عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Ahmed eş-Şera: Suriye'nin bölünmesine ve Kürt milislerin Türkiye'yi tehdit etmesine izin vermeyeceğiz

Ankara ve Şam serbest ticaret anlaşmasını yeniden canlandırmak istiyor

Suriye’deki yeni yönetimin lideri Ahmed eş-Şera, Şam'daki Başkanlık Sarayı’nda, 16 Ocak 2025. (AFP)
Suriye’deki yeni yönetimin lideri Ahmed eş-Şera, Şam'daki Başkanlık Sarayı’nda, 16 Ocak 2025. (AFP)
TT
TT

Ahmed eş-Şera: Suriye'nin bölünmesine ve Kürt milislerin Türkiye'yi tehdit etmesine izin vermeyeceğiz

Suriye’deki yeni yönetimin lideri Ahmed eş-Şera, Şam'daki Başkanlık Sarayı’nda, 16 Ocak 2025. (AFP)
Suriye’deki yeni yönetimin lideri Ahmed eş-Şera, Şam'daki Başkanlık Sarayı’nda, 16 Ocak 2025. (AFP)

Suriye’deki yeni yönetimin lideri Ahmed eş-Şera, Suriye'nin bölünmesini ya da devletin kontrolü dışındaki silahlı grupların varlığını kabul etmeyeceklerini söyledi. Uluslararası topluma Suriye’ye uygulanan yaptırımların kaldırılması çağrısında bulunan eş-Şera, ilk yurt dışı ziyaretini Suudi Arabistan ya da Türkiye'ye yapacağını açıkladı.

Eş-Şera, yönetiminin Suriye Demokratik Güçleri'nin (SDG) ana bileşeni olan Kürt Halk Koruma Birlikleri'nin (YPG) devlet kontrolü dışında herhangi bir silahlı gruba sahip olmasına ya da Suriye'de ‘yabancı savaşçı gruplarının’ bulunmasına izin vermeyeceğini söyledi. Eş-Şera, A Haber’e verdiği röportajda, Suriye yönetiminin PKK’nın Türkiye'ye karşı terör saldırıları düzenlemesine izin vermeyeceğini ve Türkiye sınırının güvenliğini sağlamak için elinden geleni yapacağını vurguladı.

Suriye’deki yeni yönetimin lideri Ahmed eş-Şera'nın A Haber’e verdiği röportajdan (A Haber internet sitesi)

Suriye’deki yeni yönetimin lideri Ahmed eş-Şera'nın A Haber’e verdiği röportajdan (A Haber internet sitesi)

Kürt milislere mesaj

Eş-Şera, “Biz yabancı silahlı grupları istemiyoruz. Özellikle Türkiye’yi tehdit eden grupları kabul etmemiz mümkün değil. İstanbul ve Ankara'daki bombalamalar PKK/YPG tarafından gerçekleştirildi. Türkiye’ye yönelik bir tehdide topraklarımızda müsaade edemeyiz. Arap ve Kürt aşiretler de PKK/PYD’yi istemiyor” ifadelerini kullandı.

Eş-Şera, SDG ile müzakere için alan olduğunu, Suriye yönetiminin toprak bütünlüğünü yeniden tesis etmek için tüm araçları kullanma hakkına sahip olduğunu ve SDG içinde ülkeyi terk etmesi gereken Suriye kökenli olmayan unsurlar bulunduğunu belirtti. Eş-Şera, “Kan dökülmesini istemiyoruz, görüşelim dedik. Ama kendi ülkelerinden ayrılanların ülkelerine dönmeleri şartıyla. Bütün silahlar devletin elinde olmalı” dedi.

Ahmed eş-Şera geçtiğimiz ay SDG'den bir heyetle görüştü. Ancak Suriye’deki yeni yönetimin Savunma Bakanı Murhaf Ebu Kasra geçtiğimiz çarşamba günü yaptığı açıklamada, SDG'nin birleşik Suriye ordusuna katılma konusunda Suriye yönetimini oyaladığını belirtti. Ebu Kasra, şu anda müzakereler için kapının açık olduğunu, ancak gerekirse güç kullanılabileceğini ifade etti.

