Arjantin'de kırmızı et krizi: Halk yoksulluktan domuza yöneliyor

Eskiden her gün dana eti yiyenler, artık haftada iki-üçe razı olduklarını söylüyor (Reuters)
Eskiden her gün dana eti yiyenler, artık haftada iki-üçe razı olduklarını söylüyor (Reuters)
TT

Arjantin'de kırmızı et krizi: Halk yoksulluktan domuza yöneliyor

Eskiden her gün dana eti yiyenler, artık haftada iki-üçe razı olduklarını söylüyor (Reuters)
Eskiden her gün dana eti yiyenler, artık haftada iki-üçe razı olduklarını söylüyor (Reuters)

Tüm dünyada sığır etinin kalitesiyle tanınan ve küresel üretimin yüzde 5'ini yaparak bu ürünün ithalatında dünyanın ilk 5 ülkesi arasında yer alan Arjantin'de halk şikayetçi. 

Zira ülkeyi vuran ekonomik kriz ve Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei'nin uyguladığı reçete, bifteği mutfaklarından uzaklaştırdı. 

2024'te kişi başına düşen sığır eti tüketimi, ülke tarihinin en düşük seviyesine indi.

Halkın önemli bir kısmı domuz ve tavuk etiyle yetinmeye çalışırken daha fakir olanlarsa onları dahi alamıyor. 

Başkent Buenos Aires'in adını mezbahalardan alan semti Mataderos'ta kasap olan Gonzalo Hernández, hafta sonunda domuz eti satışlarının çok arttığını söylüyor:

Eskiden ekstradan sattığımız, mangal kömürü gibi bir üründü. Artık işimizin ana parçalarından biri oldu.

Arjantin'in kendisini "anarko-kapitalist" diye niteleyen lideri Milei'nin Nisan 2024'te yüzde 300'ü bulan yıllık enflasyonu düşürmek için aldığı önlemler halkı vurdu. 

Enflasyon yüzde 166'ya gerilese de fiyatlar yükselmeyi sürdürüyor. 

Son 110 yıldır tutulan sığır eti tüketimi kayıtlarında en düşük seviyeye ulaşıldı.

Rosario Ticaret Odası'ndan ekonomist Franco Ramseyer, uzmanı olduğu hayvancılığı yorumlarken toplumdaki et tüketiminin azalmadığını ancak etin cinsinin değiştiğini vurguluyor.

Geçen yıl kişi başı sığır eti tüketimi ABD'de 38, Brezilya'da 34, Şili'deyse 26 kilo civarındaydı. 

Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü Müdürlüğü'nün raporuna göre 2022'de Türkiye'de büyükbaş ette kişi başına tüketim miktarı 18,44 kiloydu.

Kırmızı Et Sanayicileri ve Üreticileri Birliği (ETBİR) verilerine göreyse 2019'da ortalama 12 kilo olan kırmızı et tüketimi, 2020'den itibaren 10 kilonun da altına geriledi. 

2024'te kişi başı 47 kilogram sığır eti tüketen Güney Amerika ülkesi hâlâ bu konuda dünya birincisi. 

Ancak ülkenin geçmişinde 71 kiloyu aşan bir ortalama var. Bu, sağlam bir düşüş anlamına geliyor. 

Ramseyer daha ucuz ve sağlıklı bir alternatif arayışındaki ülkelerin tavuğa döndüğünü hatırlatıyor. 

Arjantin'deyse sucuğa benzeyen "chorizo" gibi işlenmiş domuz ürünleri ve tavuğa yönelik ilgide önemli bir artış yok. Talep, taze domuz etine kaymış.

Kişi başı domuz eti tüketiminde 10 yıl önce senede 8,5 kilo ortalamaya sahip olan Arjantinliler, 2024'te talebi neredeyse iki katına çıkardı. 

Ülkedeki yemek programları da domuz etini içeren tariflere döndü. Pazarlama kampanyaları, taze kesilmiş domuz etinin sığırdan daha sağlıklı olduğunu öne sürüyor. 

