Kovid-19'un kan damarları üzerindeki tehlikeli etkisi ortaya çıktı

Yeni bir araştırma Kovid enfeksiyonunun, özellikle kadınlarda kan damarlarının yaşlanmasını hızlandırabileceğini ortaya koydu

Aşı olan kişilerin atardamarlarında daha az sertleşme görülüyor ve semptomları zamanla dengeleniyor (AP)
Aşı olan kişilerin atardamarlarında daha az sertleşme görülüyor ve semptomları zamanla dengeleniyor (AP)
TT

Kovid-19'un kan damarları üzerindeki tehlikeli etkisi ortaya çıktı

Aşı olan kişilerin atardamarlarında daha az sertleşme görülüyor ve semptomları zamanla dengeleniyor (AP)
Aşı olan kişilerin atardamarlarında daha az sertleşme görülüyor ve semptomları zamanla dengeleniyor (AP)

Yeni bir araştırmaya göre Kovid, kan damarlarının yaşlanmasını yaklaşık 5 yıl hızlandırarak kalp krizi ve felç riskini artırabilir.

European Heart Journal'da yayımlanan araştırma, Kovid enfeksiyonunun özellikle kadınlarda kan damarlarının yaşlanmasını hızlandırabileceğini ortaya koydu.

Aşı yaptıranların atardamarlarında, Kovid'e karşı korunmayanlara kıyasla daha az sertleşme yaşandığı ve semptomların zamanla dengelendiği görüldü.

Paris Cité Üniversitesi'nden çalışmanın baş araştırmacısı Profesör Rosa Maria Bruno, "Kovid'in kan damarlarını doğrudan etkileyebileceğini biliyoruz. Bunun, erken damar yaşlanması diye adlandırdığımız soruna yol açabileceğini düşünüyoruz. Yani kan damarlarınız, gerçek yaşınızdan daha yaşlı görünüyor ve bu da kalp hastalıklarına daha yatkın olmanız anlamına geliyor" diyor.

Eğer böyle durum sözkonusuysa, kalp krizi ve felci önlemek için risk altındaki kişileri erken aşamada tespit etmemiz gerekiyor.

Yeni çalışmada dünya genelinde yaklaşık 2 bin 500 kişi test edildi ve katılımcılar, Kovid'e yakalanıp yakalanmadıklarına ve genel serviste veya yoğun bakım ünitesinde yatıp yatmadıklarına göre sınıflandırıldı. Testler, enfeksiyondan 6 ay ve 12 ay sonra yapıldı.

Boyun ve bacaklardaki atardamarlar arasında kan basıncının ne kadar hızlı hareket ettiğini inceleyen bir cihazla herkesin damar yaşı ölçüldü. Ölçülen değer ne kadar yüksekse, kan damarlarının sertliği o kadar fazla ve damar yaşı da o kadar yüksek demek.

Kovid geçiren üç hasta grubunun da hastalığa yakalanmayanlara kıyasla daha sert atardamarları olduğu bulundu.

Kadınlardaki ortalama artış, hafif Kovid geçirenlerde saniyede 0,55 metre, hastaneye yatırılanlarda 0,60 metre ve yoğun bakıma alınanlarda 1,09 metreydi.

Araştırmacılara göre saniyede yaklaşık 0,5 metrelik bir artış "klinik açıdan önem taşıyor" ve yaklaşık 5 yıllık yaşlanmaya denk geliyor. Ayrıca 60 yaşındaki kadınlarda kalp krizi, felç veya ani kalp durması gibi kardiyovasküler hastalık riskini de yüzde 3 artırıyor.

Prof. Bruno, erkekler ve kadınlar arasındaki farkın bağışıklık sistemlerinden kaynaklanabileceğini ekliyor.

Bilim insanı "Kadınlar, daha hızlı ve güçlü bir bağışıklık tepkisi göstererek enfeksiyondan korunabiliyor. Ancak bu tepki aynı zamanda ilk enfeksiyondan sonra kan damarlarına verilen hasarı da artırabiliyor" diyor.

Prof. Bruno, virüsün vücuttaki kan damarlarının iç yüzeyindeki belirli reseptörlere etki ettiğini söylüyor. Virüs, bu reseptörleri kullanarak hücrelere girip enfeksiyonu yayıyor.

Geçen ay yeni bir Kovid türünün Birleşik Krallık'ta yayıldığı ve yaklaşık yüzde 30'la vakaların en büyük bölümünü oluşturduğu bildirilmişti.

Uzmanlar, Stratus varyantının bağışıklığa direnç gösterdiği ve boğuk ses gibi kendine has bir semptomu olduğu uyarısında bulunuyor.

