Timsahların atalarının iki kitlesel yok oluştan nasıl sağ çıktığı bulundu

Bilim insanları 230 milyon yıl önce ortaya çıkan hayvanların tarihini gözler önüne serdi.

Macrospondylus, Erken Jura döneminde suda yaşayan krokodilomorflardan biriydi (Keegan Melstrom)
Macrospondylus, Erken Jura döneminde suda yaşayan krokodilomorflardan biriydi (Keegan Melstrom)
TT

Timsahların atalarının iki kitlesel yok oluştan nasıl sağ çıktığı bulundu

Macrospondylus, Erken Jura döneminde suda yaşayan krokodilomorflardan biriydi (Keegan Melstrom)
Macrospondylus, Erken Jura döneminde suda yaşayan krokodilomorflardan biriydi (Keegan Melstrom)

Timsahların atalarının, esnek yaşam tarzları sayesinde iki kitlesel yok oluştan sağ çıktığı bulundu.

230 milyon yıl önce ortaya çıkan krokodilomorf adlı grup, bugünkü timsah türlerini ve artık soyu tükenmiş akrabalarını içeriyor.

Bu hayvanlar, biri 201 milyon (Triyas-Jura), diğeri de 66 milyon yıl (Kretase-Paleojen) olmak üzere Dünya tarihindeki 5 kitlesel yok oluşun son ikisinde hayatta kaldı.

Hakemli dergi Palaeontology'de dün (15 Nisan) yayımlanan çalışmayı yürüten ekip bunu nasıl başardıklarını araştırdı. 

Bilim insanları soyu tükenmiş 99 krokodilomorf türünün ve yaşayan 20 timsah türünün dişlerini ve kafataslarını inceleyerek işe koyuldu. Ardından edindikleri bilgilerle bu hayvanların tarih boyunca nasıl beslendiğini ortaya çıkardılar.

Bulgular ilk krokodilomorfların küçük-orta boyutlarda olduğuna ve ekosistemlerinde pek yaygın olmadıklarına işaret ediyor. Araştırmacılar genellikle küçük hayvanlarla beslendiklerini söylüyor.

Ancak Triyas-Jura yok oluşunun ardından daha baskın olan akrabaları yeryüzünden silindi. Ayrıca ağırlıklı olarak et yiyen krokodilomorflar da yok olurken, daha geniş bir menüye sahip olanlar hayatta kaldı.

Araştırmacılar krokodilomorfların, hem yedikleri şeyler hem de bu kaynaklara ulaştıkları ortamlar açısından esnek bir yaşam sürmesi sayesinde sağ çıktığını belirtiyor.

201 milyon önceki kitlesel yok oluşun ardından yarı suda yaşayan avcılardan, suda yaşayan etçillere ve karada yaşayan otçullara kadar çeşit çeşit beslenme biçimi ortaya çıktı. 

Ekip, Kretase döneminin sonunda gezegene yayılan krokodilomorfların beslenme çeşitliğinde zirveye ulaştığını ifade ediyor.

Ancak Kretase-Paleojen yok oluşunun ardından bu çeşitlilik azalmaya ve yarı suda yaşayan hepçiller öne çıkmaya başladı. Bugün yaşayan timsahların büyük bir bölümü de yarı suda yaşayan ve her şeyi yiyebilen türler.

Makalenin bir diğer yazarı Randall Irmis "Krokodilomorfların zaman içindeki evrimsel esnekliği, Dünya'nın geçmişindeki kitlesel yok oluş olaylarında hayatta kalma başarılarının önemli bir parçası oldu" diyerek ekliyor:

Yaşam alanlarını koruyarak ve aşırı avlanmadan kaçınarak onlara bir şans verebilirsek, uzun bir süre gezegenimizde varlığını sürdürmesi muhtemel.

