Çin'in askerî geçit töreninde tanıttığı en dikkat çekici yeni silahlar hangileri?

Çin tarafından sergilenen bazı silahlar (Reuters)
Çin tarafından sergilenen bazı silahlar (Reuters)
TT

Çin'in askerî geçit töreninde tanıttığı en dikkat çekici yeni silahlar hangileri?

Çin tarafından sergilenen bazı silahlar (Reuters)
Çin tarafından sergilenen bazı silahlar (Reuters)

Pekin'de bugün büyük bir askerî geçit töreni düzenlendi. Törende Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Kuzey Kore lideri Kim Jong-un ön plana çıktı.

İkinci Dünya Savaşı'nın sona ermesinin 80. yıldönümü anısına düzenlenen tören, Şi'ye Çin'in askeri gücünü sergileme ve dostane ilişkiler kurduğu liderleri bir araya getirme fırsatı sundu. Şi, bu liderlerin gücünü ve Batı'ya karşı müthiş hazırlıklı olduklarını tüm dünyaya göstermeyi umuyordu.

Geçit töreninin başında Şi, dünyanın halen ‘barış ve savaş arasında bir seçimle karşı karşıya’ olduğunu, ancak Çin'in ‘durdurulamayacağını’ vurguladı.

Şarku’l Avsat’ın İngiliz gazetesi The Independent'tan aktardığına göre, 2025 yılı savunma bütçesine yaklaşık 186 milyar sterlin ayıran dünyanın en büyük ikinci ekonomisi Çin, geçit töreni sırasında birkaç benzersiz yeni silah sergiledi. Bunlardan en dikkat çekenleri şunlar:

YJ hipersonik füzeleri

Çin ordusu, mevcut hipersonik füzeleri YJ-17, YJ-19 ve YJ-20'nin yanı sıra yeni YJ-15 füzesini de sergiledi.

Ying Ji’nin kısaltması olan YJ füzeleri, gemilerden veya uçaklardan fırlatılabilir. Bu füzeler, büyük gemilere ciddi hasar vermek üzere tasarlanmıştır.

sdfvgth
Yeni YJ-15 füzesi (EPA)

Çin, geleneksel savunma sistemlerini atlatma kabiliyetiyle dünya çapında ilgi gören hipersonik silah teknolojisinde hızla ilerliyor.

Büyük insansız deniz araçları

İki yeni, çok büyük, torpido şeklindeki insansız araç sergilendi. AJX002 ve HSU100, iki uzun kamyonla taşındı.

Avustralyalı deniz analisti Alex Luck, uzunluğu yaklaşık 60 fit (18 metre) olduğu tahmin edilen ilk aracın tasarımının, bunun muhtemelen bir ‘keşif’ aracı olduğunu gösterdiğini, ikincisinin ise ‘daha belirsiz olduğunu, ancak mayın döşeme kabiliyetine sahip olduğunun söylendiğini’ belirtti.

xsdfer
AJX002 insansız su altı aracı (AP)

Naval News'e göre Çin deniz kuvvetleri, halen ABD'nin gerisinde olsa da, ekstra büyük insansız su altı araçları (XLUUV) konusunda dünyanın en büyük programına sahip ve beş model üretilip test edilerek hizmete sokulmuş durumda.

Nükleer savaş başlığı taşıyabilen kıtalararası balistik füzeler

Çin, nükleer savaş başlığı taşıyabilen üç tür kıtalararası balistik füzeyi tanıttı: DF-61, DF-31 ve DFC-5.

dfrgty
DFC-5 füzesi (Reuters)

Çin ordusu ayrıca, askeri bir kamyonun üzerinde sergilenen ilk havadan fırlatılan nükleer füzesi JL-1'i de tanıttı.

Çin devlet televizyonu CCTV’ye göre, JL-1 ve JL-3 füzelerinin DF-61 ve DF-31 füzeleriyle birlikte sergilenmesi, ‘Çin ordusunun kara, deniz ve hava stratejik nükleer kuvvetlerinin ilk toplu sergilenmesi’ anlamına geliyor.

cdfgh
JL-3 füzesi (Reuters)

DFC-5 füzesinin menzilinin 20 bin kilometreden fazla olduğu tahmin ediliyor. Devlet medyası, ‘bu stratejik kıtalararası nükleer füzenin tüm dünyayı kapsadığını ve 12 savaş başlığı taşıyabildiğini’ belirtti.