Türkiye, yabancı savaşçılarının Suriye'yi terk etmemesi ve Suriyeli unsurlarının silah bırakıp birleşik Suriye ordusuna katılmaması halinde kuzey ve doğu Suriye'deki YPG'yi ezmekle tehdit ediyor ve yeni Suriye yönetiminin bu konuda adım atabileceğini belirtiyor.

Kürt birlikleri, ABD ve DEAŞ'a karşı Uluslararası Koalisyon’un üyesi olan Batılı ülkeler tarafından güçlü bir şekilde destekleniyor ve Suriye'de DEAŞ’a karşı savaşta yakın bir müttefik oldukları iddia ediliyor.

DEAŞ meselesini istismar etmek

Eş-Şera, Suriye'deki kolu YPG olan PKK’nın DEAŞ'ı bir şantaj aracı olarak kullandığını, bu durumun uluslararası düzeyde çözülmesi gerektiğini ve cezaevlerinin kontrolü taleplerini yinelediklerini söyledi.

“Biz onlara açık mektup gönderdik. Ülkelerle de görüştük. YPG - SDG koruması altında olan bu hapishaneler bizim kontrolümüzde olsun dedik” diyen eş-Şera, yönetiminin bu konuda Türkiye'den destek isteyebileceğini kaydetti.

Eş-Şera, yönetiminin devrik Devlet Başkanı Beşşar Esed döneminde büyük haksızlıklara maruz kalan Kürtlerle bir uzlaşma yolu bulmaya çalıştığını belirterek, “Kürtler Suriye toplumunun önemli bir parçasıdır ve biz onlarla kan dökülmeden barış içinde yaşamak istiyoruz” dedi.

Anayasa ve mültecilerin geri dönüşü

Eş-Şera Suriye'yi yeniden inşa etme planına da değinerek şunları söyledi: “Yasalar geliştireceğiz ve insanlar arasında diyaloğu teşvik etmeye çalışacağız. Önümüzdeki dört ya da beş yıl içinde yeni bir anayasa hazırlayacağız ve seçimlere gideceğiz.” Yurtdışındaki Suriyelileri ülkelerine dönmeye çağıran eş-Şera, “Onları kabul etmeye ve Suriye'yi yeniden inşa etmek için onlarla birlikte çalışmaya hazırız” dedi.

Yeni ABD yönetiminin Suriye'ye yönelik yaptırımları kaldıracağı ve Suriye halkını destekleyeceği yönündeki umudunu da dile getiren eş-Şera, yeni yönetimin adaleti sağlama konusundaki kararlılığını yineleyerek, uluslararası mahkemelere başvuracaklarını ve kayıpların akıbetini ortaya çıkarmaya ve ihlallerden sorumlu olanları cezalandırmaya çalışacaklarını söyledi. Eş-Şera, “İsrail’in Suriye topraklarını işgali kabul edilemez. Birleşmiş Milletler'den (BM) onlara baskı yapmasını isteyeceğiz” şeklinde konuştu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Suriye'deki yeni yönetimin Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani'yi kabul etti. (Türkiye Cumhurbaşkanlığı)Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Suriye'deki yeni yönetimin Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani'yi kabul etti. (Türkiye Cumhurbaşkanlığı)

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a ve Türkiye'ye destekleri için teşekkür eden eş-Şera, “Türkiye ve Erdoğan, mecbur olmadıkları halde, sadece masumların yanında durmak için bize karşı insani bir duruş sergiledi. Sayın Erdoğan’ın yaptıklarını tarih yazacaktır. Suriye halkı her zaman Türkiye’nin yanında olacaktır ve bu desteği unutmayacaktır” ifadelerini kullandı. Eş-Şera, Erdoğan ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdiğini ve kendisini Suriye'yi ziyaret etmeye davet ettiğini söyledi. Eş-Şera ayrıca, yakın gelecekte ilk yurtdışı ziyaretini Türkiye veya Suudi Arabistan'a yapmayı planladığını belirtti.

Temaslar ve çatışmalar

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve Rus mevkidaşı Sergey Lavrov daha önce Ankara'da bir araya geldikleri görüşmede (Dışişleri Bakanlığı)Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve Rus mevkidaşı Sergey Lavrov daha önce Ankara'da bir araya geldikleri görüşmede (Dışişleri Bakanlığı)

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ve İranlı mevkidaşı Abbas Arakçi ile perşembe akşamı ayrı ayrı yaptığı telefon görüşmelerinde Suriye'deki gelişmeleri ele aldı. Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre Fidan ve mevkidaşları Suriye'nin terör örgütlerinden temizlenmesi ve ülkeye istikrar ve güvenliğin getirilmesinin önemini vurguladı.

