Pakistan, Hindistan tarafından fırlatılan 25 İsrail yapımı İHA’yı düşürdü

İHA’lardan biri Lahor yakınlarındaki bir askeri hedefe saldırı düzenlemeyi başardı

Pakistan'ın Lahor kenti yakınlarındaki Muridke'de Hindistan hava saldırısında hasar gören hükümet sağlık ve eğitim kompleksinin yönetim binası önünde duran arama kurtarma ekipleri (Reuters)
Pakistan'ın Lahor kenti yakınlarındaki Muridke'de Hindistan hava saldırısında hasar gören hükümet sağlık ve eğitim kompleksinin yönetim binası önünde duran arama kurtarma ekipleri (Reuters)
TT

Pakistan, Hindistan tarafından fırlatılan 25 İsrail yapımı İHA’yı düşürdü

Pakistan'ın Lahor kenti yakınlarındaki Muridke'de Hindistan hava saldırısında hasar gören hükümet sağlık ve eğitim kompleksinin yönetim binası önünde duran arama kurtarma ekipleri (Reuters)
Pakistan'ın Lahor kenti yakınlarındaki Muridke'de Hindistan hava saldırısında hasar gören hükümet sağlık ve eğitim kompleksinin yönetim binası önünde duran arama kurtarma ekipleri (Reuters)

Pakistan ordusu bugün yaptığı açıklamada, Yeni Delhi ile İslamabad arasında son yirmi yılın en ciddi askeri çatışmasının patlak vermesinin ardından, çarşamba akşamından bu yana Hindistan tarafından fırlatılan ‘25 İsrail yapımı insansız hava aracını (İHA)’ düşürdüğünü duyurdu.

Ordudan yapılan açıklamada, İHA’ların ‘teknik ve askeri yollarla’ engellendiği belirtildi.

Daha önce Pakistan ordusu çeşitli yerlerde 12 İHA’nın ‘etkisiz hale getirildiğini’ duyurmuş, bir sivilin hayatını kaybettiğini ve dört askerin yaralandığını kaydetmişti.

Pakistan Ordu Sözcüsü Ahmed Şerif Chaudhry “Dün gece Hindistan çeşitli yerlere İHA’lar göndererek bir başka saldırganlık eyleminde bulundu. Bunlardan biri Lahor yakınlarındaki bir askeri hedefe saldırı düzenlemeyi başardı” ifadelerini kullandı.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre bir görgü tanığı, Hindistan'ın ülkenin çeşitli yerlerine düzenlediği saldırıların nükleer silahlara sahip iki komşu arasındaki askeri gerilimin artacağı korkusunu körüklemesinden bir gün sonra, bugün erken saatlerde Pakistan'ın doğusundaki Lahor kentinde bir patlama sesi duyulduğunu söyledi.

Patlamanın nedeni hakkında henüz bir açıklama yapılmadı.

Yerel polis yetkilisi Muhammed Rıdvan, bir İHA’nın Lahor'da askeri tesislerin de bulunduğu Walton yerleşim bölgesi yakınlarında düşürüldüğünü söyledi.

AP'ye göre yerel medya, Lahor'un başkenti olduğu Pencap eyaletindeki diğer iki şehirde de iki İHA’nın düşürüldüğünü bildirdi.

Hindistan, Pakistan'ı Keşmir'in Hindistan'a ait kısmında 26 kişinin ölümüne yol açan bir saldırıya karışmakla suçladıktan iki hafta sonra, dün sabah erken saatlerde Pakistan'daki ‘terörist altyapıyı’ vurduğunu açıkladı.

İslamabad suçlamaları reddetti ve füze saldırılarına karşılık verme sözü verdi. İslamabad ayrıca, Hindistan’a ait beş uçağı düşürdüğünü duyurdu. Pekin'deki Hindistan Büyükelçiliği savaş uçaklarının düşürüldüğüne dair haberleri ‘yanlış bilgilendirme’ olarak nitelendirdi.

Pakistan, daha sonraki sınır ötesi saldırılarda en az 31 sivilin hayatını kaybettiğini ve yaklaşık 50 kişinin yaralandığını açıklarken, Hindistan 13 Hintli sivilin yaşamını yitirdiğini ve 43 kişinin yaralandığını bildirdi.

Hindistanlı yetkililer sınırda yaşanan çatışmaların gece boyunca azaldığını söyledi.

Bu arada Pakistan şehirlerinin çoğunda hayat normale döndü ve öğrenciler derslere yeniden başladı. Ancak sınır eyaleti Pencap'ta hastaneler ve sivil savunma teşkilatları yüksek alarm durumunda kaldı.

Pakistan, Hindistan'ın saldırılarına karşılık verme sözü vermiş olsa da Savunma Bakanı Khavaja Muhammed Asıf dünNew York Times'a verdiği demeçte, ülkesinin gerilimi azaltmaya hazır olduğunu söyledi.



Mücteba Hamaney, babasının izinden giden dini lider Ali Hamaney’in oğlu

Orta düzey bir din adamı olan Mücteba Hamaney, Kum'daki muhafazakâr din adamlarından eğitim aldı (Reuters)
Orta düzey bir din adamı olan Mücteba Hamaney, Kum'daki muhafazakâr din adamlarından eğitim aldı (Reuters)
TT

Mücteba Hamaney, babasının izinden giden dini lider Ali Hamaney’in oğlu

Orta düzey bir din adamı olan Mücteba Hamaney, Kum'daki muhafazakâr din adamlarından eğitim aldı (Reuters)
Orta düzey bir din adamı olan Mücteba Hamaney, Kum'daki muhafazakâr din adamlarından eğitim aldı (Reuters)

İran’ın Dini Lideri (Rehber)Ayetullah Ali Hamaney'in oğlu olan Mücteba Hamaney, babasının başkanlık ettiği dini kurumlarda en etkili şahsiyetlerden biri ve ülkenin liderliğini devralması muhtemel adaylar arasında gösteriliyor.