Uzay savunma sistemi

Yabancı uyduları vurabilen HQ-29 uzay savunma sistemi, hava gücünün göze çarpan bir gösterisi olarak askerî geçit töreninde ilk kez tanıtıldı.

sdfrgt
HQ-29 uzay savunma sistemi (AFP)

Lazer tabanlı silahlar

Çin ordusuyla bağlantılı X platformundaki bir hesap tarafından ‘dünyanın en güçlü lazer hava savunma sistemi’ olarak tanımlanan güçlü bir silah büyük ilgi gördü.

sxdfrgt
LY-1 cihazları (DPA)

Bugünkü törende, uzun askeri araçların üzerinde mavi LY-1 ekranlı birkaç büyük, garip beyaz cihaz görüldü.

AFP’ye konuşan Luck “Bu konfigürasyonu ilk kez geçen yıl ağustos ayında gördük, ancak net görüntüler değildi. Gemilere monte edilen LY-1 cihazları en azından ileri test aşamasında gibi görünüyor” ifadelerini kullandı.

ABD tarafından da kullanılan bu ‘yönlendirilmiş enerji silahları’, tek bir düşük maliyetli, yüksek hassasiyetli saldırı ile ciddi hasara neden olabilir.

İnsansız araçlar

Su altı insansız hava araçlarının yanı sıra, deniz askeri operasyonlarında kullanılabilen su üstü araçları da dahil olmak üzere birkaç insansız araç sergilendi.

Luck, bu insansız hava araçlarının ‘limanlara giriş ve çıkış’ için insanlı araçlar olarak da kullanılabileceğini ve muhtemelen mayın temizleme amaçlı olduğunu söyledi.

Tahliye, ikmal ve mühimmat nakliyesi ve keşif gibi çeşitli yeteneklere sahip birkaç insansız hava aracı ve kara aracı da sergilendi.

Radar

Çin, tören sırasında birkaç radar cihazını sergiledi.

Radarlarla donatılmış uçaklar, ülkenin keşif yeteneklerini sergilemek için tören alanının üzerinde uçtu.

KJ-600 erken uyarı uçağı, halka açık bir törende ilk kez tanıtıldı.

sdfr
Erken uyarı uçağı KJ-600 (Reuters)

China Daily'ye göre KJ-600 uçağı, uçak gemilerinde kullanılmak üzere tasarlanmış ve önümüzdeki aylarda Fujian gemisinde hizmete girmesi bekleniyor.



Putin: Kiev ile müzakereler başarısız olursa, hedefimize askeri yollarla ulaşacağız

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Şanghay İşbirliği Örgütü'nün (ŞİÖ) Tianjin'deki zirvesine ve Pekin'deki askerî geçit törenine katılmak üzere Çin'e yaptığı ziyaretin ardından düzenlediği basın toplantısında (Reuters)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Şanghay İşbirliği Örgütü'nün (ŞİÖ) Tianjin'deki zirvesine ve Pekin'deki askerî geçit törenine katılmak üzere Çin'e yaptığı ziyaretin ardından düzenlediği basın toplantısında (Reuters)
TT

Putin: Kiev ile müzakereler başarısız olursa, hedefimize askeri yollarla ulaşacağız

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Şanghay İşbirliği Örgütü'nün (ŞİÖ) Tianjin'deki zirvesine ve Pekin'deki askerî geçit törenine katılmak üzere Çin'e yaptığı ziyaretin ardından düzenlediği basın toplantısında (Reuters)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Şanghay İşbirliği Örgütü'nün (ŞİÖ) Tianjin'deki zirvesine ve Pekin'deki askerî geçit törenine katılmak üzere Çin'e yaptığı ziyaretin ardından düzenlediği basın toplantısında (Reuters)

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin dün yaptığı açıklamada, Kiev ile anlaşmaya varılamaması halinde Ukrayna ile çatışmanın devam edeceğini söyledi.

Putin, Çin'e yaptığı dört günlük ziyaretin sonunda düzenlediği basın toplantısında, “Ukrayna konusunda bir anlaşmaya varamazsak, hedeflerimizi askeri yollarla gerçekleştireceğiz” dedi.

72 yaşındaki Putin, zafere olan güvenini yineleyerek, “Rusya güçleri tüm cephelerde başarılı bir şekilde ilerliyor... Ukrayna Silahlı Kuvvetleri zor durumda” ifadelerini kullandı.

Rusya Devlet Başkanı ayrıca, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'nin müzakere yapma meşruiyetini sorguladı ve Zelenskiy'nin anayasal görev süresinin geçen yıl sona erdiği yönündeki argümanını yineledi.

Zelenskiy, anayasaya göre görev süresi sona erdikten sonra da görevde kalmasına izin veren sıkıyönetim altında Ukrayna'yı yönetmeye devam ediyor.

Putin, Zelenskiy ile diyaloğu ‘çıkmaz sokak’ olarak nitelendirdi, ancak aynı zamanda Rusya ve Ukrayna devlet başkanları arasında bir görüşme için baskı yapan ABD Başkanı Donald Trump'ı övdü.