Bu arada Türkiye yanlısı Suriye Milli Ordusu (SMO) birlikleri ile SDG arasındaki şiddetli çatışmalar, başta Tişrin Barajı ekseni olmak üzere Halep'in doğusunda birçok bölgede devam etti.

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), SDG'nin Halep'in doğusunda Münbiç kırsalındaki el-Hoşariye köyü ve Deyr Hafer kırsalındaki Türk üsleri ile Münbiç'in güneyindeki Atşane köyünde Türk güçlerine ait araç ve personel topluluğunu hedef alan operasyonlarında 9 SMO mensubunun öldüğünü, 11'inin de yaralandığını bildirdi.

Suriye Demokratik Güçleri’nden (SDG) bir Türk üssüne bombardıman (X)Suriye Demokratik Güçleri’nden (SDG) bir Türk üssüne bombardıman (X)

SOHR, SDG operasyonlarının Türk güçleri ve Türkiye yanlısı grupların Suriye'nin kuzey ve doğusunda SDG'nin kontrolündeki bölgelere yönelik devam eden kara ve hava saldırılarına yanıt olarak geldiğini, Türkiye'nin Tişrin Barajı ekseninde ve Ayn el-Arap (Kobani) bölgelerinde hava ve kara bombardımanının devam ettiğini bildirdi.

Diğer yandan Türkiye Ticaret Bakanlığı dün Şam'da yetkililerle ticari ve ekonomik ilişkilerin ele alındığı bir toplantı sırasında, bazı mallara uygulanan gümrük vergilerinin yeniden değerlendirilmesi konusunda Suriye yönetimiyle mutabakata varıldığını açıkladı.

Bakanlıktan yapılan açıklamada, iki ülke yetkililerinin Suriye'deki iç savaşın patlak verdiği 2011 yılında askıya alınan serbest ticaret anlaşmasının yeniden aktif hale getirilmesi için müzakerelere başlanması konusunda mutabık kaldıkları belirtildi.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Sadr, Irak’ta iki ilde askeri kanadını dondurdu

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP
TT
TT

Sadr, Irak’ta iki ilde askeri kanadını dondurdu

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP

Irak’ta Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr, Salı günü yaptığı açıklamada, hareketin askeri kanadı olarak bilinen “Seraya es-Selam”ın Basra ve Vasıt (Kût) vilayetlerinde faaliyetlerinin dondurulmasına karar verdiğini duyurdu. Açıklama, hareket mensuplarının bir kamu görevlisini darp ettiği görüntülerin sosyal medyada yayılmasının ardından geldi.

Irak makamları zaman zaman, belediye mevzuatına aykırı biçimde inşa edilen yapıları yıkım kararıyla kaldırıyor. Yerel halk arasında “tecevüz” olarak bilinen bu kaçak yapılar sorunu, çoğu zaman siyasi ve toplumsal gerilimlere neden oluyor.

Son olarak, sosyal medyada paylaşılan videoda Sadr Hareketi’ne bağlı kişiler olduğu belirtilen bir grup, Basra’nın merkezinde kaçak yapıların yıkımından sorumlu Makal Belediyesi Müdürü Esir el-Ubeydi’yi darbediyor. Görüntülerde, Ubeydi’nin, hareket mensuplarına ait olduğu öne sürülen kaçak bir evi yıktığı için hedef alındığı belirtiliyor. Video ülkede geniş yankı uyandırdı ve tepkiye yol açtı.

Basra’daki kaynaklara göre, yıkılan ev Sadr Hareketi’ne bağlı din adamı Şeyh Kusay el-Esedi’ye ait. El-Esedi’nin dinî eğitim gören, cuma imamı ve Seraya es-Selam’da görevli bir isim olduğu aktarılıyor. Ev, kentin en değerli bölgelerinden birinde izinsiz olarak kullanılıyordu.

