Hava tahmininde "devrim" yaratacak yapay zeka modeli

Aardvark yapay zeka hava tahmin sistemi, sadece bir masaüstü bilgisayar kullanarak en gelişmiş modellerden daha iyi performans sergiliyor (NOAA)
Aardvark yapay zeka hava tahmin sistemi, sadece bir masaüstü bilgisayar kullanarak en gelişmiş modellerden daha iyi performans sergiliyor (NOAA)
TT
20

Hava tahmininde "devrim" yaratacak yapay zeka modeli

Aardvark yapay zeka hava tahmin sistemi, sadece bir masaüstü bilgisayar kullanarak en gelişmiş modellerden daha iyi performans sergiliyor (NOAA)
Aardvark yapay zeka hava tahmin sistemi, sadece bir masaüstü bilgisayar kullanarak en gelişmiş modellerden daha iyi performans sergiliyor (NOAA)

Cambridgeli bilim insanları, mevcut sistemlerden onlarca kat daha iyi bir yeni yapay zeka tahmin modeli geliştirerek hava tahmininde büyük bir atılım gerçekleştirdi.

Aardvark Weather adı verilen yeni model, tahmin ajansları tarafından kullanılan süper bilgisayarların ve insan uzmanların yerine, standart bir masaüstü bilgisayarda çalışabilen tek bir yapay zeka modeli koyuyor.

Bu da bir tahmin oluşturmanın saatler aldığı çok aşamalı bir süreci, sadece birkaç saniyelik bir öngörü modeline dönüştürüyor.

Cambridge Üniversitesi Mühendislik bölümünde makine öğrenimi alanında öğretim üyesi olan Richard Turner, "Aardvark mevcut hava tahmin yöntemlerini yeniden tasarlayarak hava tahminlerini her zamankinden daha hızlı, daha ucuz, daha esnek ve daha doğru hale getirme potansiyeli sunuyor" diyor.

Aardvark modelinin testlerinin, girdi verilerinin sadece yüzde 10'unu kullanarak Amerika Birleşik Devletleri ulusal GFS tahmin sisteminden daha iyi performans gösterebildiğini ortaya koyması, araştırmacıların "tahminlerde bir devrim" sunabileceğini söylemesine yol açtı.

Araştırmacılar, basit tasarımı ve standart bilgisayarlarda çalışabilmesinin, Avrupa'daki açık deniz rüzgar çiftliklerindeki rüzgar hızlarının öngörülmesinden, gelişmekte olan ülkelerdeki çiftçiler için yağış ve sıcaklık tahminlerine kadar çok çeşitli endüstrilerde ısmarlama tahminler oluşturma amacıyla kullanılma potansiyeli taşıdığı anlamına geldiğini belirtiyor.

Alan Turing Enstitüsü Çevre ve Sürdürülebilirlik için Bilim ve İnovasyon Direktörü Dr. Scott Hosking, "Aardvark atılımı sadece hız değil, aynı zamanda erişim meselesi" diyor.

Hava tahminlerini süper bilgisayarlardan masaüstü bilgisayarlara taşıyarak herkesin tahminlere erişimini sağlayabilir, bu güçlü teknolojileri dünyanın dört bir yanındaki gelişmekte olan ülkeler ve veri sıkıntısı çeken bölgelerin kullanımına sunabiliriz.

Cambridge Üniversitesi'nden Anna Allen ise yürütücülüğünü üstlendiği çalışma hakkında "Bu sonuçlar Aardvark'ın başarabileceklerinin sadece başlangıcı. Bu uçtan uca öğrenme yaklaşımı kasırgalar, orman yangınları ve hortumlar gibi diğer hava tahmin problemlerine de kolaylıkla uygulanabilir" diye ekliyor.

Uygulama alanları hava durumunun ötesinde, hava kalitesi, okyanus dinamikleri ve deniz buzu tahmini de dahil daha geniş Dünya sistemleri tahminlerine kadar uzanıyor.

Yeni yapay zeka hava durumu modeli, hakemli dergi Nature'da yayımlanan "End-to-end data-driven weather prediction" (Uçtan uca veriyle çalılan hava durumu tahmini) başlıklı çalışmada detaylandırılıyor.

Independent Türkçe



İkonik romantik komedi 35 yaşında: Bu filmi bugün çekemezdik

Filmdeki performansı, Julia Roberts'a En İyi Kadın Oyuncu dalında Oscar adaylığı kazandırmıştı (Touchtone Picture)
Filmdeki performansı, Julia Roberts'a En İyi Kadın Oyuncu dalında Oscar adaylığı kazandırmıştı (Touchtone Picture)
TT
20

İkonik romantik komedi 35 yaşında: Bu filmi bugün çekemezdik

Filmdeki performansı, Julia Roberts'a En İyi Kadın Oyuncu dalında Oscar adaylığı kazandırmıştı (Touchtone Picture)
Filmdeki performansı, Julia Roberts'a En İyi Kadın Oyuncu dalında Oscar adaylığı kazandırmıştı (Touchtone Picture)

1990 yapımı romantik komedi Özel Bir Kadın (Pretty Woman), 23 Mart 1990'da beyazperdede izleyiciyle buluştu. Pek çok kişi için inanması zor olsa da bu klasiğin üzerinden tam 35 yıl geçti.