Independent Türkçe, IFLScience, Popular Science, Palaeontology



Ünlü yönetmenin beklenen filmi gişede şov yaptı

Günahkarlar, geçmişlerinden kaçmaya çalışan ikiz kardeşlerin, memleketlerine dönüşlerinde karşılaştığı karanlıkla yüzleşmelerini konu ediniyor (Warner Bros)
Günahkarlar, geçmişlerinden kaçmaya çalışan ikiz kardeşlerin, memleketlerine dönüşlerinde karşılaştığı karanlıkla yüzleşmelerini konu ediniyor (Warner Bros)
TT

Ünlü yönetmenin beklenen filmi gişede şov yaptı

Günahkarlar, geçmişlerinden kaçmaya çalışan ikiz kardeşlerin, memleketlerine dönüşlerinde karşılaştığı karanlıkla yüzleşmelerini konu ediniyor (Warner Bros)
Günahkarlar, geçmişlerinden kaçmaya çalışan ikiz kardeşlerin, memleketlerine dönüşlerinde karşılaştığı karanlıkla yüzleşmelerini konu ediniyor (Warner Bros)

Ryan Coogler'ın merakla beklenen yeni filmi Günahkarlar (Sinners), Paskalya hafta sonunda gişede büyük bir başarı yakaladı.

Hem eleştirmenlerin hem de izleyicilerin beğenisini kazanan film, cuma günü 3 bin 300'ü aşkın salonda elde ettiği 19,2 milyon dolarla gişe listesinin zirvesine yerleşti. 

45 milyon doları gördü

Doğaüstü ögeler taşıyan dönem vampir filmi Günahkarlar, yaklaşık 45 milyon dolarlık açılış hasılatıyla Bir Minecraft Filmi'nin (A Minecraft Movie) önüne geçti. 

Jason Momoa, Jack Black, Danielle Brooks ve Emma Myers'ın rol aldığı Bir Minecraft Filmi'nin yaklaşık 41 milyon dolarda kalacağı öngörülüyor.

Bu başarı, Günahkarlar için beklenenden iyi geçen bir cumartesi gününün ardından geldi. Michael B. Jordan'ın başrolünde yer aldığı film, cuma gününe kıyasla sadece yüzde 16'lık bir düşüşle 16,2 milyon dolar kazandı. Oysa sektör kaynakları cumartesi akşamı için korku türü filmlerden alışıldığı üzere yüzde 24 ila 34 arasında bir düşüş öngörüyordu. 

90 milyon dolarlık bütçeyle tamamen Warner Bros yöneticileri Michael De Luca ve Pamela Abdy'nin denetiminde hayata geçirilen proje, hem eleştirmenlerden hem de sinemaseverlerden övgü dolu yorumlar alıyor.

Kariyer rekoru

Eleştiri derleme sitesi Rotten Tomatoes'da aldığı yüzde 98'lik onay oranı, Coogler'ın kariyerindeki en yüksek skora işaret ediyor.

Filmin yapım maliyeti, pazarlama harcamaları hariç 90 milyon dolar, bu da tür filmleri için epey yüksek bir rakam. Örneğin Coogler'ın 2015'te çektiği Creed 50 milyon dolara mal olmuştu.

38 yaşındaki Coogler, sinema dünyasına bağımsız yapım Son Durak'la (Fruitvale Station) adım atmış, ardından Creed ve iki başarılı Black Panther filmiyle adından söz ettirmişti.

1932'de geçen Günahkarlar'da Michael B. Jordan, Smoke ve Stack adındaki tek yumurta ikizi girişimcilere hayat veriyor. I. Dünya Savaşı siperlerinden ve Chicago yeraltı dünyasından sağ çıkmayı başaran kardeşler, 7 yılın ardından memleketleri olan Clarksdale kasabasına geri dönüyor. Yanlarında bolca nakit, bir kamyon dolusu içki ve bir caz kulübü açma planıyla dönen ikili, beklenmedik dehşetlerle karşılaşıyor.

"Zoru başarıyor"

Hollywood Reporter yazarı David Rooney, filmle ilgili değerlendirmesinde şöyle diyor:

Günahkarlar, Coogler'ın gerçek olaylara ya da mevcut fikri mülkiyetlere dayanmayan ilk tamamen özgün filmi. Yönetmen, bu filmde birden fazla tematik katman ve türün iç içe geçtiği bir yapı kurmuş. Bu kadar çok unsuru bir araya getirmek kolay iş değil ama Coogler, etkileyici yönetmenliği, harika oyuncu kadrosu, büyüleyici IMAX görselleri, sarsıcı ses tasarımı ve hem ruhu okşayan hem kalbi hızlandıran müzikleriyle bunu başarıyor.

Filmde 38 yaşındaki Michael B. Jordan'a Hailee Steinfeld, Jack O'Connell, Delroy Lindo, Wunmi Mosaku ve Miles Caton eşlik ediyor. 

Sinners, 18 Nisan'da tüm dünyada vizyona girdi.

Independent Türkçe, Hollywood Reporter, Variety