İranlı şarkıcı, başörtüsü karşıtı şarkısı nedeniyle 74 kırbaç cezası aldı

Mehdi Yarrahi Tahran konserinde (Tesnim)
Mehdi Yarrahi Tahran konserinde (Tesnim)
TT

İranlı şarkıcı, başörtüsü karşıtı şarkısı nedeniyle 74 kırbaç cezası aldı

Mehdi Yarrahi Tahran konserinde (Tesnim)
Mehdi Yarrahi Tahran konserinde (Tesnim)

Kadınları başörtülerini çıkarmaya çağıran bir şarkı yayınlayan önde gelen İranlı şarkıcı, devrim mahkemesi tarafından verilen cezanın bir parçası olarak 74 kırbaç cezası aldıktan sonra dün, “özgürlük için bir bedel” ödemeye hazır olduğunu söyledi.

2023'te tutuklanan Mehdi Yarrahi, “Kadın. Yaşam. Özgürlük” protestolarını destekleyen bir şarkı söylediği için mahkûm edildikten sonra geçen yıl serbest bırakılmıştı. Avukatı Zahra Minoui X platformunda “Bugün, Devrim Mahkemesi'nin cezasının son kısmı olan 74 kırbaç Tahran'daki Ahlaki Güvenlik Savcılığı Ceza İnfaz Bürosu'nun dördüncü şubesinde tam ve eksiksiz olarak yerine getirildi” diye yazdı ve “Dava kapanmıştır” ifadesini kullandı.

Yarrahi daha sonraki bir paylaşımında meydan okuyan bir tonla “özgürlük için bedel ödemeye razı olmayan bir kişinin özgürlüğü hak etmediğini” belirtti. Yarrahi Ağustos 2023'te, İslam Cumhuriyeti'nde kadınların kamusal alanda başörtülerini çıkarma hakkını desteklediğini ifade ettiği için yetkililerin “yasadışı şarkı” olarak değerlendirdiği “Rosarito” (Farsça “Peçe”) adlı şarkıyı yayınladığı için tutuklanmıştı.

Kırbaçlanması, destekçileri arasında tepkiye neden oldu. Protesto hareketi sırasında başörtüsüz göründüğü için tutuklanan aktris Taraneh Alidoosti, Instagram hesabından yaptığı paylaşımda, “Geri kalmışlıktan utanç, işkenceden utanç, şiddetten utanç, insani yardım karşıtı yasalardan utanç, güçsüzlüğümüzden utanç ve utanç” diye yazdı.

Hapis cezasını çektikten sonra geçici olarak serbest bırakılan Nobel Barış Ödülü sahibi Nergis Mohammadi, kırbaçlamanın Yarrahi'nin İran'daki kadınlara verdiği desteğin “intikamı” olduğunu söyledi. Mohammadi yaptığı açıklamada, “Mehdi'nin vücuduna vurulan kırbaçlar, dirençli ve gururlu İranlı kadınlara ve ‘Kadın, Yaşam, Özgürlük’ hareketinin gelişen ve güçlü ruhuna vurulan kırbaçlardır” ifadelerini kullandı.

İran'daki şeriat yasalarına göre hakimler her zaman uygulanmayan kırbaç cezaları veriyor. Yarrahi'nin 2022 tarihli şarkısı “Soroudeh Zan” (Kadın Marşı) özellikle üniversitelerde bir protesto marşı haline geldi.

İranlı 22 yaşındaki Mahsa Amini'nin 16 Eylül 2022'de kıyafet yönetmeliğini ihlal ettiği suçlamasıyla tutuklanmasının ardından gözaltında ölümü, İran'daki İslami rejimin sona erdirilmesi çağrılarını da içeren aylarca süren protestolara yol açtı.

BM'ye göre binlerce kişinin tutuklandığı, aktivistlere göre yüzlerce kişinin güvenlik güçleri tarafından vurularak öldürüldüğü bir baskının ardından protestolar büyük ölçüde sona erdi.