Kağıt üzerinde, zengin bir iş insanının bir hafta boyunca ona eşlik etmesi için genç bir seks işçisini işe alması, romantik bir hikaye gibi görünmeyebilir. 

Ancak Amerikan dergisi People, filmle ilgili ilk incelemesinde onu "eski usul, sevimli bir romantik komedi" diye tanımlamış ve "büyüsünün büyük ölçüde oyuncu kadrosundan geldiğini" vurgulamıştı.

Richard Gere ve Julia Roberts'ın başrollerini paylaştığı bu modern Külkedisi hikayesi, tüm zorluklara rağmen birbirinden kopmayan beklenmedik bir çiftin öyküsünü anlatıyor. 

Garry Marshall imzalı bu romantik komedi, dünya çapında 178 milyon dolardan fazla gişe hasılatı elde etmişti.

Hem izleyiciler hem de eleştirmenler tarafından beğeni toplayan Özel Bir Kadın, şüphesiz kendi döneminin bir ürünü. 2019'da Birleşik Krallık merkezli Guardian gazetesine konuşan Julia Roberts, "Bu filmi bugün çekebileceğinizi sanmıyorum, değil mi? Eleştiri gelebilecek çok fazla nokta var ama yine de insanların keyifle izlemesine engel değil" ifadelerini kullanmıştı.

İsmi farklı olacaktı

Daily Record, Özel Bir Kadın'la ilgili bilinmeyenleri derledi. Bu bilgiler arasına Julia Roberts'ın asla yapmayı kabul etmediği şeyi de ekledi.

Habere göre filmin orijinal ismi aslında Pretty Woman olmayacaktı.

J.F. Lawton'ın yazdığı ilk senaryoda filmin adı 3000'di ve bu, Vivian'ın bir hafta için aldığı ücrete göndermeydi.

Disney, senaryoyu ilk kez yönetmen Garry Marshall'a sunduğunda proje hâlâ bu isimle anılıyordu. Ancak daha sonra film, Roy Orbison'ın efsanevi Oh, Pretty Woman şarkısından esinlenerek yeniden adlandırıldı.

Filmde bu şarkı, Vivian'ın alışveriş yaptığı meşhur sahnede duyulabiliyor.

Hikaye aslında çok daha karanlıktı

Marshall, senaryonun ilk halini daha eğlenceli bir tona çekmeden önce, hikaye epey karanlıktı. İlk versiyonda Julia Roberts, zor durumdaki bir seks işçisini canlandırıyordu. Hikaye de mutlu bir sonla bitmiyordu.

Senarist Lawton, filmin Wall Street'ten ilham aldığını belirterek, "Finans dünyasında büyük şirketleri yok eden yatırımcıları duymuştum. Bu insanlardan birinin, yaptıklarından etkilenen biriyle karşılaşması fikri ilgimi çekti" diye açıklamıştı.

Roberts, 2019'da Patricia Arquette'e verdiği bir röportajda, 3000'in orijinal finalini şu sözlerle anlatmıştı:

Hafızam beni yanıltmıyorsa, Vivian'ı arabadan atıyorlar, parayı üstüne fırlatıyorlar ve onu kirli bir sokakta terk edip gidiyorlardı.

Richard Gere başrolü reddetmişti 

Başlangıçta Gere ve Roberts, film için düşünülen ilk isimler olsalar da Gere, canlandıracağı karakteri pek sevmediği için teklifi geri çevirmişti.

Vivian rolü için Michelle Pfeiffer değerlendirilirken, Edward karakteri Al Pacino'ya teklif edildi. Ancak Pacino da projeye sıcak bakmadı.

Burt Reynolds'a da teklif götürüldü fakat o da reddetti. Yıllar sonra neden rolü kabul etmediği sorulduğunda ise şu yanıtı vermişti: 

Çünkü ben bir aptalım.

Stüdyo, hikayeyi daha az toksik bir hale getirmek için senaryoda değişiklikler yapınca, Gere teklifi tekrar değerlendirdi.

2017'de Gere, rolü ilk önce neden reddettiğini şu sözlerle açıkladı:

Bu benim tarzım bir film değil, aradığım türden bir şey değildi. Sürekli, 'Takım elbiseyi bir keçiye giydirin ve onu oynatın, film zaten onunla ilgili' diyordum.

Julia Roberts'ın tek bir şartı vardı

Roberts, Garry Marshall'la Özel Bir Kadın hakkında görüşmeye gittiğinde, söylediği ilk şey şu oldu:

Çıplak olmayacağım.

Film çekilmeye başlandığında Roberts henüz 20 yaşındaydı ve set sırasında 21 yaşına girdi.

Richard Gere, filmi pek de hatırlamak istemiyor

2012'de Entrika (Arbitrage) adlı filminin tanıtımı için düzenlenen bir basın turunda Gere, Özel Bir Kadın hakkında gelen bir soruya ilginç bir yanıt vermişti:

İnsanlar bana hâlâ o filmi soruyor ama ben onu çoktan unuttum.

Avustralya'da yayımlanan Woman's Day dergisine verdiği röportajda ise "O basit bir romantik komediydi" ifadesini kullanmıştı.

Independent Türkçe, Daily Record, People, Entertainment Weekly, CBS