Trump, ABD'nin İran'a yönelik saldırılarını Hiroşima'nın bombalanmasına benzetti

TT

Trump, ABD'nin İran'a yönelik saldırılarını Hiroşima'nın bombalanmasına benzetti

ABD Başkanı Donald Trump Lahey'de (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump Lahey'de (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump, ABD'nin İran'ın nükleer tesislerine yönelik saldırılarını İkinci Dünya Savaşı sırasında Japonya'da Hiroşima ve Nagazaki'nin bombalanmasına benzeterek, etkilerinin sınırlı olduğunu gösteren istihbarat sızıntısını reddetti.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times'tan aktardığına göre Trump bugün Lahey'de düzenlenen Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) zirvesinde şunları söyledi: “Hiroşima ve Nagazaki örneklerini kullanmak istemiyorum ama savaşı durduran şey, bu darbe oldu. Bu saldırılar, İsrail-İran savaşını sona erdirdi. Eğer nükleer tesisleri yok etmeseydik, şimdi savaşıyor olacaklardı.”

efrty
ABD uçakları tarafından bombalanan İsfahan'daki bir nükleer tesisin uydu görüntüsü (AP)

Dün sızdırılan ve ABD saldırılarının İran'ın nükleer programını sadece birkaç ay geciktirdiğini bildiren istihbaratın kesin olmadığını belirten Trump, Fordo, Natanz ve İsfahan tesislerindeki hasarın İsrail bir değerlendirme yapana kadar tam olarak tespit edilemeyeceğini söyledi.

Fordo Nükleer Tesisi’ndeki hasarın boyutunun ‘gerçekten bilinmediğini’ ifade eden Trump, “Sanırım İsrail bize çok yakında bilgi verecek” dedi.

İsrail Ordu Sözcüsü Effie Defrin bugün yaptığı açıklamada, “Burada şunu söyleyebilirim ki nükleer programa ciddi zarar verdik ve bunu yıllarca geciktirdik” ifadesini kullandı.

Trump, Savunma Bakanı Pete Hegseth ve Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Fordo Nükleer Tesisi'nin ‘yok edildiği’ konusunda ısrar ederken, ABD Başkanı NATO zirvesinde İran'ın nükleer programının ‘onlarca yıl’ geriye gittiğini ifade etti.

ABD Genelkurmay Başkanı Dan Caine pazar günü daha itidalli bir açıklama yaparak ilk değerlendirmelerin üç tesisin ‘önemli ölçüde hasar ve yıkıma uğradığını’ gösterdiğini, ancak nihai değerlendirmelerin ‘biraz zaman alacağını’ belirtti.

Hegseth, Pentagon'un ABD Federal Soruşturma Bürosu (FBI) ile birlikte sızıntıyı araştırdığını söyledi.

Trump'ın NATO zirvesine katılımı, 12 gün süren savaşın ardından İran ile İsrail arasında geçici bir ateşkesin yürürlüğe girmesinden bir gün sonra gerçekleşti.

Trump dün her iki tarafı da ABD'nin aracılık ettiği anlaşmayı ihlal ettikleri için azarladı.

Ancak Lahey'de, Tahran'ın ateşkes ihlaline verdiği tepkiyi sınırlandırdığı için İsrail'le ‘gurur duyduğunu’ söyledi ve “İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu kendisiyle gurur duymalı” dedi.

dfrgthyu
ABD hava saldırılarının hedefi olan İsfahan Nükleer Teknoloji Merkezi'ndeki yıkılmış binaları gösteren uydu görüntüsü (Reuters)

Trump, İran'ın yüzde 60 saflıkta zenginleştirilmiş uranyum stokunun ABD saldırılarından etkilendiğine inandığını belirterek şunları söyledi: “Bence tesislerden hiçbir şey çıkaramadılar... Bu tür bir malzemeyi çıkarmak çok zordur.”

Tahran'ın ‘isteyeceği son şeyin’ nükleer zenginleştirme programına devam etmek olduğunu kaydeden Trump, gelecekte nükleer altyapısını yeniden geliştirmesi halinde ABD'nin İran'ı tekrar vurup vurmayacağı sorusuna “Kesinlikle” diye cevap verdi.

ABD'nin İran'ı vurmasının Gazze Şeridi'ndeki esirlerin serbest bırakılmasına yardımcı olacağını belirten Trump, “Gazze'de ilerleme kaydediliyor” dedi.

