Araştırma: Sahel bölgesi küresel terörizmin merkez üssü haline geldi

Burkina Faso, Mali ve Nijer 2017 yılından bu yana terörizmden en çok etkilenen ülkeler arasında yer almaya devam ediyor

Sahel ülkeleri militan grupların artan saldırılarıyla karşı karşıya (AFP)
Sahel ülkeleri militan grupların artan saldırılarıyla karşı karşıya (AFP)
TT

Araştırma: Sahel bölgesi küresel terörizmin merkez üssü haline geldi

Sahel ülkeleri militan grupların artan saldırılarıyla karşı karşıya (AFP)
Sahel ülkeleri militan grupların artan saldırılarıyla karşı karşıya (AFP)

Küresel Terörizm Endeksi (GTI) tarafından dün yapılan açıklamada, Sahel bölgesinin son iki yıldır küresel terörizmin merkez üssü olduğunu ve geçtiğimiz yıl dünyada genelinde terör kaynaklı can kayıplarının yarısından fazlasının burada yoğunlaştığını belirtti.

sdfvgrthy
GTI’ya göre Sahel bölgesindeki terör saldırılarının çoğu CNIM ve DEAŞ ile bağlantılı terörist gruplar tarafından gerçekleştirdi (Reuters)

En çok etkilenen 10 ülkeden 5'i Sahel bölgesinde

Şarku’l Avsat’ın Sidney merkezli düşünce kuruluşu Ekonomi ve Barış Enstitüsü (IEP) tarafından yapılan bir araştırmadan aktardığı bilgilere göre 2024 yılında dünyada terör kaynaklı 7 bin 555 can kaybından 3 bin 885'inin, yani yüzde 51'inin Sahel bölgesinde kaydedildiğini gösterdi. GTI, her yıl 163 ülkeyi terör saldırısı, ölüm, yaralanma ve rehine sayılarına göre terörizmin etkisine göre sıralıyor. IEP araştırmasında, 2024 yılında terörden en çok etkilenen 10 ülkeden beşinin Sahel bölgesinde olduğu belirtilirken GTI’ya göre Burkina Faso, Mali ve Nijer, 2017 yılından bu yana terörizmden en çok etkilenen ülkeler arasında yer almaya devam ediyor.

Terörizmin coğrafi merkezinin kaydırılması

Araştırmada, bu durumun, terörizmin coğrafi merkezinin son iki yılda Ortadoğu'dan Sahel bölgesine kaydığını gösterdiği belirtildi. Burkina Faso’da 2023 yılında terör saldırıları sonucunda bin 935, geçtiğimiz yıl bin 532 kişi hayatını kaybetti. Bu yüzden Burkina Faso, üst üste iki yıldır terörizmden en çok etkilenen ülkeler listesinin başında yer alıyor.

2024 yılında teröre verdiği 604 kurbanla listede dördün sıra yer alan Mali üçüncü sıraya yükselirken, Mali'yi dünya genelinde terör saldırılarından en yüksek artışı kaydeden Sahel bölgesi ülkelerinden Nijer takip etti.

Mali’de son iki yılda bir değişim yaşandığını vurgulayan GTI, 2024 yılında terör nedeniyle 930 kişini öldüğünü ve can kayıplarında yüzde 94'lük bir artışın gözlemlendiğini aktardı.

CNIM ve DEAŞ bağlantılı terörist gruplar

GTI’ya göre Sahel bölgesindeki terör saldırılarının çoğu Cemaat Nusret el-İslam vel-Müslimin (CNIM) ve DEAŞ ile bağlantılı terörist gruplar tarafından gerçekleştirdi. Silahlı Çatışma Yeri ve Olay Verileri (ACLED) gibi dünya genelindeki terör mağduriyetlerini izleyen kuruluşlar Sahel bölgesindeki terör eylemlerinde ölenlerin sayısının yüksekliğine dikkati çekiyor.



