Keşmir gerilimi hakkında bilmeniz gerekenler

Keşmirli kayıkçı, 24 Nisan 2025'te Srinagar'da düzenlenen bir protesto sırasında Hindistan yönetimindeki Keşmir'de turistlere yönelik ölümcül saldırıyı kınayan dövizler tutuyor (EPA)
Keşmirli kayıkçı, 24 Nisan 2025'te Srinagar'da düzenlenen bir protesto sırasında Hindistan yönetimindeki Keşmir'de turistlere yönelik ölümcül saldırıyı kınayan dövizler tutuyor (EPA)
TT

Keşmir gerilimi hakkında bilmeniz gerekenler

Keşmirli kayıkçı, 24 Nisan 2025'te Srinagar'da düzenlenen bir protesto sırasında Hindistan yönetimindeki Keşmir'de turistlere yönelik ölümcül saldırıyı kınayan dövizler tutuyor (EPA)
Keşmirli kayıkçı, 24 Nisan 2025'te Srinagar'da düzenlenen bir protesto sırasında Hindistan yönetimindeki Keşmir'de turistlere yönelik ölümcül saldırıyı kınayan dövizler tutuyor (EPA)

Hindistan ve Pakistan arasındaki gerilimin sürekli parlama noktası olan tartışmalı Keşmir bölgesi, son yılların en ölümcül saldırısının ardından yeni bir tırmanışa sahne oldu. Bu tırmanış, 2019'da neredeyse patlak verecek olan silahlı çatışmanın hayaletini yeniden gündeme getirdi.

Hindistan Keşmir'inin doğal Besaran Vadisi'ndeki Pahalgam kasabası yakınlarında salı günü düzenlenen silahlı saldırıda en az 26 turist öldü ve birçoğu da yaralandı. Şarku’l Avsat’ın New York Times'ten aktardığına göre, Hintli yetkililer resmi olarak belirli bir tarafı suçlamasa da Pakistan'a karşı terör saldırısı olarak cezalandırıcı adımlar atmakta hızlı davranırken, Hindistan'ın açıklamaları askeri saldırı olasılığını ima etti ve bu Pakistan’da yaygın bir endişeye yol açtı.

Keşmir... bölünmeden bu yana devam eden bir çatışma

Çatışmanın kökleri, İngiltere'nin Hindistan kolonisini Müslüman çoğunluklu Pakistan ve Hindu çoğunluklu Hindistan olmak üzere iki bağımsız devlete böldüğü 1947 yılına dayanıyor. Müslümanların çoğunlukta olduğu Keşmir bölgesindeki durum karmaşıktı; Hindu hükümdarı her iki ülkeye katılmayı reddetti, ancak daha sonra Hindistan'a katılmayı kabul etti, bu da iki ülke arasındaki ilk savaşı ateşledi. Bölgenin fiili olarak iki ülke arasında bölünmesine yol açtı ve yasal statüsü henüz belirlenmedi.

Silahlı kişilerin Hindistan kontrolündeki Keşmir'de turistlere ateş açmasından bir gün sonra Yeni Delhi'deki Pakistan Yüksek Komisyonu dışındaki güvenlik personeli (APSilahlı kişilerin Hindistan kontrolündeki Keşmir'de turistlere ateş açmasından bir gün sonra Yeni Delhi'deki Pakistan Yüksek Komisyonu dışındaki güvenlik personeli (AP)

Üç savaş ve sürekli kanama

O tarihten bu yana Hindistan ve Pakistan Keşmir için üç kez savaştı ve silahlı operasyonlar ile bombalamalar da dâhil olmak üzere tekrarlanan şiddet olayları yaşandı. 1999'daki son savaş, çatışmanın en önemli aşamalarından biri olarak kabul ediliyor, ancak 2019'da 40'tan fazla Hint askerinin ölümüne neden olan intihar saldırısı, Yeni Delhi'nin Pakistan destekli Ceyş-i Muhammed grubunu saldırıyı gerçekleştirmekle suçlamasının ardından neredeyse topyekûn bir savaşı tetikledi.

