Gazzeliler, Trump’a direniyor: Kimse bizi buradan çıkaramaz

İsrail bombardımanlarıyla yerle bir olan Gazze'de çoğu çocuk ve kadın 47 binden fazla Filistinli öldürüldü (Reuters)
İsrail bombardımanlarıyla yerle bir olan Gazze'de çoğu çocuk ve kadın 47 binden fazla Filistinli öldürüldü (Reuters)
TT

Gazzeliler, Trump’a direniyor: Kimse bizi buradan çıkaramaz

İsrail bombardımanlarıyla yerle bir olan Gazze'de çoğu çocuk ve kadın 47 binden fazla Filistinli öldürüldü (Reuters)
İsrail bombardımanlarıyla yerle bir olan Gazze'de çoğu çocuk ve kadın 47 binden fazla Filistinli öldürüldü (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze Şeridi’ni “devralma” planının yarattığı tartışma sürüyor. 

Cumhuriyetçi lider, salı günü İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yla gerçekleştirdiği görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, Filistinlilerin Gazze'den ayrılmaktan başka seçeneği olmadığını savunmuştu. 

Trump, ABD’nin Gazze’nin yeniden inşasını devralacağını ve gerekli görülmesi halinde “güvenlik” için Amerikan askerlerinin bölgeye konuşlandırılabileceğini de bildirmişti. 

Ancak harabeye dönmüş bölgedeki yoğun yağışlarla ve kış koşullarıyla mücadele eden Gazzeliler, ne olursa olsun topraklarını terk etmek istemediğini söylüyor.

İsrail bombardımanında evi yıkılan Kasım Ebu Hasan şu ifadeleri kullanıyor:

Yaşadığımız trajedide, yağmurda ve çok kötü havada insanlar başını sokacak bir çatı bile bulamıyor. İnsanlar ülkelerine, topraklarına tutunmaya çalışıyor. Ülkelerinin bir kum tanesine bile tutunmaya çalışıyorlar.

Reuters’ın görüştüğü 4 çocuk babası Abdul Gani ise şunları söylüyor: 

Görünüşe göre şartlar bize karşı ama ne hava koşulları ne Trump ne de İsrail bizi topraklarımızdan atamayacak.

Gani, Trump’ın Gazze planını bölgedeki hiç kimsenin kabul etmeyeceğini vurgulayarak sonuna kadar mücadele edeceklerini belirtiyor: 

Arazimizi senin gibi bir emlakçıya satmayacağız. Açız, evsiziz ve çaresiziz ama işbirlikçi değiliz.

Trump’ın açıklamalarının ardından İsrail Savunma Bakanı Israel Katz, orduya Gazzelilerin bölgeyi “gönüllü olarak” terk etmelerini sağlayacak bir plan hazırlama talimatı vermişti. 

Yaklaşık 16 ay süren İsrail bombardımanlarının ardından Gazze Şeridi harabeye döndü. Uzmanlar, yeniden inşa sürecine girilmeden önce bölgede infilak etmemiş mühimmatların da temizlenmesi gerektiğini hatırlatıyor. 

Birleşmiş Milletler geçen yıl yayımladığı raporunda, İsrail'in ablukayı sürdürmesi halinde Gazze'nin savaş öncesi ekonomik düzeyine kavuşmasının 350 yıl alacağının öngörüldüğünü açıklamıştı. Yeniden inşa çalışmalarının da 80 milyar dolara mal olacağı aktarılmıştı.

Diğer yandan tüm zorluklara rağmen uzmanlar, Filistinlilerin topraklarından sürülmesine gerek kalmadan Gazze’nin yeniden inşa edilebileceğini söylüyor.

Birleşmiş Milletler (BM) Konut Hakkı Özel Raportörü Balakrishnan Rajagopal, şöyle konuştu: 

Trump'ın mantığını tarihsel olarak uygularsanız, Londra yeniden inşa edilmezdi, Dresden yeniden inşa edilmezdi, Tokyo yeniden inşa edilmezdi.

