عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
YAŞAM

Elon Musk devrede: "İran'da tutuklanan İtalyan gazeteciyi kurtardı"

Gazeteci Sala, "İtalyan hükümeti beni kurtarmak için ne gerekiyorsa yaptı" diyor (Reuters)
Gazeteci Sala, "İtalyan hükümeti beni kurtarmak için ne gerekiyorsa yaptı" diyor (Reuters)
TT
TT

Elon Musk devrede: "İran'da tutuklanan İtalyan gazeteciyi kurtardı"

Gazeteci Sala, "İtalyan hükümeti beni kurtarmak için ne gerekiyorsa yaptı" diyor (Reuters)
Gazeteci Sala, "İtalyan hükümeti beni kurtarmak için ne gerekiyorsa yaptı" diyor (Reuters)

İran'da tutuklanan İtalyan gazeteci Cecilia Sala'nın serbest bırakılmasında Elon Musk'ın rol oynadığı iddia ediliyor.

29 yaşındaki Sala, gazeteci vizesiye 13 Aralık'ta gittiği Tahran'da 19 Aralık'ta tutuklanmıştı. İranlı yetkililer, gazetecinin "yasaları ihlal" ettiğini bildirmiş fakat tutuklama gerekçesine dair detay açıklamamıştı. 

İtalyan hükümetinden 8 Ocak'ta yapılan açıklamada, genç gazetecinin serbest bırakıldığı duyurulmuştu.

New York Times (NYT), Sala'nın erkek arkadaşı Daniele Rainer'in, Musk'la iletişime geçerek gazetecinin serbest bırakılmasını istediğini yazıyor. Rainer'in, Musk'a yakın isimlerden biri olan bilgisayar programcısı arkadaşı Andrea Stroppa aracılığıyla teknoloji milyarderine ulaştığı belirtiliyor. Stroppa da Musk'a mesajı ilettiğini söylüyor. 

Kimliklerinin paylaşılmasını istemeyen üç İranlı yetkili, Musk'ın İran'ın Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Emir Said İrevani'yle görüşerek gazetecinin serbest bırakılmasını istediğini öne sürüyor. 

İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, geçen hafta yaptığı açıklamada Musk'ın süreçte "herhangi bir rol oynayıp oynamadığını bilmediğini" iddia etmişti. 

Meloni, Donald Trump'ı 4 Ocak'ta Florida'daki Mar-a-Lago malikanesinde ziyaret etmişti. İranlı kaynaklar, Musk'ın bu görüşmenin ardından tekrar İrevani'yle iletişime geçtiğini savunuyor. 

Haberde, Sala'nın serbest bırakılmasının ardından, İtalya'da 16 Aralık 2024'te ABD'nin talebi üzerine gözaltına alınan ve o tarihten bu yana Milano'da tutuklu bulunan İranlı mühendis Muhammed Abedini'nin serbest bırakıldığı da hatırlatılıyor. 

İranlı kaynaklar, gazetecinin İtalya'ya Abedini'yi serbest bırakması için baskı yapmak amacıyla tutuklandığını iddia ediyor. 

Diğer yandan İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi, Musk'ın gazetecinin serbest bırakılmasında rol oynadığı iddiasını reddetti. Bekayi, diplomatik sürecin nasıl işlediğine dair bilgi paylaşmadı. 

NYT, Musk ve Trump'ın geçiş ekibinin iddialara ilişkin açıklama yapmayı reddettiğini aktarıyor. Meloni'nin ofisi ve İtalya Dışişleri Bakanlığı'nın da yorum taleplerine geri dönmediği belirtiliyor. 

Musk, sağcı İtalya lider Meloni'yle son dönemde yakınlaşmıştı. Washington merkezli düşünce kuruluşu Atlantik Konseyi'nin eylülde düzenlediği Küresel Yurttaşlık Ödülü törenine, Musk ve Meloni katılmıştı. X CEO'su buradaki konuşmasında Meloni için "içi dışından daha güzel olan biri" ifadelerini kullanmıştı. Meloni ise ödül kabul konuşmasında bu sözlere Musk'ın "değerli dehasını" överek karşılık vermişti.

