Sudani ve Macron, Ortadoğu'daki gelişmeleri görüştü

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani (AFP)
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani (AFP)
TT
20

Sudani ve Macron, Ortadoğu'daki gelişmeleri görüştü

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani (AFP)
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani (AFP)

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani dün Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile yaptığı telefon görüşmesinde Ortadoğu'daki gelişmeleri ele aldı.

Şarku'l Avsat'ın Irak Haber Ajansı'ndan (INA) aktardığına göre Irak Başbakanlık Medya Ofisi'nden yapılan açıklamada, “Sudani, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi ve bu görüşme sırasında ortak ilgi alanlarına giren tüm dosya ve konuları ele aldılar” denildi.

Açıklamada, “İki taraf telefon görüşmesi sırasında Macron'un Bağdat ziyareti için bir tarih belirlenmesi ve Bağdat İşbirliği ve Ortaklık Konferansı'nın üçüncüsünün düzenlenmesi olasılığının ele alınması konusunda mutabık kaldı” ifadesi yer aldı.

Açıklama şöyle devam etti: “Görüşmede, Suriye'de toplumsal çeşitliliği yansıtması gereken yeni siyasi sürece ilişkin olarak Irak ve Fransa arasında görüş birliği sağlanırken, terörizm ve aşırıcılıkla mücadele edilmesi ve çoğulcu ve kapsayıcı bir siyasi sürece ulaşılması için çalışılması gerektiği belirtildi. Lübnan'ın istikrara kavuşturulması, Gazze Şeridi'nin yeniden inşasına yönelik çabaların arttırılması, ateşkesin sürdürülmesi ve ateşkese uyulmaması sonucunda ortaya çıkabilecek herhangi bir gerilimin önlenmesinin önemi de vurgulandı.”

XSDEFR
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron 6 Mart'ta Brüksel'de (AFP)

Irak Başbakanlık Medya Ofisi'nden yapılan açıklamada, “Bölgedeki durumla ilgili olarak, İran dosyasına barışçıl bir çözüm bulmanın, gerilimi artırma riskine girmemenin ve farklılıkları diyalog yoluyla çözmenin önemi vurgulanırken, istikrarı teşvik etmek ve daha fazla gerilimi önlemek için ortak koordinasyon konusunda mutabık kalındı” denildi.

Açıklamaya göre Sudani, Irak'ın ‘ikili ilişkileri sürdürme ve başta ekonomik ve kültürel alanlar olmak üzere çeşitli düzeylerde iş birliğini geliştirme’ konusundaki istekliliğini vurguladı. Sudani, ‘Fransız şirketleri tarafından yürütülen önemli projelere ve Fransa Cumhurbaşkanı'nın Irak'a yapacağı ziyaret ışığında bu projelerin genişletilmesi olasılığına’ işaret etti.

Fransa Cumhurbaşkanı ise ‘ülkesinin Irak'la çeşitli alanlarda iş birliğini sürdürme arzusunu’ yineleyerek, ‘Fransa'nın küresel bir meydan okuma ve yerel ve bölgesel düzeyde bir tehlike olan terörizmle mücadele alanında Irak'la koordinasyona hazır olduğunu’ vurguladı. Macron ayrıca, Irak'ın terörle mücadeledeki rolünü ve çabalarını övdü.



Sudan'ın kuşatma altındaki el-Faşir kenti sakinleri, bombardımandan korunmak için kendi elleriyle kazdıkları sığınaklara giriyor

Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'de çatışmaların yol açtığı yıkımdan (Arşiv - AFP)
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'de çatışmaların yol açtığı yıkımdan (Arşiv - AFP)
TT
20

Sudan'ın kuşatma altındaki el-Faşir kenti sakinleri, bombardımandan korunmak için kendi elleriyle kazdıkları sığınaklara giriyor

Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'de çatışmaların yol açtığı yıkımdan (Arşiv - AFP)
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'de çatışmaların yol açtığı yıkımdan (Arşiv - AFP)

Nefise Malik, Sudan'ın batı Darfur bölgesinde kuşatma altındaki el-Faşir kentine yağan top mermilerinden korumak için beş çocuğunu dar bir sığınakta kucaklıyor.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre bu küçük sığınağın girişi evinin yanına kazılmış ve tahta ve demir parçalarıyla güçlendirilmiş. Kum torbaları ise mermi parçalarından korunmak için açıklığı çevreliyor.

DCFRGT
El-Faşir'de toprak altına yapılmış bir sığınağın girişi (AFP)

Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir, ordu ve müttefik silahlı gruplar tarafından kontrol edilen müstahkem bir bölge ve Darfur bölgesinde Nisan 2023'ten bu yana orduyla savaşan Hızlı Destek Kuvvetleri'nin (HDK) kontrolü dışında kalan tek büyük şehir.

Binlerce bölge sakini kendilerini topçu ateşinden ve insansız hava araçlarından (İHA) korumak için evlerin, dükkanların ve hatta hastanelerin altına aceleyle sığınaklar kazmak zorunda kaldı.

