İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda can kayıpları... UNRWA: Gazze Şeridi'nin günlük 600 tır dolusu yardıma ihtiyacı varhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/5147036-i%CC%87srailin-gazze-%C5%9Feridine-d%C3%BCzenledi%C4%9Fi-sald%C4%B1r%C4%B1larda-can-kay%C4%B1plar%C4%B1-unrwa-gazze
İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda can kayıpları... UNRWA: Gazze Şeridi'nin günlük 600 tır dolusu yardıma ihtiyacı var
İsrail hava saldırısının hedef aldığı Nuseyrat Mülteci Kampı’ndaki bir evde meydana gelen yıkımı inceleyen Filistinli bir çocuk (DPA)
Gazze Şeridi’ndeki Sivil Savunma Müdürlüğü, İsrail hava kuvvetlerinin bugün şafak vakti Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda en az sekiz Filistinlinin hayatını kaybettiğini açıkladı.
Sivil Savunma Müdürlüğü Sözcüsü Mahmud Basal AFP'ye yaptığı açıklamada, kurum ekiplerinin ‘Gazze Şeridi'nin birçok bölgesinde işgalci İsrail tarafından başlatılan saldırılar sonucunda en az sekiz şehit ve yaklaşık 30 yaralıyı’ hastanelere taşıdığını bildirdi.
Basal, “Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye’de Dekka ailesine ait bir evi hedef alan İsrail hava saldırısının ardından beş şehit ve aralarında çocuk ve kadınların da bulunduğu çok sayıda yaralı nakledildi” dedi.
Cesetlerden bazılarının ‘kömürleşmiş’ olduğunu belirten Basal, ‘Sivil Savunma Müdürlüğü'nün enkazı kaldırmak, yaralıları kurtarmak ve şehitleri çıkarmak için yeterli ekipmanı olmadığından’ bir dizi kayıp kişinin halen enkaz altında olduğunu belirtti.
Filistinli bir çocuk, dün İsrail hava saldırısının hedef aldığı Nuseyrat mülteci kampındaki bir evdeki yıkımı inceliyor (DPA)
Basal, “Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Nuseyrat Mülteci Kampı’nda yerlerinden edilmiş kişilerin kaldığı bir çadıra insansız hava araçlarıyla (İHA) düzenlenen saldırının ardından aralarında hamile bir kadının da bulunduğu iki şehit ve çok sayıda yaralı hastaneye nakledildi” dedi.
Basal, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'un doğusunda yer alan Beni Suheyle kasabasında bu sabah bir grup vatandaşın bombalanması sonucu bir kişinin şehit olduğunu doğruladı. Basal ayrıca, İsrail ordusunun Gazze şehrinin doğusundaki et-Tuffah ve ez-Zeytun bölgelerinde bir dizi evi yıktığını ve Han Yunus'un doğusundaki el-Karara kasabasında beş evi havaya uçurduğunu bildirdi.
Bir gazeteci öldürüldü
İsrail savaş uçaklarının bu sabah Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye en-Nezle'yi bombalaması sonucu Filistinli bir gazeteci ve ailesinin birkaç üyesi hayatını kaybetti.
Şarku’l Avsat’ın Filistin resmi haber ajansı WAFA’dan aktardığına göre, gazeteci Hasan Mecdi Ebu Verde ve ailesinden birkaç kişi, işgalcilerin Cibaliye en-Nezle'deki evlerini bombalaması sonucu şehit oldu.
Ebu Verde'nin şehadeti, soykırım savaşının başladığı 7 Ekim 2023'ten bu yana şehit edilen gazetecilerin sayısını 221'e yükseltti. Söz konusu savaşta ayrıca, yüzlerce gazeteci yaralandı ve gözaltına alındı.
Diğer yandan Birleşmiş Milletler Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA), Gazze Şeridi'nin her gün 500 ila 600 yardım tırına ihtiyaç duyduğunu bildirdi.
UNRWA’nın Facebook hesabı üzerinden yayınlanan gönderide, “Gazze Şeridi'ne anlamlı ve kesintisiz bir yardım akışı, mevcut felaketin daha da tırmanmasını önlemenin tek yoludur” denildi.
