عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Özgürlüklerine kavuşan Filistinliler, cezaevi tişörtlerini ateşe vererek özgür hayatlarına başladılar

İsrail'in tutuklulara sırtlarına slogan yazılı tişörtler giydirmesine tepkiler sürüyor, Hamas “işgal devletinin bu suçunu” kınadı, Kızılhaç komitesi ise takas yöntemi konusunda endişelerini dile getirdi

Bir Filistinli, İsrail Cezaevi Hizmetleri’nin logosu, Davut Yıldızı ve “Asla unutmayacağız ve affetmeyeceğiz” ifadesinin yer aldığı bir tişörtü yakıyor (AFP)
Bir Filistinli, İsrail Cezaevi Hizmetleri’nin logosu, Davut Yıldızı ve “Asla unutmayacağız ve affetmeyeceğiz” ifadesinin yer aldığı bir tişörtü yakıyor (AFP)
TT
TT

Özgürlüklerine kavuşan Filistinliler, cezaevi tişörtlerini ateşe vererek özgür hayatlarına başladılar

Bir Filistinli, İsrail Cezaevi Hizmetleri’nin logosu, Davut Yıldızı ve “Asla unutmayacağız ve affetmeyeceğiz” ifadesinin yer aldığı bir tişörtü yakıyor (AFP)
Bir Filistinli, İsrail Cezaevi Hizmetleri’nin logosu, Davut Yıldızı ve “Asla unutmayacağız ve affetmeyeceğiz” ifadesinin yer aldığı bir tişörtü yakıyor (AFP)

İsrail'in cumartesi günü Hamas ile yaptığı altıncı takas turunda serbest bırakılan yüzlerce Filistinli sevinç çığlıkları ve zılgıtlar ile karşılandı. Ancak bazılarının otobüsten iner inmez ilk yaptıkları şey, cezaevinde kendilerine giydirilen tişörtleri yakmak oldu.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığı habere göre onlarca tutuklunun cezaevi idaresinin kendilerine verdiği tişörtleri hemen çıkarıp birlikte ateşe verdi. Çevrelerindeki kalabalık da “canımız, kanımız sana feda olsun ey esir” diye sloganlar attı.

Farklı yaş gruplarından ve hepsi erkek olan serbest bırakılanlar, üzerinde Davut Yıldızı ve İsrail Cezaevi Hizmetleri’nin logosu bulunan ve Arapça “asla unutmayacağız, affetmeyeceğiz” yazılı beyaz tişörtler giyiyorlardı. Bu sözcükler, yanan yığının ortasında hızla küle döndüler.

Hamas ve İslami Cihat, bu sloganların yazılmasını kınadı. Hamas, “İşgal devletinin kahraman esirlerimizin sırtlarına ırkçı sloganlar yazma suçunu kınıyoruz. Bu, insan hakları yasalarının ve normlarının açık bir ihlalidir” dedi.

Diğer yandan Han Yunus'taki yıkımın ortasında, Hamas ve Filistin bayraklarıyla süslenen meydanda kurulan bir platformda, maskeli savaşçıların ortasında serbest bırakılan üç rehinenin sergilenmesi üzerine, Uluslararası Kızılhaç Komitesi de yaptığı açıklamada, “rehinelerin (Gazze'deki İsrailliler) ile İsrail'in elindeki Filistinli tutukluların serbest bırakılma biçiminden” endişe duyduğunu belirtti.

Gazze Şeridi’nin kuzeyindeki Cebaliye beldesinden kuzenini karşılamak için Han Yunus'a gelen Abdullah el-Baraş, “İşgalcilerin serbest bırakılan tutuklulara 'Asla unutmayacağız, affetmeyeceğiz' yazılı tişörtler giydirmesi doğru mudur?” diye sordu.

37 yaşındaki genç, “Ailemizin 50'den fazla kişiyi kaybetmesinden dolayı çok üzgünüm ve İsrail cezaevlerinde binlerce tutuklu hâlâ her türlü işkenceye maruz kalıyor” dedi.

