Hekimler uyarıyor: ChatGPT psikoz riski yaratıyor

Yeni çalışma yapay zekanın "gerçekliğin sınırlarını bulandırabileceğini" ve psikotik semptomlara yol açabileceğini söylüyor

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP
TT

Hekimler uyarıyor: ChatGPT psikoz riski yaratıyor

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP

Yeni rapora göre ChatGPT ve diğer popüler yapay zeka sohbet robotları insanları psikoza sürüklüyor.

Birleşik Krallık Ulusal Sağlık Servisi (NHS) doktorlarının da ortak yazarlığını yaptığı çalışma, büyük dil modellerinin (LLM) savunmasız kullanıcılarda "gerçeklik sınırlarını bulandırdığına" ve "psikotik semptomların başlangıcına veya şiddetlenmesine katkıda bulunduğuna" dair kanıtların arttığı uyarısında bulunuyor.

Araştırma, kişilerin "sohbet robotu psikozu" diye adlandırılan duruma düştüğüne dair onlarca raporun ardından geliyor.

Çalışmaya katılan King's College London'dan nöropsikiyatrist Hamilton Morrin, sohbet robotu psikozunu henüz anlaşılmaya başlanan "gerçek bir olgu" diye tanımladı.

LinkedIn'de paylaştığı gönderide, "Bazı kamuoyu yorumları ahlaki panik alanına kaymış olsa da özellikle onaylamak, etkileşim kurmak ve taklit etmek üzere tasarlanan yapay zeka sistemlerinin, psikozu karakterize ettiği bilinen bilişsel zayıflıklarla nasıl etkileşime girebileceği konusunda daha ilginç ve önemli bir tartışma yapılması gerektiğini düşünüyoruz" diye yazdı.

Makineler hakkında sanrıların ortaya çıktığı noktayı muhtemelen geçtik ve bu sanrıların makinelerle birlikte ortaya çıktığı bir döneme giriyoruz.

King's College London'da ders veren ortak yazar Tom Pollack, psikiyatrik bozuklukların "nadiren aniden ortaya çıktığını" ancak yapay zeka sohbet robotlarının kullanımının "tetikleyici bir faktör" olabileceğini söyledi.

Yapay zeka şirketlerini araçlarına daha fazla güvenlik önlemi eklemeye ve yapay zeka güvenlik ekiplerine psikiyatristleri de dahil etmeye çağırdı.

The Independent, bu olgu hakkında yorum almak için OpenAI'la iletişime geçti. Şirket daha önce "insanların yapay zekayı hayatlarında gerçekte nasıl kullandığına dair güvenlik, uyum ve duyarlılık çıtasını yükseltmeye devam etmesi" gerektiğini söylemişti.

OpenAI patronu Sam Altman, mayısta katıldığı podcast'te, şirketinin savunmasız ChatGPT kullanıcıları için işe yarar güvenlik önlemleri almakta zorlandığını söylemişti..

Zihinsel bakımdan yeterince hassas durumda olan, psikotik krizin eşiğindeki kullanıcılara uyarının nasıl iletileceğini henüz çözemedik.

"Delusions by design? How everyday AIs might be fuelling psychosis (and what can be done about it)" (Tasarım kaynaklı sanrılar mı? Günlük yapay zekalar psikozu nasıl tetikliyor olabilir [ve bu konuda neler yapılabilir]) başlıklı makalenin önbaskı hali PsyArXiv'de yayımlandı.

Independent Türkçe



Yaşam tarzındaki bu değişiklikler Alzheimer ilerlemesini yavaşlatıyor

Yaşam tarzındaki bu değişiklikler Alzheimer ilerlemesini yavaşlatıyor
TT

Yaşam tarzındaki bu değişiklikler Alzheimer ilerlemesini yavaşlatıyor

Yaşam tarzındaki bu değişiklikler Alzheimer ilerlemesini yavaşlatıyor

Yeni bir araştırma, yaşam tarzının Alzheimer hastalığının başlangıcını nasıl geciktirebileceğini vurguladı.

