Yaşadığınız yer bunama riskinizi değiştirebilir

Demans riskiniz ne kadar yüksek? ABD'li gaziler üzerinde yapılan yeni çalışma, bunun yaşadığınız yere bağlı olabileceğini gösteriyor (AFP)
Demans riskiniz ne kadar yüksek? ABD'li gaziler üzerinde yapılan yeni çalışma, bunun yaşadığınız yere bağlı olabileceğini gösteriyor (AFP)
TT

Yaşadığınız yer bunama riskinizi değiştirebilir

Demans riskiniz ne kadar yüksek? ABD'li gaziler üzerinde yapılan yeni çalışma, bunun yaşadığınız yere bağlı olabileceğini gösteriyor (AFP)
Demans riskiniz ne kadar yüksek? ABD'li gaziler üzerinde yapılan yeni çalışma, bunun yaşadığınız yere bağlı olabileceğini gösteriyor (AFP)

Demans riskiniz ne kadar yüksek? ABD'li gaziler üzerinde yapılan yeni araştırmaya göre, bu risk yaşadığınız yere bağlı olabilir.

Kaliforniya Üniversitesi'nin San Francisco (UCSF) kampüsünden bir ekip pazartesi günü, bu kronik beyin bozukluğunun en sık görüldüğü bölgeleri belirlediğini açıkladı. Demans görülme oranlarının en düşük olduğu Orta Atlantik bölgesini karşılaştırma için temel alarak, Güneydoğu'da demansın yüzde 25 daha yüksek olduğunu buldular. Burada Kentucky, Tennessee, Alabama ve Mississippi yer alıyor. Kuzeybatı ve Rocky Dağları bölgelerindeyse bu oran yüzde 23 daha yüksekti.

Bu tür araştırmalar arasında en büyük ve en kapsamlı olan bu çalışmaya dahil edilen diğer bölgelerse Güney ve Güneybatı bölgeleriydi ve buralarda demans görülme sıklığı sırasıyla yüzde 18 ve yüzde 13 daha yüksekti. Kaliforniya, Güneybatı bölgesine dahil edildi.

Kuzeydoğu bölgesinde demans görülme sıklığı Orta Atlantik bölgesinden hâlâ daha yüksekti ancak bu fark sadece yüzde 7'ydi.

UCSF Nüfus Beyin Sağlığı Merkezi Direktörü Dr. Kristine Yaffe yaptığı açıklamada, "Çalışma, demansta bölgesel farklılıkları anlamanın ve bölgeye özgü önleme ve müdahale çabalarının önemini vurguluyor" dedi.

Yaffe, JAMA Neurology adlı akademik dergide yayımlanan çalışmanın başyazarıydı.

Çalışma, 1,2 milyondan fazla gazinin sağlık kayıtlarını içeriyordu ve gazilerde travmatik beyin yaralanmaları, depresyon ve travma sonrası stres gibi risk faktörlerinin daha yaygın olduğunu belirtiyordu.

Araştırmacılar, yaş, ırk ve kardiyovasküler hastalıklar gibi belirli faktörleri hesaba kattıklarında da bu farklılıkların devam ettiğini gördü.

Kırsal kesimlerde tıbbi bakıma erişimin kentsel bölgelere kıyasla daha zor olabileceğini belirttiler. Önceki araştırmalar, kırsal topluluklarda demans oranlarının daha yüksek olduğunu ortaya koymuştu.

Diğer UCSF araştırmacıları yakın zamanda, omurilik sıvısındaki proteinlerin orta yaşlı kişilerin neden demansa yakalandığını anlamanın anahtarı olabileceğini keşfetti.

Demansın başlangıcının depresyonla bağlantılı olduğu biliniyor ancak farklı türlerin kendi nedenleri var. Alzheimer hastalığı en yaygın tür ve yaklaşık 6,7 milyon Amerikalıyı etkiliyor. Vakaların 2060'a kadar iki katına çıkacağı tahmin ediliyor. Bu hastalığın tedavisi yok.

Bu araştırmacıların bir sonraki adımı, bu farklılıkları neden olan faktörleri araştırmak. En yüksek vaka oranlarına sahip bölgeleri belirleyerek, kaynakların daha iyi tahsis edilebileceğini ve demansın savunmasız nüfuslar üzerindeki etkisini azaltmak için hedefe yönelik müdahaleler tasarlanabileceğini umduklarını söylediler.

