalıştırarak istediği izni aldı (Blue Origin)

Blue Origin'in roketi New Glenn, ABD Federal Havacılık İdaresi'nden (FAA) fırlatma onayını nihayet aldı. 

Milyarder Jeff Bezos'a ait şirketin roketi, dün (27 Aralık) ABD'nin Florida eyaletindeki Cape Canaveral Uzay Kuvvetleri Üssü'nde yapılan son testinden başarıyla geçti. 

FAA testin ardından New Glenn'e, yörünge görevleri gerçekleştirmesi için fırlatma izni verdi. 5 yıllık lisans kapsamında roket, Cape Canaveral'dan havalanacak ve yeniden kullanılabilen güçlendirici kısmı Atlantik Okyanusu'ndaki bir mavnaya inecek. 

98 metre uzunluğundaki roket, ticari uyduların yanı sıra NASA ve ABD Savunma Bakanlığı için uzay araçlarını atmosferin ötesine taşıma görevlerinde SpaceX'le yarışacak.

New Glenn'in, NASA'nın iki Mars aracını ekimde fırlatması planlanıyordu. Ancak uzay ajansı, hazırlıkların tamamlanmamasından dolayı görevi ertelemişti.

Blue Origin roketinin ilk seferinin, ABD Uzay Kuvvetleri tarafından talep edilen bir onaylama görevi olması bekleniyor. Bunu başarıyla tamamlaması durumunda roketin ulusal güvenlik görevlerinde kullanılma imkanı olacak.

Sıradaki durak, fırlatma

Bezos'un şirketi yeni izinle birlikte, uzun zamandır katılmak istediği bir yarışa girdi. 

Elon Musk'ın şirketi SpaceX sektörü domine ederken, ondan iki yıl önce kurulan Blue Origin, uzay turizmi ve kısa süreli görevlerin ötesine geçmedi.

NASA'yla pek çok görevde çalışan SpaceX ise tamamen yeniden kullanılabilecek aracı Starship'le, Pentagon'un hassas görevlerdeki tercihi olabilir. 

Bugüne kadarki en büyük roket olan Starship'in güçlendiricisi, ekimde yapılan testte ilk kez uzayın kıyısından Teksas'taki fırlatma rampasına inmişti.

Blue Origin gelecek yıllarda NASA astronotlarını Ay yüzeyine götürecek bir uzay aracı gibi yeni araçlar geliştirmeyi planlıyor.

New Glenn'in ilk ne zaman fırlatılacağına dair açıklama yapılmadı. New York Times'ın aktardığı üzere roket, 6 Ocak kadar erken bir tarihte havalanabilir. 

Independent Türkçe, Reuters, New York Times, Space.com



Teknolojik cihazlarında güncelleme yapmayanlar, yaşadıklarını anlattı

Uzmanlar güvenlik açıklarına karşı uyarıyor (Pexels)
Uzmanlar güvenlik açıklarına karşı uyarıyor (Pexels)
TT

Teknolojik cihazlarında güncelleme yapmayanlar, yaşadıklarını anlattı

Uzmanlar güvenlik açıklarına karşı uyarıyor (Pexels)
Uzmanlar güvenlik açıklarına karşı uyarıyor (Pexels)

Telefon veya bilgisayar ekranında güncelleme bildirimi görmek epey can sıkıcı olabiliyor. 

Bazıları cihazlarının otomatik güncelleme ayarını açık tutarken, pek çok kişi yaptığı bir işin ortasında bu bildirimleri alıyor ve güncellemeyi erteliyor. Bazı kullanıcılar da cihazlarındaki değişikliğe özellikle izin vermiyor. 

Tennessee ve Münih üniversitelerinden araştırmacıların 2021 tarihli çalışmasına göre bu kasıtlı geciktirme, güncellemelerin mevcut alışkanlıkları tehdit edeceği düşüncesinden kaynaklanıyor. 

Kullanıcılar, yazılım güncellemelerinin cihazlarındaki belirli özelliklerin kullanımını yeniden öğrenmelerini gerektirebileceğini düşünüyor.

Ayrıca bazıları, telefon ve bilgisayarlarının iyi çalıştığını düşünerek yeniliğe ihtiyacı olmadığı için de güncellemeyi erteliyor.

