Trump'tan Husilere karşı ‘geniş çaplı’ saldırı emri

31 ölü... ABD Başkanı ‘gemilere yönelik saldırılara müsamaha gösterilmeyeceğini’ söyledi

ABD Başkanı Donald Trump, Yemen'de belirtilmeyen bir noktada Husilere yönelik askeri operasyonları izliyor. (Beyaz Saray - Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump, Yemen'de belirtilmeyen bir noktada Husilere yönelik askeri operasyonları izliyor. (Beyaz Saray - Reuters)
TT

Trump'tan Husilere karşı ‘geniş çaplı’ saldırı emri

ABD Başkanı Donald Trump, Yemen'de belirtilmeyen bir noktada Husilere yönelik askeri operasyonları izliyor. (Beyaz Saray - Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump, Yemen'de belirtilmeyen bir noktada Husilere yönelik askeri operasyonları izliyor. (Beyaz Saray - Reuters)

Husilere bağlı Sağlık Bakanlığı tarafından bugün açıklanan yeni ve kesinleşmemiş rakamlara göre, ABD'nin Yemen'de Husilere karşı düzenlediği hava saldırılarında ölenlerin sayısı 31'e yükseldi.

Bakanlık Sözcüsü Enis el-Esbahi X platformunda yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Sana, Saada vilayeti, el-Beyda ve Radaa'daki sivil yerleşim bölgelerini hedef alan ABD saldırısında hayatını kaybedenlerin sayısı 31’e, yaralıların sayısı ise çoğu çocuk ve kadın olmak üzere 101’e ulaştı. Bu veriler elimize ulaşan ilk rakamlar. Kurbanların bulunması için arama çalışmaları halen devam ediyor.”

DWFRGTH
ABD Başkanı Donald Trump, Yemen'de Husilere yönelik yürütülen askeri operasyonları takip ediyor. (Beyaz Saray - Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump dün Truth Social üzerinden yaptığı açıklamada, orduya Yemen'deki Husilere karşı kararlı ve güçlü bir askeri operasyon başlatma emri verdiğini belirterek, Husilerin ‘gemilere ve uçaklara karşı korsanlık, şiddet ve terör uyguladığını’ kaydetti.

Trump, “Husilerin saldırıları nedeniyle Amerikan bandıralı bir ticaret gemisinin Süveyş Kanalı, Kızıldeniz ya da Aden Körfezi'nden güvenli bir şekilde geçememesinin üzerinden bir yıldan fazla zaman geçti. Hiçbir terörist güç ABD gemilerinin dünyanın dört bir yanındaki su yollarında özgürce seyretmesini engelleyemeyecektir” ifadelerini kullandı.

Trump ordunun Husi liderlerini, üslerini ve füze savunma sistemlerini hedef aldığını söyledi.

Trump, Husilere gönderdiği mesajda şunları söyledi: “Saldırılarınız bugünden itibaren durmalı. Amerikan gemilerine yönelik saldırılara müsamaha göstermeyeceğiz ve hedefimize ulaşana kadar ölümcül güç kullanacağız.”

Trump, Husilerin başlıca destekçisi olan İran'ı Husilere desteğini sürdürmemesi konusunda uyararak, İran'ın ABD'yi tehdit etmesi halinde “Amerika sizi tamamen sorumlu tutacak ve bu konuda hiç de nazik olmayacağız” dedi.

DAFVGRT
Yetkililer, ABD saldırılarının kısmen Kızıldeniz'deki Harry S. Truman uçak gemisinden kalkan uçaklar tarafından gerçekleştirildiğini söyledi. (CENTCOM)

Bir yetkilinin günlerce ve muhtemelen haftalarca sürebileceğini söylediği saldırılar, Trump'ın göreve geldiği ocak ayından bu yana ABD'nin Ortadoğu'daki en büyük askeri operasyonu. Söz konusu saldırılar, ABD'nin nükleer programı konusunda müzakere masasına oturtmaya çalıştığı Tahran üzerindeki yaptırım baskısını arttırdığı bir dönemde gerçekleşiyor.

