Yeni bulgular Ortaçağ Avrupası'ndaki at eti tüketimine dair ezberi bozdu

Avrupa'da Hıristiyanlığın kabulüyle birlikte at eti tüketiminin azaldığı düşünülse de resmi bir yasağa dair bir kanıt yok (AFP)
Avrupa'da Hıristiyanlığın kabulüyle birlikte at eti tüketiminin azaldığı düşünülse de resmi bir yasağa dair bir kanıt yok (AFP)
TT

Yeni bulgular Ortaçağ Avrupası'ndaki at eti tüketimine dair ezberi bozdu

Avrupa'da Hıristiyanlığın kabulüyle birlikte at eti tüketiminin azaldığı düşünülse de resmi bir yasağa dair bir kanıt yok (AFP)
Avrupa'da Hıristiyanlığın kabulüyle birlikte at eti tüketiminin azaldığı düşünülse de resmi bir yasağa dair bir kanıt yok (AFP)

Avrupa'nın bazı bölgelerinde Hıristiyanlığa geçildikten sonra bile at eti yenmeye devam edildiği ortaya çıktı. 

Hıristiyanlık öncesi Avrupa'da at eti tüketimi epey yaygındı. Bu alışkanlık Ortaçağ'da azalırken yazılı kaynaklar bunun başlıca nedeninin Hıristiyanlığın kabulü olduğunu öne sürüyor. Metinlere göre bu dönemde at eti yemenin "barbarlık" veya "kafirlik" olduğuna inanılıyordu.

Ancak İsveç'teki Stockholm Üniversitesi'nden László Bartosiewicz ve Macaristan'daki HUN-REN Beşeri Bilimler Araştırma Merkezi'nden Erika Gál'in araştırmasına göre daha farklı bir durum sözkonusu olabilir. 

Bulguları hakemli dergi Antiquity'de yayımlanan çalışmayı yürüten arkeologlar, Macaristan'da Ortaçağ'a ait 198 çöp çukurundaki kalıntıları inceledi. Bu çukurlar Macaristan'ın yanı sıra bugünkü Avusturya, Hırvatistan, Romanya, Sırbistan ve Slovakya'da yer alıyordu. 

Araştırmacılar hayvan kemiklerinin oranına göre atların besin olarak tüketilip tüketilmediğini anlamaya çalıştı. 

Nispeten yüksek sayıda kemik bulan ekip, bölge halkının Macaristan'ın MS 1000'de Hıristiyanlığı kabul etmesinden en az 200 yıl sonra bile muhtemelen at yemeye devam ettiğini düşünüyor. Özellikle kırsal bölgelerdeki at kemikleri, çukurlardaki çiftlik hayvanı kalıntılarının üçte birini oluşturuyordu. 

Ancak çöplüklerdeki kalıntılara göre at tüketimi, 1241-42 Moğol istilasının ardından düşüşe geçti. Araştırmacılar Macaristan'da at tüketiminin, 16. yüzyıldaki Osmanlı işgaliyle birlikte pratikte sona erdiğini öne sürüyor.

Arkeologlar 13. yüzyılda başlayan düşüşün, atların sayısının azalması ve besin yerine savaşlarda kullanılmasına öncelik verilmesinden kaynaklandığını tahmin ediyor. Ekip makalede şöyle yazıyor:

Atlar değerli savaş ganimetleriydi ve hayatta kalan atlar muhtemelen yiyecek dışındaki amaçlar için yüksek talep görüyordu.

Ayrıca Moğol istilasında, Macaristan halkının kayda değer bir bölümünün ölmesi sonucu bölgeye batıdan göçler teşvik edilmişti. Bu grupların at yerine domuz eti tercih etmesinin de gözlemlenen düşüşte rol oynaması muhtemel.

Araştırmacılar bulgulara dayanarak at eti tüketiminin dini sebeplerden değil, hayvanların sayısının azalması ve demografik değişimlerden kaynaklandığını savunuyor. Yeni çalışmada Macaristan'daki at eti tüketimi analiz edilse de Avrupa'nın farklı bölgelerinde de din dışındaki etkenler sözkonusu olabilir.