Sadr’a yakınlığıyla bilinen ve X platformunda açıklama yapan “Salih Muhammed el-Iraki” isimli hesap, Seraya es-Selam’ın Basra ve Vasıt’ta altı ay süreyle “dondurulması ve tüm merkezlerin kapatılması” talimatını duyurdu. Açıklamada, kararın, “Seraya es-Selam’ın adını kirleten ihlallerin ve hakaretlerin önüne geçmek amacıyla” alındığı belirtildi.

Iraki mesajında, söz konusu davranışların “harekete karşı dış çevreler tarafından kasıtlı olarak yapılmış olabileceğini” öne sürerek “Seraya es-Selam’ın itibarı benim için varlıklarından daha önemlidir” ifadelerini kullandı.

Seraya es-Selam mensupları, 2014’ten bu yana özellikle Samarra kentinde yoğun şekilde konuşlanmış durumda. Kentte, 2006’da El Kaide tarafından bombalanan İmam Ali el-Hadi ve İmam Hasan el-Askeri türbeleri bulunuyor ve saldırının ardından bölgede mezhepsel çatışmalar patlak vermişti.

Örgütün ayrıca Bağdat ve Şii nüfusun çoğunlukta olduğu orta ve güney vilayetlerinde yaygın merkezleri bulunuyor. Hareket mensupları geçmişte de sosyal medyada Sadr’a yönelik sert eleştiriler yapan kişilere saldırmakla gündeme gelmişti.

sdvfg
Irak'ın güneyindeki Basra kentinde bulunan Şatt el-Arab sahil şeridinin önünden araçlar geçiyor (AFP)

Sadr hareketi, son hükümette ve parlamentoda temsil gücünü kaybetmiş olsa da, Seraya es-Selam ve hareket tabanı pek çok bölgede hâlâ ciddi nüfuza sahip.

Basra Valisi Esad el-İydani, saldırı sonrasında Sadr ile iletişime geçtiğini açıklayarak, “Sadr bu ihlali reddetti ve sorumluların cezalandırılacağını söyledi” dedi.

‘Mutsuz bir durumdayım’

Saldırıya uğrayan belediye yetkilisi Esir el-Ubeydi, yaşananları “mutsuz ve trajik bir durum” olarak tanımladı. Basra valisine gönderdiği ses kaydında, “Bu muameleyi hak edecek ne yaptığımı bilmiyorum” ifadelerini kullanarak korunma talep etti.

Ubeydi, görevini güvenlik güçleri ve yıkım ekipleri eşliğinde yürüttüğünü belirterek, evinin iki gündür akrabaları tarafından korunmak zorunda kaldığını anlattı. Yaptığı açıklamada, “Dört gündür uyuyamıyorum. Şikâyet için karakola gittiğimde bile hareket mensupları benden önce oradaydı” dedi.

Basra’da kaçak yapıların sayısına ilişkin net veri bulunmasa da, kentte nüfus artışı ve çarpık kentleşme nedeniyle sorun giderek büyüyor. Yerel yönetim son dönemde çok sayıda kaçak yapıyı yıktı ancak bu operasyonlar çoğu zaman bölgede gerginliklere yol açıyor.

ARAP DÜNYASI

Gazze’de hava koşullarına bağlı olumsuzluklar nedeniyle 4’ü çocuk 17 Filistinli hayatını kaybetti

32 yaşındaki Rafet Alvan (sağda) ve ailesi, Gazze şehrinde soğuk bir sabah, sahilde kurulan geçici mülteci kampında çadırlarının önünde dururken, giysileri plastik bir örtü üzerinde kurumaya bırakılmış durumda. (AP)
32 yaşındaki Rafet Alvan (sağda) ve ailesi, Gazze şehrinde soğuk bir sabah, sahilde kurulan geçici mülteci kampında çadırlarının önünde dururken, giysileri plastik bir örtü üzerinde kurumaya bırakılmış durumda. (AP)
TT
TT

Gazze’de hava koşullarına bağlı olumsuzluklar nedeniyle 4’ü çocuk 17 Filistinli hayatını kaybetti

32 yaşındaki Rafet Alvan (sağda) ve ailesi, Gazze şehrinde soğuk bir sabah, sahilde kurulan geçici mülteci kampında çadırlarının önünde dururken, giysileri plastik bir örtü üzerinde kurumaya bırakılmış durumda. (AP)
32 yaşındaki Rafet Alvan (sağda) ve ailesi, Gazze şehrinde soğuk bir sabah, sahilde kurulan geçici mülteci kampında çadırlarının önünde dururken, giysileri plastik bir örtü üzerinde kurumaya bırakılmış durumda. (AP)

Gazze Şeridi’ndeki Sivil Savunma Müdürlüğü Sözcüsü Mahmud Basal, bölgede etkili olan şiddetli yağışların başlamasından bu yana 17’den fazla binanın tamamen çöktüğünü açıkladı.