Independent Türkçe, New York Times, BBC

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM

DNA analizi, Avrupa'nın geçmişindeki ilk kadın merkezli toplumu ortaya çıkardı

Demir Çağı'ndaki mezarlar, kadın odaklı bir toplum yapısına işaret ediyor (Bournemouth Üniversitesi/AP)
Demir Çağı'ndaki mezarlar, kadın odaklı bir toplum yapısına işaret ediyor (Bournemouth Üniversitesi/AP)
TT
TT

DNA analizi, Avrupa'nın geçmişindeki ilk kadın merkezli toplumu ortaya çıkardı

Demir Çağı'ndaki mezarlar, kadın odaklı bir toplum yapısına işaret ediyor (Bournemouth Üniversitesi/AP)
Demir Çağı'ndaki mezarlar, kadın odaklı bir toplum yapısına işaret ediyor (Bournemouth Üniversitesi/AP)

Genetik analizler, Demir Çağı'nda Britanya'da yaşayan Keltlerin kadın merkezli bir topluluğu olduğunu ortaya koydu. Bilim insanları, Avrupa'nın eski dönemlerinde anayerli denen bu toplum biçimine daha önce rastlanmadığını söylüyor.

Roma İmparatorluğu MS 43'te Britanya'yı istila ettiğinde, Jül Sezar ve diğer Romalıların bu yabancı topraklardaki savaşçı kadınlardan söz ettiği yazıları var. Boudica gibi savaşçıların öne çıktığı kayıtlarda, bu toplumlarda kadınların önemli bir yere sahip olduğuna işaret ediliyordu.

Birleşik Krallık'ın Dorset bölgesindeki Keltik mezarlarındaysa, kadınların erkeklere kıyasla çok daha fazla değerli eşyalarla gömüldüğü görülmüştü. Bu mezarlar, MÖ 100'den MS 100'e kadar bölgede yaşayan Durotriges kabilesiyle ilişkilendiriliyor. 

Trinity College Dublin'nden Dr. Lara Cassidy ve ekip arkadaşları bu mezarları tekrar ziyaret ederek 57 kişinin DNA'sını inceledi.

Bulgularını önde gelen hakemli dergi Nature'da dün (15 Ocak) yayımlayan ekip, kadın merkezli bir toplulukla karşılaştı. 

Araştırmacılar toplumun yapısını anlamak adında, sadece anneden geçen mitokondriyal DNA ve babadan oğula aktarılan Y kromozomuna odaklandı. 

Mitokondriyal DNA analizi, mezarlardaki kişilerin üçte ikisinin tek bir anne soyundan geldiğini ortaya koydu. Diğer yandan erkeklerdeki Y kromozomu çeşitlilik gösteriyordu. 

Bulgular, kadınlar yaşadıkları yerde kalırken, erkeklerin eşleri için farklı yerlere gittiğine, yani anayerli bir toplum yapısına işaret ediyor.

Dr. Cassidy, "Bu tür bir sistem Avrupa'nın tarih öncesi döneminde ilk kez belgeleniyor" diyor. 

Yeni araştırma, eski dönemlerdeki toplumlarda kadınların söz sahibi olmadığı ve daha domestik görevler üstlendiği düşüncesine meydan okuyor. Kadınların yaşadığı yerde kalması, toprakları kontrol etme, miras alma, ekonomide rol oynama ve nüfuz sahibi olma ihtimalinin daha yüksek olduğu anlamına geliyor. 

Diğer yandan bulgular, kadınların toplumda siyasi güce sahip olduğu veya bu dönemde anaerkil bir toplum yapısı olduğu anlamına gelmek zorunda değil.

Anayerli toplumların ne kadar yaygın olduğunu merak eden ekip, daha sonra Britanya'daki Neolitik Çağ'dan Demir Çağı'na kadar yayılan 156 mezarlıkta yatan kişilerin genetiğini inceleledi. 6 ayrı bölgede benzer bir toplum yapısına işaret eden kanıtlar buldular.

Makalenin ortak yazarı Prof. Dan Bradley, "Britanya genelinde, çoğu kişinin anne tarafından, küçük bir gruptan geldiği mezarlıklar gördük" diyerek ekliyor: 

Örneğin Yorkshire'da, MÖ 400'den önce baskın bir anasoy oluşmuştu. Şaşırtıcı bir şekilde bu, adada derin kökleri olan yaygın bir olguydu.

Dr. Cassidy yeni çalışmanın bulguları hakkında "Muhtemelen anayerliliğin çok daha yaygın olduğu dönemler var ve bunun geçmişte kadınları, rollerini ve toplumdaki etkilerini nasıl gördüğümüzle ilgili gerçekten önemli zincirleme etkileri sözkonusu" diyerek ekliyor:

Geçmişteki kadınlara baktığımızda onları yalnızca ev içi alanda ve çok az etkinliğe sahip olarak görmek gibi korkunç bir alışkanlığımız var ve bu gibi çalışmalar durumun hiç de böyle olmadığını vurguluyor. Bugün ve geçmişte pek çok toplumda kadınlar büyük bir etkiye ve güce sahipti ve bunu hatırlamakta fayda var.

Independent Türkçe, IFLScience, Guardian, AP, Nature