Evlad er-Rif mahallesinde yaşayan 54 yaşındaki Muhammed İbrahim, Mayıs 2024'teki kuşatmanın başlangıcında yatakların altına saklanmanın yeterli olacağını düşünmüştü. Muhammed, “Bazı evlere isabet eden bombalar sonucu komşularımızı kaybettik ve sesler çocukları panikletiyor” dedi. Ailesini korumaya kararlı olan Muhammed, bahçesine bir sığınak kazdı.

Yale Üniversitesi laboratuarı bombardıman, yangınlar ve hava saldırıları nedeniyle el-Faşir kentinde ‘yoğun hasar’ tespit etti. Kentteki pazarlar neredeyse terk edilmiş durumda, aileler yiyecekleri karneyle alıyor ve hastaneler faaliyetlerini yeraltına taşıdı.

dscfgrt
El-Faşir'deki bir ev ve önündeki sığınak (AFP)

Şehirdeki son faal sağlık tesislerinden biri olan Suudi Hastanesi'nde personel ekim ayında bir sığınak kazdı. Bombardıman başladığında cerrahlar hastaları sığınağa taşıdı. AFP'ye isminin açıklanmaması koşuluyla konuşan bir doktor, “Bombardımanın ortasında burayı telefonlarımızdan aydınlattığımız bir ameliyathane olarak kullanıyoruz. Her patlama sığınağı ve ekipmanları sarsıyor; bu sinir bozucu oluyor” dedi.

18. yüzyılda kurulan el-Faşir, Darfur Sultanlığı'nın başkentiydi. Bugün şehir stratejik bir öneme sahip. Eğer HDK şehri ele geçirirse, Darfur'un tamamı üzerindeki kontrolünü tamamlayacak ve doğu ve kuzey Sudan'ı kontrol eden orduya karşı güçlü bir konumda olacak.

‘Varoluşsal bir tehdit’

El-Faşir'de ordu için yerel halkın, özellikle de bölgesel ticaret ve siyasette aktif olan ve HDK'nin elinde etnik şiddete maruz kalan Zaghawa kabilesinin desteği hayati önem taşıyor. Darfur Valisi Minni Minawi ve Maliye Bakanı Cibril İbrahim de dahil olmak üzere bu kabileden isimler savaşın başında tarafsız kalarak şehrin savunulmasına destek verdiler.

cdfrgt
Sudan'ın Kuzey Darfur bölgesindeki el-Faşir yakınlarında yerlerinden edilmiş insanların kaldığı Zemzem Kampı’ndaki kadın ve çocuklar (Arşiv - Reuters)

Sudanlı siyasi analist Hulud Hayr, “El-Faşir'in düşmesi Zaghawa için varoluşsal bir tehdit. Şehrin kontrolünü ele geçirirlerse HDK'nin tarafsızlıklarını terk ettikleri için kendilerine misilleme yapacağından korkuyorlar. Ancak ordu ve müttefikleri bir ikilemle karşı karşıya: Ya yüksek bir maliyetle şehri ellerinde tutacaklar ya da stratejik bir kaleden vazgeçecekler. Bu karmaşık bir durum. Şehri elde tutmak kaynakları tüketiyor ama kaybetmek felaket olur” değerlendirmesinde bulundu.

‘Kayıp bir nesil’

El-Faşir’de siviller açlıktan ölüyor ve şehir kıtlığın eşiğinde. Tüccar Ahmed Süleyman, “Mal taşımak neredeyse imkânsız hale geldi. Risk alsanız bile, kontrol noktalarında rüşvet ödemek zorundasınız, bu da fiyatları yükseltiyor ve çoğu sivil kaynaklara ulaşmakta yoksun” şeklinde konuştu.

Birleşmiş Milletler (BM), el-Faşir çevresinde yerinden edilmiş insanların kaldığı üç kampta kıtlık ilan etti. Kıtlığın mayıs ayına kadar el-Faşir de dahil olmak üzere beş bölgeye daha yayılması bekleniyor.

sdcfrgt
El-Faşir'in eteklerindeki Zemzem Kampı’nda su taşıyan iki kız (AP)

BM tahminlerine göre Kuzey Darfur'da yaklaşık iki milyon insan ciddi gıda güvensizliği ile karşı karşıya ve 320 bin kişi halihazırda kıtlık çekiyor. Yardım neredeyse yok denecek kadar az ve kalan az sayıdaki insani yardım kuruluşu da HDK’nin saldırıları karşısında faaliyetlerini askıya almak zorunda kaldı.

Dünya Gıda Programı (WFP) İletişim Sorumlusu Leni Kinzli şunları söyledi: “Yardım kesintileri devam ederse, sonuçları felaket olacak. Kayıp bir nesille karşı karşıyayız. Çocukların maruz kaldığı kronik yetersiz beslenmenin yaşamları üzerinde uzun vadeli etkileri olacak ve iyileşmeleri on yıllar alacak.”