Şarku’l Avsat’ın Filistin Safa Haber Ajansı’ndan aktardığına göre Basal, hava koşullarına bağlı olumsuzluklar nedeniyle 4’ü çocuk olmak üzere 17 kişinin aşırı soğuktan hayatını kaybettiğini, diğer can kayıplarının ise bina çökmeleri sonucu meydana geldiğini belirtti.

erf
Gazze şehrinde yağmurlu bir günün ardından su basmış bir çadırda ağlayan yerinden edilmiş Filistinli kadın (Reuters)

Basal, 90’dan fazla konut binasında tehlikeli düzeyde kısmi çökmeler yaşandığını, bunun da binlerce kişinin hayatı için doğrudan tehdit oluşturduğunu söyledi. Basal ayrıca, Gazze Şeridi’ndeki barınma merkezlerinin yaklaşık yüzde 90’ının, sel suları ve yağmur nedeniyle tamamen sular altında kaldığını ifade etti.

Tüm bölgelerde vatandaşlara ait çadırların zarar gördüğünü ve su bastığını kaydeden Basal, bunun binlerce ailenin geçici barınaklarını kaybetmesine yol açtığını; giysi, yatak, döşek ve battaniyelerin zarar görerek halkın insani sıkıntılarını daha da artırdığını vurguladı.

sd
Gazze şehrindeki sahilde kurulan geçici mülteci kampında, annesi çamaşır yıkarken, bir Filistinli çocuk annesinin yanında duruyor. (AP)

Basal, alçak basınç sistemlerinin başlamasından bu yana sivil savunma ekiplerinin vatandaşlardan 5 binden fazla yardım ve imdat çağrısı aldığını aktardı.

sdv
Yoğun yağışlar nedeniyle Gazze'nin merkezindeki ez-Zevayide mahallesinde kısmen suya batmış bir araba (AP)

Uluslararası topluma bir kez daha acil çağrıda bulunan Basal, vatandaşlara yardım ulaştırılması ve acil insani ihtiyaçların karşılanması için derhal harekete geçilmesi gerektiğini söyledi. Çadırların yetersiz kaldığını belirten Basal, ilgili kurum ve uluslararası kuruluşlardan çadır gönderilmemesini talep ederek, derhal ve acil şekilde yeniden imar sürecinin başlatılması, insan onurunu koruyan ve hayatı güvence altına alan kalıcı ve güvenli konutların sağlanması çağrısında bulundu.

ARAP DÜNYASI

Sarı hat, Mısır ile İsrail arasında gerilim yaratıyor

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc'de İsrail ordusu tarafından çizilen sarı hat sınırı (Arşiv – AFP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc'de İsrail ordusu tarafından çizilen sarı hat sınırı (Arşiv – AFP)
TT
TT

Sarı hat, Mısır ile İsrail arasında gerilim yaratıyor

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc'de İsrail ordusu tarafından çizilen sarı hat sınırı (Arşiv – AFP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc'de İsrail ordusu tarafından çizilen sarı hat sınırı (Arşiv – AFP)

İsrail medyasında, Binyamin Netanyahu hükümetinin Gazze Şeridi’ndeki uygulamaları nedeniyle Mısır ile İsrail arasındaki gerilimin son dönemde arttığına dair haberler yer alırken, Mısırlı üst düzey bir yetkili Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Mısır makamları İsrail’in Şarm eş-Şeyh Anlaşması’nı ihlal eden uygulamalarını tespit etti, bunlara ilişkin bir dosya hazırladı ve Washington’ı bilgilendirdi” dedi.