Teknoloji araştırmaları şirketi Gartner'dan Patrick Long, diğer sebeplere de dikkat çekerek "Değişim, mikro düzeyde olsa bile korkutucu olabilir" diyor.

Bütün yazılım güncellemeleri güvenlikle ilgili düzeltmeler içermiyor. Ancak siber güvenlik uzmanları bu türden güncellemelerin geciktirmeden yapılması gerektiğini vurguluyor.

ABD merkezli sivil toplum kuruluşu İnternet Güvenliği Merkezi'nden (Center for Internet Security) Kathleen Moriarty "Kendinizi saldırılara karşı savunmasız bırakıyorsunuz" diyerek ekliyor: 

Bir güvenlik açığı duyurulduktan ve düzeltme eki yayımlandıktan sonra saldırganlar bu bilgileri hızla ele geçiriyor ve spesifik güvenlik açıklarını hedef alıyor.

Güvenlik riski en ciddi sorun olsa da güncellemeleri zamanında yapmamak başka sorunlar da yaratabiliyor. Bazıları yıllardır güncelleme yapmayan kullanıcılar, Wall Street Journal'a deneyimlerini anlattı. 

ABD'li Francesca Bevens, değişiklikten hoşlanmadığı için telefon, bilgisayar ve tabletini güncellemediğini söylüyor.

Cihazlarındaki mesajlaşma uygulamalarının aniden kapanmaya başladığını anlatan Bevens "Beni cezalandırıyor" diyor.

Ancak güncellemenin başka sorunlara yol açacağından korktuğu için cihazlarını güncellemiyor.

Gazeteci Lynn La ise 2015'te satın aldığı iMac'ini neredeyse 10 yıldır güncellememiş. Apple'ın artık desteklemediği bir yazılım içeren bilgisayarın iyi çalıştığını söyleyen La, yeni cihazlardaki özelliklerin güzel göründüğünü de itiraf ediyor.

ABD'li gazeteci, bazı uygulamaların açılmadığını ve Google Chrome'un güvenlik uyarıları vererek güncelleme yapmasını söylediğini anlatıyor.

Ayrıca birkaç yıl önce bir arkadaşı kendisine bir Bluetooth klavye hediye edince de sorun yaşamış. Klavyenin yazılımının, bilgisayarın eski işletim sistemiyle uyumlu olmaması yüzünden aleti iMac'e kablosuz bağlayamamış. 

Klavyeyi USB'yle bağlasa da Bluetooth özelliği işlevini yitirmiş.

Bazı kullanıcılar akıllı telefonlarının bataryası zayıflayacağı veya cihazı yavaşlatacağı için de güncellemeleri erteleyebiliyor. 

Özellikle büyük yazılım güncellemelerinde bu sorunlar ortaya çıksa da uzmanlar, genellikle birkaç gün içinde telefonun normale döneceğini söylüyor. 

Bazı kullanıcıların sebebiyse depolama alanı. Ashley Mwitanti, telefonunda ne kadar fotoğraf silse de güncellemeye yetecek kadar yer açamadığını ifade ediyor. 

Ancak iPhone'unda iOS 15.5 sürümünü kullanan Mwitanti bunun beklenmedik bir faydasını da keşfetmiş. 

Mesaj silme özelliği iOS 16 sürümüyle geldiği için Mwitanti, silinen mesajlara erişebildiğini ve bu durumdan memnun olduğunu belirtiyor.

Uzmanlar cihazlarını güncellemekten korkan kişilerin internetteki yorumlara bakmasını öneriyor. 

Moriarty "Sosyal medya sayesinde, belirli bir güncellemenin beklenmeyen büyük sorunlara neden olup olmadığını öğrenebilirsiniz" diyerek ekliyor: 

Yani biraz bekleyebilir ya da özellikle büyük bir güncellemeyi ilk siz yapmayabilirsiz. Reddit forumları, Twitter (X) ve geri bildirime kolayca erişebileceğiniz diğer yerler sayesinde zaman aralığının artık çok uzun olduğunu düşünmüyorum.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, CNBC, Journal of Business Research