Independent Türkçe, Reuters, Washington Post 



Afgan yetkililer kadınlara yönelik bir radyo istasyonunun yayınını askıya aldı

28 Kasım 2021'de çekilen bu fotoğraf, Kabil'deki Begüm Radyosunda canlı derse katılan öğretmen ve öğrencileri gösteriyor, (Getty)
28 Kasım 2021'de çekilen bu fotoğraf, Kabil'deki Begüm Radyosunda canlı derse katılan öğretmen ve öğrencileri gösteriyor, (Getty)
TT

Afgan yetkililer kadınlara yönelik bir radyo istasyonunun yayınını askıya aldı

28 Kasım 2021'de çekilen bu fotoğraf, Kabil'deki Begüm Radyosunda canlı derse katılan öğretmen ve öğrencileri gösteriyor, (Getty)
28 Kasım 2021'de çekilen bu fotoğraf, Kabil'deki Begüm Radyosunda canlı derse katılan öğretmen ve öğrencileri gösteriyor, (Getty)

Afganistan Bilgi ve Kültür Bakanlığı, salı günü yapılan resmî açıklamada kadın radyo istasyonunun yayınını askıya aldığını duyurdu. Bakanlık yayının durdurulmasının, yabancı bir televizyon kanalına "izinsiz içerik ve program sağlanması"na atıfta bulunarak, "yayın politikalarının ihlali ve (lisansın uygunsuz kullanımı)" nedeniyle olduğunu belirtti.

Taliban'ın Enformasyon ve Kültür Bakanlığı salı günü yaptığı açıklamada, Afganistan'daki kadın radyo istasyonunu kapattığını duyurdu. Bu, yetkililerin yabancı medya ile çalıştığı iddiasıyla bir medya kuruluşunu ikinci kez kapatışı oldu.

Bakanlık açıklamasında, “Radyo Begüm yayın politikasını ihlal etti ve lisansını uygunsuz bir şekilde kullandı. “Bu karar, yabancı bir TV kanalına izinsiz içerik ve program sağlamak da dahil olmak üzere çeşitli ihlallerin ardından geldi” ifadelerini kullandı. Bakanlık, istasyonun geleceğini belirlemek için gerekli tüm belgelerin gözden geçirileceğini belirtti.

Radyo Begüm, Mart 2021'de, Taliban'ın iktidarı ele geçirmesinden beş ay önce, ABD ve NATO güçlerinin kaotik şekilde geri çekildiği bir dönemde, Dünya Kadınlar Günü'nde yayın hayatına başlamıştı.

Kanalın içeriği tamamen Afgan kadınlar tarafından üretilmektedir. Kardeş uydu kanalı Begum TV, Fransa'dan yayın yapmakta ve 7. sınıftan 12. sınıfa kadar Afgan müfredatını kapsayan eğitim programları yayınlamaktadır.

swdergty
Bir Afgan, Bank of Afganistan'ın Kabil'deki ofisinin bulunduğu binanın önünde yürüyor, 5 Şubat 2025 (AFP)

Aralarında Sınır Tanımayan Gazeteciler'in de bulunduğu insan hakları grupları salı günkü askıya alma kararını kınadı ve kararın iptal edilmesini talep etti.

Taliban iktidarı ele geçirdiğinden bu yana kadınları eğitimden, pek çok istihdam alanından ve kamusal alandan dışladı. Taliban'ın medya üzerindeki kontrolünü sıkılaştırmasıyla birlikte gazeteciler, özellikle de kadınlar işlerini kaybetti.

wdefrtg5y6
Belh ilçesinde İslami bir okula giden Afgan kızları (4 Şubat 2025), (AFP)

Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü'nün 2024 Basın Özgürlüğü Endeksi'nde Afganistan 180 ülke arasında 178. sırada yer aldı. Şarku’l Avsat’ın AP’den aktardığı rapora göre, bir önceki yıl 152. sırada yer alıyordu.