Mısır’da görev yapmış bazı eski askeri yetkililere göre ise Kahire, İsrail’in Gazze Şeridi’ndeki adımlarını, üzerinde uzlaşılan Trump planından kaçınma girişimi ve sarı hat olarak bilinen bölgede kalıcı bir İsrail askeri varlığı tesis etme çabası olarak değerlendiriyor. Bu durumun Mısır’ın ulusal güvenliğini tehdit ettiği ifade ediliyor.

Sarı hat, 10 Ekim’de Şarm eş-Şeyh’te ABD Başkanı Donald Trump’ın katılımıyla imzalanan ve Gazze savaşını sona erdirmeyi amaçlayan barış planı kapsamında, Gazze Şeridi’ni iki bölüme ayıran bir ayrım hattı olarak tanımlanıyor. Buna göre hat, Filistinlilerin kontrolündeki batı bölgesindeki toprakların yüzde 47’sini, İsrail’in kontrolü altındaki Gazze’nin yüzde 53’ünden ayırıyor. Gazze’deki Filistinlilerin neredeyse tamamının, bu hattın batısındaki bölgeye göç etmek zorunda kaldığı belirtiliyor.

xsdf
ABD Başkanı Donald Trump ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu arasında Gazze barış planını görüşmek üzere bu ayın sonlarında bir zirve yapılması bekleniyor. (AFP)

İsrail Kanal 14 televizyonunun yayımladığı bir raporda, İsrail ordusunun sarı hat olarak bilinen bölgede faaliyet yürüttüğü ve Gazze Şeridi’nin coğrafi yapısını değiştirdiği öne sürüldü. Kanalın aktardığına göre Kahire, bu durumu ‘bölgesel çıkarlarına yönelik doğrudan bir tehdit’ olarak değerlendiriyor. Raporda, söz konusu faaliyetlerin Mısır’ı öfkelendirdiği ve Kahire’nin, Gazze Şeridi’ni ikiye bölmeye, bölgenin demografik ve coğrafi yapısını değiştirmeye çalıştığı gerekçesiyle İsrail’i ABD’ye şikâyet ettiği belirtildi.

Rapora göre Kahire, özellikle İsrail Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir’in sarı hata ilişkin açıklamalarının ardından Gazze’de yaşananları büyük bir endişeyle izliyor. Zamir’in bu hattı yeni bir savunma ve saldırı hattı olarak nitelemesine dikkat çekilirken, İsrail ordusunun kontrolü altında bulunan bölgede tünel altyapısını tahrip etme ve evleri yıkma gibi faaliyetlerinin, Kahire’de Gazze’de uzun vadeli bir askeri varlık tesis edilmesine yönelik hazırlık olarak yorumlandığı ifade edildi. Bu durumun, Mısır’ı Washington nezdinde acil diplomatik girişimlerde bulunmaya sevk ettiği kaydedildi.

Mısır Askerî İstihbaratı eski Başkan Yardımcısı ve İstihbarat Dairesi eski Başkanı Korgeneral Ahmed Kâmil ise Mısır’ın İsrail’in üzerinde uzlaşılan barış planından kaçınma girişimlerine karşı büyük bir öfke duyduğunu belirtti. Kâmil, İsrail’in sarı hattaki hamlelerinin Gazze’de ve Mısır sınırına yakın bölgelerde kalıcı bir askeri varlık oluşturma niyetine işaret ettiğini, bunun da Mısır’ın ulusal güvenliği açısından ciddi bir tehdit oluşturduğunu vurguladı.

uı
Kaynaklar, Mısır'ın Sisi ve Netanyahu arasında bir zirve düzenlenmesi için şartlar belirlediğini bildiriyor. (İsrail medyası)

Kâmil, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Mısır’ın tutumunun ulusal güvenliği ilgilendiren bir dizi temel konuda açık, net ve değişmez olduğunu söyledi. Kâmil, bu tutumun, barışın Mısır dış politikasının temel ve stratejik hedefi olması, Kahire’nin İsrail tarafıyla imzalanan anlaşmalara bağlılığı ve İsrail’in iki taraf arasında imzalanan anlaşmalara saygı göstermesi gerekliliğine dayandığını ifade etti.

