Ukrayna'ya yönelik büyük Rus İHA saldırısı ve Kiev'de şiddetli patlamalar

Rusya'nın gece vakti düzenlediği İHA saldırısı sırasında Ukrayna'nın başkenti Kiev semalarında patlamalar meydana geldi (Arşiv- Reuters)
Rusya'nın gece vakti düzenlediği İHA saldırısı sırasında Ukrayna'nın başkenti Kiev semalarında patlamalar meydana geldi (Arşiv- Reuters)
TT

Ukrayna'ya yönelik büyük Rus İHA saldırısı ve Kiev'de şiddetli patlamalar

Rusya'nın gece vakti düzenlediği İHA saldırısı sırasında Ukrayna'nın başkenti Kiev semalarında patlamalar meydana geldi (Arşiv- Reuters)
Rusya'nın gece vakti düzenlediği İHA saldırısı sırasında Ukrayna'nın başkenti Kiev semalarında patlamalar meydana geldi (Arşiv- Reuters)

Rusya, dün akşam Ukrayna'ya büyük çaplı insansız hava aracı (İHA) saldırısı düzenledi. Ukrayna'nın resmi uyarı uygulamasına göre, saldırı ülkenin doğusundan batısına kadar her yerinde sirenlerinin çalmasına neden oldu.

Kiev'de şiddetli patlamalar duyuldu ve şehrin Belediye Başkanı Vitali Klitschko, hava savunma sistemlerinin devreye girdiğini söyledi.

Klitschko, bir Rus İHA'sının dokuz katlı bir konut binasının avlusuna düştüğünü ancak patlamadığını belirtti.

Kuzeydeki Sumi ve güneydeki Zaporijya şehirlerinde de patlamalar olduğu bildirildi.

Buna karşılık, resmi Rus haber ajansı TASS, Ukrayna'dan gelen İHA’lar nedeniyle Rusya'nın Lipetsk bölgesinde kısa süreli hava saldırısı alarmı verildiğini duyurdu.

TASS, Volgograd Havalimanı'nın ise önlem olarak faaliyetlerini kısıtladığını bildirdi.



Zelenskiy, cuma günü New York'ta Ukrayna-ABD görüşmesi yapılacağını duyurdu

Volodimir Zelenskiy ve Donald Trump, 18 Ağustos'ta Beyaz Saray'da ikili görüşmede (EPA)
Volodimir Zelenskiy ve Donald Trump, 18 Ağustos'ta Beyaz Saray'da ikili görüşmede (EPA)
TT

Zelenskiy, cuma günü New York'ta Ukrayna-ABD görüşmesi yapılacağını duyurdu

Volodimir Zelenskiy ve Donald Trump, 18 Ağustos'ta Beyaz Saray'da ikili görüşmede (EPA)
Volodimir Zelenskiy ve Donald Trump, 18 Ağustos'ta Beyaz Saray'da ikili görüşmede (EPA)

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, dün yaptığı açıklamada, Rusya ile savaşı sona erdirme çabaları kapsamında yönetiminin cuma günü New York'ta ABD'li yetkililerle bir araya geleceğini duyurdu.

ABD Özel Temsilcisi Steve Witkoff, daha önce ABD medyasına bu hafta Ukraynalı temsilcilerle bir araya geleceğini açıklamıştı.

Zelenskiy, sosyal medyada yaptığı günlük açıklamada, perşembe günü “İsviçre'de yapılan toplantılar”ın ardından “cuma günü ABD'nin New York kentinde başkanın ekibiyle toplantılar yapılacak” dedi.

Başkanın özel kalemi Andriy Yermak ve eski Savunma Bakanı Rustem Umerov'un salı günü Katar'da düzenlenen arabuluculuk görüşmelerine katıldığını ve çarşamba günü Suudi Arabistan'da ilave toplantılar düzenlediğini belirtti.

