Tahran yeni bir savaştan korkuyor ve müzakere etmek istiyor

Pezeşkiyan, Zangezur koridorunu görüşmek üzere Erivan'a geldi

Arif, bugün Erivan'a hareket etmeden önce Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın veda töreninde (İran Cumhurbaşkanlığı)
Arif, bugün Erivan'a hareket etmeden önce Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın veda töreninde (İran Cumhurbaşkanlığı)
TT

Tahran yeni bir savaştan korkuyor ve müzakere etmek istiyor

Arif, bugün Erivan'a hareket etmeden önce Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın veda töreninde (İran Cumhurbaşkanlığı)
Arif, bugün Erivan'a hareket etmeden önce Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın veda töreninde (İran Cumhurbaşkanlığı)

İranlı yetkililer, İsrail ile ateşkesin geçici olduğunu ve çökme tehlikesi bulunduğunu belirtti. İran Dini Lideri'nin askeri danışmanı General Yahya Rahim Safevi, Tahran'ın ateşkes halinde olmadığını, aksine "fiili bir savaş halinde" olduğunu ve en kötü senaryolara hazırlandığını, savunma ve saldırı kabiliyetlerini güçlendirdiğini söyledi.

Öte yandan, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Muhammed Rıza Arif, ülkesinin “savaş değil müzakere” yanlısı olduğunu vurgularken, karşı tarafın savaşı başlatması halinde “sonun İran'ın elinde olacağını” ifade etti.

Bu gelişme, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın, Tahran'ın kuzey sınırında ABD varlığına izin vereceğinden endişe ettiği Zangezur Koridoru projesini görüşmek üzere Ermenistan'a gelişiyle eş zamanlı olarak meydana geldi.

Dini Liderin Danışmanı Ali Ekber Velayeti ise ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Alaska'da gerçekleştirdiği görüşmeye atıfta bulunarak, "Ulusal güvenliğimizin tehlikeye atılmasına izin vermeyeceğiz" dedi.



Ukrayna konulu Beyaz Saray toplantısı... Çözümsüz barış yolunda 5 sonuç

ABD Başkanı Donald Trump, Fransa, Almanya, İtalya ve Birleşik Krallık liderlerini, Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı'nı ve NATO Genel Sekreteri'ni Beyaz Saray'da ağırladı. (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump, Fransa, Almanya, İtalya ve Birleşik Krallık liderlerini, Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı'nı ve NATO Genel Sekreteri'ni Beyaz Saray'da ağırladı. (Reuters)
TT

Ukrayna konulu Beyaz Saray toplantısı... Çözümsüz barış yolunda 5 sonuç

ABD Başkanı Donald Trump, Fransa, Almanya, İtalya ve Birleşik Krallık liderlerini, Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı'nı ve NATO Genel Sekreteri'ni Beyaz Saray'da ağırladı. (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump, Fransa, Almanya, İtalya ve Birleşik Krallık liderlerini, Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı'nı ve NATO Genel Sekreteri'ni Beyaz Saray'da ağırladı. (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump dün Beyaz Saray'da Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ve bir dizi Avrupalı liderle bir araya geldi. Bu görüşme, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik savaşını sona erdirmek için dostane ancak kesin olmayan bir girişim olarak nitelendirildi.

Toplantının büyük bir kısmı, Zelenskiy'nin savaşı sona erdirecek bir anlaşmayı kabul etmesi halinde Avrupa ülkeleri ve ABD'nin Ukrayna'ya sağlayabileceği güvenlik garantilerinin niteliğine odaklandı.

Diğer yandan Trump, Zelenskiy ile Putin arasında doğrudan bir görüşme yapılmasının önünü açmak amacıyla Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüştü. Zelenskiy ile Putin arasındaki görüşmenin zamanı ve hatta gerçekleşip gerçekleşmeyeceği ise halen belirsizliğini koruyor.

xdfgthy
ABD Başkanı Donald Trump ve Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Beyaz Saray'da bir araya geldi. (AFP)

Şarku’l Avsat’ın New York Times’tan aktardığına göre toplantıdan çıkan 5 temel sonuç şunlar:

1- Liderler arasında görüş birliği

Trump'ın Putin'i Alaska'da görkemli bir şekilde ağırlamasından ve önceki bazı tutumlarından geri adım atmasından sadece üç gün sonra, ABD Başkanı geleneksel müttefikleriyle görüşmelerde bulunarak uzlaşma noktalarını ele aldı.