Han Yunus'ta karmaşık operasyon
Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları bugün yaptığı açıklamada, geçtiğimiz salı sabahı Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'un doğusunda gerçekleştirilen karmaşık bir operasyonda çok sayıda İsrail askerinin öldürüldüğünü ve yaralandığını duyurdu.
Kassam Tugayları, savaşçılarının ‘Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'un doğusunda bulunan el-Karara kasabasının doğusunda bir evin içinde saklanan İsrail ordusuna ait bir gücü hedef alan’ karmaşık bir operasyon gerçekleştirdiğini bildirdi.
Filistin Sivil Savunma personeli Han Yunus'ta bombalanan bir binada mağdurları arıyor (Sivil Savunma - Reuters)
Kassam Tugayları, savaşçılarının evi ‘bir dizi yüksek patlayıcılı bombayla havaya uçurduğunu, evin çökmesinin ardından düşman askerlerini öldürdüğünü ve yaraladığını’ belirtti. Olayın ardında bir İsrail helikopterinin yaralıları tahliye etmek üzere iniş yaptığı görüldü.
Gazze Şeridi'nin kuzeyi üzerinde işaret fişekleri atan bir Apache helikopteri (Reuters)
Times of Israel dün, İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nde halihazırda görev yapan tüm piyade ve zırhlı tugayların konuşlandırılacağını duyurduğunu bildirdi.
Gazete, ordunun Golani, Paraşütçüler, Givati, Komando, Kfir ve Nahal tugaylarının yanı sıra bir dizi yedek birliğin Gazze Şeridi'ne konuşlandırıldığını söylediğini doğruladı.
İsrail ordusu daha önce Gazze Şeridi'ne on binlerce askerden oluşan beş tümenlik operasyonel güç konuşlandırdığını duyurmuştu.
(video)
Gazze Şeridi'ndeki Hükümet Medya Ofisi tarafından dün yapılan açıklamada, “İsrail, 84. gün üst üste, tüm sınır kapılarını tamamen kapatarak Gazze Şeridi'ne boğucu ve sıkı bir kuşatma uygulamaya devam ediyor. İsrail, sistematik soykırım ve günlük öldürme eylemlerine devam etmenin yanı sıra uluslararası hukuka göre savaş suçu ve insanlığa karşı suç teşkil eden sistematik bir kitlesel açlık politikası uyguluyor” denildi.
Açıklamada, “İşgalci İsrail, bölgeye insani yardım, gıda ve mal girişini engelliyor. İsrail, yakıt sevkiyatını kasıtlı olarak keserek, başta hastaneler ve fırınlar olmak üzere halkın hayatta kalmak için bağımlı olduğu hayati tesislerin neredeyse tamamen kesintiye uğramasına neden oluyor” ifadeleri yer aldı.
Han Yunus'ta bombalanan bir binanın içinde yaralı arayan Sivil Savunma Müdürlüğü mensupları (Sivil Savunma Müdürlüğü - Reuters)
Açıklamanın devamında şöyle denildi: “İşgalci İsrail, son birkaç gündür Gazze Şeridi’ne girişine izin verilen az sayıda tırın hareketine ciddi kısıtlamalar getiriyor, onları İHA’ların gözetimi altında tehlikeli yollardan ve güzergahlardan geçmeye zorluyor ve bu da onları silahlı grupların soygununa karşı savunmasız hale getiriyor.”
Hükümet Medya Ofisi, İsrail'in insani yardım alanında çalışan uluslararası kuruluşları ‘vatandaşlara doğrudan yardım dağıtmamaya’ zorladığını ve bunun da Gazze Şeridi'ndeki açlık krizini daha da kötüleştirdiğini kaydetti.
Gazze Şeridi'ndeki Sağlık Bakanlığı dün yaptığı açıklamada, İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik savaşında Ekim 2023'ten bu yana hayatını kaybedenlerin sayısının yaklaşık 54 bine yükseldiğini duyurdu.