ABD-Çin hattında ticaret savaşı: Soğuk Savaş’tan beri görülmemiş bir rekabet

Çinli ve ABD'li şirketler, Trump yönetiminin getirdiği vergilere karşı farklı stratejiler izliyor (AFP)
Çinli ve ABD'li şirketler, Trump yönetiminin getirdiği vergilere karşı farklı stratejiler izliyor (AFP)
TT

ABD-Çin hattında ticaret savaşı: Soğuk Savaş’tan beri görülmemiş bir rekabet

Çinli ve ABD'li şirketler, Trump yönetiminin getirdiği vergilere karşı farklı stratejiler izliyor (AFP)
Çinli ve ABD'li şirketler, Trump yönetiminin getirdiği vergilere karşı farklı stratejiler izliyor (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump’ın Çin’den ithalata getirdiği gümrük vergileriyle başlayan “ticaret savaşının” yankıları sürüyor.

Trump, ABD’ye giren fentanille mücadelede başarısız olduklarını ileri sürerek Çin’e yönelik gümrük vergisini yüzde 10’dan 20’ye çıkarmıştı.

BBC’nin analizinde, ABD’nin bu hamlesiyle Çin’deki devasa üretim ağını hedef almaya çalıştığına dikkat çekiliyor.

Çin’in 1970'lerin sonunda ekonomisini küresel ticarete açmasının ardından ucuz işgücü ve altyapıya yapılan devlet yatırımları sayesinde “dünyanın fabrikasına dönüştüğü” belirtiliyor.

Analizde, Trump’ın gümrük vergilerini ABD ekonomisini güçlendirmenin, istihdamı korumanın ve vergi gelirlerini artırmanın bir yolu olarak gördüğü ifade ediliyor. Ancak göreve geldiği ilk dönemde uyguladığı gümrük vergileri neticesinde ABD’deki fiyatların yükseldiği de hatırlatılıyor.

Moody's’den ekonomist Harry Murphy Cruise, vergilerin devam etmesi halinde ABD'ye yapılan ihracatın dörtte bir ila üçte bir oranında düşebileceğini söylüyor.

Hong Kong merkezli yatırım bankası Natixis'ten Alicia Garcia-Herrero da şu yorumları paylaşıyor:

Gümrük vergileri Çin'e zarar verecek. Buna karşı koymak için gerçekten çok daha fazlasını yapmaları gerek. Şi Cinping’in söylediğini yapmaları, iç talebi artırmaları lazım.

Ancak emlak piyasasında kriz yaşanan ve genç işsizliğin arttığı bir ekonomide bu zor bir hedef. Çin halkı da ekonomiyi canlandırmak için yeterince harcama yapmıyor.

Britanya merkezli banka Standard Chartered’dan Shuang Ding, Çin’de üretilen bazı üst düzey teknoloji ürünlerinin hızlıca ikame edilemeyeceğine dikkat çekiyor:

Çin’in yerine geçecek birini bulmak gerçekten zor, onların pazar lideri statüsünü yıkmak çok zor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde de Çin’in ABD’nin vergi kararı karşısında endişelendiğini yazıyor.

Üst düzey Çinli yetkililerle irtibat halinde olan ve kimliklerinin paylaşılmaması kaydıyla WSJ’ye konuşan kaynaklar, Pekin’in Soğuk Savaş’ta Moskova’nın yaşadığı “izolasyonu” yaşamak istemediğini söylüyor.

Analizde, dünyanın en büyük iki ekonomisi arasındaki rekabetin tam da Çin’in kaçındığı bir sonuca yol açabileceği yorumu yapılıyor:

Soğuk Savaş'tan bu yana görülmemiş bir süper güç çatışması, ekonomik, teknolojik ve genel jeopolitik üstünlük üzerine her şeyi kapsayan bir rekabet ortaya çıkabilir.

Trump’ın vergi hamlesine Çin’den sert tepki gelmişti. Çin'in Washington Büyükelçiliği’nden yapılan açıklamada, “ABD’yle sonuna kadar savaşmaya hazırız” denmişti.

Bunun ardından ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth de “Çin’le her türlü savaşa hazır olduklarını” belirtmişti.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, BBC