On yıllık siyasi çıkmaz

Uluslararası arabuluculuk girişimlerine ve yatıştırma çabalarına rağmen her iki tarafın katı tutumları devam etti. Hindistan, Pakistan'ı ayrılıkçıları desteklemekle suçlarken, İslamabad, Keşmirlilere kendi kaderlerini tayin hakkı tanıyan bir BM referandumu talep ediyor. Bu çıkmazın ortasında, her iki ülkenin de nükleer silahlara sahip olması göz önüne alındığında, krizin tırmanması konusundaki uluslararası endişeler sürüyor.

Keşmir'de bazı kurbanların cenaze töreni (AP)Keşmir'de bazı kurbanların cenaze töreni (AP)

Modi'nin kararları gerilimi yeniden alevlendiriyor

2019 yılında Hindistan Başbakanı Narendra Modi hükümeti Cammu ve Keşmir'in sahip olduğu özerkliği kaldırma kararı aldı. Bu karar, Pakistan'ın kınaması ve uluslararası endişeler arasında, özgürlüklerin kısıtlanması, iletişimin kesilmesi ve yaygın tutuklamaların eşlik ettiği bir protesto dalgasına ve sıkı bir merkezi yönetim uygulamasına yol açtı.

Şiddet olaylarının son zamanlarda azalmasına ve bazı bölgelerde seçimlerin yeniden başlamasına rağmen, hem Hindistan tarafından kontrol edilen Keşmir'de hem iç koşullardan duyulan memnuniyetsizliği yansıtan protestoların ortaya çıktığı Pakistan yönetimi altındaki Keşmir'de sıkı güvenlik önlemleri halkın öfkesini alevlendirdi.

 Savaş hayaleti yeniden belirdi

Son saldırının ardından gerilim tırmanırken, iki nükleer güç arasındaki açık çatışma korkuları daha ciddi hale geldi. Karşılıklı suçlamalar, siyasi tırmanış ve askeri müdahaleler arasında Keşmir bir kez daha coğrafi sınırları aşan ve bölgesel istikrarı tehdit eden bir çatışmanın eşiğinde görünüyor.



Güney Kore Devlet Başkanı, selefinin eylemleri nedeniyle Pyongyang'dan özür dilemesi gerektiğini düşünüyor

Güney Kore Devlet Başkanı Lee Jae-myung, Beyaz Saray'da ABD Başkanı Donald Trump ile bir araya geldi (AP)
Güney Kore Devlet Başkanı Lee Jae-myung, Beyaz Saray'da ABD Başkanı Donald Trump ile bir araya geldi (AP)
TT

Güney Kore Devlet Başkanı, selefinin eylemleri nedeniyle Pyongyang'dan özür dilemesi gerektiğini düşünüyor

Güney Kore Devlet Başkanı Lee Jae-myung, Beyaz Saray'da ABD Başkanı Donald Trump ile bir araya geldi (AP)
Güney Kore Devlet Başkanı Lee Jae-myung, Beyaz Saray'da ABD Başkanı Donald Trump ile bir araya geldi (AP)

Güney Kore Devlet Başkanı Lee Jae-myung, bugün yaptığı açıklamada, selefinin sınır ötesine insansız hava araçları (İHA) ve propaganda broşürleri gönderilmesi yönündeki emri nedeniyle Kuzey Kore'den özür dilemek zorunda hissettiğini söyledi.

Eski Devlet Başkanı Yun Sok-yeol'un sıkıyönetim ilan etmesinin ve ülkede kısa süreli kaos yaşanmasının birinci yıl dönümü dolayısıyla düzenlenen basın toplantısında konuşan Lee, "Özür dilemem gerektiğini hissediyorum, ancak bunu yüksek sesle söylemekten çekiniyorum" dedi.

"Bunu yaparsam, ideolojik çatışmalarda kullanılabilir veya Kuzey yanlısı olmakla suçlanabilirim" ifadesini kullandı.

Myung ayrıca, Tayvan meselesi nedeniyle iki ülke arasındaki gergin ilişkiler göz önüne alındığında, Seul'ün, Japonya ve Çin arasında taraf tutmaması gerektiğini vurguladı.

"Japonya ile Çin arasında bir anlaşmazlık var ve taraf tutmak sadece gerginliği daha da artıracaktır" dedi.