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman dün, Yermak ile Ukrayna krizindeki son gelişmeleri ve barış ve istikrarı sağlayacak şekilde krizi çözme çabalarını görüştü.

Son haftalarda, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD'li mevkidaşı Donald Trump'ın Alaska'da yaptığı zirvenin ardından, Trump ile Zelenskiy'nin Washington'da Avrupa müttefiklerinin de katıldığı bir toplantı yapmasıyla, savaşı sona erdirmek için diplomatik çabalar hız kazandı.

ABD başkanı, Rus ve Ukraynalı meslektaşları arasında yüz yüze bir toplantı düzenleme arzusunu dile getirdi, ancak bu konuda herhangi bir ilerleme kaydedilmedi.

Ukrayna, herhangi bir barış anlaşması imzalamadan önce, gelecekte Rusya'nın yeni saldırılarını önlemek için Batı'dan güvenlik garantisi istiyor.

Zelenskiy dün, “Moskova'dan müzakerelerle ilgili çok sert ve olumsuz sinyaller aldığını” söyledi. Ayrıca, “Rusya'yı somut adımlar atmaya zorlamak için baskı uygulanması” çağrısında bulundu.


Katz: Ordu her yerde gece gündüz çalışıyor

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (AP)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (AP)
TT

Katz: Ordu her yerde gece gündüz çalışıyor

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (AP)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (AP)

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz bugün yaptığı açıklamada, İsrail güçlerinin ülkenin güvenliğinin gerektirdiği her yerde gece gündüz çalıştığını söyledi. Bu açıklama, Suriye medyasında dün gece Şam yakınlarındaki bir askeri üsse hava saldırısı düzenlendiğine dair çıkan haberlerin ardından geldi.

Katz, X platformu üzerinden yaptığı açıklamada, “Güçlerimiz, İsrail'in güvenliği için tüm savaş alanlarında gece gündüz çalışıyor” dedi, ancak daha fazla ayrıntı vermedi. İsrail güçleri, AFP'nin sorularını yanıtlamadı.

Suriye ordusundan iki kaynak, İsrail ordu birliğinin Şam'ın güneybatısındaki stratejik bir tepede hava indirme operasyonu düzenlediğini ve iki saat süren operasyonu tamamladıktan sonra bölgeden ayrıldığını belirtti.

Suriye el-İhbariyye televizyon kanalı, İsrail uçaklarının Şam'ın güneyinde bulunan Cebel el-Mani yakınlarındaki bir bölgeye birkaç kez saldırı düzenlediğini, ardından dün bir hava saldırısı gerçekleştirdiğini bildirdi.

Suriye medyası dün, İsrail'in Şam kırsalındaki el-Kisve kenti yakınlarındaki askeri hedefleri vurduğunu duyurdu. Bu saldırı, altı Suriye ordusu personelinin bölgedeki İsrail saldırılarında öldürülmesinden bir gün sonra gerçekleşti.

Suriye devlet televizyonuna konuşan kaynak, Cebel el-Mani yakınlarında ordu personeli tarafından yapılan devriye sırasında gözetleme ve dinleme cihazları bulunduğunu söyledi. Kaynak, bu cihazlarla ilgilenmeye çalışırken bölgenin İsrail hava saldırısına uğradığını ve bunun sonucunda zayiat verildiğini ifade etti.

Kaynak, İsrail'in hava saldırısı düzenlemeden önce ‘bölgeye erişimi engellemek’ için kadar saldırılarını sürdürdüğünü açıkladı. Cebel el-Mani, geçen yılın sonlarında Beşşar Esed'in devrilmesinden önce önemli bir hava savunma üssüydü. Esed'in devrilmesinden sonra kurulan yeni Suriye ordusunun bir dizi üyesi bu bölgede konuşlandırılmış durumda.