Birinci yazar, Dr. Christina Dintica, "Eğitim kalitesi, erken yaşam koşulları ve çevresel maruziyetler bu faktörler arasında olabilir" dedi.

Independent Türkçe



ABD'de yaşayan Çinli, Kuzey Kore'ye silah kaçırdığını itiraf etti

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP
TT

ABD'de yaşayan Çinli, Kuzey Kore'ye silah kaçırdığını itiraf etti

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP

ABD Adalet Bakanlığı, ülkede yasadışı şekilde ikamet eden Çinli bir erkek, Kuzey Kore'ye silah, mühimmat ve hassas askeri teknoloji kaçakçılığı yaptığını itiraf etti.

2013'te vizesinin süresi dolduktan sonra ülkede kalmaya devam eden 42 yaşındaki Shenghua Wen, Uluslararası Acil Ekonomik Yetkiler Yasası'nı (IEEPA) ihlal etmek için komplo kurduğunu ve yabancı bir hükümetin yasadışı ajanı olarak faaliyet gösterdiğini itiraf etti. Wen, Aralık 2024'te Kaliforniya'da gözaltına alındı ve halen federal gözaltında tutuluyor.

Savcılara göre Wen, 2012'de ABD'ye giriş yaptı ve gelmeden önce Pekin'deki Kuzey Kore büyükelçiliğinde Kuzey Koreli yetkililerle görüştü. Savcılar, bu yetkililerin Wen'e ABD'nin yaptırımlarını ihlal ederek Pyongyang adına silah ve hassas ekipman temin etmesini talimat verdiğini iddia etti.

IEEPA, ABD Başkanı'nın ulusal güvenliğe tehdit oluşturan ülkelerle ticareti kısıtlamasına izin veriyor ve Kuzey Kore, kapsamlı Amerikan ve uluslararası yaptırımlara tabi.

2023'te Wen, Kaliforniya'nın Long Beach Limanı'ndan Çin'e en az üç konteynır ateşli silah sevk etti. Bir sevkıyat, Ocak 2025'te Hong Kong üzerinden Kuzey Kore'nin Nampo limanına ulaştı.

ABD Adalet Bakanlığı'na göre Wen, sahte ihracat belgeleri kullanarak kargonun gerçek içeriğini gizledi. Örneğin bir konteyneri buzdolabı diye yanlış beyan etti.

Kaçakçılığı kolaylaştırmak için Wen, Kuzey Koreli bağlantılarıyla ilişkili aracılar tarafından havale edilen fonlarla Teksas'ın Houston kentinde bir silah şirketi satın aldı.

Silahları nakliye için Teksas'tan Kaliforniya'ya karayoluyla taşıdı. Savcılar, Wen'in ayrıca yaklaşık 60 bin adet 9 mm mühimmat satın aldığını, izinsiz veya gizli iletişimleri tespit etmek için tasarlanmış bir kimyasal tehdit tanımlama cihazı ve bir geniş bant alıcısı temin ettiğini öne sürdü.

Buna ek olarak hava araçlarına monte edilebilen bir termal görüntüleme sistemi ve bir sivil uçak motoru da dahil askeri sınıf ürünler elde etti veya elde etmeye çalıştı.

Yetkililer, Kuzey Koreli yetkililerin bu planı finanse etmek için Wen'e yaklaşık 2 milyon dolar aktardığını söyledi. Kaliforniya'daki ABD Savcılığı, "Wen, ilgili tüm zamanlarda Kuzey Kore'ye ateşli silah, mühimmat ve hassas teknoloji sevk etmenin yasadışı olduğunu bildiğini itiraf etti. Ayrıca mühimmat, ateşli silah ve yukarıda açıklanan cihazları ihraç etmek için gerekli lisanslara hiç sahip olmadığını da itiraf etti" dedi.

Ayrıca Kuzey Kore hükümet yetkililerinin talimatıyla hareket ettiğini ve yasaların gerektirdiği şekilde, Kuzey Kore'nin talimatı ve kontrolü altında ABD'de faaliyet gösterdiğini ABD Adalet Bakanı'na bildirmemiş olduğunu itiraf etti.

Wen'in cezası 18 Ağustos'ta açıklanacak. IEEPA'yı ihlal ettiği için 20 yıla kadar hapis cezası ve kayıtsız yabancı ajan olarak faaliyet gösterdiği için 10 yıla kadar hapis cezasıyla karşı karşıya.

Independent Türkçe