Orta düzey bir din adamı olan Mücteba, Kum'daki muhafazakâr din adamlarından eğitim aldı. Hamaney'in 1989 yılından beri liderliğini yaptığı, İran'ı korumakla görevli Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) ile yakın ilişkileri olan muhafazakâr bir isim.

Huccetu’l-İslam unvanına sahip olan Mücteba (55), İran hükümetinde hiçbir resmi görevde bulunmadı. İranlı gözlemcilere göre babasının muhafızı olarak perde arkasında nüfuzunu kullandı.1979'da ABD destekli Şah'ı deviren bir ülkede, aile siyasetine herhangi bir atıfta bulunulmasını reddeden eleştirmenler ve Hamaney'in kendisinin aile veraseti fikrine karşı olduğunu ifade etmesi nedeniyle, rolü İran içinde tartışmalara neden oldu.

ABD yaptırımları

ABD Hazine Bakanlığı, 2019 yılında Mücteba Hameney’i yaptırımlar uygulanan kişiler listesine ekledi ve onun, babasının ofisinde çalıştığı dönem dışında hiçbir zaman seçilmediği veya atanmadığı halde resmi olarak en üst düzey isim olduğunu vurguladı.

Bakanlığın internet sitesinde, Hamaney'in bazı sorumluluklarını, DMO’nun yurtdışı kolu Kudüs Gücü ve Besic Güçleri komutanlarıyla yakın iş birliği içinde çalıştığı belirtilen Mücteba'ya devrettiği bildirildi.

Kaynaklar, 20 yıl boyunca Devrim Muhafızları ile yakın ilişkiler kurduğunu ve bu sayede siyasi ve güvenlik kurumlarında ilave nüfuz kazandığını belirtti. Mücteba, 2009 yılından bu yana, özellikle 2022 yılında ülkedeki katı kıyafet kurallarını ihlal ettiği iddiasıyla gözaltına alınan bir genç kızın polis nezaretindeyken ölmesi üzerine İran'ın dört bir yanında başlayan ayaklanmalar sırasında, protestocuların öfkesinin hedefi olmuştu.

Mücteba, rejimi destekleyen toplantılarda boy gösterdi, ancak kalabalığın önünde nadiren konuştu. 2024 yılında, Kum'da verdiği İslam hukuku derslerini askıya aldığını duyurduğu birçok kez paylaşılırken, bu açıklamanın nedenleri hakkında spekülasyonlar başladı.

Dini niteliklerin eksikliği

Babasına çok benzeyen Mücteba, siyah takke takıyor, bu da onun seyyidlerden olduğunu, yani ailesinin Hz. Muhammed'in soyundan geldiğini gösteriyor. Mücteba’yı eleştirenler, onun en yüksek liderlik pozisyonu için gerekli dini niteliklerden yoksun olduğunu söylüyorlar, çünkü Huccetu’l-İslam rütbesi, babasının ve İran İslam Cumhuriyeti'nin kurucusu Ruhullah Humeyni'nin ulaştığı Ayetullah rütbesinden daha düşük bir rütbedir.

Liderliğe giden yol

2007 yılında yazılan ve WikiLeaks tarafından yayınlanan bir Amerikan diplomatik telgrafında, üç İranlı kaynağın Mücteba'yı Hamaney'e ulaşmanın yolu olarak tanımladığı ve Mücteba'nın Batı ile iş birliğini tercih eden ve eski cumhurbaşkanları Muhammed Hatemi ve Hasan Ruhani gibi isimlerin temsil ettiği İranlı reformistlere karşı çıktığı belirtildi. Mücteba Hamaney’in 2005 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde muhafazakâr aday Mahmud Ahmedinejad'ın ani yükselişinin arkasında olduğu düşünülüyordu. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı analize göre 2005 seçimlerinde aday olan reformist din adamı Mehdi Kerrubi, o dönemde Hamaney'e bir mektup yazarak Mücteba’nın Ahmedinejad'ı desteklediğini iddia etti, ancak Hamaney bu iddiayı reddetti.

frgtyhu7
İran Dini Lideri Ali Hamaney (Reuters)

Mücteba, 2009 yılında yeniden aday olan ve tartışmalı seçimlerde ikinci kez göreve gelen Ahmedinejad’ı bir kez daha destekledi. Seçim sonuçlarının duyurulmasıyla hükümet karşıtı protestolar başladı. Protesto gösterileri, Besic ve diğer güvenlik güçleri tarafından şiddetle bastırıldı.

Bir diğer detay olarak Mücteba’nın eşi, eski parlamento başkanı ve en önde gelen muhafazakârlardan biri olan Gulam Ali Haddad Adil'in kızıdır.

Mücteba Hameney, 1969 yılında Meşhed şehrinde doğdu ve Şah'a karşı muhalefet hareketini yöneten babasının yanında büyüdü. Gençliğinde de İran-Irak savaşına katıldı.

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia’dan çevrilmiştir.