İsrail'e karşı mücadelenin başladığını duyuran Hamaney: Siyonistlerle asla pazarlık yapmayacağız

Hamaney, Tahran'ın güneyinde İran'ın ilk Dini Lideri Humeyni'nin ölümünün yıl dönümü töreninde konuşma yaparken (Arşiv- Dini Liderin internet sayfası)
Hamaney, Tahran'ın güneyinde İran'ın ilk Dini Lideri Humeyni'nin ölümünün yıl dönümü töreninde konuşma yaparken (Arşiv- Dini Liderin internet sayfası)
TT

İsrail'e karşı mücadelenin başladığını duyuran Hamaney: Siyonistlerle asla pazarlık yapmayacağız

Hamaney, Tahran'ın güneyinde İran'ın ilk Dini Lideri Humeyni'nin ölümünün yıl dönümü töreninde konuşma yaparken (Arşiv- Dini Liderin internet sayfası)
Hamaney, Tahran'ın güneyinde İran'ın ilk Dini Lideri Humeyni'nin ölümünün yıl dönümü töreninde konuşma yaparken (Arşiv- Dini Liderin internet sayfası)

İran’ın Dini Lideri (Rehber) Ali Hamaney bu sabah X platformu üzerinden yayınladığı bir dizi mesajda Tahran'ın ‘Siyonist yapı’ ile herhangi bir pazarlığa girmeyeceğini vurgulayarak, İsrail'e karşı ‘mücadele’ olarak nitelendirdiği sürecin başladığını duyurdu.

İlk paylaşımında “Haydar el-Cebbar adına savaş başlıyor” diyen Hamaney, “Ali, Zülfikar'la birlikte Hayber'e dönüyor” diyerek İslam dininin mirasına ve Hz. Ali’nin savaşlarına, özellikle de Yahudilerin barikat kurduğu Hayber Kalesi’nin kapısını kaldırmasına sembolik bir gönderme yaptı. İran’ın Dini Lideri, mesajlarının devamında ‘terörist Siyonist varlığın karşısında güçlü bir şekilde durulması’ çağrısında bulundu. Hamaney, “Siyonistlerle asla pazarlık yapmayacağız” diye vurguladı.

Hamaney’in bu açıklamalarının öncesinde İran ile İsrail arasında geçtiğimiz hafta  çatışma başlamış, İsrail'in İran liderliğinin hedef alınabileceği yönündeki uyarılarının artmıştı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İran’ın Dini Lideri’ne suikast düzenlenmesi ihtimalini göz ardı etmediğini belirterek, böyle bir hedefin ‘çatışmayı tırmandırmak yerine sona erdireceğini’ söylemişti.

Öte yandan İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, Irak'ın merhum Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'e atıfla “Komşu ülkedeki diktatörün akıbetini hatırlasa iyi olur” diyerek Hamaney'i doğrudan tehdit etti.

Diğer taraftan ABD Başkanı Donald Trump, Hamaney'in hedef alınma olasılığı hakkında "Nerede saklandığını tam olarak biliyoruz, kolay bir hedef ama orada güvende” yorumunda bulundu. Truth Social'da yaptığı bir paylaşımda Trump, “Onu indirmeyeceğiz, en azından şimdilik ama sabrımız tükeniyor. Koşulsuz teslim olun” ifadelerini kullandı.



İsrail'in saldırıları İran'ın nükleer kapasitesini ne kadar zayıflatabildi?

İsrail 6 günde İran'da en az 585 kişiyi öldürdü, 1300 kişiyi de yaraladı (Reuters)
İsrail 6 günde İran'da en az 585 kişiyi öldürdü, 1300 kişiyi de yaraladı (Reuters)
TT

İsrail'in saldırıları İran'ın nükleer kapasitesini ne kadar zayıflatabildi?

İsrail 6 günde İran'da en az 585 kişiyi öldürdü, 1300 kişiyi de yaraladı (Reuters)
İsrail 6 günde İran'da en az 585 kişiyi öldürdü, 1300 kişiyi de yaraladı (Reuters)

İsrail, 13 Haziran’dan beri başta nükleer tesisler ve askeri hedefler olmak üzere İran’daki birçok noktayı bombalamayı sürdürüyor. 

İsrail ordusu, savaş jetleriyle düzenlenen bombardımanlarda İran’ın İsfahan ve Natanz nükleer tesislerinde hasar meydana geldiğini bildirmişti. 

Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’nun bugün duyurduğuna göre İsrail, Karaj ve Tahran’daki santrifüj geliştirme tesislerini de vurdu.

Ancak Guardian’ın analizinde, cuma gününden bu yana meydana gelen hasarın birkaç ay içinde onarılabileceği belirtiliyor. Ayrıca İsrail ordusunun saldırılarının, İran’da hem hükümetin hem de halkın nükleer caydırıcılıkta daha ısrarcı davranmasına yol açabileceğine dikkat çekiliyor. 

Dolayısıyla Tel Aviv yönetiminin hamlelerinin ters teperek Tahran’ın nükleer bomba geliştirme sürecini hızlandırabileceği değerlendirmesi yapılıyor.

Kimliğinin paylaşılmaması şartıyla konuşan İsrailli bir yetkili, saldırılar sonucunda İran’ın nükleer bomba geliştirmesinin sadece birkaç ay geciktirilebileceğini söylüyor. 

Ancak CNN’in salı günkü haberinde yer verdiği ABD istihbarat bilgilerine göre Washington, Tahran’ın en az üç yıl daha nükleer bomba üretemeyeceğini öngörüyordu. Analizde, birkaç aylık bir gecikmenin böyle bir durumda önemsiz kaldığı yazılıyor. 

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, “Yükselen Aslan” operasyonunun ardından yaptığı açıklamalarda İran’ın nükleer silah geliştirmenin eşiğine geldiğini iddia etmişti.

Analizde, İsrail’in nükleer silah geliştirme programına dikkat çekilerek, Tahran yönetiminde birçok grubun buna karşı önlem olarak nükleer silaha sahip olmayı amaçladığı aktarılıyor. 

Adının açıklanmaması şartıyla konuşan, Ortadoğu’da deneyimli bir Batılı yetkili de İsrail’in saldırılarının Tahran’ın nükleer bomba çalışmalarını hızlandırma ihtimalini vurguluyor:

Bu olayların ardından İran’ın herhangi bir nükleer kapasitesi kalırsa, en hızlı şekilde silah geliştireceklerini düşünüyorum.

Analizde, İran’ın nükleer programının askeri yöntemlerle sonlandırılmasının tek yolunun Fordo tesisini imha etmek olduğu belirtiliyor. Kum şehrine yakın bir dağın 80 ila 90 metre altında inşa edilen bu nükleer tesis, İran’ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerinin merkezi. ABD ordusunun savaşa girmesi halinde burayı 13,6 tonluk bombalarla vurması gerekiyor. 

Netanyahu sadece İran’ın nükleer programını bitirmeyi değil, Tahran’da rejimi değiştirmeyi de amaçlıyor. Ancak İranlı sivilleri vurarak bunu elde etmesi zor görünüyor. Johns Hopkins Üniversitesi’nden Vali Nasr, “Gazze savaşının psikolojik etkisinin” de İsrail-İran çatışmalarında önemli rol oynadığını belirtiyor. 

Nasr, Gazze’deki yıkımla “uluslararası liberal düzenin İsrail’i kontrol altında tutabileceğine dair inancın boşa çıktığını” ifade ediyor. 

Independent Türkçe, Guardian, Times of Israel, CNN