Putin, yeni ABD yönetiminin tutumu sayesinde ‘tünelin sonunda ışık gördüğünü’ vurguladı ve “Mantık hâkim olursa, Ukrayna'daki çatışmada kabul edilebilir bir sonuca ulaşılabilir” dedi.

Putin, bu sonucun somut olarak neye benzeyeceğini belirtmedi, ancak Rusya'nın komşusu için güvenlik garantilerini doğrudan toprak talepleriyle ilişkilendirdiğini reddetti.

ABD Başkanı Donald Trump ise CBS News'e yaptığı açıklamada, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'nin henüz barış anlaşması imzalamaya hazır olmadığını, ancak ‘bir şeyler olacağını ve bunu başaracağını’ söyledi.

Trump, Putin ve Zelenskiy arasında doğrudan görüşme olasılığı konusunda belirsizlik artmasına rağmen, Rusya ile Ukrayna arasında barış anlaşması sağlanması için çabalarını sürdüreceğini vurguladı.

ABD Başkanı, Rusya, Ukrayna veya diğer savaşan ülkelerle yaptığı birçok diplomatik müzakerede izlediği yaklaşımın, liderleri bir odada bir araya getirip, onları derhal bir anlaşmaya varmaya zorlamak olduğunu söyledi.

sdfg
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (AFP)

Bu yaklaşımın hızlı bir çözüm aranırken bile sabır gerektirdiğini açıklayan Ukrayna Dışişleri Bakanı Andriy Sibiha, bu yılki diğer barış anlaşmalarında bu yaklaşımın meyvesini verdiğine inandığını belirtti. Sibiha dün, Avusturya, Vatikan, İsviçre, Türkiye ve üç Körfez ülkesi dahil en az yedi ülkenin, 3,5 yıldan fazla süredir devam eden savaşı sona erdirmek amacıyla Ukrayna ve Rusya devlet başkanları arasında bir toplantıya ev sahipliği yapmaya hazır olduğunu açıkladığını ifade etti.


İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarında 84 Filistinli hayatını kaybetti

Gazze Şeridi sınırındaki İsrail tankları (AFP)
Gazze Şeridi sınırındaki İsrail tankları (AFP)
TT

İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarında 84 Filistinli hayatını kaybetti

Gazze Şeridi sınırındaki İsrail tankları (AFP)
Gazze Şeridi sınırındaki İsrail tankları (AFP)

İsrail'in bugün şafak vaktinden itibaren Gazze Şeridi'nin çeşitli bölgelerine düzenlediği saldırılarda 84 Filistinli hayatını kaybetti.

Filistin resmi haber ajansı WAFA, sağlık kaynaklarına dayanarak, ‘şehitler arasında, işgal güçlerinin Han Yunus'un güneyinde bir grup vatandaşı hedef almasının ardından yardım bekleyen üç vatandaşın da bulunduğunu’ bildirdi.

Şarku’l Avsat’ın WAFA’dan aktardığına göre işgal güçlerinin, Gazze Şeridi’nin orta kesiminde bulunan Nuseyrat Mülteci Kampı’ndaki çadırlarını bombalaması sonucu yedi vatandaş yaşamını yitirdi. WAFA, ‘işgal uçaklarının Gazze'nin es-Sabra ve Tel el-Heva mahallelerinde yerinden edilmiş kişileri barındıran bir evi ve çadırı bombalaması sonucu üçü çocuk olmak üzere yedi vatandaşın yaşamını yitirdiğini, çok sayıda kişinin ise yaralandığını’ kaydetti.

Gazze Şeridi’ndeki Sağlık Bakanlığı ise bugün yaptığı açıklamada, Gazze Şeridi'nde açlık ve yetersiz beslenme nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısının 131'i çocuk olmak üzere 370'e yükseldiğini ve son 24 saat içinde Gazze Şeridi'nde açlık ve yetersiz beslenme nedeniyle üç yeni ölüm vakası daha kaydedildiğini belirtti.


İsrail: Gazze şehrine yapılacak saldırı bir milyon Filistinlinin yerinden edilmesine neden olacak

Gazze şehrinin güneyinde insanlar ve eşyalarının tahliyesi, 2 Eylül 2025 (AFP)
Gazze şehrinin güneyinde insanlar ve eşyalarının tahliyesi, 2 Eylül 2025 (AFP)
TT

İsrail: Gazze şehrine yapılacak saldırı bir milyon Filistinlinin yerinden edilmesine neden olacak

Gazze şehrinin güneyinde insanlar ve eşyalarının tahliyesi, 2 Eylül 2025 (AFP)
Gazze şehrinin güneyinde insanlar ve eşyalarının tahliyesi, 2 Eylül 2025 (AFP)

İsrail Savunma Bakanlığı'ndan üst düzey bir yetkili dün yaptığı açıklamada, İsrail'in Gazze şehrini kontrol altına almak için düzenlediği saldırının bir milyon Filistinliyi yerinden edeceğini söyledi. Fransız Haber Ajansı AFP'nin aktardığına göre yetkili bu kişiler için yeni bir ‘insani yardım bölgesi’ kurulması planlarından bahsetti.