Bugün öğleden sonra İsrail’le olan Kerem Şalom Sınır Kapısından geçerek Gazze’ye varan 10 otobüs, yaklaşık 330 Filistinli tutukluyu taşıyordu ve onları derhal Avrupa Gazze Hastanesine götürdü. Tutukluların kimisi otobüsün camından başını çıkarıp el sallarken, kimisi de ağlıyordu.

Otobüslerden iner inmez onlarca genç erkek, kadın ve çocuk onlara sarılmak için yanlarına koştu, birçoğu omuzlarda taşındı.

fergrg
Gazzeliler İsrail cezaevlerinden serbest bırakılan yakınlarını karşılıyorlar (AFP)

Gazze Şeridi Sağlık Bakanlığı Genel Müdürü Dr. Muhammed Zakut, yapılan tıbbi muayenede, “İsrail cezaevlerinde çok sayıda tutuklunun işkence ve tıbbi ihmal nedeniyle hastalık ve ağrılar çektiğinin” görüldüğünü söyledi.

Bir Hamas yöneticisi AFP'ye yaptığı açıklamada, “Serbest bırakılan tutuklularımızdan 333'ü Han Yunus'a ulaştı” bilgisini verdi. Serbest bırakılanların büyük çoğunluğunun, “7 Ekim 2023'ten sonra İşgal Devleti tarafından tutuklananlar ile İşgal Devleti tarafından Gazze Şeridi'ne sınır dışı edilen tutuklular” olduğunu belirtti.

İsrail Cezaevi İdaresi, birkaç İsrail cezaevinden Batı Şeria'nın Ramallah şehri yakınlarındaki Ofer Cezaevi ile Gazze'ye en yakın Negev'deki Ketziot Cezaevi’ne nakledilen 369 Filistinlinin serbest bırakıldığını bildirdi.

Hamas, yaptığı açıklamada, “Kahraman tutsaklarımızın özgürlüğü kucaklayışına tanık olduğumuz bu anlar, Kudüs'e doğru uzun yürüyüşümüzde yeni bir adımdır” dedi.

“Tutsakların serbest bırakılması meselesi halkımızın ve kahraman direnişimizin en önemli öncelikleri arasında yer almaya devam edecek ve zafer ancak tümünün kurtarılması ile tamamlanacak” diye ekledi.

Hamas, bu sabah üç İsrailli rehineyi serbest bıraktı ve onları İsrail’e götüren Kızılhaç'a teslim etti.

Hamas, yaptığı açıklamada Washington'a, İsrail'i ateşkes anlaşmasını uygulamaya zorlaması çağrısında bulundu.

Cezaevinden başka bir cezaevine

Bugün serbest bırakılan ve kuzeydeki Cebaliye Mülteci Kampında yaşayan 61 yaşındaki İbrahim, “Acılar yaşadığımız cezaevinden çıkıp, dünyanın en büyük cezaevi olan Gazze'ye girdik” dedi.

Adını söylemek istemeyen bir adam ise “Keşke tüm bu yıkımı ve tahribatı görmeseydim. Beni neden dokuz ay boyunca alıkoyduklarını hâlâ bilmiyorum. Onlar barış yanlısı bile olsa her Filistinliyi, her Arabı terörist olarak görüyorlar” diye ekledi.

Han Yunus sakinlerinden olan Hamdi el-Kahveci, serbest bırakıldığı için mutlu olduğunu dile getirdi ve “İsrail cezaevleri boşalmadan, Gazze'deki işgal sona ermeden ve barış sağlanmadan sevincimiz eksik kalacaktır” dedi.

Kahvaci'nin yanında duran Abd Ebu Ziyara, yaşadıklarını “sevinç ve zafer anları, üzüntü ve acının birbirine karıştığı duygular” olarak tanımladı. Ardından da “Gurur duyuyorum, Hamas'a teşekkür ediyorum” dedi.

El-Şati Kampında yaşayan Muhammed Talip, bir yıldan fazla bir süre önce ailesiyle birlikte iltica ettiği Han Yunus'taki Kızılay Hastanesi'nde bir çadırda bulunduğu sırada tutuklandığını söyledi. “İsrail güçleri hastaneye baskın düzenledi ve benimle birlikte yüzlerce kişiyi tutukladı” dedi.

