Gizemli radyo sinyalleri, uzayın "eşi benzeri görülmemiş" bir yerinden geliyor

Birbirlerinin yörüngesinde dönen ve radyo sinyalleri yayan bir kırmızı cüce (solda) ve bir beyaz cücenin tasviri (Daniëlle Futselaar/artsource.nl)
Birbirlerinin yörüngesinde dönen ve radyo sinyalleri yayan bir kırmızı cüce (solda) ve bir beyaz cücenin tasviri (Daniëlle Futselaar/artsource.nl)
TT

Gizemli radyo sinyalleri, uzayın "eşi benzeri görülmemiş" bir yerinden geliyor

Birbirlerinin yörüngesinde dönen ve radyo sinyalleri yayan bir kırmızı cüce (solda) ve bir beyaz cücenin tasviri (Daniëlle Futselaar/artsource.nl)
Birbirlerinin yörüngesinde dönen ve radyo sinyalleri yayan bir kırmızı cüce (solda) ve bir beyaz cücenin tasviri (Daniëlle Futselaar/artsource.nl)

Gizemli radyo sinyalleri, bilim insanlarının daha önce hiç görmediği bir yerden geliyor.

Bir şey 10 yıldır, her iki saatte bir bize doğru radyo sinyali patlamaları gönderiyor ve bunlar kabaca Büyük Kepçe takımyıldızından geliyor.

Ancak yıllarca birden fazla teleskop kullanılarak yapılan çalışmalar nihayet nereden geliyor olabileceklerini ortaya çıkardı. Araştırmacılar, uzun radyo patlamalarının bir çift ölü yıldızdan yayıldığına inanıyor.

Bilim insanları iki yıldızın (bir kırmızı cüce ve bir beyaz cüce) birbirlerinin etrafında, manyetik alanları birbirleriyle etkileşime girecek kadar sıkı bir yörüngede döndüğünü düşünüyor. Bunlar her iki saatte bir birbirine çarpınca bir radyo sinyali patlaması gönderiyor.

Gökbilimciler daha önce bu kadar uzun radyo sinyallerinin izini sadece nötron yıldızlarına kadar sürebilmişti. Ancak yeni çalışma ilk kez bu sinyallerin, ikili bir sistemde birbirine kilitlenmiş yıldızların hareketinden de kaynaklanabileceğini öne sürüyor.

Bu atımlar, birkaç saniyeyle birkaç dakika arasında sürebilen kısa radyo sinyal parlamaları. Gökbilimcileri büyüleyen ve hâlâ gizemini koruyan benzer bir olgu olan hızlı radyo patlamalarına (FRB) benzeseler de onlardan biraz farklılar.

Kilpatrick, "Radyo atımları, FRB'lere çok benziyor ancak ikisinin uzunluğu farklı" diyor. 

Bu atımlar, FRB'lerden çok daha düşük enerjilere sahip ve milisaniyeler süren FRB'lerin aksine genellikle birkaç saniye devam ediyor. Uzun periyotlu radyo geçişleri ve FRB'ler arasında bir nesne sürekliliği olup olmadığı veya bunların farklı popülasyonlar olup olmadığı hâlâ büyük bir soru işareti.

Çalışma, hakemli dergi Nature Astronomy'de yayımlanan "Sporadic radio pulses from a white dwarf binary at the orbital period" (Yörünge dönemindeki bir beyaz cüce ikilisinden gelen sporadik radyo atımları) başlıklı yeni bir makalede anlatılıyor.

Independent Türkçe



Denizgergedanlarının devasa dişlerinin sırrı çözüldü

Denizgergedanlarının devasa dişlerinin sırrı çözüldü
TT

Denizgergedanlarının devasa dişlerinin sırrı çözüldü

Denizgergedanlarının devasa dişlerinin sırrı çözüldü

Bilim insanları, denizgergedanlarının boynuz benzeri dişlerini oyun oynamak için kullandığını belirledi.

Daha önceki araştırmalarda, çoğunlukla erkeklerde bulunan ve 3 metreye kadar uzayabilen bu boynuzsu dişlerin, sadece avlanmak değil eş bulmak için de diğer erkeklerle rekabette kullanıldığı ifade edilmişti.

Ancak hakemli dergi Frontiers in Marine Science’ta yayımlanan yeni çalışmada, bilim insanları boynuz benzeri dişlerin çok daha farklı bir işlevini daha ortaya çıkardı.

Kanada’nın yüksek Arktik bölgesinde drone’larla yapılan çekimlerde, denizgergedanlarının boynuzsu dişlerini kullanarak balıklarla “oyun benzeri dinamik ilişkiler” kurduğu belirlendi.

ABD’deki Florida Atlantik Üniversitesi’nden araştırmanın başyazarı Gregor O’Corry-Crowe, bulgulara dair şunları söylüyor:

Bu hayvanların aslında balığı avlamadığını, bunun yerine bir keşfe çıktığını, balığı yönlendirdiğini ve onunla etkileşime girdiğini görmek gerçekten ezber bozan bir şeydi.

Araştırmacıların kaydettiği videoda, denizgergedanlarının bir balığın peşinden gittiği fakat avlamak yerine onunla oynadığı görülüyor.

O'Corry-Crowe, denizgergedanlarının balıklara saldırmadığına dikkat çekerek bir çeşit “kedi-fare oyunu” oynandığını belirtiyor ve ekliyor:

Oyun, başka şekillerde hayatta kalma açısından önemli olacak davranışsal beceriler geliştirmekte çok kritik. Ancak bu tür bir şeyle meşgul olmaları, bize bu türlerin çok karmaşık ve ilginç yaşamları olduğunu gösteriyor.

Bilim insanları, küresel ısınma nedeniyle denizgergedanlarının beslenme alışkanlıklarının değiştiğine de işaret ediyor.

Araştırmada, kutup martılarının sık sık denizgergedanlarından balık çalmaya çalıştığı ve avlanma düzenlerini bozduğu gözlemlendi. Akademisyenler, bunun normalde seyrek karşılaşılan bir davranış olduğuna dikkat çekiyor.

O'Corry-Crowe, bu değişim sebebiyle denizgergedanlarının büyük balık sürülerini avlamak için okyanusun daha derinlerine inmesi gerekebileceğini söylüyor.

Independent Türkçe, CNN, Stuff