Enformasyon Bakanlığı, Radyo Begüm'ün hangi yabancı TV kanalıyla çalıştığının iddia edildiğini açıklamadı.

Taliban, geçtiğimiz mayıs ayında Afganistan'daki gazetecileri ve uzmanları Afganistan Uluslararası Televizyonu ile iş birliği yapmamaları konusunda uyarmıştı. Bu, Taliban'ın ilk kez belirli bir medya kuruluşuyla iş birliği yapılmaması konusunda uyarıda bulunmasıydı.

Kadınların eğitimini teşvik etmeyi amaçlayan ve kadınlar tarafından işletilen Kabil merkezli Radyo Begüm, Taliban'ın Enformasyon ve Kültür Bakanlığı'ndan görevlilerin, istasyonun Afgan başkentindeki merkezinde yaptıkları arama sırasında personeli kelepçelediğini belirtti.

Radyo tarafından salı günü yapılan açıklamada, “Görevliler, istasyonda çalışan kadın gazeteciler de dahil olmak üzere (Radyo Begüm) personeline ait bilgisayarlara, sabit disklere, dosyalara ve telefonlara el koydu. Herhangi bir üst düzey yönetici pozisyonunda bulunmayan iki erkek çalışanı da gözaltına aldı” denildi.

zxscdfvrgt
Burka giyen Afgan kadınlar Cüzcan vilayetinin Akça bölgesindeki bir pazarda sadaka istemek için yol boyunca oturuyor, 3 Şubat (AFP)

Bakanlık daha sonra, “yabancı bir TV kanalına izinsiz içerik ve program sağlanması” da dahil olmak üzere “yayın politikasının ihlali ve kanalın lisansının uygunsuz kullanımı” iddialarını gerekçe göstererek kanalın yayınının durdurulduğunu doğruladı.

Bakanlık söz konusu yabancı TV kanalının kimliğini açıklamadı, ancak kanalın geleceğine “zamanı geldiğinde” karar vereceğini belirtti.

Üç yıldan uzun bir süre önce iktidarı ele geçirmesinden bu yana Taliban (dünyanın çoğu tarafından tanınmayan militan bir İslamcı grup) Afganistan'daki medya ortamı üzerindeki kontrolünü sıkılaştırdı.

Başlangıçta kendilerini 1990'lardaki önceki yönetim dönemlerinin daha ılımlı bir versiyonu olarak sunmalarına, hatta kadınların üniversite seviyesine kadar eğitimlerine devam etmelerine izin verme sözü vermelerine rağmen, hızla geri adım attılar.
O zamandan bu yana kız çocuklarına ortaokulları kapattı, kadınların üniversiteye gitmesini yasakladı, STK'lar ve BM dahil birçok sektörde çalışmalarını engelledi, yanlarında bir erkek veli olmadan seyahat etmelerini kısıtladı, parklar ve spor salonları gibi halka açık yerlere girmelerini engelledi.

Taliban aynı zamanda katı bir dizi "iyiliği emredip kötülükten men etme" kanunları uyarınca şarkı söylemek, kitabı yüksek sesle okumak da dahil olmak üzere halka açık yerlerde kadınların sesini yasaklayarak, Radyo Begüm'ün kadın dinleyicilerine ulaşmasını zorlaştırdı.

Begüm'ün 2021 yılında yayın hayatına başlayan radyo istasyonu, ülke dışındaki bir TV kanalına içerik sağlamakla suçlanıyor. Afgan medyasının karşı karşıya olduğu zorluklara rağmen, ülkede çok sayıda kadın radyosu faaliyet göstermeye devam ediyor.

Begüm Radyo istasyonunun yayınının askıya alınması, medya savunma gruplarının Taliban'ın iktidara gelmesinden beri Afganistan'da medya özgürlüğüne yönelik kısıtlamaların artmasından bahsettiği bir dönemde gerçekleşti.