53 yaşındaki Milei, Kasım 2023'teki seçimleri kazanarak Arjantin'in yeni lideri olmuştu. 

Tüm grevler ve diğer toplumsal eylemlere rağmen kamu harcamalarını büyük ölçüde kısıyor.

Geçen yıl verdiği bir röportajda "serbest piyasa devrimi" gerçekleştirdiğini savunan Milei, "B planı mevcut değil. Duygulara yer yok. 47 milyon kişi bazı yanıtlar bekliyor" ifadelerini kullanmıştı.

Özelleştirme planlarına ilişkin konuşan Arjantin lideri, "İlk neyi satabiliyorsam onu satacağım. Devlet, özel sektörün kaynaklarını zor kullanarak çalan bir makine. Bu nedenle devleti hiçbir şeyin çözümü olarak görmüyorum. Aksine problemin temel kaynaklarından biri" demişti. 

Bu politikalar bütçe açığı, enflasyon ve kamu harcamalarını düşürürken işsizlik ve fakirliğin artışı tepki topluyor.

Independent Türkçe, Washington Post, Telegraph, Reuters



Brezilya: Endonezya BRICS'e tam üye oldu

BRICS+ grubu çok kutuplu dünyada geniş desteğe sahip (AFP)
BRICS+ grubu çok kutuplu dünyada geniş desteğe sahip (AFP)
TT

Brezilya: Endonezya BRICS'e tam üye oldu

BRICS+ grubu çok kutuplu dünyada geniş desteğe sahip (AFP)
BRICS+ grubu çok kutuplu dünyada geniş desteğe sahip (AFP)

Brezilya hükümetinin dün yaptığı açıklamaya göre Endonezya, Çin, Hindistan ve Rusya gibi gelişmekte olan ekonomileri bir araya getiren BRICS grubuna tam üye olarak resmen katıldı.

Brezilya Dışişleri Bakanlığı, Güneydoğu Asya'nın en kalabalık ülkesinin ‘küresel yönetişim kurumlarında reform yapma arzusunu diğer üyelerle paylaştığını ve Küresel Güney içindeki iş birliğine olumlu katkıda bulunduğunu’ vurguladı.

Endonezya'nın adaylığı Güney Afrika'nın Johannesburg kentinde düzenlenen 2023 BRICS Zivesi'nde onaylanmıştı.

Brezilya 2025 yılında grubun başkanlığını üstlenecek. BRICS grubu, Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika'dan oluşuyor ancak diğer ülkeleri de kapsayacak şekilde genişliyor.

sdvfbg
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Brezilya Devlet Başkanı Lula da Silva, Güney Afrika Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa ve Hindistan Başbakanı Narendra Modi Ağustos 2023'teki BRICS Zirvesi sırasında. (AFP)

BRICS üyesi ülkeler 2022 yılında dünya nüfusunun yüzde 41'ini, küresel gayri safi yurt içi hasılanın (GSYİH) yüzde 24'ünü ve küresel ticaretin yüzde 16'sını temsil ediyordu.

BRICS, Batı'nın ekonomik hakimiyetine karşı 2009 yılında kuruldu.

‘Küresel Güney’ ülkeleri arasında iş birliği ve çok taraflı kurumların reformu, 1 Ocak'ta resmen başlayan Brezilya BRICS başkanlığının belirtilen öncelikleri arasında.

Solcu Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva hükümetine göre hedeflerden biri de üye ülkeler arasındaki ticareti kolaylaştırmak için ‘ödeme araçlarını geliştirmek’.

Rusya'nın Kazan kentinde kasım ayında düzenlenen son BRICS zirvesinde BRICS ülkeleri, ABD dolarının alışverişlerde referans para birimi olarak kullanılmasından vazgeçilmesi olasılığını gündeme getirdi.

ABD Başkanı seçilen Donald Trump, doların yerini alacak ‘yeni bir BRICS para birimi’ oluşturmaları halinde grubu ‘yüzde 100 gümrük vergisi’ ile tehdit etti.

Bu yılki BRICS zirvesinin temmuz ayında, Brezilya'nın Rio de Janeiro kentinde yapılması planlanıyor.