Kızamık geçirenlerde on yıl sonra ölümcül bir beyin hastalığı gelişebilir

Endonezya'nın Surabaya kentinde bir çocuğa kızamık aşısı yapan bir sağlık çalışanı (AFP)
Endonezya'nın Surabaya kentinde bir çocuğa kızamık aşısı yapan bir sağlık çalışanı (AFP)
TT

Kızamık geçirenlerde on yıl sonra ölümcül bir beyin hastalığı gelişebilir

Endonezya'nın Surabaya kentinde bir çocuğa kızamık aşısı yapan bir sağlık çalışanı (AFP)
Endonezya'nın Surabaya kentinde bir çocuğa kızamık aşısı yapan bir sağlık çalışanı (AFP)

ABD merkezli gazete New York Post, ABD'nin Los Angeles kentinde bir çocuğun kızamık geçirdikten yıllar sonra nadir görülen bir nörolojik hastalığa yakalanarak hayatını kaybettiğini bildirdi.

Şarku’l Avsat’ın New York Post gazetesinden aktardığına göre yetkililer, çocuğun aşı olmaya hak kazanmadan önce bebeklik döneminde kızamık geçirdiğini söylediler, ancak vakayla ilgili daha fazla detay açıklamadılar.

İnsandan insana kolayca bulaşan bir solunum yolu hastalığı olan kızamığın yanı sıra kabakulak ve kızamıkçık (MMR) aşısının ilk dozu genellikle 12 ila 15 aylık çocuklara yapılır. İkinci doz ise anaokulu veya birinci sınıfa başlamadan önceolur.

Kızamık vakalarında sıkça enfeksiyonlu versiyonu görülebiliyor. Enfeksiyon ayrıca bronşit, larenjit ve Los Angeles'taki çocuk gibi çok nadir, ancak ciddi vakalarda olduğu gibi kızamık atağından aylar hatta yıllar sonra ortaya çıkan, ilerleyici ve genellikle ölümcül bir beyin hastalığı olan subakut sklerozan panensefalit (SSPE) hastalığına da yol açabilir.

İlk enfeksiyondan sonra, kızamık virüsü vücutta kalabilir ve yıllar sonra beyin iltihabına (ensefalit) neden olan belirli mutasyonlara uğrayabilir. Böylece her 100 bin kızamık vakasından 4 ila 11 hastada genellikle SSPE geliştirir.

gtyh
Kızamık aşısı hazırlayan bir sağlık çalışanı (AFP)

Hastalık, ruh hali değişimlerinden istemsiz kas spazmlarına, ciddi beyin hasarına ve ölüme kadar ilerleyebilir.

Semptomlar genellikle ilk enfeksiyondan 6 ila 10 yıl sonra ortaya çıkar.

ABD’de SSPE vakaları genellikle yılda dört veya beş vakayı geçmez, ancak kızamık vakalarının artmasıyla bu sayının yükselmesi bekleniyor.

ABD’de bu yıl yaklaşık bin 300 vaka kaydedildi. Bu rakam, vakaların son otuz yılın en yüksek seviyesine ulaştığını gösteriyor.

SSPE vakalarında ölüm oranı yüzde 95, zira hastalığın bilinen bir tedavisi yok. Yalnızca Antiviral ve antienflamatuar ilaçlarla hastalığın ilerlemesi yavaşlatılabilir.

Los Angeles'taki vaka, ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) tarafından bu yıl bildirilen üç kızamık kaynaklı ölümden biri olarak kayıtlara geçti.

Los Angeles İlçe Sağlık Müdür Dr. Muntu Davis geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada “Bu vaka, özellikle toplumumuzun en savunmasız üyeleri için kızamığın ciddiyetini açıkça hatırlatıyor” ifadelerini kullandı.

Dr. Davis, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Küçücük çocuklar, sürü bağışıklığı yoluyla onları korumak için bize güveniyorlar. Aşılar sadece kendinizi korumakla kalmaz, aynı zamanda ailenizi ve komşularınızı, özellikle de henüz aşı olacak yaşta olmayan çocukları da korur.”

ABD’de koronavirüs (Kovid-19) pandemisiyle birlikte MMR ve diğer rutin çocukluk çağı aşılarının yapılma oranında düşüş gözlemlendi.