XSCDFRGT
ABD Başkanı Donald Trump'ın Yemen'deki Husilere karşı askeri saldırılar başlatmasının ardından bir gemi açıklanmayan bir yere füze ateşliyor. (Reuters)

Saldırılar, Husilerin Kızıldeniz, Umman Denizi, Babu’l Mendeb Boğazı ve Aden Körfezi'nde seyreden İsrail gemilerine yönelik saldırıları yeniden başlatma niyetlerini açıklamalarından birkaç gün sonra gerçekleşti ve ocak ayında Gazze ateşkesiyle başlayan göreceli sükûnet dönemini sona erdirdi.

ABD saldırıları aynı zamanda Trump'ın İran'ın nükleer programı konusunda görüşmelerde bulunmak üzere İran Dini Lideri Ali Hamaney'e gönderdiği mektuptan birkaç gün sonra gerçekleşti.

Kara işgali yok

ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) dün yaptığı açıklamada, kuvvetlerin ABD çıkarlarını savunmak üzere Yemen genelinde Husilere karşı geniş çaplı bir operasyon başlattığını duyurdu. X platformunda yapılan açıklamada, saldırıların aynı zamanda ‘düşmanları caydırmayı ve seyrüsefer özgürlüğünü yeniden tesis etmeyi’ amaçladığı belirtildi.

قوات #القيادة_المركزية_الأمريكية (#سنتكوم) تشن عملية واسعة النطاق ضد الحوثيين المدعومين من إيران في اليمن

في 15 مارس/آذار، بدأت القيادة المركزية الأمريكية سلسلة من العمليات التي شملت ضربات دقيقة ضد أهداف الحوثيين المدعومين من إيران في مختلف أنحاء اليمن، وذلك للدفاع عن المصالح… pic.twitter.com/yOGASY5DYl

— U.S. Central Command (@CENTCOMArabic) March 15, 2025

 

Axios'un aktardığına göre ABD'li bir yetkili, ABD'nin Husilere yönelik saldırılarının günlerce ya da haftalarca sürebileceğini söyledi.

CNN'in resmi bir kaynaktan aktardığına göre ABD Yemen'i karadan işgal etmeyecek ya da oraya asker göndermeyecek, bunun yerine stratejik hedeflere bir dizi saldırı düzenleyecek.

العمليات التي تنفذها #القيادة_المركزية_الأمريكية (#سنتكوم) ضد الحوثيين المدعومين من إيران مستمرة... pic.twitter.com/7SptJ1sEbB

— U.S. Central Command (@CENTCOMArabic) March 15, 2025

 

CNN, Husilere karşı önümüzdeki birkaç hafta içinde daha fazla eylem beklendiğini, ancak bunun bugünkü saldırı dizisinin neden olduğu hasarın değerlendirilmesine bağlı olduğunu bildirdi.

Kanalın bir başka yetkiliden aktardığına göre Husilere yönelik bugünkü saldırıların planlanması uzun zaman aldı, çünkü hedefler hakkında gerekli bilgileri toplamak için yeterli zamana ihtiyaç vardı.

‘Büyük ölçekli’ saldırılar

New York Times (NYT) dün, ABD'nin Yemen'de Husilerin kontrolündeki bölgelerde onlarca hedefe ‘geniş çaplı’ askeri saldırılar düzenlediğini duyurdu.

Husilere bağlı Al-Masirah TV, ABD'nin Saada şehrinin kuzeyindeki Kahza bölgesine ve Yemen'in Hacca vilayetindeki Mubin bölgesine hava saldırıları düzenlediğini bildirdi.

CDFGTH
Yemen'deki Husileri hedef alan askeri saldırılar sırasında ABD ordusu tarafından yayınlanan bir fotoğraf (CENTCOM)

NYT’ye göre ABD ve İngiltere'nin düzenlediği sekiz hava saldırısında Yemen'in el-Beyda vilayetindeki Mukayris ve el-Kureyşiye bölgeleri hedef alındı.

Al-Masirah TV daha önce de Yemen'in Dhamar vilayetinde iki bölgenin hedef alındığını bildirmişti.