"İdeal yaklaşımın bir arada yaşama, karşılıklı saygı ve mümkün olduğunca iş birliği olduğunu" belirten Lee, Kuzeydoğu Asya'yı "askeri güvenlik açısından oldukça tehlikeli bir bölge" olarak nitelendirdi. Şarku’l Avsat’ın aldığı bilgiye göre Tokyo ile Pekin arasındaki anlaşmazlık, Japonya Başbakanı Takaiçi Sanae'nin Çin'in Tayvan'ı işgal etmesi halinde Tokyo'nun askeri müdahalede bulunabileceğini söylemesinin ardından tırmandı. Pekin, vatandaşlarına Japonya'ya seyahat etmemeleri tavsiyesinde bulunarak, sert bir diplomatik tepki verdi. Çin, özerk yönetime sahip Tayvan'ı kendi topraklarının bir parçası olarak görüyor ve gerekirse zorla ilhak etmeyi de göz ardı etmiyor.


Endonezya: Sel ve heyelanlarda ölenlerin sayısı 248'e yükseldi

Şiddetli yağışların ardından meydana gelen ölümcül sel baskınlarından etkilenen bölgeyi ziyaret eden bir kadın (Reuters)
Şiddetli yağışların ardından meydana gelen ölümcül sel baskınlarından etkilenen bölgeyi ziyaret eden bir kadın (Reuters)
TT

Endonezya: Sel ve heyelanlarda ölenlerin sayısı 248'e yükseldi

Şiddetli yağışların ardından meydana gelen ölümcül sel baskınlarından etkilenen bölgeyi ziyaret eden bir kadın (Reuters)
Şiddetli yağışların ardından meydana gelen ölümcül sel baskınlarından etkilenen bölgeyi ziyaret eden bir kadın (Reuters)

Endonezya'daki kurtarma ekipleri, deprem ve sel felaketinden etkilenen birçok bölgedeki mağdurlara ulaşmak için bugün mücadele etti. Yetkililer, 248'e ulaşan ölü sayısının artmasından endişe ediyor.

 Batı Sumatra'nın Padang Pariaman kentinde kurtarma ekipleri, sel mağdurunun cesedini çamur ve enkaz altından çıkarmaya çalışıyor (AP)

Batı Sumatra'nın Padang Pariaman kentinde kurtarma ekipleri, sel mağdurunun cesedini çamur ve enkaz altından çıkarmaya çalışıyor (AP)

Associated Press'e (AP) göre, hasarlı yollar ve devrilen iletişim hatları nedeniyle etkilenen bölgeler büyük ölçüde izole edildi ve yardım uçakları, Kuzey Sumatra eyaletindeki ağır hasarlı merkezi Tapanuli bölgesi ve diğer bölgelere yardım ve malzeme taşıyordu.

Kurtarma ekipleri, Batang Anai'de şiddetli yağışların ardından meydana gelen ani sellerden etkilenen bir bölgede operasyon sırasında bir kurbanın içinde bulunduğu ceset torbasını pirinç tarlasında taşıyor (Reuters)Kurtarma ekipleri, Batang Anai'de şiddetli yağışların ardından meydana gelen ani sellerden etkilenen bir bölgede operasyon sırasında bir kurbanın içinde bulunduğu ceset torbasını pirinç tarlasında taşıyor (Reuters)

Endonezya, komşuları Malezya ve Tayland'ı da etkileyen sağanak yağışlar son günlerde bölge genelinde onlarca kişinin ölümüne yol açtı.

Endonezya'nın Açe eyaletine bağlı Pidie Jaya bölgesindeki Miurido'da meydana gelen ani sel felaketinin ardından bir sakin derin çamurun üzerinden bakarken, bir evin çatısında kuruyan belgeler (AFP)Endonezya'nın Açe eyaletine bağlı Pidie Jaya bölgesindeki Miurido'da meydana gelen ani sel felaketinin ardından bir sakin derin çamurun üzerinden bakarken, bir evin çatısında kuruyan belgeler (AFP)

Meteorolojiye göre, çarşamba günü oluşan Cenyar Tayfunu, önümüzdeki günlerde Açe ve Kuzey Sumatra da dahil olmak üzere bölgenin bazı bölgelerine daha şiddetli hava koşulları getirebilir.