En yaygın demans türü olan Alzheimer, yaklaşık 7 milyon Amerikalıyı etkiliyor ve bu sayının gelecek 25 yılda neredeyse iki katına çıkması bekleniyor. Nörodejeneratif hastalık, hafıza kaybına ve diğer bilişsel kabiliyetlerin gerilemesine neden oluyor.

Pazartesi günü Alzheimer Derneği yıllık toplantısında sunulan iki çalışma, beslenme ve egzersizin faydalarını vurguladı. Bir çalışma özellikle yürüyüşün, beyin kaynaklı nörotrofik faktör, yani BDNF adlı bir protein üreterek zihni keskin tutmaya katkı sunduğunu gösteriyor.

Calgary Üniversitesi'nde nörobilim alanında yardımcı doçenti olan Cindy Barha, NBC News'a, "BDNF, özellikle fiziksel bakımdan aktif kaldığınıza, örneğin yürürken, beyniniz için doğal olarak üretilen bir gübre gibi" diye konuştu.

Beyin hücrelerinin hayatta kalmasına, büyümesine ve daha güçlü bağlantılar oluşturmasını sağlıyor. Bu da özellikle beynin hafıza merkezi olan hipokampüste hafızayı, öğrenmeyi ve ruh halini destekliyor.

Yürümenin demans riskini düşürdüğü sıklıkla görülüyor ve daha yavaş yürüyenler hastalığın erken belirtilerini gösteriyor olabilir.

3 bin yetişkinin katıldığı bir çalışmada, APOE4 adı verilen bir gen varyantına sahip olanların bilişsel kabiliyetlerinde daha keskin düşüşler görüldüğü tespit edildi.

Herkes metabolizma ve beyin fonksiyonlarında kritik bir rol oynayan APOE geniyle doğuyor. Bir genetik test, Alzheimer riskini azaltan ve riski etkilemeyen varyantlar da dahil hangi varyanta sahip olduğunuzu ortaya çıkarabilir.

İnsanların yüzde 15'i kadarında bulunan APOE4, Alzheimer hastalığı riskini artırıyor. Yürümenin, bu gen mutasyonuna sahip bireyler üzerinde en güçlü koruyucu etkiye sahip olduğu görüldü.

İkinci çalışma ayrıca, APOE4 varyantına sahip kişilerin yaşam tarzı değişikliklerinden daha fazla fayda sağlayabileceğini ortaya koydu. 700'den fazla APOE4 taşıyıcısının yer aldığı 2 bin 500 kişilik çalışmada, katılımcılar egzersiz yaptı, beslenme danışmanlığı aldı ve beyin testleri yaptırdı.

Finlandiya Sağlık ve Refah Enstitüsü'nden Jenni Lehtisalo, NBC News'a, APOE4 pozitif olanlarda yaklaşık 4 kat daha fazla fayda görüldüğünü söyledi. Bu müdahalelerin APOE4'lü kişilerde neden bu kadar etkii gösterdiği veya en etkili olabilecekleri zaman tam bilinmiyor. Ancak bulgular, egzersizin taşıyıcılarda tedavi olarak kullanılması ve demans riskini azaltma konusunda umut vadeden önceki araştırmalara dayanıyor.

Diğer çalışmalar, bu hastaların beyin sağlığına fayda sağlamak için keto bazlı bir diyet ve ek beslenme yaklaşımlarını destekliyor.

Öte yandan, Güney Kaliforniya Üniversitesi'nden Alzheimer araştırmacısı Hussein Yassine, Science adlı akademik dergiye, rafine şeker tüketiminin ve daha hareketsiz bir yaşam tarzının bu gene sahip kişilere zarar verebileceğini söyledi.

Modern yaşam, APOE4'lü bireylerin bazıları için uygun değil.

Independent Türkçe