NYT, “Hava ve deniz saldırıları, Kızıldeniz'deki uluslararası nakliye yollarını açmak amacıyla radarları, hava savunma sistemlerini, füze sistemlerini ve insansız hava araçlarını (İHA) hedef alıyor” bilgisini paylaştı.

EFRTGY
Yemen'in başkenti Sana'ya düzenlenen hava saldırısının ardından dumanlar yükseliyor (EPA)

Şarku’l Avsat’ın NYT’den aktardığına göre ABD'li yetkililer Husilere yönelik hava saldırılarının birkaç gün sürebileceğini ve Husilerin tepkisine bağlı olarak yoğunlaştırılabileceğini belirtti. Yetkililer, ‘Yemen'deki askeri operasyonun aynı zamanda Husileri destekleyen İran'a bir uyarı göndermeyi amaçladığını’ aktardı.

SCDFVGRT
ABD'nin Sana'ya düzenlediği hava saldırısının ardından yükselen dumanlar (AP)

NYT, Trump'ın Husilerin Yemen'in kuzeyinde bulunan bölgeler üzerindeki kontrollerini ellerinden almak için yoğun bir askeri harekât başlatma stratejisini ‘henüz onaylamadığını’ ifade etti.

Söz konusu saldırılar, İsrail'in Gazze Şeridi'ne uyguladığı ablukaya karşılık olarak Husilerin Yemen açıklarında İsrail gemilerine yönelik saldırılarını yeniden başlattığını duyurmasından günler sonra geldi.

İran destekli Husilerin saldırıları, İsrail ile Hamas arasında ocak ayında yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasından bu yana durmuştu.



Sudan'ın kuşatma altındaki el-Faşir kenti sakinleri, bombardımandan korunmak için kendi elleriyle kazdıkları sığınaklara giriyor

Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'de çatışmaların yol açtığı yıkımdan (Arşiv - AFP)
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'de çatışmaların yol açtığı yıkımdan (Arşiv - AFP)
TT

Sudan'ın kuşatma altındaki el-Faşir kenti sakinleri, bombardımandan korunmak için kendi elleriyle kazdıkları sığınaklara giriyor

Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'de çatışmaların yol açtığı yıkımdan (Arşiv - AFP)
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'de çatışmaların yol açtığı yıkımdan (Arşiv - AFP)

Nefise Malik, Sudan'ın batı Darfur bölgesinde kuşatma altındaki el-Faşir kentine yağan top mermilerinden korumak için beş çocuğunu dar bir sığınakta kucaklıyor.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre bu küçük sığınağın girişi evinin yanına kazılmış ve tahta ve demir parçalarıyla güçlendirilmiş. Kum torbaları ise mermi parçalarından korunmak için açıklığı çevreliyor.

DCFRGT
El-Faşir'de toprak altına yapılmış bir sığınağın girişi (AFP)

Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir, ordu ve müttefik silahlı gruplar tarafından kontrol edilen müstahkem bir bölge ve Darfur bölgesinde Nisan 2023'ten bu yana orduyla savaşan Hızlı Destek Kuvvetleri'nin (HDK) kontrolü dışında kalan tek büyük şehir.

Binlerce bölge sakini kendilerini topçu ateşinden ve insansız hava araçlarından (İHA) korumak için evlerin, dükkanların ve hatta hastanelerin altına aceleyle sığınaklar kazmak zorunda kaldı.

Evlad er-Rif mahallesinde yaşayan 54 yaşındaki Muhammed İbrahim, Mayıs 2024'teki kuşatmanın başlangıcında yatakların altına saklanmanın yeterli olacağını düşünmüştü. Muhammed, “Bazı evlere isabet eden bombalar sonucu komşularımızı kaybettik ve sesler çocukları panikletiyor” dedi. Ailesini korumaya kararlı olan Muhammed, bahçesine bir sığınak kazdı.

