Işığa doğru "yürüyen" mercanlar, bilim insanlarını şaşkına çevirdi

Bilim insanları, mantar mercan C cyclolites'te hareketliliğe dair kanıtlar buldu (Lewis ve çalışma arkadaşları, PLOS One)
Bilim insanları, mantar mercan C cyclolites'te hareketliliğe dair kanıtlar buldu (Lewis ve çalışma arkadaşları, PLOS One)
TT

Işığa doğru "yürüyen" mercanlar, bilim insanlarını şaşkına çevirdi

Bilim insanları, mantar mercan C cyclolites'te hareketliliğe dair kanıtlar buldu (Lewis ve çalışma arkadaşları, PLOS One)
Bilim insanları, mantar mercan C cyclolites'te hareketliliğe dair kanıtlar buldu (Lewis ve çalışma arkadaşları, PLOS One)

Yeni bir çalışma, serbest yaşayan (başka bir canlının paraziti olmadan -çn.) mantar mercanının belirli ışıklara tepki vererek onlara doğru "yürüdüğünü" ortaya koydu ve bu deniz canlısı türünde dikkate değer bir adaptasyon kabiliyeti olduğunu gösterdi.

Tüm mercanlar deniz tabanındaki alt tabakalara bağlı değil ve bazı "serbest yaşayan" türlerin tercih ettikleri yaşam alanlarına göç ettiği biliniyor.

Ancak tam olarak nasıl hareket ettikleri ve yönlerini buldukları gizemini koruyordu.

PLOS One adlı akademik dergide yayımlanan yeni çalışmada, serbest yaşayan küçük mantar mercanı Cycloseris cyclolites'in en uygun ışık koşullarını ararken yuvarlanarak, kayarak veya nabız atışı gibi hareketlerle ilerlediği keşfedildi.

Işığa maruz kalmak fotosentezi, büyümeyi ve sağlığı etkileyerek mercanların hayatta kalmasında önemli bir rol oynuyor.

Avustralya'daki Queensland Teknoloji Üniversitesi'nden araştırmacılar, mantar mercanlarını belirli ışık dalga boylarına maruz kaldıklarında izlemek için yüksek çözünürlüklü zaman atlamalı görüntülemeden yararlandı.

Mercanların, tıpkı denizanaları gibi kendilerini ileriye itmek için dokularını ritmik atışlarla şişirip söndürerek ilerlediğini ve maviyle beyaz ışığı belirgin bir şekilde tercih ettiğini gözlemlediler.

Görünen o ki bu tür serbest yaşayan mercanlar, daha önce görülmemiş bu hareketi, ters döndüklerinde kendilerini düzeltmek ve fırtınalar sırasında gömüldüklerinde tortuları kaldırmak gibi başka amaçlarla da kullanıyor ve bu yöntem onların karmaşık ortamlarda hayatta kalmasını sağlıyor. Çalışmanın yazarlarından Brett Lewis "Cycloseris cyclolites'in belirli ışık kaynaklarına doğru ilerleme yeteneği, denizanası gibi diğer deniz türleriyle büyüleyici bir benzerlik taşıyor ve bu nörolojik açıdan geçmişte sanıldığından daha gelişmiş olduklarını gösteriyor" dedi.
 

zxscdfr
C cyclolites'in mavi ışığa doğru karmaşık hareketlerini belgeleyen yüksek çözünürlüklü görüntüler (Lewis ve çalışma arkadaşları, PLOS One)

Araştırmacılar, mercanların belirli ışık türlerini tercih etmesinin, daha derin sulardaki yaşam alanlarını tercih etmesiyle uyumlu göründüğünü söyledi.

Mavi ışık, deniz tabanına yakın derinliklerde daha baskın ve bu dalga boyunu seçmek, mercanlar hayatta kalmak, üremek ve yayılmak için göç ederken çok önemli bir rol oynuyor olabilir.

Bulgular, mercanların olağanüstü yeteneklerini açığa çıkararak bu organizmaların pasif varlıklar gibi algılanmasına meydan okuyor.

Araştırmacılar, çalışmanın iklim değişikliği yüzünden tehdit altında olan mercanların kkorunmasıyla ilgili bazı çıkarımları ortaya koyduğunu söyledi. Dr. Lewis "Hareket stratejilerini anlamak, bilim insanlarının göçmen mercanların, iklim değişikliğinin yol açtığı deniz yüzeyi değişiklikleri gibi çevresel koşullardaki dönüşümlere nasıl direnebileceğini, uyum sağlayabileceğini veya bu koşullarda nasıl hayatta kalabileceğini tahmin etmesine yardımcı olabilir" dedi.