Esed’in devrilmesinden aylar sonra 12 üst düzey subay yeni Suriye yönetiminin elindehttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/5147158-esed%E2%80%99-devrilmesinden-aylar-sonra-12-%C3%BCst-d%C3%BCzey-subay-yeni-suriye-y%C3%B6netiminin
Esed’in devrilmesinden aylar sonra 12 üst düzey subay yeni Suriye yönetiminin elinde
Esed rejiminin devrilmesinin üzerinden beş ayı aşkın bir süre geçmişken, Suriyeliler eski rejimin kalıntılarından gözaltına alınan kişilerin akıbeti hakkında birçok soru soruyor: Kaç kişi gözaltına alındı? Nerelerde tutuluyorlar? Yargı sürecine tabi tutuldular mı? Gözaltı koşulları nasıl? Bu sorular, Geçiş Dönemi Adalet Komisyonu komitelerinin kurulmaya başlanmasıyla birlikte daha da önem kazandı.
Ağustos 2023'te Suriye'nin kuzeyindeki Afrin kentinde, Şam yakınlarındaki Duma'ya düzenlenen kimyasal saldırıların 10. yıldönümünü anan bir poster (AFP)
Suriye İçişleri Bakanlığı’nın son aylarda yayımladığı verilere göre, gözaltına alınan kişilerden çok azının ismi, rejimin devrilmesinin ardından Askerî Operasyonlar Dairesi tarafından sızdırılan ve eski rejimin işlediği suçlara karıştığı belirtilen 160 kişilik listede yer alıyor.
Açıklamalara göre, şimdiye kadar aralarında 5 general, 6 tümgeneral ve 1 albayın bulunduğu 12 subay gözaltına alındı. Bu kişiler arasında Hama, Dumeyr ve Halhale’deki askerî hava üslerinin üç eski komutanı da bulunuyor. Dumeyr Askerî Hava Üssü Komutanı Tümgeneral Pilot Faysal İbrahim, Tümgeneral Pilot Halid Muhammed el-Ali ve Tümgeneral Pilot Abdulcebbar Muhammed Halebiye gözaltına alınanlar arasında yer alıyor. Bu subaylardan biri Halhale Askerî Hava Üssü’nün eski komutanıydı. Üçü de, Suriye’nin başta Şam kırsalı olmak üzere çeşitli bölgelerinde sivil yerleşim yerlerine yönelik hava bombardımanlarının sorumlusu olmakla suçlanıyor. Bu saldırılar sonucunda çok sayıda katliam yaşanmış ve sivil yerleşim alanları büyük ölçüde tahrip edilmişti.
Eski rejime bağlı General Asaf İsa en-Neysânî, savaş suçlarına karışmakla suçlanıyor. (Suriye İçişleri Bakanlığı)
Aynı şekilde, Tümgeneral Asaf İsa en-Neysânî de gözaltına alınan isimler arasında yer alıyor. Kaplan lakabıyla bilinen Tuğgeneral Süheyl Hasan’a yakınlığıyla tanınan Neysânî, sahada birçok kritik askerî görev üstlenmişti. Bunlar arasında, İdlib kırsalındaki Vadi’uz-Zeyf bölgesindeki askerî operasyonların komutanlığı, Ariha yakınlarındaki Cebel el-Erbaîn zirvesinde konuşlu topçu bataryalarının denetimi, Kefrenbude ve çevresindeki askerî harekât merkezi komutanlığı, 8. Tümen'in komutası ve Hama vilayetinin güvenlik komitesi başkanlığı bulunuyordu.
Dera'da Siyasi Güvenlik Şubesi Başkanlığı görevini yürütmüş olan Tümgeneral Atıf Necib’e ait bir fotoğraf (Sosyal medya)
Diğer yandan, 2011–2018 yılları arasında İçişleri Bakanı olarak görev yapmış olan Tümgeneral Muhammed eş-Şaâr, 4 Şubat’ta gönüllü olarak yetkililere teslim oldu. Şaâr, 2011 yılında Beşşar Esed tarafından kurulan kriz hücresinin üyelerinden biriydi. Gözaltına alınan bir diğer isim ise, eski Hava Kuvvetleri İstihbarat Başkanı Tümgeneral İbrahim Huveyce. Huveyce, Lübnanlı siyasetçi Kemal Canbolat'ın suikastında parmağı olmakla, savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar işlemekle suçlanıyor. Son olarak, Hama Askerî Havalimanı Komutanı Tümgeneral Abdulvehhab Osman, 19 Mart tarihinde gözaltına alındı.