Yale Üniversitesi laboratuarı bombardıman, yangınlar ve hava saldırıları nedeniyle el-Faşir kentinde ‘yoğun hasar’ tespit etti. Kentteki pazarlar neredeyse terk edilmiş durumda, aileler yiyecekleri karneyle alıyor ve hastaneler faaliyetlerini yeraltına taşıdı.

dscfgrt
El-Faşir'deki bir ev ve önündeki sığınak (AFP)

Şehirdeki son faal sağlık tesislerinden biri olan Suudi Hastanesi'nde personel ekim ayında bir sığınak kazdı. Bombardıman başladığında cerrahlar hastaları sığınağa taşıdı. AFP'ye isminin açıklanmaması koşuluyla konuşan bir doktor, “Bombardımanın ortasında burayı telefonlarımızdan aydınlattığımız bir ameliyathane olarak kullanıyoruz. Her patlama sığınağı ve ekipmanları sarsıyor; bu sinir bozucu oluyor” dedi.

18. yüzyılda kurulan el-Faşir, Darfur Sultanlığı'nın başkentiydi. Bugün şehir stratejik bir öneme sahip. Eğer HDK şehri ele geçirirse, Darfur'un tamamı üzerindeki kontrolünü tamamlayacak ve doğu ve kuzey Sudan'ı kontrol eden orduya karşı güçlü bir konumda olacak.

‘Varoluşsal bir tehdit’

El-Faşir'de ordu için yerel halkın, özellikle de bölgesel ticaret ve siyasette aktif olan ve HDK'nin elinde etnik şiddete maruz kalan Zaghawa kabilesinin desteği hayati önem taşıyor. Darfur Valisi Minni Minawi ve Maliye Bakanı Cibril İbrahim de dahil olmak üzere bu kabileden isimler savaşın başında tarafsız kalarak şehrin savunulmasına destek verdiler.

cdfrgt
Sudan'ın Kuzey Darfur bölgesindeki el-Faşir yakınlarında yerlerinden edilmiş insanların kaldığı Zemzem Kampı’ndaki kadın ve çocuklar (Arşiv - Reuters)

Sudanlı siyasi analist Hulud Hayr, “El-Faşir'in düşmesi Zaghawa için varoluşsal bir tehdit. Şehrin kontrolünü ele geçirirlerse HDK'nin tarafsızlıklarını terk ettikleri için kendilerine misilleme yapacağından korkuyorlar. Ancak ordu ve müttefikleri bir ikilemle karşı karşıya: Ya yüksek bir maliyetle şehri ellerinde tutacaklar ya da stratejik bir kaleden vazgeçecekler. Bu karmaşık bir durum. Şehri elde tutmak kaynakları tüketiyor ama kaybetmek felaket olur” değerlendirmesinde bulundu.

‘Kayıp bir nesil’

El-Faşir’de siviller açlıktan ölüyor ve şehir kıtlığın eşiğinde. Tüccar Ahmed Süleyman, “Mal taşımak neredeyse imkânsız hale geldi. Risk alsanız bile, kontrol noktalarında rüşvet ödemek zorundasınız, bu da fiyatları yükseltiyor ve çoğu sivil kaynaklara ulaşmakta yoksun” şeklinde konuştu.

Birleşmiş Milletler (BM), el-Faşir çevresinde yerinden edilmiş insanların kaldığı üç kampta kıtlık ilan etti. Kıtlığın mayıs ayına kadar el-Faşir de dahil olmak üzere beş bölgeye daha yayılması bekleniyor.

sdcfrgt
El-Faşir'in eteklerindeki Zemzem Kampı’nda su taşıyan iki kız (AP)

BM tahminlerine göre Kuzey Darfur'da yaklaşık iki milyon insan ciddi gıda güvensizliği ile karşı karşıya ve 320 bin kişi halihazırda kıtlık çekiyor. Yardım neredeyse yok denecek kadar az ve kalan az sayıdaki insani yardım kuruluşu da HDK’nin saldırıları karşısında faaliyetlerini askıya almak zorunda kaldı.

Dünya Gıda Programı (WFP) İletişim Sorumlusu Leni Kinzli şunları söyledi: “Yardım kesintileri devam ederse, sonuçları felaket olacak. Kayıp bir nesille karşı karşıyayız. Çocukların maruz kaldığı kronik yetersiz beslenmenin yaşamları üzerinde uzun vadeli etkileri olacak ve iyileşmeleri on yıllar alacak.”