İklim değişikliği nedeniyle artan çevresel unsurlar, mercanların daha hızlı göç etmesini gerektiriyor; bu da hayatta kalma şanslarını artırabilir.

Independent Türkçe



Güneş Sistemi'ne uğrayan ziyaretçi, 4 gezegenin yörüngesini mi bozdu?

Bilim insanları Güneş Sistemi'ndeki dev gezegenlerin yörüngesindeki sapmanın nedenini anlamaya çalışıyor (NASA)
Bilim insanları Güneş Sistemi'ndeki dev gezegenlerin yörüngesindeki sapmanın nedenini anlamaya çalışıyor (NASA)
TT

Güneş Sistemi'ne uğrayan ziyaretçi, 4 gezegenin yörüngesini mi bozdu?

Bilim insanları Güneş Sistemi'ndeki dev gezegenlerin yörüngesindeki sapmanın nedenini anlamaya çalışıyor (NASA)
Bilim insanları Güneş Sistemi'ndeki dev gezegenlerin yörüngesindeki sapmanın nedenini anlamaya çalışıyor (NASA)

Bilim insanları milyarlarca yıl önce Güneş Sistemi'nin yakınından geçen bir gökcisminin, Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün'ün yörüngesini değiştirmiş olabileceğini öne sürdü.

Yaklaşık 4,6 milyar yıl önce oluşan Güneş Sistemi'ne dair modellere göre, 4 dev gezegenin yörüngelerinin başlangıçta daireye daha yakın olması bekleniyordu. 

Ancak sistemdeki diğer gezegenler gibi bunların yörüngelerinde de sapma gözlemleniyor. Arizona Üniversitesi Tucson kampüsünden Renu Malhotra, "Teorik astrofizikteki bilmece, yörüngelerin nasıl daha sonra daire biçimini kaybettiğini ve ortalama düzlemlerinden, ne çok fazla ne de çok az eğildiğini anlamaktı" diyor.

Malhotra ve ekip arkadaşları bu gizemi çözmek adına yeni bir çalışma yürüttü.

Henüz hakem değerlendirmesinden geçmeyen ve ön baskı sunucusu arXiv'de yayımlanan çalışmada, 4 milyar yıl önce devasa bir gökcisminin Güneş Sistemi'nin yanından geçmesi ihtimali değerlendirildi.

Araştırmacılar, ziyaretçi cismin kütlesi, hızı ve ne kadar yakından geçtiği gibi etkenleri hesaba katarak 50 binden fazla bilgisayar simülasyonu yürüttü. Bu simülasyonların her biri 20 milyon yıllık bir zamanı kapsıyordu.

Simülasyonların çoğu mevcut Güneş Sistemi'nden çok farklı koşullar yaratırken, yaklaşık yüzde 1'inde dev gezegenlerin yörüngesi bugünkü haline yaklaştı.

Bu senaryolardaki cisimlerin kütlesi, Jüpiter'in iki ila 50 katı civarındaydı ve bazılarının Merkür'e kadar yaklaştığı bir geçiş yapması gerekiyordu.

Bilim insanları, muhtemel senaryolardaki cisimlerin gezegenlere benzemesinden dolayı 10 bin simülasyon daha yürüttü. Çalışmanın ilk aşamasında yıldızlara odaklanan ekip bu sefer karasal gezegenleri de dahil etti.

Simülasyonlara göre Jüpiter'in 8 katı kütleye sahip bir cismin, Mars'ın bugünkü yörüngesinin yakınından geçmesi sonucu Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün'ün yörüngesini şimdiki haline getirmiş olabilir. 

Bilim insanları en muhtemel senaryonun bu olduğunu ve yıldızdan küçük tek bir cismin yörüngelerdeki bozulmayı açıklayabileceğini düşünüyor.

Yıldızdan daha az kütleye sahip gökcisimlerinin sayısı daha fazla olduğundan, yıldız yerine bu türden bir cismin geçmesi daha yüksek bir ihtimal. 

Yeni çalışma yörüngelere dair soruya kesin bir cevap sunmasa da bu ihtimalin sapmayı açıklayabileceğini göstermesinden dolayı önem arz ediyor.

Independent Türkçe, Live Science, Daily Mail, arXiv