Tümgeneraller... Sahil harekâtı
Gözaltına alınan tümgeneraller arasında, 2011 yılında Dera'da Siyasi Güvenlik Şubesi Başkanı olan ve eski devlet başkanı Beşşar Esed’in teyzesinin oğlu olan Tümgeneral Atıf Necib de bulunuyor. Yine gözaltına alınanlar arasında, Lübnan Hizbullah milisleri ile Suriye'deki bazı mezhebi gruplar arasında koordinasyondan sorumlu olan Hava İstihbarat birimi mensubu Tümgeneral Sultan Tinavi yer alıyor. Bir diğer isim ise, Hava İstihbarat Teşkilatı’nın eski Soruşturma Şubesi Başkanı, aynı zamanda Sednaya Hapishanesi'ndeki Soruşturma Dairesi'nin başında bulunmuş ve Doğu Guta bölgesinde güvenlik komitesine başkanlık etmiş olan Tümgeneral Sâlim Dağistânî.
7 Mart’ta Suriye sahilinde eski rejim yanlısı silahlı grupların bulunduğu bölgelere doğru fırlatılan bir füze (DPA)
Aynı şekilde, gözaltına alınanlar arasında, Mahir Esed’e en yakın isimlerden biri olarak bilinen Tümgeneral Abdulkerim Hamâde de bulunuyor. Kendisi, önceki rejim döneminde uzlaşma dosyasından sorumlu olup İran Devrim Muhafızları Ordusu’nun (DMO) lider kadrosuyla koordinasyon görevini yürütmekteydi. Hamâde, Irak’a gönderilmek üzere hazırlanan bir uyuşturucu sevkiyatının ele geçirilmesi sonrasında yakalandı. Albay Sâlim İskender Tıraf ise, Cumhuriyet Muhafızları'na bağlı Halep’teki 123. Tugayın, ardından Deyrizor’daki birliğin komutanlığını yaptı. Tıraf, mart ayında Suriye sahil bölgelerinde gerçekleşen eski rejim kalıntılarının saldırısına katılan isimler arasında yer alıyordu. Ayrıca, 26 Nisan’da Humus’ta gözaltına alınmak istenirken çıkan çatışmada, pilot Tümgeneral Ali Şelhub öldürüldü.
Sednaya’nın Azrail’i
Başka bir düzeyde ise, Sednaya Hapishanesi’nden üç gardiyan ile Filistin Şubesi’nden bir gardiyan gözaltına alındı. Gözaltına alınanlar arasında, Sednaya celladı lakabıyla tanınan Muhammed Kenco Hasan da bulunuyor. Hasan, askerî mahkemede askerî başsavcı, Halep'te ikinci askerî hâkim ve Şam’daki askerî ceza mahkemesi danışmanı olarak görev yapıyordu. 26 Aralık 2024 tarihinde Tartus’ta gerçekleştirilen bir güvenlik operasyonunda yakalandı. Bu operasyon sırasında genel güvenlik teşkilatından 15 personel öldü.
‘Sednaya celladı’ lakabıyla tanınan Muhammed Kenco Hasan (SANA)
Sednaya Cezaevi’nin en bilinen gardiyanlarından biri olan ve Sednaya’nın Azrail’i olarak anılan Evs Sellûm da gözaltına alındı. Bunun yanı sıra, Sednaya Cezaevi'nde güvenlik kameralarından sorumlu kişilerden biri olan Muhammed Şelhum da yakalananlar arasındaydı. Gözaltına alınan gardiyanlar arasında Filistin Şubesi 235'te görev yapan Yasin el-Milhim de yer aldı.
Ayrıca, 2013 yılında yaşanan Tedamun Mahallesi Katliamı’na karışan dört kişi de yakalandı. Bu kişiler şunlar: Münzir el-Cezâirî, Sümer ve İmâd Muhammed el-Mahmûd kardeşler, Kâmil Şerîf el-Abbâs. Aynı zamanda, Tedamun Mahallesi’nde Nesrîn Caddesi’nde görev yapan Ulusal Savunma Güçleri milislerinden Mâhir Hadîd de gözaltına alındı.
