Bilim insanları, zenginlerin hepsini satın alması nedeniyle araştırmaları için Tyrannosaurus rex fosillerinin eksikliğinden duyduğu endişeyi dile getirdi.
Dev gövdesi, tehditkar çenesi ve keskin dişleriyle kolayca tanımlanabilen kudretli T-rex, en ikonik dinozorlardan biri.
Dünya üzerinde gelmiş geçmiş en vahşi yırtıcılardan biri olarak anılan T-rex'in fosilleri 66 milyon yıldan daha eskiye dayanıyor. Başta ABD'nin Montana ve Güney Dakota eyaletleri olmak üzere Kuzey Amerika'da sıkça bulunuyor.
Bu güçlü dinozorun özellikleri ve yaşam tarzı, aslında ne kadar büyük olduğu, koşma hızı ve avlanma şekli gibi birçok niteliği hâlâ tartışılıyor.
Paleontologia Electronica adlı akademik dergide bilim insanları, özel koleksiyonlar yüzünden giderek daha fazla T-rex fosilinin araştırmaya elverişsiz hale geldiği uyarısında bulunuyor.
Çalışma, T-rex fosillerinin 1,55 milyon dolardan 38,68 milyon dolara kadar satıldığını ve bunun, çoğu müzenin fosilleri satın almasını engellediğini öne sürüyor.
Çalışmada bilim insanları, halihazırda bilinen T-rex fosil örneklerinin durumunu birincil literatür, müze kayıtları ve medyada çıkan haberler dahil çeşitli kaynaklardan yararlanarak değerlendirdi.
Araştırmacılar özellikle, halk arasında "genç T-rex fosilleri" diye adlandırılan, dinozorun genç formuna ait örnek sayısının ticaret ticaret nedeniyle yarıdan daha azına indiğini tespit etti.
Araştırmacılar, "Özellikle kaygı verici durum, büyümenin en az anlaşılan kısmı olan yavru ve genç fosillerin özel mülkiyeti. Bunlar özel olarak tutulan T-rex'lerin yüzde 20'sini oluşturuyor" dedi.
Bilim insanlarına göre T-rex fosillerinin satışı, dev kertenkelenin büyüme evrelerindeki çeşitliliğinin yanı sıra jeolojik dağılımına ilişkin verilerin de kaybolmasına yol açıyor.
Bilim insanları, T-rex fosillerinin "en yoğun Montana ve Güney Dakota'da" olmak üzere geniş çaplı bir ticari sömürüye maruz kaldığı uyarısını yapıyor.
Araştırmacılar, "Kamu vakıflarında 61 T-rex fosili bulunurken, özel mülkiyete ait 71 tane var" diye yazdı.
Araştırmacılar, dinozor fosillerinin ticari sömürüsü olmasaydı, bilimsel çalışmalar için yaklaşık 150 tam T-rex örneğinin mevcut olabileceğini söylüyor.
Bilim insanları ticari çıkarlarla 30 yıldan kısa sürede, müzeler gibi kamu vakıfları tarafından yapılan yaklaşık bir buçuk asırlık toplamadan daha önemli fosiller topladığını söylüyor.
Araştırmacılar, dinozor iskeletlerinin önde gelen uluslararası müzayedelerde dekoratif sanat olarak satıldığı "hızla yükselen" lüks fosil pazarı konusunda özellikle endişeli.
Bilim insanları, "T-rex fosilleri milyonlarca dolara satılıyor ve bu da onları yalnızca en zengin kişiler veya konsorsiyumlar için erişilebilir hale getiriyor" diye yazdı.
"Kamuya ait olmayan omurgalı fosillerin bilimsel araştırmalara kapalı olması nedeniyle, piyasa T-rex'in bilimsel kayıtlarını tüketti" değerlendirmesinde bulundular.
Independent Türkçe
Robotlar kategorisinde yarışın kazananı 1.80 metre boyuyla Tiangong Ultra oldu (Reuters)