Çin, Donald Trump'ın fentanil nedeniyle Çin mallarına getirdiği gümrük vergileriyle başlayan kısasa kısas ticaret savaşı sürerken, ABD'yle diyalog kurmaya hazır olduğunu ifade etti.
Çin Dışişleri Bakanlığı çarşamba günkü açıklamasında Trump'ın Çin mallarına ek gümrük vergileri getirerek ikili narkotikle mücadele işbirliğini baltaladığını ve sentetik opioidi Pekin'e "şantaj" yapmak için bir pazarlık kozu olarak kullandığını söyledi.
Çin Dışişleri Bakanlığı'ndan üst düzey bir yetkili, Çin'in bu ay fentanil konusunda yayımladığı raporu tartışmak üzere Pekin'de düzenlenen brifingde gazetecilere "ABD bize çokça teşekkür etmeliydi" dedi.
"Ancak ne yazık ki... Birleşik Devletler bu nezaketi takdir etmiyor" diyen yetkili, ABD'yi işbirliğinin ilerlemesine bakmaksızın fentanil meselesini "her türlü yalanı yaymak" ve Çin'i "karalamak" için kullanmakla suçladı.
Trump bu ay, ölümcül opioid üretiminde kullanılan kimyasalların sevkıyatını durdurmadığı gerekçesiyle Pekin'i cezalandırmak için tüm Çin ithalatına uygulanan gümrük vergilerini yüzde 10'dan yüzde 20'ye yükseltti. ABD Başkanı bu ölümcül maddelerin "büyük bir yüzdesinin" Çin'de üretildiğini iddia etti.
Pekin buna Amerikan tarım ürünlerine yüzde 15'e varan vergiler uygulayarak karşılık verdi.
ABD ve Çin, bir yıldan uzun bir süre önce eski başkan Joe Biden döneminde fentanil ve kolluk kuvvetleri işbirliğini yeniden başlatmış ve bu, ticaret kavgaları, Kovid-19, Tayvan ve insan hakları gibi konularla zarar gören ilişkilerin gelişmesini sağlamıştı. Bu işbirliği geçten yıl çok sayıda üst düzey ziyaret ve dedektifler arasında gelişmiş bilgi paylaşımıyla sonuçlanmıştı.
Ancak Trump defalarca Çin'i fentanil baskısı konusunda yeterince sert ve hızlı hareket etmemekle suçladı.
Bloomberg News'e göre Çin, ABD'nin gümrük vergilerini kaldırmak için Pekin'den fentanille başa çıkmak adına beklediği ayrıntılı adımları özetlemediğini öne sürdü. Beyaz Saray bu iddiayı reddetti.
Çin Dışişleri Bakanlığı yetkilisi, ABD'nin "büyük ilerleme kaydetmiş bir konuyu... Çin'e gümrük vergisi uygulamak için bahane olarak kullanmasının sorunları çözmenin yolu olmadığını" söyledi. ABD'nin "nezakete düşmanlıkla karşılık verdiğini" ve eylemlerinin "anlamsız" olduğunu ekledi.
Reuters'ın aktardığına göre yetkili, "Bu, iki ülke arasında uyuşturucu kontrolü konusundaki diyalog ve işbirliğini ciddi şekilde baltalayacak" dedi.
Çin, opioidi ulusal denetim altına alarak fentanil kanalını daraltmak için adımlar attığını ve bitmiş ürünün yasadışı ihracatını bilfiil sona erdirdiğini söylüyor.
Ancak uzmanlar, ihracatçıların taktiklerini değiştirdiğini, bunun yerine Meksikalı kartellerin fentanil yapımında kullandığı ve nihai ürünü oluşturmak için yalnızca küçük değişiklikler gerektiren "öncül" ve hatta "ön öncül" kimyasallar sattığını söylüyor.
Fentanil kullanımının önde gelen ölüm nedenlerinden olduğu ABD, Çin'i yasadışı finansla mücadele, haydut kimyagerlerin tutuklanması ve öncül madde üretimiyle ilgili laboratuarlara baskınlar da dahil daha yoğun bir kanun uygulama işbirliği için zorluyor.
Independent Türkçe
ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
Igaliko yerleşim yerinde dalgalanan Grönland bayrağı (Reuters)