Ekip makalede "Belgelere dayanarak at eti tüketiminin terk edilmesi, genellikle Ortaçağ Avrupası'nda Hıristiyanlığın ortaya çıkışıyla ilişkilendiriliyor" diye yazıyor: 

Öte yandan açık bir yasağın yokluğunda (Yahudilik/İslam'daki domuz eti yasağı gibi), Avrupa genelinde at etinin bırakılmasında büyük ölçüde bölgesel çeşitlilikler görülüyor.

Independent Türkçe, Washington Post, Popular Science, Antiquity



Çin’de komedyenlere “toplumsal cinsiyet şakası” uyarısı

Komedyen Fan Chunli'nin,evliliğiyle ilgili yaptığı şakalar sosyal medyada tartışma yarattı (iQiyi)
Komedyen Fan Chunli'nin,evliliğiyle ilgili yaptığı şakalar sosyal medyada tartışma yarattı (iQiyi)
TT

Çin’de komedyenlere “toplumsal cinsiyet şakası” uyarısı

Komedyen Fan Chunli'nin,evliliğiyle ilgili yaptığı şakalar sosyal medyada tartışma yarattı (iQiyi)
Komedyen Fan Chunli'nin,evliliğiyle ilgili yaptığı şakalar sosyal medyada tartışma yarattı (iQiyi)

Çin'de komedyenlere "karşı cinsle ilgili şaka yapmama" uyarısında bulunuldu.

Ülkenin doğusundaki Cıciang eyaletinde yetkililerin hafta sonu yayımladığı açıklamada, komedyenlerden toplumsal cinsiyet meselelerine dair tartışmaları körüklememeleri istendi.

Çin'de WhatsApp'ın muadili olarak kullanılan WeChat'te pazar günü yayımlanan mesajda şu ifadelere yer verildi:

Elbette eleştiri yapmakta bir sorun yok. Fakat komik olmak uğruna toplumsal cinsiyet karşıtlığını kullanmak yerine yapıcı eleştiriler getirilmelidir.

AFP ve Reuters'ın aktardığına göre açıklama, bir komedyenin evliliğine dair yaptığı şakaların ardından geldi.

Uyarıda belirli bir komedyenin adı paylaşılmazken, yayın platformu iQiyi'de gösterilen "Stand-up Komedisinin Kralı" adlı programın adına yer verildi.

Yetkililerin açıklamasında göndermede bulunulan komedyenin, "Fangzhuren" sahne adını kullanan 50 yaşındaki Fan Chunli olabileceğine işaret ediliyor.

Temizlik işçisi olarak çalışan kadın komedyen, eşiyle evliliğinde yaşadığı sorunlar ve ayrılma süreciyle ilgili esprileriyle sosyal medyada viral olmuştu.

Yetkililerin uyarısı, sosyal medyada bazı kesimlerin tepkisini çekti. Ülkede Twitter'ın muadili olarak kullanılan Weibo'da bir kişi, "Gerçekleri söyleyince kadınlarla erkekler arasında karşıtlık mı yaratılmış oluyor?" yorumunu yaptı.

Başka bir kişi de yorumunda "Bir şey kadın bakış açısından tartışıldığında toplumsal cinsiyet karşıtlığı olarak etiketleniyor, bu fazla hassas değil mi?" ifadelerini kullandı.

Kadın komedyenler geçmişte de toplumsal cinsiyet konularında şaka yaptıkları için yetkililerden uyarı almıştı.

Stand-up sanatçısı Yang Li, geçen yıl düzenlediği gösterisinde "Erkekler bu kadar vasat görünmelerine rağmen neden böyle özgüvenliler?" diye sormuştu.

Gösteriye gelen tepkiler nedeniyle perakende devi JD.com, komedyenle sponsorluk sözleşmesini sona erdirdiğini bildirmişti.

Independent Türkçe, Reuters, AFP