İsrail-Filistin çatışmasını anlatan dizi yeni sezonuyla dönüyor

Fauda'nın başrolünde eski ajan Doron Kavillio'yu canlandıran Lior Raz (sağda), geçen yıl Gladyatör 2'de (Gladiator II) oynadı (Netflix)
Fauda'nın başrolünde eski ajan Doron Kavillio'yu canlandıran Lior Raz (sağda), geçen yıl Gladyatör 2'de (Gladiator II) oynadı (Netflix)
TT

İsrail-Filistin çatışmasını anlatan dizi yeni sezonuyla dönüyor

Fauda'nın başrolünde eski ajan Doron Kavillio'yu canlandıran Lior Raz (sağda), geçen yıl Gladyatör 2'de (Gladiator II) oynadı (Netflix)
Fauda'nın başrolünde eski ajan Doron Kavillio'yu canlandıran Lior Raz (sağda), geçen yıl Gladyatör 2'de (Gladiator II) oynadı (Netflix)

İsrailli gizli operasyon ekibinin hikayesini konu alan popüler aksiyon dizisi Fauda, 5. sezonuyla ekranlara geri dönüyor. Çekimlerin nisan sonunda başlaması planlanıyor.

Halihazırda ön prodüksiyon aşamasında olan 5. sezon, ekibin özel bir göreve atılmasını konu alacak.

Detaylar gizli tutuluyor

Oyuncu Lior Raz ve gazeteci Avi Issacharoff tarafından yaratılan dizi, İsrail televizyonunun son yıllardaki en iddialı yapımlarında görev almış önemli isimleri bir araya getiriyor. 

Senaryoyu, Türkiye'de Apple TV+'ta ekranlara gelen gerilim dizisi Tehran'la tanınan Omri Shenhar kaleme alırken, yönetmen koltuğundaysa Hostages'ı çeken Omri Givon oturuyor. Oyuncu kadrosu ve hikaye detayları şimdilik gizli tutuluyor.

Arapçada "kaos" anlamına gelen Fauda'nın 5. sezonunun, 2026'nın başlarında İsrail'de yayın yapan Yes TV'de prömiyer yapması, ardından ise Netflix'te dünya genelinde izleyiciyle buluşması bekleniyor. Dizi, Yes TV ve L. Benasuly Productions tarafından üretilirken, uluslararası dağıtımı Yes Studios tarafından üstleniliyor.

"10 yılda küresel fenomene dönüştü"

Yes Studios'un genel müdürü Sharon Levi, yaptığı açıklamada şunları söyledi:

Şubat 2015'te Fauda, Yes TV'de prömiyer yaptı ve geçen 10 yılda küresel bir fenomene dönüştü. Bu yıldönümünü kutlamanın en iyi yolu, Fauda'yı bir sezon daha dünyanın dört bir yanındaki sadık hayranlarıyla buluşturmak.

Gerçek olaylardan ilham alınarak yazılan dizi, modern Ortadoğu'yu ve İsrail-Filistin çatışmasının karmaşıklığını gözler önüne sermeyi amaçlıyor.

Senaryo baştan yazıldı

Dizinin 5. sezonunun geliştirilmesi, 7 Ekim Hamas saldırısı ve ardından başlayan Gazze savaşı nedeniyle ertelenmişti. 

Fauda ekibi de bu trajik olaylardan doğrudan etkilendi. Yapım ekibinin önemli isimlerinden Matan Meir, Gazze'nin kuzeyinde hayatını kaybetmişti. 

Oyunculardan Idan Amedi ise bir patlamada ağır yaralanmıştı. Dizide Amedi'nin görev yaptığı birlik Batı Şeria ve Gazze'de operasyonlar gerçekleştiriyordu. 

İsrailli aktör yaralanmasından kısa süre önce Gazze'de bir röportaj vermiş ve "biraz yorgun ama iyi olduğunu" söylemişti. Amedi çatışma bölgesinde verdiği röportajda, "Herkesin güvenliği için çok çalışıyoruz. Sizi gerçekten seviyoruz" ifadelerini kullanmıştı.

Bu gelişmeler nedeniyle 5. sezon senaryosunun yeniden yazıldığı bildirildi.

Gerçekçi anlatımı ve etkileyici oyunculuklarıyla övgü toplayan Fauda, pek çok ödülün de sahibi olmuştu.

Independent Türkçe, Hollywood Reporter, Variety



İnsanlık tarihini baştan yazan keşif: 1,5 milyon yıllık kemik aletler bulundu

Doğu Afrika'daki kazı alanından çıkarılan kemik aletlerin en büyükleri, fil kemiğinden yapılanlardı (İspanya Ulusal Araştırma Konsey)
Doğu Afrika'daki kazı alanından çıkarılan kemik aletlerin en büyükleri, fil kemiğinden yapılanlardı (İspanya Ulusal Araştırma Konsey)
TT

İnsanlık tarihini baştan yazan keşif: 1,5 milyon yıllık kemik aletler bulundu

Doğu Afrika'daki kazı alanından çıkarılan kemik aletlerin en büyükleri, fil kemiğinden yapılanlardı (İspanya Ulusal Araştırma Konsey)
Doğu Afrika'daki kazı alanından çıkarılan kemik aletlerin en büyükleri, fil kemiğinden yapılanlardı (İspanya Ulusal Araştırma Konsey)

Tanzanya'da 1,5 milyon yıllık kemik aletler keşfedildi. Çarpıcı bulgular, insanların hayvan kemiklerinden alet yapma becerisini sanılandan 1 milyon yıl önce kazandığını gösteriyor.