Ancak savaşta oğlunu kaybeden ve evi yıkılan adam, “Serbest bırakıldığım için mutluyum” dedi.

Gazze'deki Şati Mülteci Kampında sığındığı bir okulda yaklaşık bir yıl önce tutuklanıp şimdi serbest bırakılan kuzeni Luay'ı karşılamak için Avrupa Hastanesi'nin bahçesinde bekleyen Tarık Heniyye, “Üzgünüm, ailemiz 21'den fazla kişiyi kaybetti, bunların arasında Temmuz 2024'te Tahran'da İsrail’in suikast düzenlediği eski Hamas lideri Şeyh İsmail Heniyye de var” diye konuştu.

22 yaşındaki genç, “Serbest bırakılan tutuklulardan, işgalcilerin kendilerine uyguladığı işkence ve aşağılamaların hikayelerini duyuyoruz” dedi ve “rehine takası dışında Filistinli tutukluların serbest bırakılmasının bir yolu yok” diye ekledi.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Libya'nın yerel seçim haritasını askeri ve aşiret bağlılıkları ‘kontrol ediyor’

Geçtiğimiz kasım ayında yapılan belediye seçimlerinin ilk turunda seçim merkezinde oyunu kullanan bir Libya vatandaşı (Libya Yüksek Seçim Komisyonu)
Geçtiğimiz kasım ayında yapılan belediye seçimlerinin ilk turunda seçim merkezinde oyunu kullanan bir Libya vatandaşı (Libya Yüksek Seçim Komisyonu)
TT
TT

Libya'nın yerel seçim haritasını askeri ve aşiret bağlılıkları ‘kontrol ediyor’

Geçtiğimiz kasım ayında yapılan belediye seçimlerinin ilk turunda seçim merkezinde oyunu kullanan bir Libya vatandaşı (Libya Yüksek Seçim Komisyonu)
Geçtiğimiz kasım ayında yapılan belediye seçimlerinin ilk turunda seçim merkezinde oyunu kullanan bir Libya vatandaşı (Libya Yüksek Seçim Komisyonu)

Askeri, siyasi ve aşiret bağlılıkları, tarihi henüz belirlenmemiş olan Libya genelindeki yerel seçimlerin ikinci turu için seçim manzarasının ‘büyük bir bölümünü’ kontrol ediyor.

Aktivistlere ve siyasi analistlere göre bu bağlılıklar ‘askeri oluşumların’ etkisinden Libya Ulusal Ordusu'na (LUO) ve Libyalı aşiretlere kadar uzanıyor. El-Aziziye’deki Evlad Salih aşiretinden bir milisin ‘barış’ listesinden aday olmak isteyenleri tehdit ettiği ve onları askeri karargahlarda alıkoyduğu yönündeki suçlamalarının ardından başkent Trablus'ta bu harita açıkça görüldü.

Tehditler ve gözdağı

İsmini vermek istemeyen bir kaynak ve bir sivil aktivist, Şarku’l Avsat'a bu olayın bazı detaylarını açıklayarak, ‘bir akademisyen ve bir adayın ekibinden bir kişinin, bir belediye başkanından seçimlerden çekilmeleri için doğrudan tehdit ve gözdağı aldıklarını’ belirtti.

El-Aziziye'de Evlad Salih aşireti üyeleri tarafından düzenlenen bir protestodan (videodan alınan ekran görüntüsü)El-Aziziye'de Evlad Salih aşireti üyeleri tarafından düzenlenen bir protestodan (videodan alınan ekran görüntüsü)

İki kaynağın ifadeleri, bu yerel yetkilinin nüfuzunu Milis 55 Komutanı Beşir ed-Davi ile olan ilişkisinden aldığı ve diğer adayları, güvenlik ve kötüleşen hizmet koşullarından mustarip bir şehirde toplumsal barış endişesiyle seçimlere katılmaktan kaçınmaya zorladığı konusunda örtüşüyor.

Belediyeye bağlı sosyal medya platformları, yerel yetkilinin aşiret aktörleriyle yaptığı toplantıların fotoğraflarını ve video kayıtlarını yayınlayarak yaklaşan seçim turunda kendisine bağlılığını gösterdi. En önemlisi de bu yerel yetkilinin 3 Şubat'ta Cefara Emniyet Müdürü Tümgeneral Abdunnasır et-Tayef'in evinde Milis 55 Komutanı ile bir araya gelmesi oldu.