Hamas'ın 7 Ekim 2023 tarihinde İsrail'e saldırmasının ardından başlayan savaş, Gazze Şeridi'nde yaşayan iki milyondan fazla insanın büyük çoğunluğunu evlerini defalarca kez terk etmeye zorladı.

İsrail hükümeti geçtiğimiz ağustos ayında kuşatılmış ve harap olmuş Filistin topraklarının en büyük şehri olan Gazze'yi kontrol altına alma planını onayladı. İsrail, bu hafta on binlerce yedek askeri çağırdıktan sonra kuvvetlerini seferber etmeye başladı.

Gazze Şeridi'nin kuzeyinde bulunan bu şehirde yaklaşık bir milyon kişi yaşıyor.

d8ı
Gazze Şeridi'nin kuzeyinden gelen Filistinli mülteciler, eşyalarını da yanlarına alarak Gazze şehrinin batısındaki er-Raşid Caddesi üzerindeki bir mülteci kampına kaçarken, 2 Eylül 2025 (EPA)

İsrail ordusuna bağlı Filistin Topraklarındaki Hükümet Aktivitelerini Koordinasyon Birimi'nde (COGAT) görevli üst düzey bir yetkili, son günlerde insanların kuzeyden güneye doğru hareket ettiğini söyledi.

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla gazetecilere konuşan Savunma Bakanlığı yetkilisi, “Şimdiye kadar yaklaşık 70 bin Gazzeli Gazze Şeridi’nin kuzeyinden ayrıldı” dedi. Aynı yetkili, İsrail makamlarının ‘bir milyon kişinin’ güneye kaçmasını beklediğini, ancak bunun için bir zaman dilimi belirtmediğini açıkladı.

Geçen ayın sonunda İsrail ordusu, Gazze şehri sakinlerinin yerinden edilmesinin ‘kaçınılmaz’ olduğunu doğruladı. Şehir, ‘tehlikeli savaş bölgesi’ olarak ilan edildi.

Uluslararası Kızılhaç Komitesi, şehir sakinlerini tahliye etmenin ‘imkansız’ olduğunu ve bu konudaki planların ‘uygulanamaz’ olduğunu değerlendirdi.

7u8ı
Gazze Şeridi sınırında İsrail'in güneyinde konuşlu İsrail tankları, 3 Eylül 2025 (AFP)

Yetkili, İsrail'in ‘insani yardım bölgesi belirlemeye çalıştığını’ ve bunun önümüzdeki günlerde resmi olarak duyurulacağını belirtti.

Yetkiliye göre bu bölge Gazze'nin merkezindeki bazı mülteci kamplarından güneydeki el-Mevasi kıyı bölgesine kadar uzanacak ve doğuya doğru genişleyecek.

İsrail, savaşın başındayken bu bölgeyi ‘insani yardım bölgesi’ olarak sınıflandırmıştı, ancak buradaki yerinden edilmiş insanların çadırları İsrail ordusunun tekrar tekrar düzenlediği hava saldırılarının hedefi oldu.

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği Sözcüsü Thameen Al-Kheetan geçtiğimiz ay el-Mevasi'deki Filistinlilerin ‘gıda, su, elektrik ve çadırlar dahil olmak üzere temel hizmet ve malzemelere erişiminin ya çok kısıtlı olduğunu ya da hiç erişimi olmadığını’ açıkladı.

hyjuı
Gazze şehrinin güneyine eşyalarıyla birlikte doluştukları minibüsle yerinden edilen Filistinliler, 2 Eylül 2025 (AFP)

COGAT geçtiğimiz hafta başlarında, ‘bölge sakinlerini korumak için güneye taşıma’ hazırlıklarını duyurdu. Bu hazırlıklar arasında Mısır'dan el-Mevasi bölgesine su taşımak için yeni bir boru hattının inşa edilmesi, İsrail'den gelen su borularının bakım çalışmalarının yapılması ve Gazze Şeridi'nin güneyindeki bir deniz suyunu tuzdan arındırma tesisinin elektrik şebekesine bağlanması yer alıyor.

COGAT, İsrail'in Hamas'ın askeri kanadı İzzettin el-Kassam Tugayları'nın Komutanı Muhammed es-Sinvar'ı öldürdüğünü iddia ettiği bir operasyonun ardından haftalarca kapalı kalan Han Yunus'taki Avrupa Hastanesi'nin yeniden açılması için çalışmaların başladığını da belirtti.