İnsanlığın evriminde kritik bir dönüm noktasına işaret eden alet yapımı, bilişsel bir yeteneğin göstergesi. Ayrıca ilk insanların aletler yardımıyla hayvanların ilik ve etini tüketmeye başladığı ve bunun da gelişimine katkı sağladığı tahmin ediliyor.

İlk taş aletlerin insan cinsinden önce ortaya çıktığı düşünülürken, bulunan en eski örnekler 3,3 milyon yıl önceye tarihleniyor.

Ancak bilinen en eski kemik aletler Avrupa'da bulunmuş ve 250 bin ila 400 bin yıl önceye dayandırılmıştı. Daha eski bazı kazı alanlarında yeri kazmak için kullanıldığı düşünülen boynuz gibi kemik parçaları ortaya çıkarılsa da bunların özel bir işlemden geçtiğine dair kanıt bulunamamıştı.

2015 ila 2022'de Tanzanya'nın önemli kazı alanı Olduvai Geçidi'nde çalışmalar yürüten arkeologlar, hayvan kemiklerinden yapılmış 1,5 milyon yıllık aletler tespit etti.

Kazı alanında 1,5 milyon ila 2,7 milyon yıl önce yapılmış taş aletler ve hayvan kemikleri bulunmuştu. Ancak bu kemikleri yakından inceleyen bilim insanları, bazılarının kasten kırılıp yontulduğunu fark etti.

Bulguları önde gelen hakemli dergi Nature'da dün (5 Mart) yayımlanan çalışmada 1,5 milyon yıl önceye tarihlenen toplam 27 kemik alet saptandı. Fil kemiğinden yapılanların uzunluğu 22-38, hipopotamdan üretilenlerse 18-30 santimetreydi.

sxdcfgtyh
Kemik aletler birbirleriyle aynı tarzda üretilmiş gibi görünüyor (İspanya Ulusal Araştırma Konseyi)

Alanda hominin fosilleri görülmediği için aletlerin kim tarafından yapıldığı bilinmiyor. Ancak araştırmacılar bölgede yapılan önceki çalışmalara dayanarak Homo erectus veya hominin türü Paranthropus boisei'nin elinden çıktıklarını tahmin ediyor.

Aletlerin hangi amaçla kullanıldığı da kesin değil ancak hayvanların derisini yüzmek ve yeni aletler üretmek için kullanılmaları yüksek bir ihtimal.

University College London'dan Dr. Renata Peters ortak yazarı olduğu çalışma hakkında, "Bu aletler, üreticilerinin kemikleri dikkatlice işlediğini ve yararlı şekiller oluşturmak için parçaları yonttuğunu gösteriyor" diyerek ekliyor: 

Bu kadar erken bir zaman dilimine ait bu kemik aletleri bulmak bizi heyecanlandırdı. Bu, insan atalarının becerilerini taştan kemiğe aktarabildiği anlamına geliyor ki bu da 1 milyon yıl boyunca başka bir yerde görmediğimiz karmaşık bir biliş seviyesi.

Araştırmacılar fil kemiğinden yapılan aletlere karşın bölgede fil cesedine dair herhangi bir ize rastlamadı. Bu nedenle fil kemiği aletlerinin başka bir yerde üretildiğini düşünüyorlar. İspanya Ulusal Araştırma Konseyi'nden çalışmanın başyazarı Dr. Ignacio de la Torre, bu dönemdeki hominin beyninin, belirli bir aletin görüntüsünü çevredeki herhangi bir taşa uygulamaktan daha fazlasını yapabilecek kadar gelişmiş olduğunu öne sürüyor.

Ekip ayrıca aletlerin yapımı arasında 100 bin yıl gibi uzun değil, onlarca yıllık, çok daha kısa süre geçtiğini söylüyor. Çalışmada yer almayan Cambridge Üniversitesi arkeoloğu James Clark, "Makaleyle ilgili en heyecan verici şeylerden biri, aynı alanda bu kadar çok aletin bulunması ve bu gerçekten alışılmadık bir durum" diyor.

Kemiklerden alet yapımının, yaklaşık 1 milyon yıl sonra dünyanın başka bir yerinde ortaya çıkana kadar nasıl süreçlerden geçtiği belirsizliğini koruyor. Ancak uzmanlar, kazı çalışmaları ve fosil kayıtlarının incelenmesiyle başka örneklerin ortaya çıkabileceğini düşünüyor. 

Dr. de la Torre "İlk insanların yaptığı kocaman bir alet dünyasını kaçırıyor olabiliriz" diyor:

Biz arkeologlar doğru gözlerle yeterince dikkatli bakmamış olabiliriz.

Independent Türkçe, Science Alert, New York Times, CNN, Nature