Grup komutanları
Silahlı grupların liderleri arasında beş kişi gözaltına alındı. Bunlardan bazıları, sahil bölgesinde rejim kalıntıları tarafından düzenlenen saldırılara katılmış kişilerdi.
25. Tümen’in taarruz birliklerinin komutanı ve aynı zamanda asker toplama sorumlusu olan Beşşar Mahfuz (Suriye İçişleri Bakanlığı)
Bu isimlerden ilki, terör eylemleri düzenlemek ve uyuşturucu ticareti yapmakla suçlanan Hayyan Maya. İkinci isim, önceki rejimi destekleyen Filistinli milis gücü Kudüs Tugayı’nın komutanlık ofisi müdürü Fahrî Dervîş. Üçüncü kişi ise Halep’te Kudüs Tugayı’nın komutan yardımcılığını yürüten Adnân es-Seyyid. Bu kişi, İran’ın önde gelen saha yapılanmalarından birinin temsilcisi olarak tanımlanıyor.
Dördüncü olarak, Süheyl Hasan’a bağlı 25. Tümen’in taarruz birimlerinin başında bulunan Beşşar Mahfûz gözaltına alındı. Kaçırma eylemlerine karıştığı belirtilen Mahfuz, çetesinden bazı isimlerle birlikte yakalandı. Beşinci isim ise, Lazkiye kırsalında yasa dışı bir silahlı grubun lideri olan Samuel Vetfe’dir. Vetfe, çıkan çatışmanın ardından gözaltına alındı. Operasyonda grubun iki üyesi daha yakalandı ve üzerlerindeki silahlar ele geçirildi. Bu grubun da sahil bölgesindeki olaylara katıldığı belirtiliyor.
Rejim kalıntıları ve ‘dişi aslanlar’
Son beş ay içinde yüzlerce kişi, rejim kalıntılarına mensup olma şüphesiyle gözaltına alındı. Genel Güvenlik Dairesi, bunlar arasında öne çıkan bazı isimleri kamuoyuna açıkladı. Bu kişiler arasında iki kadın da bulunuyor: Bunlardan ilki, Dâriyye Kasabı lakabıyla bilinen Neriman Mustafa Hicâzî. İkincisi ise eski rejim güçlerinin kadın taburlarında görev yapan ve ‘dişi aslanlar’ olarak bilinen birliklerin gönüllü mensubu olan Kamer Dellâ’dır. Kamer Dellâ, aynı zamanda 4. Tümen’de komutanlık yapan ve sahil bölgesindeki saldırıları planlamakla suçlanan Tuğgeneral Gayş Dellâ’nın yeğeni.
Neriman Hicazi ve onunla birlikte Dâriyye ve Şam’ın Hacerü’l-Esved bölgesinde görev yapan kişilerden biri (Facebook)
Rejim kalıntılarından biri olan Sâhir en-Neddâf, infaz timlerinde liderlik yapan bir isimdi ve silahını teslim etmeyi reddedenler arasında yer aldı. Diğer bir isim, Humus'un Hula bölgesindeki Kafr Şems Katliamı'nın faillerinden biri olarak gösterilen Düreyd Ahmed Abbâs.
Ayrıca, eski rejime bağlı faaliyet yürütenlerden biri de, Tişrîn Askerî Hastanesi’nde görev yapan subaylardan biri olan Dr. Gassân Yûsuf Ali.