Son raporlara göre 2024-2025 öğretim yılında anaokulu çocuklarının yüzde 92,5'i MMR aşısı oldu. Bu oran, 2019-2020 öğretim yılında yüzde 95’di.

Birleşik Krallık Liverpool Üniversitesi Enfeksiyonlu Sinirbilim Profesörü Benedict Michael, bu hafta kaleme aldığı bir makalede şunları yazdı:

Aşı oranlarındaki düşüş, kısmen MMR aşısını otizmle ilişkilendirmeye çalışan sahte araştırmalardan kaynaklanıyor. Bu iddialar, itibarını yitirmiş bir doktor tarafından ortaya atılmış ve tamamen çürütülmüştür.

Sosyal medyada yayılan yanlış bilgilerin Kovid-19 salgını nedeniyle aşılara karşı artan şüphecilikle daha da şiddetlenen bu endişeleri körüklediğini belirten Prof. Michael, “Los Angeles'taki vaka, kızamığın iyi huylu bir çocukluk hastalığı olmadığını hatırlatan önemli bir uyarıdır. Kızamık, zatürre gibi ciddi komplikasyonlara neden olabilir ve bu vakanın da gösterdiği gibi, yıllar sonra gecikmiş ancak ölümcül beyin hasarına yol açabilir” diye ekledi.



"Tüm zamanların en kötü dizisi" eleştirilere rağmen rekor kırdı

All's Fair, kadın boşanma avukatlarından oluşan bir ekibin, kendi hukuk bürolarını açmak için erkek egemen bir şirketten ayrılmasıyla başlıyor (Disney+ / Hulu)
All's Fair, kadın boşanma avukatlarından oluşan bir ekibin, kendi hukuk bürolarını açmak için erkek egemen bir şirketten ayrılmasıyla başlıyor (Disney+ / Hulu)
TT

"Tüm zamanların en kötü dizisi" eleştirilere rağmen rekor kırdı

All's Fair, kadın boşanma avukatlarından oluşan bir ekibin, kendi hukuk bürolarını açmak için erkek egemen bir şirketten ayrılmasıyla başlıyor (Disney+ / Hulu)
All's Fair, kadın boşanma avukatlarından oluşan bir ekibin, kendi hukuk bürolarını açmak için erkek egemen bir şirketten ayrılmasıyla başlıyor (Disney+ / Hulu)

Kim Kardashian'ın başrolünde yer aldığı, Ryan Murphy imzalı yeni hukuk draması All's Fair, rekor kırdı.

Kardashian'ın yanı sıra Sarah Paulson, Glenn Close, Naomi Watts, Niecy Nash-Betts ve Teyana Taylor'ın rol aldığı dizi, bol entrikalı, yüksek profilli boşanma davalarını üstlenen kadın avukatların hem iş hem özel hayatlarındaki çatışmalarını konu alıyor.

Üç günde 3,2 milyon izlenme

All's Fair, 4 Kasım'daki prömiyerinin ardından eleştirileri derleyen Rotten Tomatoes'da yüzde 0'lık beğeni puanıyla açılmıştı. Dizinin puanı kısa süre içinde yüzde 5'e yükseldi. 

İzlenme rakamlarına bakıldığında ise tablo tamamen değişiyor: All's Fair, ilk üç günde 3,2 milyon küresel izlenme elde ederek Hulu'nun son üç yıldaki en büyük açılışını yaptı.

Sert tepkiler göz önünde bulundurulduğunda dizinin bu performansı daha da dikkat çekici. Bazı eleştirmenler All's Fair'ı "tüm zamanların en kötü dizisi" diye nitelerken, bazıları da oyunculukları yerden yere vurdu. Ancak rakamlar izleyicinin, ünlü isimlerle dolu kadro, gösterişli atmosfer ve Ryan Murphy'nin melodram dozu yüksek hikayesine fazlasıyla ilgi gösterdiğini ortaya koyuyor.

Karşılaştırmak gerekirse All's Fair, Hulu'nun son dönemdeki birçok yeni dizisini geride bırakarak sadece Only Murders in the Building ve The Handmaid's Tale'in ardında yer aldı. Üç günde 3 milyon izlenmeyi aşarak, 2022 Haziran'da yayımlanan The Bear'dan bu yana platformun en güçlü açılışlarından birine imza attı.