Trump ve Putin arasında Alaska zirvesi sonrası yapılan gizli anlaşma

Trump, Alaska'da Putin'i karşılarken çekilmiş bir fotoğrafını gazetecilere gösterirken (AFP)
Trump, Alaska'da Putin'i karşılarken çekilmiş bir fotoğrafını gazetecilere gösterirken (AFP)
TT

Trump ve Putin arasında Alaska zirvesi sonrası yapılan gizli anlaşma

Trump, Alaska'da Putin'i karşılarken çekilmiş bir fotoğrafını gazetecilere gösterirken (AFP)
Trump, Alaska'da Putin'i karşılarken çekilmiş bir fotoğrafını gazetecilere gösterirken (AFP)

İsa en-Nehari

ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Alaska zirvesinin ardından aralarındaki ilişkileri geliştirmeyi istediklerini ifade ettiler. Trump müzakere becerilerini överek, “Anlaşmalar yapmayı sabırsızlıkla bekliyoruz” derken Putin, Washington ile ticareti genişletme olasılığını vurguladı. Ancak bu belirsiz söylemlerin arkasında, enerji sektöründe iş birliği yoluyla ilişkileri yeniden rayına oturtmak için ciddi ve açıklanmamış çabalar yatıyor.

Gizli müzakereler

Alaska’daki zirve öncesinde ABD merkezli enerji şirketi ExxonMobil, Rusya'nın devlete bağlı en büyük petrol şirketi Rosneft ile Rusya’daki üç petrol sahasına yönelik Sahalin Projesi’ni yeniden canlandırmak amacıyla gizli görüşmelere başladı. ExxonMobil, Moskova ile Kiev arasında savaş patlak vermeden önce projenin yüzde 30 hissesine sahipti.

Şarku’l Avsat’ın Wall Street Journal (WSJ) gazetesinden aktardığı habere göre ExxonMobil adına müzakereleri yürüten şirketin üst düzey yöneticisi Neil Chapman’ın Rosneft CEO'su İgor Seçin ile görüşmelere başladı.

WSJ’ye göre Trump yönetiminin Rusya'yı Ukrayna'da ateşkes yapmaya zorlamak için ekonomik baskıyı artırması nedeniyle, görüşmelerin gizliliğini korumak için sadece çok sınırlı sayıda şirket çalışanı bu görüşmelerden haberdardı.

WSJ, Chapman ile Seçin arasındaki gizli görüşmenin Katar'ın başkenti Doha'da gerçekleştiğini açıkladı. Washington, ABD'nin yaptırımlarına tabi olan Seçin ile, Hazine Bakanlığı'ndan özel izin alınmadıkça iş yapılmasını yasaklamaktadır. Rus şirket, ExxonMobil’ın sermayesi, teknolojisi ve yönetim uzmanlığından yararlanmayı umuyor.

Reuters haber ajansı daha önce, ABD’li ve Rus yetkililerin bu ay ExxonMobil'ın Rusya’da yeniden faaliyet göstermesi de dahil olmak üzere olası enerji anlaşmalarını görüştüklerini bildirmişti.

ABD merkezli şirketler, Rusya merkezli şirketlerle ilk kez görüşmüyor. ExxonMobil ve diğer şirketler, Joe Biden'ın başkanlığı döneminde de Hazine Bakanlığı'ndan dondurulmuş varlıklar konusunda Ruslarla görüşme yapmalarını sağlayan izinler almıştı. İlk tur görüşmeler, 2022 yılında Rusya'nın çekilmesinden kısa bir süre sonra gerçekleşti.

İki taraf arasında geçtiğimiz şubat ayında, enerji sektörüne yatırımı artırmak için karşılıklı taahhütler de görüşüldü. Bu görüşme, ABD ve Rusya'nın üst düzey yetkililerinin, yıllardır süren soğukluğun ardından ilk kez Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da bir araya gelerek Ukrayna'daki savaşın sona erdirilmesi için müzakere ettikleri sırada gerçekleşti. O dönemde Moskova, ABD'nin Kuzey Kutbu'ndaki enerji projelerine yatırım yapmasını kolaylaştıracağına dair sözler verdi.