Buna rağmen bazı farklılıklar ortaya çıktı. Almanya Şansölyesi Friedrich Merz, Rusya ile yapılacak herhangi bir müzakerenin ön koşulu olarak ateşkes çağrısında bulundu, ancak Trump bu öneriyi nazikçe reddetti. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise Putin'in niyetlerinden şüphe duyduğunu belirterek şöyle dedi: “Başkan Putin'in barış istediğine ikna olmadım.”

xfghy
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray'ın Doğu Salonu'nda Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ve Avrupalı liderlerle bir toplantıya katıldı. (AFP)

Bununla birlikte, toplantıda Zelenskiy'nin önceki Beyaz Saray ziyaretini sonlandıran türden bir gerginlik yaşanmadı. Katılımcılar, Zelenskiy ile Putin arasında doğrudan bir görüşme düzenlenmesi konusunda anlaştılar. Ukrayna'nın güvenlik garantilerinin ayrıntıları ve Kiev'in anlaşma kapsamında herhangi bir toprak tavizi verip vermeyeceği gibi diğer konular üzerinde çalışmalar devam ediyor.

2- Ukrayna'ya ilişkin garantiler konusunda belirsiz ifadeler

Trump, sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, Zelenskiy ile güvenlik garantileri konusunda ‘verimli’ görüşmeler yaptığını ve bu garantilerin ‘ABD ile koordineli olarak birçok Avrupa ülkesi tarafından Ukrayna'ya sunulacağını’ açıkladı.

ABD'nin barış gücü görevi kapsamında Ukrayna'ya Amerikan askerleri göndereceği sorulduğunda doğrudan cevap vermeyen Trump, “Onlara yardım edeceğiz ve bu sürece dahil olacağız” dedi.

Buna karşılık Avrupalı liderler, NATO tüzüğünün 5. maddesine paralel garantiler talep ettiler. Bu madde, ittifak üyesi herhangi bir ülkeye yapılan saldırının tüm üyelere yapılmış bir saldırı olarak kabul edileceğini öngörüyor.

Zelenskiy ise ne tür garantiler istediği sorulduğunda “Her şeyi” yanıtını verdi.

3- Trump ve Putin ile mekik diplomasisi

Eski Başkan Joe Biden bir keresinde Putin'i ‘katil diktatör’ olarak nitelendirirken, Trump Rusya Devlet Başkanı'na daha olumlu bakıyordu. Trump dün Putin’i, başlattığı savaşı sona erdirmek için samimi bir şekilde çaba gösteren bir lider olarak göstermeye devam etti.

Toplantının bir bölümünde Trump, Avrupa liderleriyle bir araya geldiği Beyaz Saray'ın Doğu Salonu’ndan ayrıldı ve Putin ile telefonda görüştü. Ardından Zelenskiy ve Avrupa liderlerini Oval Ofis'e geri çağırarak görüşmenin ayrıntılarını anlattı. Bu bilgi Finlandiya Cumhurbaşkanı Alexander Stubb tarafından basın mensuplarına aktarıldı.

4- Rusya ve Ukrayna, Putin ile Zelenskiy arasında bir toplantı düzenleyecek

Trump, sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda, Putin'i arayarak Zelenskiy ile bir görüşme ayarlamaya çalıştığını ve daha sonra ikisiyle birlikte üçlü bir toplantıya katılmak istediğini açıkladı. Ancak tarafların bu konuda hemfikir olup olmadığı belli değil.

Putin'in Dış Politika Danışmanı Yuri Ushakov ise Rusya ve ABD başkanları arasındaki görüşmenin ‘yapıcı’ olduğunu belirtti. Rusya'nın açıklamasında, iki tarafın Moskova ve Kiev arasında doğrudan görüşmeler yapmak üzere üst düzey müzakereciler atanması konusunda anlaştığı belirtildi, ancak Putin'in bizzat katılacağı teyit edilmedi.

Putin, Zelenskiy ile görüşmeyi açıkça reddetmemiş olsa da, Ukrayna Devlet Başkanı’nı ‘meşru veya kendisine eşit’ olarak görmediğini defalarca belirtti.

5- Zelenskiy, Ukrayna'nın 90 milyar dolarlık Amerikan silahı satın alma niyetini açıkladı

Trump, Ukrayna'ya ek yardım sağlamayı reddetmesine rağmen, Kiev'e Rus saldırılarına karşı koyması için silah satmaya hazır olduğunu vurguladı. Zelenskiy, Ukrayna'yı füze saldırılarından korumak için daha fazla Patriot hava savunma sistemi satın almak istediğini kaydetti.

cfvgthy
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (AFP)

Zelenskiy gazetecilere, ülkesinin güvenlik garantileri kapsamında Avrupa üzerinden 90 milyar dolarlık Amerikan silahı satın almayı planladığını, bunun karşılığında ABD'nin Ukrayna'dan insansız hava araçları (İHA) satın alacağını söyledi. Anlaşmanın henüz resmi metninin hazırlanmadığını belirten Zelenskiy, böyle bir anlaşmanın barış anlaşması sağlanması durumunda Ukrayna'nın savunma kapasitesini güçlendirme yönünde büyük bir adım olduğunu ifade etti.