Öte yandan eleştirilerin ardından Kardashian, sosyal medyada dolaylı bir yanıt verdi. Dizinin prömiyerinden fotoğraflar paylaştığı gönderiye şu notu düştü:

Yılın en çok övülen dizisini izlediniz mi? All's Fair şimdi Hulu ve Disney+'ta.

Murphy ve oyuncu ekibi de röportajlarda benzer bir tavır takındı. Dizinin baştan beri "bilinçli olarak abartılı ve kendinin farkında" bir üsluba sahip olduğunu savundular. 

Sert eleştiriler, ironiye dönüşerek diziye sosyal medyada daha da fazla görünürlük kazandırdı. TikTok ve X'te paylaşılan sahneler viral olmaya devam ediyor.

Yine de dizinin kaderi şimdilik belirsiz. Eleştirmenler tepkilerini sürdürürken, açılış başarısının kalıcı bir seyirci kitlesine dönüşüp dönüşmeyeceği gelecek hafta netleşecek. 

Hulu'da güçlü açılış yapan Tell Me Lies ve Dokuz Kusursuz Yabancı (Nine Perfect Strangers) gibi diziler, ilerleyen haftalarda izlenme rakamlarında ciddi düşüşler yaşamıştı. Ancak All's Fair'ın tartışmalı yapısı ve yıldız kadrosu, bu durumu tersine çevirebilir.

Independent Türkçe, ScreenRant, Deadline, TV Insider


Güney Kore yapımı gerilim dizisi merak uyandırdı: Ödülleri toplar

Çok konuşulan romantik dizi Crash Landing on You'nun yönetmeni Lee Jeong Hyo imzasını taşıyan 18 yaş sınırlamalı The Price of Confession, 12 bölümden oluşuyor (Netflix)
Çok konuşulan romantik dizi Crash Landing on You'nun yönetmeni Lee Jeong Hyo imzasını taşıyan 18 yaş sınırlamalı The Price of Confession, 12 bölümden oluşuyor (Netflix)
TT

Güney Kore yapımı gerilim dizisi merak uyandırdı: Ödülleri toplar

Çok konuşulan romantik dizi Crash Landing on You'nun yönetmeni Lee Jeong Hyo imzasını taşıyan 18 yaş sınırlamalı The Price of Confession, 12 bölümden oluşuyor (Netflix)
Çok konuşulan romantik dizi Crash Landing on You'nun yönetmeni Lee Jeong Hyo imzasını taşıyan 18 yaş sınırlamalı The Price of Confession, 12 bölümden oluşuyor (Netflix)

Netflix, sanat öğretmeni An Yun Su'nun hikayesini anlatan Güney Kore yapımı yeni gerilim dizisi The Price of Confession (Jabaekui Daega) için ürpertici bir fragman yayımladı.

An Yun Su'nun hayatı, eşinin öldürülmesinin ardından cinayetle suçlanmasıyla altüst oluyor.

Masumiyetini kanıtlamak için mücadele eden An Yun Su, sonunda cezaevine giriyor ve burada gizemli bir kadınla tanışıyor: Mo Eun.

Diğer mahkumlar tarafından "cadı" diye bilinen Mo Eun, insanların ne düşündüğünü ve hissettiğini görebiliyor. İkili arasında tehlikeli bir anlaşma yapılıyor.

Netflix, The Price of Confession'ın yeni fragmanını paylaştı.

Fragmanda, An Yun Su'nun cinayet mahallindeki görüntüleri ekrana yansırken, soruşturmayı yürüten polislerin davranışlarından şüphelendiği görülüyor.

Cezaevinde Mo Eun, suçu üstlenmeyi teklif ediyor fakat bu, An Yun Su için çok ağır bir bedel anlamına geliyor.

Hayranlar sosyal medyaya akın ederek fragman hakkındaki görüşlerini paylaştı.

Bir izleyici, "Şimdiden hazır bekliyorum! İkisi de yılın en iyi kadın oyuncu ödüllerini toplar" yorumunu yaptı.

Bir başka Netflix abonesi, "Fazlasıyla iyi görünüyor, kesinlikle izleyeceğim" derken, diğer bir kullanıcı "Kim Go-eun'in bir başyapıtı daha, izlemek için sabırsızlanıyorum" ifadelerini kullandı.

Dizide An Yun Su'yu Jeon Do-yeon, Mo Eun'u ise Kim Go-eun canlandırıyor.