Geçtiğimiz kasım ayında yapılan belediye seçimlerinin ilk turunda seçim merkezinde oyunu kullanan bir Libya vatandaşı (Libya Yüksek Seçim Komisyonu)Geçtiğimiz kasım ayında yapılan belediye seçimlerinin ilk turunda seçim merkezinde oyunu kullanan bir Libya vatandaşı (Libya Yüksek Seçim Komisyonu)

Sosyal medyada dolaşan bu suçlamalara yerel yetkililerden ya da ed-Davi'den resmi bir yanıt gelmezken, Şarku’l Avsat'ın konuştuğu Libyalı aktivistler Trablus'ta aday olmak isteyen vatandaşlara yönelik ‘ihlaller ve baskılar’ olduğunu söyledikleri bir liste hazırlamakla meşguldü.

Aralarında Trablus'un da bulunduğu 63 belediyede yapılan yerel seçimlerin ikinci turu, Libya Yüksek Seçim Komisyonu tarafından açıklanan takvime göre, geçen hafta sonunda tamamlandı.

Seçim dürüstlüğünün ciddiyeti

Şarku’l Avsat'a bir açıklama yapan siyasi aktivist Muhammed Kaşut, ‘adaylara sandık yoluyla belediyelerine hizmet etmeleri için baskı yapıldığı’ yönündeki haberlerin ortasında ‘seçim dürüstlüğünden’ bahsetmenin ciddiyetini sorguladı.

Libyalı siyasi analist Muhammed Amtarid'e göre, bu belediyelerin küçüklüğü ve seçmenleri üzerindeki sınırlı siyasi ve askeri etkileri göz önüne alındığında, nüfuz yarışının geçtiğimiz ekim ayında yapılan belediye seçimlerinin ilk turunda ortaya çıkmadığını belirtmek gerekli.

ABD Libya Özel Temsilcisi Richard Norland, Libya Yüksek Seçim Komisyonu Başkanı ile daha önce yaptığı bir görüşmede. (UNSMIL)ABD Libya Özel Temsilcisi Richard Norland, Libya Yüksek Seçim Komisyonu Başkanı ile daha önce yaptığı bir görüşmede. (UNSMIL)

Belediye seçimlerindeki sadakat ve tehdit tartışmalarının başkent Trablus'un diğer bölgelerinde de tekrarlanması muhtemel görünüyor. Milislerin etkisi üç ana bölgede artıyor: İstikrarı Destekleme Gücü Komutanı Abdulgani el-Kikli'nin etki alanına giren Ebu Selim bölgesi, Özel Caydırıcı Güç Komutanı Abdurrauf Kara'nın kontrolü altındaki Suk el-Cuma bölgesi, Tümgeneral Mahmud Hamza'nın komuta ettiği 444. Tugay’ın bulunduğu Ayn Zara.

Aktivist Muhammed Kaşut'a göre bu durum, ‘her partinin bir sonraki siyasi aşamaya hazırlık olarak belediyeleri kontrol etme ve bu belediyelerdeki sözleşme ve projelerden mali olarak yararlanma arzusunun pratik bir tercümesi.’

Komisyon tarafından yayınlanan karara göre ikinci aşama seçimleri 41'i batı bölgesinde, 13'ü doğu bölgesinde ve 9'u güney bölgesinde olmak üzere 63 belediyede yapılacak.

Hammad hükümetinin kontrolü

Libya'nın doğusunda da durumlar iyi değil. Libya Güvenlik ve Askeri Araştırmalar Merkezi Direktörü Eşref Bufarda'ya göre Libya Temsilciler Meclisi (TM) tarafından atanan hükümetin kontrolü seçim sahnesinde açıkça görünüyor. Bufarda, sonuçların LUO Genel Komutanlığı’nın isteklerine aykırı olması halinde askeri liderlerden oluşan yönlendirme konseylerinin atanmasını da göz ardı etmedi.