Kamer Dellâ, Esed ordusunun ‘dişi aslanlar’ olarak bilinen kadın taburlarında gönüllü olarak görev yapıyordu. (Facebook)
‘Ebu Muallâ’ lakabıyla bilinen askerî istihbarat başçavuşu Ali Ahmed Abbud, Muherde kentinde yakalandı. Yarasa lakabıyla tanınan Musa Ahmed Halife Tartus’ta gözaltına alındı. Ebu Cafer adıyla bilinen Muhammed Esad Selum, el-Melyun kontrol noktasından sorumlu kişiydi ve Şam kırsalında yakalandı. Mahir Esed’e yakın isimlerden biri olarak bilinen Mühend Numan Şam kırsalı ile sahil bölgesindeki uyuşturucu hap üretiminin başındaydı ve yakalandı. Mahmud Şeddud, Baba Amr Mahallesi’nde işlenen katliamlarla suçlanıyordu ve yakalandı. Urve Süleyman ise, geçtiğimiz mart ayında sahil bölgesinde ordu ve güvenlik noktalarına düzenlenen saldırıların faillerinden biri olarak gösteriliyordu, o da yakalandı. Sahil Kalkanı Tugayı’na bağlı bir unsur olarak tanınan Esed Kâsir Sukûr da yakalandı. Alâ Muhammed ile Muhammed İbrahim er-Râî ise sahil bölgesindeki olaylara katılmak, uyuşturucu ve silah ticareti yapmakla suçlanıyordu, yakalandı.
İçişleri Bakanlığı, sahil bölgesindeki olayların yaşandığı mart ayından sonra gözaltına alınanların sayısına dair istatistik yayımlamayı durdurdu. Bakanlıktaki kaynaklar Şarku’l Avsat'a yaptıkları açıklamada, toplam sayıya ilişkin herhangi bir resmî veri bulunmadığını belirtti. Ancak bakanlık, rejim kalıntılarından gözaltına alınanlarla adlî suçlardan yakalananlar arasında ayrım yapmaya özen gösteriyor. Rejim kalıntısı olarak gözaltına alınanların fotoğraflarında yüz hatları, tam isim ve boy uzunluğu yer alırken; adlî suçlardan yakalananların görüntülerinde yüzleri kapalı olup, adları yalnızca sembollerle belirtiliyor. Bu uygulama, genel hukuk kurallarına riayet amacıyla yürütülüyor.
Özel cezaevleri
Mevcut bilgilere göre, tehlikeli ya da siyasi suçlardan tutuklanan kişiler, İdlib'deki güvenlik cezaevlerine gönderiliyor. Bu cezaevleri daha önce Heyetu Tahriru’ş-Şam (HTŞ) ve diğer silahlı grupların kontrolünde bulunuyordu. Bu cezaevleri arasında Cebel ez-Zâviye’deki Ikâb Cezaevi, Hârim Cezaevi ve Derkuş’taki Zunbakî Cezaevi yer alıyor. Diğer tutuklular ise Humus, Hama, Halep, İdlib ve benzeri şehirlerde Adalet Bakanlığı’na bağlı merkezî cezaevlerine sevk ediliyor. Bu cezaevleri sivil ve askerî olmak üzere iki bölüme ayrılıyor.
İçişleri Bakanlığı’nın 22 Mart’ta gözaltına alındığını duyurduğu öne çıkan rejim kalıntılarından biri, Asaf Rıfat Sâlim’dir. Kendisi, Beşşar Esed’in kuzeni Râmî Mahlûf tarafından 2011 yılında kurulan Vatan Kalkanı Tugayı milis gücünün lider kadrosunda yer alıyordu. Tugayın fiilî liderliğini Sâmir Dervîş yürütürken, askerî komutanlık görevini Firâs Sultan üstlenmişti.
Vatan Kalkanı Tugayı milisleri, önceki rejim güçleriyle birlikte çatışmalara katılmanın yanı sıra adam kaçırma, şantaj ve yağmalama faaliyetlerinde de bulunuyordu. Bu eylemler, el-Arîn Hayır Kurumu adı altında yürütülüyordu. İçişleri Bakanlığı’nın kısa süre önce yayımladığı görüntülü bir raporda bu faaliyetler açığa çıkarıldı ve Vatan Kalkanı Tugayı’na bağlı bazı grup liderleri ve militanlarının gözaltına alındığı duyuruldu. Bu kişiler arasında, 4. Tümen'de görev yapan liderlerden Mahfûz Muhammed Mahfûz, Rebi Sâlih Marûf ve Suvâr Sâime grubuna bağlı Meysem Îsâ Yûsuf da yer aldı.