Kâmil, Mısır’ın İsrail ile gerilimin düşürülmesine yönelik şartlarının, Gazze anlaşmasının ABD Başkanı Donald Trump’ın girişimi doğrultusunda tüm aşamalarıyla uygulanmasını kapsadığını belirtti. Buna göre, herhangi bir engelleme ya da geçersiz gerekçeler olmaksızın ikinci aşamaya derhal geçilmesi, kalıcı ateşkesin tesis edilmesi ve barış sürecine geçilmesi gerektiğini vurguladı. Ayrıca İsrail’in anlaşmayı eksiksiz uygulaması, mutabık kalınan miktarlarda insani yardımların girişine izin vermesi ve Refah Sınır Kapısı’nın iki yönde açılması şartlarını sıraladı.

Kâmil’e göre diğer şartlar arasında, Mısır’ın Gazze Şeridi sakinlerinin zorla ya da gönüllü göçe zorlanmasını kesin olarak reddetmesi, İsrail’in Batı Şeria’da yerleşim kurulmasına ve bölgenin İsrail’e ilhakına yönelik adımlarına karşı çıkılması, İsrail ordusunun Philadelphia Koridoru da dahil olmak üzere Gazze Şeridi’nin tamamından çekilmesi ve 7 Ekim 2023 sınırlarına dönülmesi yer alıyor. Kâmil, mevcut İsrail varlığının, anlaşmanın aşamalarının uygulanmasına bağlı geçici bir durum olduğunu, sarı hat da dahil olmak üzere tüm hatların fiili ve hukuki geçerliliği olmayan, varsayımsal çizgiler olduğunu ifade etti.

Dördüncü şartın ise Netanyahu ve hükümetinin, Arap Barış Girişimi kapsamında yer alan açık Arap taleplerine ne ölçüde yanıt verdiğiyle ilgili olduğunu belirten Kâmil, bunun; işgal altındaki Arap topraklarından çekilme, iki devletli çözüme onay verilmesi ve Filistinlilerin Gazze ya da Batı Şeria’dan zorla yerinden edilmesinin reddedilmesi gibi başlıkları içerdiğini söyledi. Ayrıca İsrail’in iyi komşuluk ve saldırmazlık yönünde iyi niyet göstermesi, nükleer silah tehdidinden arındırılmış bir bölge oluşturulmasına ilişkin uluslararası taleplerle uyumlu adımlar atması ve bu alandaki uluslararası anlaşmalara katılması gerektiğini vurguladı.

d
Hamas mensupları, Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) çalışanlarını, ateşkes anlaşması kapsamında İsrail güçlerinin geri çekildiği ‘sarı hat’ içindeki bir bölgeye götürüyor. (Arşiv – Reuters)

Mısır’ın, ABD ve İsrail’in Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ile İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu arasında bir görüşme düzenleme girişimlerine, İsrail’in barış ve bölgesel istikrara dair açık ve uygulanabilir bir girişimde bulunmadan yanıt vermeyeceği değerlendiriliyor.

İsrail medyasının aktardığına göre ABD, Sisi, Netanyahu ve Trump’ın katılımıyla Washington’da üçlü bir zirve düzenlemeyi denedi. Ancak bu girişim, Mısır’ın şartları nedeniyle İsrail açısından ‘kabul edilemez’ bulundu. Aynı raporlarda, Kahire’nin, Trump’ın bu ay sonunda Florida’da Netanyahu ile yapacağı görüşmede İsrail’e yönelik baskı yaparak Gazze’deki adımlarını sınırlaması yönünde rol oynayacağını beklediği kaydedildi.

Mısırlı strateji uzmanı Tümgeneral Semir Ferec, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Trump-Netanyahu zirvesinin sonuçlarına büyük önem atfedildiğini ve Trump’ın, adını taşıyan Gazze Barış Planı’nın uygulanması konusunda Netanyahu üzerinde kesinlikle baskı kuracağını söyledi.

Ferec, Mısır’ın pozisyonunun, Trump-Netanyahu zirvesinin sonuçlarına bağlı olarak değerlendirileceğini, ancak aynı zamanda İsrail’in sarı hat ya da Gazze’nin herhangi bir bölgesinde kalıcı askeri varlık tesis etmesini asla kabul etmeyeceğinin açık ve net olduğunu vurguladı. Ferec’e göre Mısır, Netanyahu hükümetinin tüm hareketlerinin, İsrail ordusunun Gazze’nin tamamından çekilmesini öngören barış planını engellemeye yönelik girişimler olduğunun farkında.