Hammad hükümeti daha önce de geçtiğimiz ocak ayında Sirte'nin doğusundaki Harava belediyesinin seçilmiş konseyini, Libya'nın batısındaki Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) önünde yasal yemin etmesinin ardından askıya almıştı.

Libyalıları belediye seçimlerine yoğun bir şekilde katılmaya teşvik etmek için yürütülen kampanyadan (Şarku’l Avsat)Libyalıları belediye seçimlerine yoğun bir şekilde katılmaya teşvik etmek için yürütülen kampanyadan (Şarku’l Avsat)

Libya'da Mart 2022’den bu yana iki hükümet iktidar mücadelesi veriyor. Bu hükümetlerden biri, başkent Trablus merkezli, Abdulhamid Dibeybe’nin başbakanı olduğu UBH. Diğeri ise Usame Hammad’ın başbakanı olduğu ve TM tarafından desteklenen, merkezi Libya'nın doğusunda bulunan Libya İstikrar Hükümeti (LİH).

Libyalı siyasi analist Amtarid'e göre buna paralel olarak aşiret bileşenlerinin Libya'nın doğusundaki belediye seçimlerinde önemli bir varlık göstermesi bekleniyor. Listeleri şehirli ve Bedevi kabileler arasında değişen Bingazi'nin özgünlüğüne işaret eden Amtarid, bu durumun Derne için de geçerli olduğunu, Tobruk ve el-Beyda gibi şehirlerde ise bazı kabilelerin hâkim olduğunu söyledi.

Tobruk kentindeki eş-Şifa ve Daru's Selam gibi seçim listelerinde yer alan isimler, Beyt Meryem kabilesi üyelerinin el-Katan kabilesi ile tarihi rekabeti ışığında bu ay bir toplantı sırasında gerçekleştirdikleri seçim istişarelerine paralel olarak ortaya çıkmaya başladı.

Şarku’l Avsat'a konuşan ve ismini vermek istemeyen bir sivil aktiviste göre, gözlemciler Libya'nın doğusunda ilk turda yaşanan ve aşiret gerilimleri olarak tanımlanan olayların tekrarlanmasından korkuyor. Örneğin Ecdebiye kenti, ez-Zaviye aşiretine bağlı bir listenin el-Meğaribe aşiretine bağlı başka bir listeye karşı kazanmasının ardından gerginliğe sahne oldu. Sivil aktivist, ilk listenin LUO’dan açık destek aldığına dikkat çekti.

Libya Yüksek Seçim Komisyonu verilerine göre, 16 Kasım'da 58 belediyede yapılan ilk tur seçimlerine, toplam seçmen sayısının yüzde 74'ü gibi yüksek bir katılım gerçekleşti.

Libya'nın güneyinde, LUO'nun güvenlik kontrolüne rağmen, özellikle Evlad Süleyman, et-Tabu ve el-Makarha arasındaki aşiret çatışmaları seçim sahnesine yansıyabilir. Bu bağlamda Libyalı analist Muhammed Amtarid, “Her kabilenin belirli bölgelerde etkisi var ve bazıları belediyeyi kontrol etmek için varlıklarını zorla dayatıyor” dedi.

Eşref Bufarda'ya göre, belediye seçimlerindeki sadakat haritasının bir başka tarafında, eski rejimin destekçileri en önde gelen menfaatçiler gibi görünüyor. Şarku’l Avsat'a konuşan Bufarda, belediye seçimlerinin Seyfulislam'ın destekçileri için altın bir fırsat olduğunu söyledi. Bufarda, “Öyle ki bu seçimler onların siyasi hayata ve devlet sistemine geri dönmelerini ve Şubat Devrimi'nden 14 yıldan fazla bir süre sonra Libyalılarla doğrudan iletişim kurabilmelerini sağlıyor” ifadelerini kullandı.

Libyalı siyasi analist Muhammed Mahfuz, ‘yasadışı atama ve tayinlerden bahsetmek yerine’ partilerin belediyelere siyasi katılım konusuna ilgi göstermesini önemli bir başarı olarak nitelendirdi ve bunu ‘krizin çözüm aracı olarak sandığa olan inancın devam ettiğinin’ bir kanıtı olarak değerlendirdi.