Independent Türkçe



Netflix'in en popüler filmleri tartışma yarattı: "Asla izlemem"

Adam McKay'in yönettiği Don't Look Up'ta Leonardo DiCaprio (ortada), Jennifer Lawrence (solda) ve Timothée Chalamet (sağda) gibi yıldız isimler rol alıyor (Netflix)
Adam McKay'in yönettiği Don't Look Up'ta Leonardo DiCaprio (ortada), Jennifer Lawrence (solda) ve Timothée Chalamet (sağda) gibi yıldız isimler rol alıyor (Netflix)
TT

Netflix'in en popüler filmleri tartışma yarattı: "Asla izlemem"

Adam McKay'in yönettiği Don't Look Up'ta Leonardo DiCaprio (ortada), Jennifer Lawrence (solda) ve Timothée Chalamet (sağda) gibi yıldız isimler rol alıyor (Netflix)
Adam McKay'in yönettiği Don't Look Up'ta Leonardo DiCaprio (ortada), Jennifer Lawrence (solda) ve Timothée Chalamet (sağda) gibi yıldız isimler rol alıyor (Netflix)

Netflix aboneleri, platformun en popüler filmlerini görünce hayrete düştü. Kimileri listedeki yapımlara katılırken, kimileriyse şaşkınlığını gizleyemedi. 

Dünya çapında 300 milyondan fazla ücretli üyeye sahip platformun en çok izlenen ilk 5 filmi farklı türlerden oluşuyor.

Zirvenin adı değişmiyor

Filmler, vizyona girdikten sonraki 91 gün içinde toplam izlenme sayılarına göre sıralanıyor. Yeni favoriler listeye eklendikçe sıralama değişse de bazı yapımlar uzun süredir zirvedeki yerini koruyor. Bunların başında 230 milyon 900 bin kez izlenen Red Notice geliyor.

Dwayne Johnson, Ryan Reynolds ve Gal Gadot'un başrolünde olduğu aksiyon filmi, "Dünyanın en çok aranan sanat eseri hırsızını kovalayan bir FBI profil uzmanının, bu kaçakçıyla iş birliği yaparak ondan da daha zeki bir hırsızı yakalamaya çalışmasını" konu alıyor.

İkinci sırada ise 2025 tarihli çocuk filmi K-Pop: İblis Avcıları (KPOP Demon Hunters) var. Yayına girer girmez genç izleyicilerin ilgisini çeken yapım, pek çok filmi geride bırakmayı başardı. Netflix, filmin konusunu şöyle özetliyor:

K-pop süperstarları Rumi, Mira ve Zoey, stadyumlarda kapalı gişe konserler vermedikleri zamanlarda hayranlarını doğaüstü tehditlerden korumak için gizli güçlerini kullanır.

Üçüncü sırada 2024 yapımı gerilim filmi Kabin Bagajı (Carry-On) yer alıyor. Başrollerini Taron Egerton, Sofia Carson ve Jason Bateman'ın paylaştığı filmde, "bir havaalanı güvenlik görevlisinin, kendisini Noel arifesindeki uçuşa tehlikeli bir bavulu sokmaya zorlayan esrarengiz yolcuyu durdurmaya çalışması" anlatılıyor.

171 milyon 400 bin kez izlenen Don't Look Up, 4. sıraya yerleşti. 2021 tarihli kara komedide, "İnsanlığı yok edecek bir kuyruklu yıldızı keşfeden iki astronomun, felaketi duyurmak için çıktıkları medya turunda kayıtsız bir dünyayla karşılaşmaları" konu ediliyor.

Son olarak 5. sıradaysa 2022'de gösterime giren The Adam Project var. Bilimkurgu türündeki film, geleceği kurtarmak için 12 yaşındaki haliyle güçlerini birleştiren zaman yolcusu pilot Adam Reed'in hikayesini anlatıyor.

"Kolay tüketilen, kolay unutulan"

Listeden memnun olmayan pek çok kullanıcı Reddit'te yorumlarını dile getirdi. Bir kullanıcı, "Gerçekten korkunç bir tablo" derken, bir başkası "Bence Red Notice berbat bir filmdi" ifadelerini kullandı.

Başka bir kullanıcı ise şöyle yazdı: 

Red Notice'i açtım, 5-10 dakika dayanabildim ve başka bir şeye geçtim. Don’t Look Up harikaydı. Adam Project hoş bir bilimkurgu macerasıydı, çok özel değildi ama izlenebilirdi. Kabin Bagajı ise eğlenceli bir aksiyon/gerilim filmiydi, şaheser değil ama izlediğime pişman olmadım.

Bir diğer kullanıcı, "Don't Look Up fena değildi. The Adam Project inanılmaz öngörülebilirdi. Red Notice'i asla izlemem. Hepsi aynı kategoriye giriyor: Kolay tüketilen, kolay unutulan. 10 yıl sonra hiçbiri hatırlanmayacak" yorumunu yaptı.

Bir izleyiciyse şunları söyledi: 

Adam Project'in listede olmasına şaşırdım çünkü pek reklamı yapılmadı, hakkında konuşulmadı. Red Notice'ten daha iyiydi. Ben keyif aldım. Kabin Bagajı ise fena değildi.

Independent Türkçe, Express, Mirror