Trump yönetimi, ExxonMobil'ın Rusya pazarına geri dönmesi durumunda ABD hükümetinden destek talebine anlayış gösterdi. Şirketin CEO'su, Biden döneminde yıllarca süren soğukluğun ve düşmanlığın ardından ABD-Rusya yakınlaşmasını güçlendirecek bir hamle olarak, Rusya'daki projelerini yeniden canlandırma olasılığını Başkan Trump ile görüştü.

Batı'nın en büyük petrol üreticisi olan ExxonMobil, Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından Rusya pazarına güçlü bir giriş yaptı. Rusya'daki en önemli yatırımı, üç petrol sahasından oluşan Sahalin-1 Projesi’nin yönetimini devraldığı 1995 yılına dayanıyor. Rusya'nın Rosneft şirketi ile 2022 yılına kadar Japonya ve Hindistan merkezli şirketlerle birlikte projenin yüzde 30'una sahipti.

ffvfr
Amerikan şirketleri, Ukrayna'daki savaşı sona erdirecek müzakerelerin başarılı olmasını bekliyorlar, çünkü böylece Rusya pazarına güçlü şekilde geri dönebilecekler (AFP)

Ancak, Amerikan şirketi Ukrayna'daki savaşın ardından ağır kayıplar yaşadı. Batılı rakipleri Rusya pazarından çekilirken, ExxonMobil üretimini azalttı ve hisselerini satmayı planladığını açıkladı, 4 milyar doların üzerinde zarar etti. Rusya daha sonra anlaşmayı engelledi ve ExxonMobil'in hisselerini şirketin ‘zorla el koyma’ olarak nitelendirdiği bir işlemle devraldı.

Kazan-kazan durumu

ExxonMobil'ın Rusya'ya dönüşü, Rusya’nın zengin pazarındaki konumunu geri kazanmak isteyen Amerikan şirketi için olduğu kadar, her iki taraf için de faydalı olacak. Moskova, Batılı şirketleri yatırım yapmaya teşvik etmek ve çekmek istiyor. Ancak, Amerikan enerji devi ExxonMobil'ın geri dönüşü garanti değil. WSJ’ye göre bu kısmen de olsa Trump'ın Ukrayna'daki savaşı sona erdirme başarısına bağlı.

Putin, Alaska’daki zirvenin yapıldığı gün yabancı şirketlerin Sahalin Projesi’ni yürüten Rus şirketinin hisselerine sahip olmalarına izin veren bir kararname yayınlayarak, ExxonMobil'ın geri dönüşünün önündeki engellerden birini kaldırdı. Kararnamede bazı şartlar bulunuyor. Bu şartlar arasında yurt dışından ekipman ve yedek parça temini ve yaptırımların kaldırılmasına yönelik çabalar da yer alıyor.

WSJ'ye göre Rusya’nın petrol endüstrisi ABD'nin uyguladığı yaptırımlara rağmen yüksek üretim oranlarını korumayı başardı, ancak uzmanlık ve yatırım eksikliği nedeniyle kapasitesi giderek azalacak. Öte yandan Ukrayna'nın saldırıları rafinerileri ve boru hatlarını hedef alarak yurt içi yakıt tedarikini aksattı.

Öte yandan Ukrayna’daki savaşı sona erdirmek için yürütülen müzakereler çıkmaza girmiş durumda. Kiev ve müttefikleri acil ateşkes isterken, Putin Ukrayna'nın NATO dışında kalması ve işgal altındaki topraklar üzerinde Rusya'nın kontrolünü tanıması şeklindeki taleplerinde ısrar ediyor. Putin ile Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy arasında bir zirve yapılma olasılığına dair şüpheler özellikle de Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un Zelenskiy'nin meşruiyetini sorgulamasının ardından halen devam ediyor.