Bu ayın başlarında, Orta Cava'da şiddetli yağışların tetiklediği heyelanlarda 38 kişi hayatını kaybederken, yaklaşık 13 kişi ise hala kayıp.


Trump, Japonya'yı Çin ile çatışmayı tırmandırmaktan kaçınmaya çağırdı

Trump ve Takaichi, geçen ekim ayında Tokyo'da ABD-Japonya ticaret anlaşmasının uygulanmasına ilişkin belgenin imza töreni sırasında (Arşiv- Reuters)
Trump ve Takaichi, geçen ekim ayında Tokyo'da ABD-Japonya ticaret anlaşmasının uygulanmasına ilişkin belgenin imza töreni sırasında (Arşiv- Reuters)
TT

Trump, Japonya'yı Çin ile çatışmayı tırmandırmaktan kaçınmaya çağırdı

Trump ve Takaichi, geçen ekim ayında Tokyo'da ABD-Japonya ticaret anlaşmasının uygulanmasına ilişkin belgenin imza töreni sırasında (Arşiv- Reuters)
Trump ve Takaichi, geçen ekim ayında Tokyo'da ABD-Japonya ticaret anlaşmasının uygulanmasına ilişkin belgenin imza töreni sırasında (Arşiv- Reuters)

İki kaynak, ABD Başkanı Donald Trump'ın bu hafta Çin ile yaptığı görüşmelerde, Japonya Başbakanı Sanae Takaichi'den Çin ile yaşanan anlaşmazlığın daha fazla tırmanmasından kaçınmasını istediğini, bunun sonucunda Pekin ile yaşanan ticaret savaşında kırılgan bir ateşkesi sürdürmeye çalıştığını söyledi.

Takaichi, bu ay parlamentoda yaptığı açıklamada, Çin'in Tayvan'a yönelik herhangi bir saldırısının Japonya'nın askeri bir tepkisine yol açabileceği yönündeki açıklamalarıyla, Pekin ile yıllardır yaşanan en büyük diplomatik anlaşmazlığı başlattı ve bu durum Pekin'i öfkelendirdi.

Konunun hassasiyeti nedeniyle isimlerinin açıklanmasını istemeyen iki Japon hükümet kaynağı, Trump'ın salı günü Takaichi ile yaptığı telefon görüşmesinde, daha fazla gerginlik görmek istemediğini söylediğini belirtti. Ancak kaynaklardan biri, Trump'ın Takaichi'den özel bir talepte bulunmadığını ve bu durumun Pekin'in Tokyo'ya yorumlarını geri çekmesi yönündeki çağrısını desteklemediğini öne sürdü. Japonya ise geri adım atmadı ve sözlerin uzun süredir devam eden bir politikayı yansıttığını ifade etti.

Japonya Kabine Sekreteri Minoru Kihara, dün konuyla ilgili yorum yapmayı reddetti. Tokyo'daki bazı yetkililer, Trump'ın Çin ile ticaret anlaşması arayışında Tayvan'a verdiği desteği azaltabileceğinden endişe ediyor. Bu durum, Pekin'i cesaretlendirebilir ve Doğu Asya'daki gerginliği artıırabilir.

Şarku’l Avsat’ın Çin'in Xinhua haber ajansından aktardığına göre, Trump'ın Takaichi ile yaptığı telefon görüşmesinin ardından Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile yaptığı ve "Tayvan'ın Çin'e dönmesinin" Pekin'in küresel düzen vizyonunun temel bir parçası olduğunu söylediği bir başka görüşme de var. Demokratik Tayvan, Pekin'in egemenlik iddialarını reddederek ve adanın geleceğine yalnızca kendi halkının karar verebileceğini savundu ve bu iddiayı reddetti.

Trump, Şi ile Tayvan hakkında görüştüğü yönündeki haberlere yorum yapmayı reddederek, dünyanın en büyük iki ekonomisinin "çok güçlü" ilişkilere sahip olduğunu ve kapsamlı bir ticaret anlaşması üzerinde çalıştıklarını söyledi. Trump'ın Japonya'nın Çin ile artan ticaret anlaşmazlığı hakkında kamuoyuna açıklama yapmaması Tokyo'da endişelere yol açarken, Pekin vatandaşlarını Japonya'ya seyahat etmemeleri konusunda uyararak turizme darbe vurdu.