Uzayda yaşam için kritik adım: Ay toprağından güneş paneli

Araştırmacılar, Ay yüzeyinde güneş pilleri inşa etmenin bizi onları uzaya taşımak zorunda kalmaktan kurtaracağını öne sürüyor.

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

Uzayda yaşam için kritik adım: Ay toprağından güneş paneli

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Bilim insanları, astronotların Ay'ı kullanarak uzayda yaşamamızı sağlayacak güneş panelleri inşa edebileceklerini öne sürdü.

Yeni araştırma, gelecekteki uzay kaşiflerinin enerji toplamak için kendi yollarını inşa etmelerine olanak tanıyarak bizi, bunları uzaya fırlatmak için yakıt ve kaynak tüketmek zorunda kalmaktan kurtarabilir.

Bu bulgular, simüle edilmiş Ay tozundan güneş panelleri üretmeyi başaran ve aynı şeyi gerçek Ay tozuyla da yapmanın mümkün olabileceğini öne süren araştırmacılara ait.

Çalışma, Ay'ın yüzeyinden su çıkarma ve oradaki tozdan evler için tuğla yapma olanaklarını inceleyen benzer araştırmaları takip ediyor.

Araştırmacıların yarattığı güneş pilleri de diğerleri gibi güneş ışığını enerjiye dönüştürebiliyor ve radyasyondan kaynaklanan hasara dayanabiliyor. Ancak bunu uzaya ağır güneş panelleri taşımak zorunda kalmadan yapabiliyorlar.

Almanya'daki Potsdam Üniversitesi'nden baş araştırmacı Felix Lang, "Şu anda uzayda kullanılan güneş pilleri inanılmaz, yüzde 30 hatta yüzde 40 verimliliğe ulaşıyorlar ancak bu verimliliğin bir bedeli var" diyor. 

Çok pahalılar ve kapak olarak cam veya kalın bir folyo kullanıldığı için nispeten ağırlar. Tüm bu pilleri uzaya taşımayı haklı çıkarmak zor.

Araştırmacılar bunun yerine, bu güneş pillerini uzayda üretmenin yollarını inceledi. Astronotların bunu yapmak için Dünya'da üretilen camı, Ay regolitinden ya da Ay'daki gevşek, kayalık yüzeyden yapılan camla değiştirmesi gerekiyor.

Bilim insanları bu sayede bir uzay aracının kütlesinin yüzde 99,4 oranında azaltılabileceği ve maliyetlerin de yüzde 99 oranında düşürülebileceğini söylüyor. Bunun da Ay'daki yerleşimleri daha kolay, hızlı ve ucuz bir şekilde inşa etmemize olanak sağlayacağını öne sürüyorlar.

Araştırmacılar planı test etmek için Ay'daki tozu temsil edecek şekilde tasarlanmış bir madde topladı. Bu maddeyi bir tür cam (Ay camı) haline getirerek bununla güneş pilleri yaptılar.

Bilim insanları Ay camını, güneş ışığını ucuz, kolay ve verimli bir şekilde elektriğe dönüştürme kabiliyeti nedeniyle bazen mucize malzeme diye adlandırılan perovskitle birleştirerek bunu üretti.

Lang, "Ağırlığı yüzde 99 oranında azaltınca, yüzde 30 oranında ultra verimli güneş pillerine ihtiyaç kalmaz, sadece Ay'da daha fazlasını üretmek gerekir" diyor.

Ayrıca bizim pillerimiz radyasyona karşı daha kararlıyken diğerleri zamanla bozuluyor.

Araştırmacılar güneş pillerine uzaydaki düzeyde radyasyon göndererek radyasyon becerilerini test etti. Standart cam uzayda kahverengiye dönüşürken, Ay camının doğal kahverengi tonu daha kararlı olmasını sağladığından, Ay camı pillerinin aslında Dünya'da yapılanlardan daha iyi olduğunu buldular.

Ekip, karmaşık bir saflaştırma süreci gerektirmeyen ve erimek için yalnızca yoğun güneş ışığına ihtiyaç duyan bu Ay camını yapmanın nispeten basit olduğunu keşfetti.

Ancak yine de başka zorluklar ortaya çıkabilir. Örneğin, Ay'daki düşük yerçekimi nedeniyle madde, farklı şekillerde biçim alabilir ve Ay'daki vakumda perovskitleri işlemek mümkün olmayabilir.

Araştırma, Device adlı hakemli dergide yayımlanan "Moon Photovoltaics utilizing Lunar Regolith and Halide Perovskites" (Ay Regoliti ve Halojenür Perovskitleri Kullanan Ay Fotovoltaikleri) başlıklı yeni bir makalede açıklanıyor.

Independent Türkçe



WhatsApp yıllardır beklenen güncellemesini çıkardı

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP
TT

WhatsApp yıllardır beklenen güncellemesini çıkardı

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP

WhatsApp, kullanıcıların yıllarca süren taleplerinin ardından nihayet bir iPad uygulaması çıkardı.

Tablet artık tıpkı bir telefon gibi mesaj alıp gönderebilecek ve grup sohbetlerine katılabilecek.

Meta, uygulamanın "en büyük taleplerden biri" olduğunu ifade ediyor. Artık çoğu modern iPad'deki App Store'da mevcut.

WhatsApp önceden yalnızca tek bir cihazda çalışabiliyordu. Uygulamanın internet sürümü bile telefondakinin bir uzantısıydı, çalışması için telefonun açık ve bağlı kalması gerekiyordu. Ancak 2020'de WhatsApp birden fazla cihaz için destek sunmaya başlamış ve bu gelişme o zaman bile olası bir tablet uygulaması hakkında spekülasyonlara yol açmıştı.

iPad uygulaması halihazırda telefon versiyonunda bulunan özelliklerin aynısını, sadece daha büyük bir ekrana uyarlanmış şekilde sunuyor. Meta, bunun iPad uygulaması için "sadece başlangıç" olduğunu belirtse de hangi özelliklerin yolda olabileceğine dair ipucu vermedi.

WhatsApp, sohbetleri şifre veya parmak iziyle gizleyebilen sohbet kilidi adlı bir özelliğe sahip olduğunu belirtti. Bunun, WhatsApp sohbetlerinin paylaşılan cihazlarda bile gizli kalabileceği anlamına geldiği ifade edildi.

Facebook'un ana şirketi Meta'nın geliştirdiği Instagram da uzun süredir iPad uygulaması çıkarmayı reddediyor. Yöneticiler, uygulamaya yönelik taleplere zaman zaman bunun şirket için yeterince öncelikli bir konu olmadığını söyleyerek yanıt veriyor.

Öte yandan son aylarda bu durum değişmiş olabilir. Yakın zamanda yayımlanan bir haberde Instagram'ın, belki de TikTok'un başarısı nedeniyle kendi iPad uygulamasını geliştirdiği öne sürülmüştü.

Independent Türkçe