ABD Başkanı Donald Trump'ın Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff dün yaptığı açıklamada, ABD ile İran arasındaki görüşmelerin ‘umut verici’ olduğunu ve Washington'un uzun vadeli bir barış anlaşmasına varmayı umduğunu söyledi.

dfrgthy
Geçtiğimiz ay ABD Başkanı Donald Trump ve Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un fotoğrafının yer aldığı bir İran gazetesi (Reuters)

İran ve ABD, geçtiğimiz nisan ayından bu yana İran'ın nükleer programı konusunda yeni bir diplomatik çözüm bulmak amacıyla dolaylı görüşmeler yürütüyor. Tahran, programının barışçıl amaçlı olduğunu söylerken Washington, İran'ın nükleer silah yapamayacağından emin olmak istediğini belirtiyor.

Trump, ABD'nin müttefiki İsrail ile bölgesel rakibi İran arasında 13 Haziran'da İsrail'in İran'ı bombalamasıyla başlayan hava savaşını sona erdirmeyi amaçlayan bir ateşkes ilan etti. Çatışma, İsrail'in Ekim 2023'te Gazze Şeridi'nde başlattığı savaştan bu yana zaten gergin olan bölgede endişeye yol açtı.

İsrail, Ortadoğu'da nükleer silahlara sahip olduğuna inanılan tek ülke ve İran'a karşı savaşının amacının İran'ın kendi nükleer silahlarını geliştirmesini engellemek olduğunu söylüyor. İran Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması'na tarafken İsrail taraf değil.



Trump’ın çıkışı üzerine İran’la ilgili “yeni istihbarat” geldi

ABD'nin vurduğu Fordo nükleer tesisi, İran'ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerinin merkezi konumunda (Reuters)
ABD'nin vurduğu Fordo nükleer tesisi, İran'ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerinin merkezi konumunda (Reuters)
TT

Trump’ın çıkışı üzerine İran’la ilgili “yeni istihbarat” geldi

ABD'nin vurduğu Fordo nükleer tesisi, İran'ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerinin merkezi konumunda (Reuters)
ABD'nin vurduğu Fordo nükleer tesisi, İran'ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerinin merkezi konumunda (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump'ın İran'a saldırıyla ilgili istihbarat sızıntısını eleştirmesi üzerine CIA'den operasyona dair yeni bilgiler paylaşıldı.

CIA Direktörü John Ratcliffe, ellerindeki son bilgilerin İran'ın nükleer tesislerinin "ciddi şekilde zarar gördüğünü teyit ettiğini" söyledi. Yetkili, İran'ın tesislerinin yeniden inşasının yıllar süreceğini de savundu.

ABD, 22 Haziran'da İran'ın Fordo, İsfahan ve Natanz'daki üç nükleer tesisine hava saldırısı düzenlemiş, operasyonda 14 adet 13,6 tonluk GBU-57 bombası kullanılmıştı.

Trump, B-2 uçaklarıyla düzenlenen saldırıda İran'ın nükleer tesislerinin "tamamen imha edildiğini" öne sürmüştü. Ancak CNN ve New York Times'ın haberlerinde yer verilen istihbarat bilgilerinde, saldırının etkisinin sınırlı kaldığı savunulmuştu. Trump ve kabinesindeki bakanlar istihbarat sızıntısını "dezenformasyon" diye nitelemişti.

İsrail ordusu da İran'ın nükleer programına verilen zararı saptamak için henüz erken olduğunu ancak Tahran'ın nükleer programının "yıllarca geriye gittiğini" iddia etmişti.

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi tesislerde "ciddi hasar oluştuğunu" belirtmişti.

ABD Ulusal İstihbarat Direktörü Tulsi Gabbard, açıklamasında son istihbarat bilgilerinin Trump'ı doğruladığını söyledi:

İran'ın nükleer tesisleri yok edildi. Eğer İranlılar bunları tekrar inşa etmeyi seçerlerse, üç tesisi de baştan kurmaları gerekecek, bu da muhtemelen yıllar alacaktır.

Yeni istihbarat bilgileri, Trump yönetiminin sızıntı üzerine Kongre'yle paylaşımları sınırlamayı planladığı iddialarının ardından geldi.

Kimliklerinin açıklanmaması şartıyla Axios'a konuşan kaynaklar, Pentagon'un istihbarat kolu Savunma İstihbarat Ajansı'nın (DIA) raporunun medyaya sızdırılmasından sonra Trump yönetiminin Kongre üyeleriyle gizli bilgilerin paylaşımını kısıtlamayı planladığını söylemişti.

Ayrıca raporun sızdırılmasına dair tartışmada FBI da olayla ilgili soruşturma başlatıldığını bildirmişti.

Independent Türkçe, BBC, CNN, Guardian