ABD-Çin hattında ticaret savaşı: Soğuk Savaş’tan beri görülmemiş bir rekabet

Çinli ve ABD'li şirketler, Trump yönetiminin getirdiği vergilere karşı farklı stratejiler izliyor (AFP)
Çinli ve ABD'li şirketler, Trump yönetiminin getirdiği vergilere karşı farklı stratejiler izliyor (AFP)
TT

ABD-Çin hattında ticaret savaşı: Soğuk Savaş’tan beri görülmemiş bir rekabet

Çinli ve ABD'li şirketler, Trump yönetiminin getirdiği vergilere karşı farklı stratejiler izliyor (AFP)
Çinli ve ABD'li şirketler, Trump yönetiminin getirdiği vergilere karşı farklı stratejiler izliyor (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump’ın Çin’den ithalata getirdiği gümrük vergileriyle başlayan “ticaret savaşının” yankıları sürüyor.

Trump, ABD’ye giren fentanille mücadelede başarısız olduklarını ileri sürerek Çin’e yönelik gümrük vergisini yüzde 10’dan 20’ye çıkarmıştı.

BBC’nin analizinde, ABD’nin bu hamlesiyle Çin’deki devasa üretim ağını hedef almaya çalıştığına dikkat çekiliyor.

Çin’in 1970'lerin sonunda ekonomisini küresel ticarete açmasının ardından ucuz işgücü ve altyapıya yapılan devlet yatırımları sayesinde “dünyanın fabrikasına dönüştüğü” belirtiliyor.

Analizde, Trump’ın gümrük vergilerini ABD ekonomisini güçlendirmenin, istihdamı korumanın ve vergi gelirlerini artırmanın bir yolu olarak gördüğü ifade ediliyor. Ancak göreve geldiği ilk dönemde uyguladığı gümrük vergileri neticesinde ABD’deki fiyatların yükseldiği de hatırlatılıyor.

Moody's’den ekonomist Harry Murphy Cruise, vergilerin devam etmesi halinde ABD'ye yapılan ihracatın dörtte bir ila üçte bir oranında düşebileceğini söylüyor.

Hong Kong merkezli yatırım bankası Natixis'ten Alicia Garcia-Herrero da şu yorumları paylaşıyor:

Gümrük vergileri Çin'e zarar verecek. Buna karşı koymak için gerçekten çok daha fazlasını yapmaları gerek. Şi Cinping’in söylediğini yapmaları, iç talebi artırmaları lazım.

Ancak emlak piyasasında kriz yaşanan ve genç işsizliğin arttığı bir ekonomide bu zor bir hedef. Çin halkı da ekonomiyi canlandırmak için yeterince harcama yapmıyor.

Britanya merkezli banka Standard Chartered’dan Shuang Ding, Çin’de üretilen bazı üst düzey teknoloji ürünlerinin hızlıca ikame edilemeyeceğine dikkat çekiyor:

Çin’in yerine geçecek birini bulmak gerçekten zor, onların pazar lideri statüsünü yıkmak çok zor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde de Çin’in ABD’nin vergi kararı karşısında endişelendiğini yazıyor.

Üst düzey Çinli yetkililerle irtibat halinde olan ve kimliklerinin paylaşılmaması kaydıyla WSJ’ye konuşan kaynaklar, Pekin’in Soğuk Savaş’ta Moskova’nın yaşadığı “izolasyonu” yaşamak istemediğini söylüyor.

Analizde, dünyanın en büyük iki ekonomisi arasındaki rekabetin tam da Çin’in kaçındığı bir sonuca yol açabileceği yorumu yapılıyor:

Soğuk Savaş'tan bu yana görülmemiş bir süper güç çatışması, ekonomik, teknolojik ve genel jeopolitik üstünlük üzerine her şeyi kapsayan bir rekabet ortaya çıkabilir.

Trump’ın vergi hamlesine Çin’den sert tepki gelmişti. Çin'in Washington Büyükelçiliği’nden yapılan açıklamada, “ABD’yle sonuna kadar savaşmaya hazırız” denmişti.

Bunun ardından ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth de “Çin’le her türlü savaşa hazır olduklarını” belirtmişti.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, BBC