Bir başka izleyici, "Harika bir oyuncu kadrosu! Konusu çok ilgi çekici ve gerilim dolu" yorumunu yaptı. Başka biriyse ekledi: 

İkisi de favori Koreli oyuncularım.

Güçlü oyuncu kadrosunda ayrıca Squid Game yıldızı Park Hae-soo, savcı Baek Dong-hun rolünde yer alıyor. Kadroyu, avukat Jang Jeong-gu karakteriyle Jin Sun-kyu tamamlıyor.

The Price of Confession, 5 Aralık'ta platforma eklenecek.

Independent Türkçe, Express, Mirror


Eleştirmenlerden tam not, seyirciden 5 yıldız: Yeni bilimkurgu rekora koşuyor

Predator: Vahşi Topraklar'da android Thia'yı canlandıran 27 yaşındaki Amerikalı yıldız Elle Fanning, The Great'teki performansıyla Emmy adaylığı elde etmişti (20th Century Studios)
Predator: Vahşi Topraklar'da android Thia'yı canlandıran 27 yaşındaki Amerikalı yıldız Elle Fanning, The Great'teki performansıyla Emmy adaylığı elde etmişti (20th Century Studios)
TT

Eleştirmenlerden tam not, seyirciden 5 yıldız: Yeni bilimkurgu rekora koşuyor

Predator: Vahşi Topraklar'da android Thia'yı canlandıran 27 yaşındaki Amerikalı yıldız Elle Fanning, The Great'teki performansıyla Emmy adaylığı elde etmişti (20th Century Studios)
Predator: Vahşi Topraklar'da android Thia'yı canlandıran 27 yaşındaki Amerikalı yıldız Elle Fanning, The Great'teki performansıyla Emmy adaylığı elde etmişti (20th Century Studios)

Amerikalı yönetmen Dan Trachtenberg, yeni filmi Predator: Vahşi Topraklar'la (Predator: Badlands) gişedeki durgunluğu sona erdirdi. 

Bilimkurgu, cuma günü ABD gişesinde 15,6 milyon dolarlık güçlü bir açılışla zirveye oturdu. Vahşi Topraklar, hafta sonunda 36–38,5 milyon dolarlık bir hasılata doğru hız kesmeden ilerliyor. Tahminler, filmin hafta sonunda 25 milyon dolar açılış yapacağını öngörüyordu.

Bu performansla Vahşi Topraklar, bağımsız Predator filmleri arasında şimdiye kadarki en iyi açılışı garantiledi. Film ayrıca, 2004'te 38,4 milyon dolarla açılan Alien Predator'e Karşı'yı (AVP: Alien vs. Predator) geçerek serinin en yüksek açılışına imza atma şansına sahip.

20th Century ve Disney ortak yapımı film, beklentilerin çok üzerinde performans sergiliyor. Bunun en büyük sebebi eleştirmenlerden gelen olumlu yorumlar ve seyirciden alınan yüksek puanlar. Vahşi Topraklar, Predator filmleri arasında izleyici anket şirketi CinemaScore'da "A-" alan tek yapım olurken, PostTrak verilerinde de izleyicilerden 5 yıldız aldı.

Trachtenberg'ün Prey senaristi Patrick Aison'la birlikte geliştirdiği Vahşi Topraklar, 1987'de John McTiernan imzalı Av'la (Predator) başlayan 9 filmlik seriye yeni bir yön veriyor. 

44 yaşındaki Trachtenberg kariyeri boyunca sürpriz başarılara ulaşan işlere imza attı: 2016 yapımı Cloverfield Yolu No: 10 (10 Cloverfield Lane), ardından Disney+'ta gösterime giren 2021 tarihli Prey ve haziranda yayımlanan animasyon antolojisi Predator: Killer of Killers. 

Predator: Vahşi Topraklar'da, Dimitrius Schuster-Koloamatangi tarafından canlandırılan yırtıcı Predator Dek, başrolde yer alıyor ve Elle Fanning'in hayat verdiği android Thia'yla bir araya geliyor. 

Film, klanı tarafından dışlanan genç Predator Dek'in, Thia'yla beklenmedik bir ittifak kurarak en büyük rakibinin karşısına çıkmasını konu alıyor.

Independent Türkçe, Hollywood Reporter, Variety